Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

Ωστόσο η πτώση του Βυζαντίου δε σήμαινε και τον πνευματικό θάνατο του ελληνισμού. Αντίθετα με την μετακίνηση μεγάλου αριθμού Λογίων από την Κωνσταντινούπολη προς τις Ιταλικές πόλεις δημιουργήθηκε μία μεγάλη πνευματική κίνηση που τα επόμενα χρόνια θα κυριαρχήσει πρώτα στην Ιταλία και εν συνεχεία σε όλη την Ευρώπη. Η κίνηση αυτή ονομάστηκε Ανθρωπισμός επειδή κέντρο του ενδιαφέροντος ήταν ο άνθρωπος , όπως τον εξήτασαν και τον μελέτησαν οι αρχαίοι Έλληνες Φιλόσοφοι. Από τους πνευματικούς αυτούς ανθρώπους οι σημαντικότεροι ήταν ο Μανουήλ Χρυσολωράς, που δίδαξε τα ελληνικά στη Φλωρεντία, το Μιλάνο, την Πάντοβα, τη Βενετία και σε άλλες μεγάλες πόλεις. Ακολούθησε ο Ιωάννης Χρυσολωράς και Ο Κων. Λάσκαρις, που δίδαξε στο Μιλάνο Ο νεοπλατωνικός διδάσκαλος Γεώργιος Πλήθων ή Γεμιστός, που δημιούργησε μάλιστα την πρώτη Πλατωνική ...

«Γνωρίζω την ελληνική μου ταυτότητα». Σειρά διαλέξεων του εικαστικού – συγγραφέα Βαγγέλη Παππά. «Η αποκωδικοποίηση του ελληνικού μύθου» Μέρος 2ο. Με την ευκαιρία της μεγάλης εορτής για τα 200 χρόνια από την κήρυξη της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, ξεκίνησε την Τρίτη 29 Σεπτεμβρίου, η σειρά διαλέξεων που πραγματοποιεί ο Εικαστικός και Συγγραφέας κ. Βαγγέλης Παππάς, με γενικό τίτλο «Γνωρίζω την Ελληνική μου ταυτότητα», στο πλαίσιο του προγράμματος «ΕΝΟΡΙΑ εν δράσει…», και θα ολοκληρωθούν τον Δεκέμβριο του 2021, καλύπτοντας όλη την χρονική περίοδο της επετείου των 200 χρόνων.

Το αποκαλούμενο σύνδρομο κατάρρευσης μελισσών (Colony Collapse Disorder) που χαρακτηρίζεται από τη μαζική ξαφνική απώλεια μελισσών δεν οφείλεται στην επίδραση ενός μόνο παράγοντα, αλλά στην αλληλεπίδραση παραγόντων, όπως τα γενετικώς τροποποιημένα φυτά, τα εντομοκτόνα κ.ά. Νικόλαος Εμμανουήλ, Καθηγητής & Μαρία Μπουγά, Δρ. Βιολόγος   Εργαστήριο Γεωργικής Ζωολογίας & Εντομολογίας – Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών     Η μέλισσα είναι ο καλύτερος επικονιαστής. Η μέλισσα χρησιμοποιήθηκε από πολλούς παραδοσιακούς πολιτισμούς σαν σύμβολο αθανασίας (τη βλέπουμε σκαλισμένη στους τάφους), της εργατικότητας, της τάξης, της επαγρύπνησης (επειδή θεωρείται ότι δεν κοιμάται ποτέ), της αγνότητας (επειδή οι μέλισσες γεννιούνται και με παρθενογένεση) και της ψυχής (επειδή πετάει στον αέρα). Η μέλισσα υπήρξε επίσημο έμβλημα του Ναπολέοντα στην περίοδο της αυτοκρατορίας του, αλλά και πιο πριν κοσμούσε το οικόσημο των Μελισσηνών, ενός ...

