Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

Με την ξηρασία (πλήρης αποχή φαγητού και νερού) ο οργανισμός περνάει σε μία «φάση διακοπών», όπου το πεπτικό σύστημα και συγκεκριμένα οι ενδοκρινείς αδένες υπολειτουργούν  ξεκουράζονται και το σώμα προετοιμάζεται για την επόμενη αναβολική φάση. O σύγχρονος τρόπος ζωής χαρακτηρίζεται από την υπερπροσφορά αγαθών, την ένταση, το στρες και την κόπωση. Ο άνθρωπος –μεταξύ των άλλων παραβάσεων, οι οποίες είναι επιζήμιες για την υγεία του– τρέφεται με λάθος τροφές, σε λάθος χρόνο και με λάθος τρόπο. Οι παραβάσεις που έχουν σχέση με το φαγητό, αλλά και αυτές που έχουν σχέση με την υπερκατανάλωση φαρμάκων (αντιβιοτικών, αντιπυρετικών, κορτιζονούχων, ανστισταμινικών κ.α.) δημιουργούν πολλά προβλήματα στον οργανισμό, επιβαρύνοντας κυρίως την σωματική, αλλά και την ψυχική μας υγεία. Ο σύγχρονος άνθρωπος έχει ήδη αρχίσει να ...

Περισσότερο γνωστός για την θεωρία της σχετικότητας -που μετρά ήδη 106 χρόνια ζωής- και την συμβολή του στην δημιουργία της ατομικής βόμβας, ο Αϊνστάϊν είναι επίσης ο επιστήμονας που διατύπωσε επαναστατικές απόψεις και για την θεωρία του φωτός. Για το λόγο αυτό κατέχει εξέχουσα θέση μεταξύ των μορφών της φυσικής, ενώ το 2005, που συμπληρώθηκαν 50 χρόνια από το θάνατό του, είχε κυρηχθεί έτος Αϊνστάιν. Ο Αλμπερτ Αϊνστάϊν γεννήθηκε στην πόλη Ούλμ της Γερμανίας το 1879. Το 1880 η οικογένειά του εγκαταστάθηκε στο Μόναχο, όπου ο Αϊνστάϊν πέρασε τα παιδικά του χρόνια. Παράλληλα με τις σπουδές του, σπούδασε μουσική και παρ’ ότι έπαιζε μόνο για να χαλαρώνει, έγινε ένας ολοκληρωμένος βιολιστής. Από το συγγενικό του περιβάλλον πήρε τα πρώτα ερεθίσματα, για ...

Με αφορμή την επέτειο των διακοσίων χρόνων από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης, η Ιερά και Ιστορική Μονή της Αγίας Λαύρας, οργανώνει, στις 29 & 30 Μαΐου 2021, Επιστημονικό Συνέδριο με θέμα: «Διακόσια Χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση». Το συνέδριο θα πραγματοποιηθεί στο Διεθνές Επιστημονικό Κέντρο Νεότητας το «ΟΡΑΜΑ», (Χώρος Κατασκηνώσεων). Το συνέδριο θα μεταδοθεί ζωντανά, με την ευγενική χορηγία της Πεμπτουσία TV (pemptousia.tv). Δείτε εδώ το πρόγραμμα εδώ.

Προσφυώς, αλλά με κάποια υπερβολή, λένε, ότι ο Λούσιος ποταμός, με τα μοναστήρια του, είναι το Μικρό Άγιο Όρος της Γορτυνίας. Το Άγιο Όρος λέγεται και Περιβόλι της Παναγιάς. Κατ΄αναλογία και ο Λούσιος με τα μοναστήρια του θα μπορούσε να λέγεται Μικρό Περιβόλι της Παναγιάς. Ας κάνουμε στο σημείο αυτό ένα σύντομο οδοιπορικό, κινούμενοι από την εκβολή του, (στον Αλφειό ποταμό), προς τις πηγές του. Στο δύσβατο φαράγγι, που τρέχουν ατίθασα τα νερά του, σαν αητοφωλιές, κρέμονται μοναστήρια και ασκηταριά από πολλούς αιώνες. Πρώτη στο οδοιπορικό αυτό η Μονή Καλαμίου, Παλαιά και Νέα, που είναι αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου και γιορτάζει στις 15 Αυγούστου. Δεύτερη η Μονή Προδρόμου, που γιορτάζει στις 29 Αυγούστου. Τρίτη η Μονή Φιλοσόφου, Παλαιά και Νέα, αφιερωμένη στην Απόδοση ...

