Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

Συνήθειες, συμπεριφορές, εκφράσεις θετικές και αρνητικές για μας και πιο πολύ για τους γύρω μας, που μας χαίρονται ή δυσκολεύονται αναλόγως. Διερωτάται κανείς τι είναι αυτό που μας καθορίζει και πόσο ευθυνόμαστε για ό,τι είμαστε; Πόσο τα κληρονομικά μάς επηρεάζουν και ποια ευθύνη έχουμε για ό,τι μειονεκτήματα κληρονομήσαμε; Όσοι ασχολούνται με τον άνθρωπο, αναπόφευκτα, θα βρεθούν μπροστά σε τέτοια ερωτήματα, οι απαντήσεις των οποίων θα ρυθμίσουν τη στάση τους απέναντί του. Αν π.χ. δεχτούμε την ολοκληρωτική εξάρτηση από τους προγόνους μας, τότε η όποια συμπεριφορά μας, όσο αρνητική και να είναι δεν μας καταλογίζει ευθύνη. Κι αν ό,τι είμαστε ρυθμίζεται και καθορίζεται με βάση την παιδεία – με την ευρύτερη έννοια – τότε η ευθύνη βαραίνει τους γονείς, παιδαγωγούς, την κοινωνία, δηλαδή ...

Αν και ο θάνατος είναι το πιο βέβαιο γεγονός, οι άνθρωποι δεν θέλουν να τον σκέφτονται. Η «μνήμη του θανάτου» είναι στοιχείο της ορθόδοξης πνευματικότητας γι’ αυτό η Εκκλησία συμβουλεύει τους πιστούς να σκέφτονται τον θάνατο γιατί «ο χρόνος του βίου τρέχει» και κάθε μέρα τον συναντάμε. Στη Π. Διαθήκη αναφέρεται: «Εν πάσι τοις έργοις σου, μιμνήσου τα έσχατά σου και εις τον αιώνα ουχ αμαρτήσεις», δηλαδή για κάθε πράγμα που πρόκειται να κάνεις σ’ αυτή την ζωή, να θυμάσαι ότι θα πεθάνεις και τότε δεν πρόκειται ποτέ να αμαρτήσεις. Λέει ο Μ. Βασίλειος: «Ο ενθυμούμενος τον θάνατο ή κα­θόλου δεν θα αμαρτήσει στην ζωή του, ή ελάχιστα». «Ουδείς μνήμην θα­νάτου εσχηκώς δυνήσεται αμαρτήσαι ποτέ» δηλαδή «κανένας από εκείνους που θυμούνται ...

Πολύτιμες πνευματικές διδαχές Πατέρων της ερήμου καταγεγραμμένες από τον Αββά Κασσιανό. Με τον Πρωτοπρεσβύτερο Ματθαίο Χάλαρη.

Το Πεντηκοστάριο συνιστά λειτουργικό βιβλίο της Ορθόδοξης Ανατολικής Εκκλησίας και το βασικότερο λειτουργικό εγχειρίδιο της πεντηκονθήμερης περιόδου από την Κυριακή της Αναστάσεως έως και την Κυριακή της Πεντηκοστής, από όπου και λαμβάνει την ονομασία του. Το βιβλίο του Πεντηκοσταρίου καταρτίσθηκε κατά αναλογία προς το βιβλίο του Τριωδίου, το οποίο καλύπτει υμνογραφικά την περίοδο της τεσσαρακονθήμερης νηστείας και της Μεγάλης Εβδομάδας, δηλαδή τον λειτουργικό χρόνο των επτά εβδομάδων που μεσολαβούν μεταξύ της Κυριακής Τελώνου και Φαρισαίου και της Αγίας και Μεγάλης Κυριακής του Πάσχα. Στον λειτουργικό κύκλο του Πεντηκοσταρίου προστέθηκε αργότερα και η εβδομάδα μετά την Πεντηκοστή, έως και την Κυριακή των Αγίων Πάντων, οπότε και αποδίδεται η δεσποτική εορτή της Πεντηκοστής (Σάββατο μετά την Πεντηκοστή). Ο λειτουργικός κύκλος του Πεντηκοσταρίου είναι ...