568 χρόνια από την Άλωση της Πόλης – 200 χρόνια από την αρχή της επανάστασης. Παρακολουθήστε το διαδικτυακό συμπόσιο που διοργανώνει ο Ιερός Ναός Αγίας Παρασκευής Νέας Πεντέλης 29-30 Μαΐου 2021. Δείτε το πρόγραμμα εδώ.

Όσιος Σάββας ο εν Καλύμνω (1862-1947). (Φωτογραφία Αγιορειτική Φωτοθήκη) (Επιμέλεια Στέλιος Κούκος) Διά το ημερολόγιον μου είπε μια μέρα : «Μαρία, λυπάμαι πολύ που διχάζεται εδώ ο κόσμος. Έπρεπε να ακούσουμε την εκκλησία. Με το νέο πάμε. Να ακούσουμε την εκκλησία. Με το νέο να πάμε. Με την εκκλησία. Άλλωστε δεν είναι και σπουδαία, δεν είναι και δογματικά στην μέση. Ε, 13 ημέρες. Να υπακούσωμε. Ο διχασμός είναι το χειρότερο απ’ όλα. Ο διχασμός. Η ηγουμένη πίσω είναι με το παλαιό (σ. σ. εννοεί στην Ιεράν Μονήν της αγίας Αικατερίνης). Θέλεις Μαρία να πάμε, να με ακολουθήσης;» Λέω: «Γέροντα εγώ είμαι μια κοσμική, δεν είναι εμένα η δουλειά μου». Όσιος: «Ε, ναι και τρεις, και τρεις, θαρθή και η γερόντισσα». Λέω: «Άκουσέ με γέροντα. Μην πας ...

Μέγας Βασίλειος. (Επιμέλεια Στέλιος Κούκος) Ομιλία εις το, «Εν αρχή ην ο Λόγος» (Ιωάν. 1, 1) Συνέχεια από εδώ: http://www.pemptousia.gr/?p=311605 4. «Και ο Λόγος ην προς τον Θεόν» (Ιωάν. 1, 1) Πάλιν εδώ το «ην» λέγεται δι’ αυτούς οι οποίοι βλασφημούν ότι δεν υπήρχε. Πού ήταν ο Λόγος; Όχι βέβαια εις κάποιον τόπον. Διότι τα απερίγραπτα δεν περιέχονται ες τόπον. Αλλά πού ήταν; Πλησίον εις τον Θεόν. Ούτε ο Πατήρ καταλαμβάνει κάποιον τόπον ούτε ο Υιός κάποιαν περιοχήν που να γίνεται παραδεκτή διά της περιγραφής. Αλλ’ άπειρος είναι ο Πατήρ, άπειρος είναι και ο Υιός! Κάθε τι που θα ημπορούσες να εννοήσης, και όπου θα ημπορούσες να πορευθής με το πνεύμα σου, θα το εύρης να είναι γεμάτον από την παρουσίαν του Θεού. Παντού εις όλα θα εύρης να επεκτείνεται συγχρόνως και ...

Φωτογραφίες από την χθεσινή Θεία Λειτουργία στο παρεκκλήσιο των Μαρτύρων της Αλώσεως, στο ωδείο «Σίμων Καράς», στην Αθήνα. (29/5/2021) Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τῆς ὁσίας Ὑπομονῆς, τὸ πρῶτον Ἑλένης Αὐγούστης, τῆς Παλαιολογίνης. (†1450) Στίχ. Στέμμα καταθέσασα ἀνάκτων κάτω, Στέμμα εἴληφας, Ὑπομονή, ἐν πόλῳ.   Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τοῦ μάρτυρος Κωνσταντίνου ια´ Παλαιολόγου, τελευταίου αὐτοκράτορος, ἀναιρεθέντος ὑπὸ τῶν Ὀθωμανῶν. (†1453) Στίχ. Χεὶρ βαρβάρου τέμνει σε ἡ μιαιφόνος, Χεὶρ Κυρίου νέμει σοι ἀξίως στέφος.   Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τῶν ἔν τε τῇ τῆς τοῦ Θεοῦ Σοφίας σεπτῇ καθέδρα τῆς Μεγάλης τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας ἐν τῇ φρικτῇ τῆς θείας μυσταγωγίας ὥρᾳ, τῇ τοῦ Ῥωμανοῦ πύλῃ καὶ ἔνδον τῶν τειχῶν χώρα τῆς Βασιλευούσης τῶν πόλεων Κωνσταντίνου πόλεως, ἀναιρεθέντων ἀνωνύμων μαρτύρων ὑπὸ τῶν ἀλλοφύλλων τε καὶ ἀλλοθρήσκων, ἐν τῇ καταθλίπτῳ καὶ ...