Όσιος Παύλος ο απλός. Κάποτε ο Παύλος ο απλός πήγε σε ένα μοναστήρι, για να δει και να ωφελήσει τους αδελφούς, και μετά τον συνηθισμένο χαιρετισμό πήγε μαζί τους στην εκκλησία για την ακολουθία. Στάθηκε λοιπόν μπροστά στις πύλες του ναού και έβλεπε τον καθένα που έμπαινε, με ποιά ψυχική κατάσταση άραγε μπαίνει· γιατί είχε και αυτό το χάρισμα από τον Θεό, να βλέπει δηλαδή τον καθένα πώς είναι στην ψυχή, όπως εμείς βλέπουμε τους άλλους εξωτερικά. Και επειδή έβλεπε όλους να έχουν λαμπερή όψη και φωτεινό πρόσωπο και τον άγγελο του καθενός να χαίρεται γι’ αυτόν, χαιρόταν και ο ίδιος και ευχαριστούσε τον Θεό. Στη συνέχεια είδε να μπαίνει κάποιος μαύρος στην όψη και με όλο το σώμα κατασκότεινο και δαίμονες γύρω ...

Η Άλωση της Κωνσταντινουπόλεως θρηνήθηκε όσο κανένα άλλο ατυχές γεγονός στην ιστορία του ορθοδόξου Ελληνισμού. Ο λαός βαθύτατα συγκινημένος δημιούργησε αυθορμήτως μοιρολόγια που συνεχίζουν να λέγονται μέχρι της ημέρες μας και θα συνεχίσουν λέγονται εις τους αιώνας των αιώνων προσδοκώντας την Ανάσταση του Γένους γιατί πάλι με χρόνια με και καιρούς ο Πατριάρχης μας θα λειτουργήσει στην Αγιά Σοφιά! Για το μουσικό κείμενο σε καταγραφή Φώτη Μπαρούτα πατήστε εδώ Your browser does not support the audio element. Πληθώρα παραλλαγών έχουν ανιχνευθεί στην ευρύτερη περιοχή της Θράκης, που να αναφέρονται στο τραγικό γεγονός της Άλωσης της Πόλης. Με ύφος λυρικό και ταυτόχρονα «σκοτεινό», τα αργά, μελισματικά, μεγαλόπνοα, καθιστικά τραγούδια της Ανατολικής Θράκης, δίνουν έναν ιδιαίτερο τόνο στο κοσμοϊστορικό γεγονός της Άλωσης. Η Κεσσάνη, σημαντική ...

Ο  Κανόνας  του Πάσχα, έργο του Ιωάννου Δαμασκηνού, όπως και των Χριστουγέννων,  ψέλνεται ανήμερα την Κυριακή του Πάσχα αμέσως μετά την Ανάσταση που γίνεται στα προαύλια των εκκλησιών, η Καταβασία όμως του Πάσχα, δηλαδή οι ειρμοί των Ωδών του Κανόνα του Πάσχα ψέλνονται από την Κυριακή του Πάσχα μέχρι την απόδοση του Πάσχα εκτός από την Κυριακή της Σαμαρείτιδος και την Κυριακή του Τυφλού. Εμείς θα ασχοληθούμε μόνο με την Καταβασία του Πάσχα.   ΩΔΗ  Α΄  Ἀναστάσεως ἡμέρα, λαμπρυνθῶμεν λαοί, Πάσχα Κυρίου, Πάσχα· ἐκ γάρ θανάτου πρός ζωήν, καί ἐκ γῆς πρός οὐρανόν, Χριστός ὁ Θεός, ἡμᾶς διεβίβασεν, ἐπινίκιον ᾄδοντας.  Μετάφραση Αναστάσεως ημέρα, λαοί, κι ας πάρουμε μέσα μας το φως και τη χαρά της Αναστάσεως  Γιατί είναι Πάσχα και μάλιστα το Πάσχα του Κυρίου και ο Χριστός, ο ...