Ο Σεβ. Μητροπολίτης Γορτύνης κ. Μακάριος ψάλει το περίφημο τροπάριο της Κασσιανής «Κύριε η εν πολλαίς αμαρτίες» με το ιδιάζον, μεστό και παραδοσιακό ύφος που τον διακρίνει. Your browser does not support the audio element.

Στάρετς Σέργιος (1903-1987). (Επιμέλεια Στέλιος Κούκος) Είναι σημαντικό να έχουμε από την αρχή καλοπροαίρετη αντίληψη για τη ζωή, που να προσανατολίζει προς τη σωστή κατεύθυνση, δηλαδή προς τον Θεό, όλες τις δραστηριότητες και όλη την ύπαρξή μας. Χωρίς Θεό η ζωή είναι παράλογη, δεν έχει νόημα, δεν είναι τίποτα. Όμως κοντά στον Θεό, όλα βρίσκουν το νόημά τους. Η ένωση με τον Θεό πραγματώνεται στην καθημερινότητα κάθε στιγμή. Κάθε μια από τις πράξεις μας και κάθε μια από τις σκέψεις μας αποτελεί ευκαιρία για να επιτύχουμε αυτή την ένωση. Ο Θεός είναι δημιουργός των πάντων. Επομένως όλα έχουν ένα θρησκευτικό νόημα, και μπορούν να βιωθούν πνευματικά μέσα από τη σχέση με τον Θεό. Να γιατί θα δώσουμε λόγο ενώπιον του Θεού για τις παραμικρές λεπτομέρειες της υπάρξεώς μας, ...

Χορός Βατοπαιδινών πατέρων ψάλει την δοξολογία σε ήχο β΄. Πρόκειται για μέλος αργοσύντομο με καταλήξεις στη μεσότητα, ικετευτική και έντεχνη, κατάλληλη για λειτουργική χρήση. Your browser does not support the audio element.

Ο Πρωτοψάλτης των Εισοδίων της Θεοτόκου Νικήσιανης, Βασίλειος Μπαντής, ένας από τους τελευταίους φορείς της ψαλτικής και μουσικής παράδοσης του Παγγαίου,  ερμηνεύει το περίφημο Δοξαστικό των αίνων του Όρθρου της Μ. Παρασκευής «Εξέδυσάν με τα ιμάτιά μου…». Πρόκειται για ιδιαίτερα καλλωπισμένη απόδοση του συγκεκριμένου Δοξαστικού, όπως είθισται να ψάλλεται τα τελευταία χρόνια.

«Η Ψηλάφηση του Θωμά». Έργο του Ρώσου εικονογράφου Διονυσίου (1444-1503/08). (Επιμέλεια Στέλιος Κούκος) Συνέχεια από εδώ: http://www.pemptousia.gr/?p=310318   Φέρε το χέρι σου και βάλτο στην πλευρά μου. Για σένα την άφησα έτσι εγώ που θεράπευσα τα σώματα και τις ψυχές των άλλων. Πρόβλεψα σαν Θεός ότι θα θελήσης να τη δης έτσι και βλέποντας τ᾿ αχνάρια του πάθους στην σάρκα μου θέλησα να θεραπεύσης το πάθος της ψυχής σου. Φέρε το χέρι σου, και βάλτο στην πλευρά μου που τη φύλαξα έτσι με κάποιο σκοπό. Όταν γυρίσω πάλι από τους ουρανούς και καθίσω σε θρόνο κριτής ζωντανών και νεκρών να ιδούν οι Εβραίοι κατάματα τα έργα της κακίας τους και μόνοι τους ν᾿ αυτοδικαστούν – και μη φανής άπιστος αλλά πιστός. Κακό η απιστία, κάνει τον νου να ...

Όλα όσα αναφέραμε παραπάνω για την «κοινωνία δικαίου», η οποία περιλαμβάνει τους κοινωνικούς θεσμούς που προστατεύουν τα δικαιώματα των πολιτών και περιλαμβάνουν και τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα, ισχύουν και στην περίπτωση του εμβολιασμού κατά του κορονοϊού. Λαμβάνοντας υπόψη μας την ταχεία μετάδοση της πανδημίας, θα μπορούσαμε να δεχτούμε ανεπιφύλακτα ότι μια δίκαιη κοινωνία δεν μπορεί να αφήσει απροστάτευτους τους πολίτες της, έστω και αν κατά κάποιο τρόπο τους εξαναγκάσει να κάνουν κάτι – στη συγκεκριμένη περίπτωση το εμβόλιο. Το θέμα όμως έχει και μια άλλη παράμετρο. Σύμφωνα με τον Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας (ΚΙΔ), η υγεία του ανθρώπου είναι πολύτιμη, ακόμη πιο πολύτιμη όμως θεωρείται η αυτονομία του, το δικαίωμά του, δηλαδή, να αποφασίζει μόνος του για όσα ζητήματα αφορούν στην ...