Η δύναμη της αρχιτεκτονικής είναι ότι μπορεί να δημιουργεί όχι μόνο κτίρια για απλή χρήση αλλά και κτίρια ποιότητας, τα οποία έχουν έναν μοναδικό τρόπο να αναδεικνύουν το περιβάλλον τους. Ακόμη μεγαλύτερη είναι η δύναμη της βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής, η οποία δημιουργεί τα λεγόμενα «έξυπνα» κτίρια. ΕΓΚΑΡΣΙΑ ΤΟΜΗ 1. Ηχοαπορροφητική ψευδοροφή (ίνες ανακυκλωμένου υάλου). 2. Ανακλαστική μεταλλική ψευδοροφή. 3. Ανοιγόμενο παράθυρο με εξωτερικές περσίδες σκίασης. 4. Ανεμιστήρες οροφής. 5. Εξωτερική θερμομόνωση (φυσαλίδες υαλόμαζας). 6. Επένδυση με χαλκό. 7. Μαρμάρινο δάπεδο.   Η αρχιτεκτονική που λαμβάνει υπόψη τους κλιματολογικούς παράγοντες μέσα στους οποίους υπάρχει ένα κτίριο έχει επικρατήσει να ονομάζεται βιοκλιματική. Στόχος της είναι να δημιουργήσει κτίρια όσο γίνεται φιλικά προς το περιβάλλον που να καταναλώνουν όσο γίνεται λιγότερη ενέργεια. Οι στρατηγικές και οι ...

568 χρόνια από την Άλωση της Πόλης – 200 χρόνια από την αρχή της επανάστασης. Παρακολουθήστε το διαδικτυακό συμπόσιο που διοργανώνει ο Ιερός Ναός Αγίας Παρασκευής Νέας Πεντέλης 29-30 Μαΐου 2021. Δείτε το πρόγραμμα εδώ.

Στη μνήμη των Ελλήνων Ορθοδόξων ο Κωνσταντίνος είναι ο μαρμαρωμένος βασιλιάς ο ζωντανός νεκρός που κατευθύνει την πορεία του Γένους από του τάφου και περιμένει το πλήρωμα του χρόνου ώστε ο άγγελος που τον μαρμάρωσε να τον αναστήσει. Σήκω καημένε Κωνσταντή, στην εκκλησιά να πάμε, Σήκω και ψέλνουν εκκλησιές, ψέλνουν τα μαναστήρια. Ψέλνει και η Αγιά Σοφιά με τις χρυσές καμπάνες. Σιμά να βγούνε τα Ιερά, σιμά να βγούνε τ’ Άγια, φωνή τους ήρθ’ απ’ ουρανού, που μες’ απ’ τα ουράνια: «Πάψετε το χερουβικό και την Τιμιωτέρα, παπάδες πάρτε τα ιερά, ψαλτάδες τα χαρτιά σας, τι’ σήμερα πατήσανε την πόλη μας οι Τούρκοι». Η Παναγιά η Δέσποινα τάηκουσε και δακρύζει. «Σώπα, κυρά μου Δέσποινα και μην πολυδακρύζης πάλι με χρόνια με καιρούς, πάλι δικά σου θάναι». (Ρουμελιώτικος Θρήνος- συλλογή Κωνσταντίνου Μάρκου)   Η Άλωση της Κωνσταντινουπόλεως ...