Στις 28 Σεπτεμβρίου 2020 ο ΙΣΘ εξέδωσε δελτίο τύπου, το οποίο περιλάμβανε αποσπάσματα από την τοποθέτηση του προέδρου του συλλόγου κ. Νίκου Νίτσα σε διαδικτυακή εκδήλωση που διοργανώθηκε σχετικά με τα μέτρα προστασίας εναντίον του κορονοϊού και στην οποία δόθηκαν απαντήσεις σε ερωτήματα γονέων, μαθητών και εκπαιδευτικών γυμνασίων και λυκείων. Όπως, λοιπόν, τόνισε ο πρόεδρος, «Η μάσκα δεν είναι ούτε φοβικό αντικείμενο, ούτε φίμωτρο. Είναι το μοναδικό όπλο -σήμερα- στην αντιμετώπιση του επιθετικού ιού». Και συμπλήρωσε πως οι περισσότερες χώρες τάχθηκαν υπέρ της χρήσης μάσκας. Επίσης, εξέφρασε την αισιοδοξία του ότι η νεολαία θα γίνει παράδειγμα προς μίμηση για την αντιμετώπιση της νόσου, καθώς, όπως διαπιστώνει ο ίδιος, η πλειοψηφία των μαθητών έχει συμμορφωθεί στη λήψη των μέτρων. Εξέφρασε, ακόμη, ...

Τον Ιανουάριο 2005, κυκλοφόρησε από τον οίκο «Μπάρνς και Νόουμλ» (Barnes & Noble) το πολύ ενδιαφέρον βιβλίο της Αγγλίδας συγγραφέως Σέλλη Κλάιν (Shelley Klein), «Οι πιο Φαύλες Μυστικές Εταιρείες στην Ιστορία» (Most Evil Secret Societies in History). Στη χώρα μας μεταφράστηκε με τον τίτλο «Φονικές Εται­ρείες» και υπότιτλο «Οι 15 πιο Σατανικές Αδελφότητες στην Ιστορία». Πρόκειται για αξιόλογο έργο που εστιάζεται σε 15 από τις πιο γνωστές και διεθνώς επικίνδυνες σέκτες (cults), εξετάζοντας δυστυχώς την επικινδυνότητά τους μόνο από την ανθρωπι­στική και κοινωνική διάσταση και καθόλου από την υπαρξιακή και πνευματική· κι αυτό αποδεικνύεται από το οπισθόφυλλο του βιβλίου όπου αναγράφεται: «Από την αρχή της Ιστορίας, ο άνθρωπος γοητεύεται στην ιδέα του Κρυφού. Από τότε που κατάφερε να επικοινωνήσει με το συνάνθρωπό ...

«Η ακρόαση των κατορθωμάτων των αγίων και των πνευματικών μας πατέρων δημιουργεί στον νου και στην ψυχή φλογερό ζήλο. Η ακρόαση όμως των διδασκάλων είναι αυτή που καθοδηγεί τους ζηλωτές στην επιτυχημένη μίμηση των πατέρων» (άγιος Ιωάννης της Κλίμακος) Είναι αρκετή η εξήγηση ότι για την έλλειψη πνεύματος μαθητείας στους καιρούς μας αιτία είναι η μετανεωτερική τάση ο άνθρωπος να έχει κριτήριο της αλήθειας τον εαυτό του και μόνο; Θα μας βόλευε μία τέτοια θεώρηση, καθότι θα άφηνε στην άκρη την πτώση του ανθρώπου από την σχέση με τον Θεό και τον συνάνθρωπο. Από την αρχή της ιστορίας μας στον κόσμο παλεύουμε με την γνώμη μας. Ζούμε τον θάνατο τού να τα θέλουμε όλα για μας. Και όλος ο αγώνας της ...

Είναι φανερή η σύγχυση που παρατηρείται σε αρκετά μέλη της Εκκλησίας για το πώς να ζουν, πώς να συμπεριφέρονται και τι να θεωρούν ή όχι αμαρτία. Όπως και η έντονη προσκόλληση στο αμαρτωλό παρελθόν, που αυξάνει τις ενοχές. Κανείς δεν θέλει να ζει χωρίς χαρά, χωρίς απόλαυση της ζωής του, χωρίς ευχαριστιακή διάθεση για τα πολλά δώρα που η αγάπη του Θεού του χαρίζει. Νομίζω πως σημαντικό ρόλο για το πώς θα ζούμε το πριν του εαυτού μας και το μέλλον του, παίζει η θεολογική τοποθέτηση. Όχι, απαραίτητα, με την πανεπιστημιακή θεολογία όσο από τον τρόπο με τον οποίο καλούμαστε να ζήσουμε. Η θεολογία, δηλαδή, που δεχόμαστε καθορίζει τον τρόπο ζωής μας. Και αυτό εξαρτάται από την κατήχηση, τη διαπαιδαγώγηση, που μας ...