Στην τριακοστή ενότητα της εκπομπής «Δια..τροφής, ο λόγος! Ο τρόπος του «τρέφεσθαι» με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Παχυσαρκίας, μιλάμε μαζί για την Παχυσαρκία. Είναι τελικά η παχυσαρκία ασθένεια; Ποια είναι τα αίτιά της και πως μπορούμε να προλάβουμε την παχυσαρκία; Μήπως ένα αδύνατο σώμα δε σημαίνει απαραίτητα ότι είναι και υγιές; Για περισσότερες πληροφορίες, όπως επίσης και για να μοιραστούμε ιδέες σχετικές με το φαγητό, ή ακόμη και για να συζητήσουμε τις δικές σας απορίες ή τις δικές σας ανησυχίες σχετικά με τη διατροφή, βρείτε με, στο Instagram: dia.trofis.ologos και στο Facebook: Μαργιάννα Μανώλη Διαιτολόγος Διατροφολόγος. «Να θυμάστε να απολαμβάνετε τις στιγμές σας. Και να μην ξεχνάτε πως εμείς ορίζουμε το φαγητό μας και όχι το φαγητό μας εμάς». Πώς ακούω pemptousia.fm; Πώς χρησιμοποιώ το podcast σε κινητές συσκευές; – ...

Παρακολουθήστε την 3η Διαδικτυακή Σύναξη με τον Γέροντα Εφραίμ, Καθηγούμενο της Ι.Μ.Μ. Βατοπαιδίου και Ρωσόφωνους πιστούς, που πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 20 Απριλίου 2021.

Η ύψιστη έκφραση της ανθρώπινης συνύπαρξης Ο ρήτορας που ασχολείται λίγο με τη λογική, ο γεωγράφος που δεν τον απασχολεί παρά μόνο η θέση των τόπων και ο χυδαίος λεξικογράφος θεωρούν σαν πατρίδα τον τόπο γέννησης, όποιος και αν είναι αυτός. Αλλά ο φιλόσοφος γνωρίζει ότι αυτή η λέξη προέρχεται από την ελληνική λέξη «πατήρ», που αντιπροσωπεύει έναν πατέρα και παιδιά και επομένως εκφράζει την έννοια που αποδίδουμε στην οικογένεια, στην κοινωνία, στο ελεύθερο κράτος, του οποίου αποτελούμε μέλη, και του οποίου οι νόμοι εξασφαλίζουν τις ελευθερίες μας και την ευτυχία μας. Οι Έλληνες και οι Ρωμαίοι δε γνώριζαν τίποτα πιο αγαπητό και πιο ιερό από την πατρίδα. Έλεγαν ότι χρωστούν τα πάντα σ’ αυτή. Ότι δεν υπάρχει τίποτε άλλο για το οποίο ...

«Φιλάνθρωπε, μέγα καί ἀνείκαστον τό πλῆθος τῶν οἰκτιρμῶν σου. Ὅτι ἐμακροθύμησας ὑπό Ἰουδαίων ῥαπιζόμενος, ὑπό Ἀποστόλου ψηλαφώμενος, καί ὑπό τῶν ἀθετούντων σε πολυπραγμονούμενος. Πῶς ἐσαρκώθης; Πῶς ἐσταυρώθης ὁ ἀναμάρτητος; ἀλλά συνέτισον ἡμᾶς, ὡς τόν Θωμᾶν βοᾶν σοι, ὁ Κύριός μου καί ὁ Θεός μου, δόξα Σοι» (Δοξαστικό τοῦ Ἑσπερινοῦ τῆς Κυριακῆς τοῦ Θωμᾶ) «Φιλάνθρωπε Κύριε, μεγάλο και απερίγραπτο με λόγια το πλήθος της ευσπλαχνίας σου που εκφράστηκε με έργα. Διότι έδειξες μακροθυμία, όταν σε ράπιζαν οι Ιουδαίοι, όταν σε ψηλαφούσε ο απόστολος, όταν όλο αυτοί που αρνούνται να σε αποδεχτούν σε εξετάζουν με πολλούς τρόπους και πολλούς λόγους (αν είσαι Εσύ ο Θεάνθρωπος). Με ποιον τρόπο σαρκώθηκες; Για ποιον λόγο σταυρώθηκες εσύ που δεν είχες καμία αμαρτία; δος μας όμως σύνεση, όπως ...