Λίγο πριν αρχίσει η επίθεση οι πολιορκημένοι έζησαν δύο αντιφατικά γεγονότα. Μία απίστευτη επιτυχία του πλοίαρχου Φλαντανελά που κατόρθωσε με τρία γενοβέζικα πλοία να διασπάσουν τον τεράστιο στόλο του σουλτάνου και να μπουν στον Κεράτιο κόλπο, ενώ ο λαός είχε ανέβει στα τείχη και παρακολουθούσε τη γιγαντομαχία με έκπληξη και θαυμασμό, ενώ ο σουλτάνος έφιππος ωρύονταν επάνω στο άλογο μέχρι μέσα στη θάλασσα.   Και ένα πραγματικά οδυνηρό. Το απίστευτο τόλμημα του Μωάμεθ να περάσει επάνω από το βουνό του Γαλατά τον τουρκικό στόλο των 70 πλοίων, σε δίολκο, και να τα ρίξει στον Κεράτιο κόλπο. Από εκείνη τη στιγμή τα περιθώρια ζωής της Βασιλεύουσας περιορίστηκαν ασφυκτικά. Κανένας δεν είχε κοιμηθεί εκείνη τη νύχτα 28 προς 29 Μαϊου 1453. Ο λαός της Κωνσταντινούπολης προσεύχονταν ...

Μια εξαιρετική πρόταση για τη Κυριακή της Σαμαρείτιδος από τη χείρα του άοκνου εργάτου της ψαλτικής Φώτη Μπαρούτα, Πρωτοψάλτου και Μελοποιού.   Για το μουσικό κείμενο πατήστε εδώ

Η μέρα αυτή – η έβδομη και 20η του Μαΐου – ήταν η πιο κρίσιμη στη ζωή του γένους. Και ο Δούκας, όταν έφτασαν τα φοβερά νέα στη Μυτιλήνη, έλεγε συχνά: «Ο τύραννος άρχισε την Κυριακή να διενεργεί πόλεμο ολοκληρωτικό και μέχρι το βράδυ δεν έδωσε στους Ρωμαίους ούτε μία στιγμή ανάπαυσης. Ηταν Κυριακή εκείνη των Αγίων Πάντων, 27 Μαΐου. Αν επικρατούσε η γνώμη του Χαλίλ πασά, του πρώτου Βεζύρη, ή Κυριακή εκείνη θα είχε άλλο νόημα στην ιστορία∙ θα είχε το αντίθετο νόημα. Μία μοναδική στιγμή άρκεσε για να πάρει ο Μωάμεθ του, την απόφαση να επιτεθεί, εκτοπίζοντας από την καρδιά του την απόφαση να φύγει, που είχε σχεδόν αποκρυσταλλωθεί. Μήπως ταλαντεύτηκε, όπως είπα και παραπάνω, ο ίδιος ο Θεός; ...

H δηλητηρίαση με βαρέα μέταλλα αντιπροσωπεύει μία ασυνήθιστη, αλλά κλινικά πολύ σοβαρή ιατρική κατάσταση. Πρόκειται για την τοξική συσσώρευσή τους σε μαλακούς ιστούς του οργανισμού, όπου δημιουργούν τοξικά συμπλέγματα με οργανικά στοιχεία. Με αυτόν τον τρόπο, προκαλείται τροποποίηση των βιολογικών μορίων, με αποτέλεσμα την απώλεια της κανονικής λειτουργίας τους, που οδηγεί σε δυσλειτουργία η θάνατο εξαιτίας των προσβεβλημένων μορίων. Παράλυση του κερκιδικού νεύρου με την χαρακτηριστική πτώση της άκρας χειρός. (Φωτογραφία από το βιβλίο του Ι. Λογοθέτη «Νευρολογία», University Studio Press, Θεσσαλονίκη, 1988.) Τα βαρέα μέταλλα είναι χημικά στοιχεία που έχουν ειδικό βάρος τουλάχιστον πέντε φορές μεγαλύτερο από αυτό του νερού. Αυτά που συνήθως εμπλέκονται σε ατυχήματα δηλητηρίασης του ανθρώπου είναι ο μόλυβδος, ο υδράργυρος, το αρσενικό και το κάδμιο, το νικέλιο, ...