Η Εκκλησία μας, μαζί με τις Μυροφόρες, τιμά τον Ιωσήφ και τον Νικόδημο, που μερίμνησαν για την αποκαθήλωση από τον Σταυρό του νεκρού Σώματος του Ιησού και τον ενταφιασμό Του στο μνήμα, με τις πρέπουσες τιμές. Ο Ιωσήφ, καταγόταν από την Αριμαθαία της Ιουδαίας· ήταν μέλος του Συνεδρίου (Μάρκ. 15,43). Ο Ευαγγελιστής Λουκάς τον χαρακτηρίζει άνδρα αγαθόν και δίκαιον (Λουκ. 23,50) και ο Ματθαίος αναφέρει ότι ο Ιωσήφ ήταν πλούσιος. Ήταν κι αυτός μαθητής του  Ιησού (Ματθ. 27,57), αλλά παρέμεινε  κρυφός, γιατί φοβόταν τους Ιουδαίους (Ιωάν. 19,39). Μετά  την σταύρωση του Ιησού απέκτησε θάρρος θαυμαστό και τόλμησε να πάει στον Πιλάτο και να του ζητήσει την άδεια  να  αποκαθηλώσει τον Εσταυρωμένον και να Τον ενταφιάσει (βλ. Μάρκ. 15,43). Τον Ιωσήφ, στο ιερό έργο ...

Πολύτιμες πνευματικές διδαχές Πατέρων της ερήμου καταγεγραμμένες από τον Αββά Κασσιανό. Με τον Πρωτοπρεσβύτερο Ματθαίο Χάλαρη.

Αναστάσιμος Κανών β΄ ήχου Γρηγορίου Νταραβάνογλου, Άρχοντος Μαΐστορος της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας. Ο Άρχων Μαΐστωρ της Μ.τ.Χ.Ε. κ. Γρηγόριος Νταραβάνογλου, με την σφραγίδα γνησιότητας της Κωνσταντινουπολίτικης παράδοσης, την οποία διδάχτηκε από διακεκριμένους Πρωτοψάλτες και Διδασκάλους του Πανσέπτου Πατριαρχικού Ναού και της Πόλης, προβαίνει στην Μουσική έκδοση τόμου υπό τον τίτλο: «Ὁ μουσικός Ὄρθρος κατά την ψαλτικήν παράδοσιν τῆς Πόλης». Η έκδοση περιλαμβάνει μαθήματα της ακολουθίας του όρθρου, τονισμένα κατά το ψαλτικό ύφος και την προφορικότητα της Κωνσταντινούπολης, η οποία ως γνωστόν αποτελεί από αιώνων έναν από τους πυλώνες της Εκκλησιαστικής μας Μουσικής. Όποιος επιθυμεί να αποκτήσει το παρόν πόνημα θα πρέπει να το δηλώσει με γραπτό μήνυμα στο παρακάτω mail: ddaravanoglou@gmail.com στο οποίο θα αναφέρει όνομα, επίθετο, ιδιότητα (π.χ. Πρωτοψάλτης Ιερού Ναού κλπ), καθώς επίσης και ...

Ήταν κάποια Κυριακή του 15αύγουστου, εάν θυμάμαι καλά, του 1996.  Λίαν πρωί, εδράμαμε για να προλάβουμε τη θεία λειτουργία, στο ιστορικό μοναστήρι του Τιμίου Προδρόμου, στη χαράδρα του ατίθασου Λούσιου, στο «Μικρό Άγιο Όρος» της Γορτυνίας, όπως με κάποια υπερβολή αποκαλείται, λόγω των ολίγων, αλλά ιστορικών Μονών και Ασκηταριών, που κρέμονται στις απόκρημνες όχθες του και που αποτελούσαν κατοικητήρια ελευθερίας σε καιρούς σκλαβιάς! Αδέρφια, παιδιά, ανήψια και πρωτοξάδερφα, δεκαμελής  παρέα, απολαύσαμε με μεγάλη κατάνυξη το μοναστηριακό πρόγραμμα του πρωινού  εκείνης της Κυριακής!….  Όταν μάς ένευσε ο Ηγούμενος, ο μακαριστός Θεόκτιστος Αλεξόπουλος,  (1908-2008), περάσαμε στο Αρχονταρίκι για να πάρουμε την ευχή. Δεν τον γνωρίζαμε. Εκείνος, πριν προλάβουμε να συστηθούμε, μας είπε: Εσείς είστε από την Αλβάνιτσα. Τι κάνει ο φίλος  και συνομήλικός μου ...