«Η Ανάστασις», (τοιχογραφία), Μονή της Χώρας, Κωνσταντινούπολη. (Επιμέλεια Στέλιος Κούκος) ««Ελέχθη ότι ο μόνος ευεργέτης, ο μόνος αληθινός ευεργέτης του ανθρωπίνου γένους, είναι ο Κύριος Ιησούς Χριστός, διότι μόνον αυτός μας ελευθερώνει από τον μεγαλύτερο εχθρό μας, που είναι ο θάνατος. Όλοι οι άλλοι ευεργέται κάτι προσφέρουν, αλλά η προσφορά τους αυτή είναι πρόσκαιρη, χρησιμεύει μόνο στην επίγεια ζωή, ενώ ο αναστάς Κύριος μάς χαρίζει την αιώνια ζωή και γι αυτό είναι ο σωτήρας μας, ο μόνος σωτήρας μας. Εμείς σήμερα που εορτάζουμε την αγία πανένδοξο Ανάστασί Του, τον δοξάζουμε, τον προσκυνούμε και τον ευχαριστούμε. Δεν θα πω πολλά, διότι η ημέρα δεν το επιτρέπει. Ένα σημείο μόνο θέλω να υπενθυμίσω στην αγάπη σας. Ότι η ανάστασις, την οποίαν μας χαρίζει ο Κύριος, δεν είναι ...

Ο Αβραάμ Χρήστου Ευθυμιάδης γεννήθηκε στη Σελεύκεια της Μικράς Ασίας το 1911. Μαθήτευσε τη βυζαντινή εκκλησιαστική μουσική κοντά στον δημοδιδάσκαλο και πρωτοψάλτη της περιοχής του Παντελή Εγγονόπουλο, μαθητή του περιωνύμου Άρχοντος Πρωτοψάλτου της Μ.τ.Χ.Ε. Γεωργίου Βιολάκη. Εξέδωσε το θεωρητικό  «Στοιχειώδη Μαθήματα Βυζαντινής Εκκλησιαστικής Μουσικής», το «Φωταγωγικόν Άσμα»,  το οποίο περιέχει μαθήματα του Εσπερινού και περίφημα «Ανοιξαντάρια» του, σε ήχο πλάγιο του Α΄, καθώς  και άλλα μαθήματα και το 1950 θα επιμεληθεί την έκδοση της «Νέας Φόρμιγγος της Εκκλησίας», του Πρωτοψάλτη του Ιερού Ναού της Αγίας Τριάδος, Σωκράτη Παπαδόπουλου. Μέχρι το τέλος της ζωής του ανάπτυξε πολυποίκιλη δραστηριότητα γύρω από τη πατρώα εκκλησιαστική μουσική. Ο Νικόλαος Στάθης, Πρωτοψάλτης του Ι.Ν. Αγ. Θεοδώρων Συκεών ερμηνεύει το Χερουβικό ύμνο σε ήχο α΄και μέλος του αειμνήστου Αβραάμ ...

Παρακολουθήστε το ιστορικό Συνέδριο της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος με θέμα: «Οι εθνικοί αγώνες των Μακεδόνων από το 1453 έως και το 1878», που διοργάνωσε η Ιερά Μητρόπολις Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας την Κυριακή του Θωμά 9 Μαΐου,με την ευκαιρία της μνήμης των Αγίων Δισχιλίων Ναουσαίων Νεομαρτύρων και του Ολοκαυτώματος της ηρωικής πόλεως Ναούσης. Χαιρετισμό απηύθυναν ο εκπρόσωπος του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ.κ. Ιερωνύμου και της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος, Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Διδυμοτείχου, Ορεστιάδος και Σουφλίου κ. Δαμασκηνός, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Δημητριάδος και Αλμυρού κ. Ιγνάτιος, πρόεδρος της Ειδικής Συνοδικής Επιτροπής Πολιτιστικής Ταυτότητος της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος, ο Δήμαρχος της Ηρωϊκής πόλεως Ναούσης κ. Νικόλαος Καρανικόλας και ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης ...