Ο Θεάνθρωπος Ιησούς δεν περιμένει από εμάς να αλλάξουμε για να μας δεχθεί. Μας δέχεται έτσι ακριβώς όπως είμαστε, με τα πάθη, τις αδυναμίες μας, την αμαρτωλότητά μας, τα αμέτρητα λάθη μας. Θέλει να αλλάξουμε και να γίνουμε καλύτεροι, όμως δεν το θέτει αυτό ως προϋπόθεση. Μας συναντά στο διάβα της ζωής και λέει· «ελάτε να το παλέψουμε μαζί». Όταν πέφτουμε, δεν μας αποστρέφεται. Όταν τον ξεχνούμε, δεν μας εγκαταλείπει. Όταν τον ζητούμε, τρέχει με λαχτάρα. Ξέρει τα χάλια μας. Όμως είναι φίλος μας. Τι ζητάει από εμάς (για εμάς βέβαια, όχι γι’ αυτόν); Να τον δεχθούμε όπως είναι. «Εγώ σας δέχομαι όπως είστε· δεχθείτε και εσείς εμένα όπως είμαι. Μη με παραμορφώνετε! Μη με αδικείτε! Μη με φοβείσθε! Μη με ...

Αγαπητοί Αναγνώστες Χριστός Ανέστη! Αρκετές φορές ακούμε και πληροφορούμαστε στην Εκκλησία για μεγάλους ευεργέτες και δωρητές, που προσφέρουν μεγάλα ποσά για να ενεργηθούν Ιεροί Ναοί. Οπωσδήποτε υπάρχει ένας σεβασμός και μια ευγνωμοσύνη προς τα πρόσωπα εκείνα που προβαίνουν σε αυτή την δωρεά, ιδιαίτερα από τους Ενορίτες που ανήκει ο Ναός που ενεργήθηκε. Όμως υπάρχει στο ευρύτερο «κοσμικό» περιβάλλον ένας «σκανδαλισμός» και μια απογοήτευση, ότι τα χρήματα θα μπορούσαν να δοθούν σε ανθρώπους που έχουν ανάγκη κτλ. Είναι έτσι τα πράγματα; Ακολουθήστε μας και στο σημερινό μας άρθρο. Πριν μιλήσουμε για τους δωρητές της Εκκλησίας, οφείλουμε να μιλήσουμε για τον ίδιο τον Θεό, ο οποίος είναι ο μόνος και ο ουσιαστικός φιλάνθρωπος και δωρητής του κόσμου, του ανθρώπου αλλά και όλης της ...

AΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ ΒΑΤΟΠΑΙΔΙΟΥ Για προληπτικό έλεγχο ο Γέροντας Εφραίμ μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο Ευαγγελισμός Την προηγούμενη Παρασκευή 21 Μαΐου, ο Γέροντας Εφραίμ διαγνώστηκε θετικός στον COVID-19. Συναφώς πέρασαν από επανειλημμένους ελέγχους και όλοι οι αδελφοί της Μονής. Ο Γέροντας παρέμεινε άμεσα σε αυτοπεριορισμό με συνεχή ιατρική παρακολούθηση και ήπια συμπτώματα. Η κατάσταση της υγείας του είναι σταθερή, αλλά για προληπτικούς λόγους οι θεράποντες ιατροί συνέστησαν την μεταφορά του σε νοσοκομείο για περαιτέρω παρακολούθηση. Από αρχές Μαΐου η Μονή έχει κάνει αίτηση στους αρμόδιους φορείς για τον εμβολιασμό της αδελφότητος. Εκ της Ιεράς Μονής