Ο Πανος Αβραμόπουλος υποδέχεται την Τρίτη 25 Μαΐου στις 19:00 στην εκπομπή «Πνευματικοί Αντίλαλοι», τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Σύρου κ. Δωρόθεο και συζητούν: για το μείζον ιστορικό μας ορόσημο της Εθνικής Παλιγγενεσίας του ΄21, για την κορυφαία Ελληνίδα ηρωίδα των Κυκλάδων, Μαντώ Μαυρογένους, αλλά και για τη γενικότερη συμβολή του κλήρου στην πνευματική και εθνική αφύπνιση του υπόδουλου γένους.

Ο Τομέας Ψαλτικής και Μουσικολογίας της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών Βόλου διοργανώνει παρουσίαση του βιβλίου του Κυριάκου Καλαϊτζίδη «Κοσμική μουσική στη χειρόγραφη παράδοση της ψαλτικής τέχνης (ιε´- ιθ´ αι.)». Το βιβλίο αυτό αποτελεί έκδοση της διδακτορικής διατριβής του Κυριάκου Καλαϊτζίδη (που εκπονήθηκε το 2011 με επιβλέποντα καθηγητή τον Γρηγόρη Θ. Στάθη) και εκδόθηκε πρόσφατα από το Ίδρυμα Βυζαντινής Μουσικολογίας στη σειρά Μελέτες. Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί την Πέμπτη 3 Ιουνίου, ώρα 8.00 μ.μ. διαδικτυακά μέσω της πλατφόρμας Zoom. Ο σύνδεσμος για την παρακολούθηση είναι https://zoom.us/j/97118450914 Ομιλητές στην εκδήλωση θα είναι ο Θωμάς Αποστολόπουλος, αναπληρωτής Καθηγητής του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Ε.Κ.Π.Α. και ο συγγραφέας Κυριάκος Καλαϊτζίδης, αναπληρωτής Καθηγητής του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Χαιρετισμό θα απευθύνουν ο Κωνσταντίνος Χαριλ. Καραγκούνης, αναπληρωτής Καθηγητής της ...

Ένα από τα σημαντικότερα γεγονότα του Β΄Παγκοσμίου πολέμου ήταν η μάχη της Κρήτης που άρχισε 20 Μαΐου 1941 και διήρκεσε μέχρι την 1η Ιουνίου. Η μάχη αυτή αφορούσε την επιχείρηση κατάληψης του νησιού από τους Γερμανούς υπό την κωδική ονομασία Unternehmen Merkur k και στοίχισε τόσο πολύ στους Γερμανούς σε έμψυχο και άψυχο υλικό ώστε σε όλη τη διάρκεια του πολέμου δεν επιχειρήθηκε άλλη τέτοια επιχείρηση και σε τόσο μεγάλη έκταση.Όπως αναφέρουν στρατιωτικοί αναλυτές είναι η πρώτη μεγάλη αεροαποβατική επιχείρηση και παραμένει μοναδική στο ότι ο κύριος στόχος κατελήφθη εξ ολοκλήρου από τον αέρα. Η τρομερή αντίσταση του κρητικού πληθυσμού και των συμμαχικών δυνάμεων ήταν τόσο εντυπωσιακή ώστε η μάχη έχει μείνει στην ιστορική μνήμη ως γεγονός μοναδικής σημασίας για την ...

Μια ιστορική ηχογράφηση στο Πέραν Κωνσταντινουπόλεως τη Κυριακή του Παραλύτου με δυό από τους κορυφαίους πρωτοψάλτες των ημερών μας τον Χαρ. Ταλιαδώρο και Δημ. Παικόπουλο, οι οποίοι με τη νεανική τους ενάργεια και το ακραιφνές ιεροψαλτικό ύφος τους άφησαν πίσω τέτοιου είδους μοναδικά ακούσματα.