ΘΕΜΑ: « Έκκληση υπέρ των Ανώτατων Εκκλησιαστικών Ακαδημιών σύμφωνα με την υπ’  αρ. πρωτ. 610/13.2.2018 απόφαση της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου. Μακαριώτατε, ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ ! Οι πρόσφατες εξελίξεις σχετικά με το μέλλον της Ανώτατης Εκκλησιαστικής Εκπαίδευσης, την οποία υπηρετώ για περισσότερο από μια εικοσιπενταετία -την τελευταία πενταετία ως Πρόεδρος του Ακαδημαϊκού Συμβουλίου της Ανώτατης Εκκλησιαστικής Ακαδημίας Θεσσαλονίκης (ΑΕΑΘ)- με ωθούν στην ανάγκη να δημοσιοποιήσω κάποια δεδομένα που αφορούν στην Εκκλησία και την Πολιτεία χωρίς φόβο και χωρίς πάθος. Ταυτόχρονα, υπάρχει μεγάλη ανάγκη να ευαισθητοποιηθεί και η κοινή γνώμη (η οποία τις ημέρες αυτές έχει γίνει αποδέκτης πολλών δημοσιευμάτων), επειδή το θέμα των ΑΕΑ εν τέλει αφορά στο ζήτημα τί επιπέδου στελέχη της Εκκλησίας μέσα στις ενορίες θέλουμε (ιερείς, ιεροψάλτες και διαχειριστές-συντηρητές εκκλησιαστικών κειμηλίων). Το θέμα δεν ...

Η Ιερά Μεγίστη Μονή Βατοπαιδίου το 2019 με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 60 ετών από την κοίμηση του Οσίου Ιωσήφ Ησυχαστή και Σπηλαιώτη (1897-1959) εξέδωσε έναν επετειακό τόμο με επιστολές και ποιήματα του Οσίου Ιωσήφ. Το βιβλίο «Γέροντος Ιωσήφ του Ησυχαστού, ‘Επιστολές και ποιήματα, 60 χρόνια από την κοίμησή του’» (έκδοση Ιεράς Μεγίστης Μονής Βατοπαιδίου) προσφέρει μια πιο ολοκληρωμένη μορφή της αλληλογραφίας του Οσίου και αποκαλύπτει στον αναγνώστη την αγωνία του για τον κόσμο, το άνοιγμα της καρδιάς του προς αυτόν, όπως και το δόσιμο του για την πνευματική προκοπή όσων μπορούσε περισσοτέρων συνανθρώπων του. Τα ποιήματα του βιβλίου αποτελούν καρπό πνευματικής έξαρσης, κορύφωση, επιστέγασμα και αποθέωση της μοναχικής και οσιακής πορείας και εμπειρίας της ιδιαίτερα λεπτής και ευαίσθητης οσιακής ...

Η Ψηλάφηση του Θωμά. (Επιμέλεια Στέλιος Κούκος) Συνέχεια από εδώ: http://www.pemptousia.gr/?p=310301 Έτσι επειδή ο Θωμάς είχε αμφίβολη γνώση, σε οκτώ μέρες ο Δεσπότης ξαναήρθε πάλι στους μαθητάς του που ήταν συγκεντρωμένοι όλοι μαζί. Άφησε πρώτα να κατηχηθή ο Θωμάς από τους συμμαθητάς του στις ενδιάμεσες μέρες. Παραχώρησε να φλογιστή από τη δίψα να τον αντικρύση. Κι όταν η ψυχή του άναψε από τον σφοδρό πόθο της θέας του, τότε στην ώρα πάνω ο ποθητός βρήκε αυτόν, που τον ποθούσε. Όμοια, όπως και πρώτα, με κλεισμένες τις πόρτες το έκανε αυτό και ξανά, όπως και πρώτα, τους είπε· «ειρήνη σ᾿ εσάς», για να ταυτιστή το πράγμα με το θαύμα και για να βεβαιώση το λόγο των αποστόλων και για να παραστήση την ακρίβεια του δεύτερου ...