Απόστολος Παύλος, διά χειρός αγίου Ανδρέα Ρουμπλιόφ. (Επιμέλεια Στέλιος Κούκος) Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, Πρώτη ομιλία εις τον Απόστολο Παύλο Συνέχεια από εδώ: http://www.pemptousia.gr/?p=312051   Τι να θαυμάση κανείς τον Ισαάκ; Πολλά βέβαια κι άλλα, περισσότερο όμως την ανεξικακία, όταν άνοιγε πηγάδια και τον έδιωχναν από τα σύνορά του, που δεν αντιδρούσε αλλά ανεχόταν να του φράζουν τα πηγάδια του και δεν ένοιωθε κακό γι’ αυτούς που τον αδικούσαν, αλλά έφευγε και παραχωρούσε παντού τα δικά του κτήματα μέχρι που χόρτασε την άδικη επιθυμία τους. Αλλά ο Παύλος δεν έβλεπε να του καταστρέφουν με πέτρες τα πηγάδια του, αλλά το δικό του σώμα, κι όμως δεν ανεχόταν μόνο, όπως ο Ισαάκ, αλλά προσπαθούσε να ανεβάση στον ουρανό εκείνους που τον λιθοβολούσαν. Γιατί όσο σκεπαζόταν με πέτρες η ...

Οι δύο τελευταίες ημέρες πριν από την Άλωση ήταν από τις πιο τραγικές στη χιλιόχρονη ιστορία του Βυζαντινού κράτους.Ο τελευταίος αυτοκράτορας με το ήθος και τη γενναιότητα που ταιριάζει σ’ αυτόν που ανέλαβε να διοικήσει τη Βασιλεύουσα ανεβαίνει το δικό του Γολγοθά, γράφοντας μία μοναδική σελίδα στην παγκόσμια ιστορία. Τα γεγονότα που προηγήθηκαν αυτής της τραγικής ημέρας ήταν τα ακόλουθα: Η ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ Γνωρίζοντας άριστα την κατάσταση ο Παλαιολόγος άρχισε να προετοιμάζεται για την επικείμενη επίθεση εναντίον της πόλης. Άρχισε να συγκεντρώνει μεγάλες ποσότητες τροφίμων για να καλύψει τις ανάγκες του πληθυσμού και του στρατού που θα αντιμετώπιζε τον τουρκικό στρατό. Εξασφάλισε με κάθε τρόπο μεγάλο αριθμό όπλων και υγρού πυρός που θα μπορούσε να ωφελήσει τους αμυνόμενους. Ζήτησε τη συνδρομή των πλουσίων της Πόλης αλλά συνάντησε ...

Όσιος Ιγνάτιος Μπριαντσανίνωφ. (Επιμέλεια Στέλιος Κούκος) Οι δαίμονες χρησιμοποιούν πολλές φορές τα όνειρα για να ενοχλήσουν και να πληγώσουν τις ψυχές των ανθρώπων. Έτσι οι άπειροι στον πνευματικό αγώνα χριστιανοί που δίνουν σημασία στα όνειρα βλάπτονται, κάνουν μεγάλο κακό στον εαυτό τους. Γι’ αυτό κι είναι σημαντικό πράγμα να μπορούμε να διακρίνουμε την ακριβή σημασία που έχουν τα όνειρα σ’ εκείνους τους ανθρώπους που δεν έχουν ακόμα αναγεννηθεί από το Άγιο Πνεύμα. Την ώρα του ύπνου η ύπαρξη του ανθρώπου βρίσκεται σε κατάσταση λήθης, χάνει την αυτοσυνειδησία της. Όλες οι εκούσιες δραστηριότητες κι εργασίες σταματούν, αδρανούν την ώρα του ύπνου. Η μόνη δραστηριότητα που συνεχίζει τη λειτουργία της είναι εκείνη που είναι αναγκαία για τη ζωή του ανθρώπου, την ύπαρξή του, και δεν μπορεί να σταματήσει. ...