Κατηγορία

Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

Χριστιανισμός και ελευθερία (Βασίλειος Τατάκης, Ομότιμος Καθηγητής Φιλοσοφίας Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης)

Κατηγορίες: Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

Πλήθος είναι οι θέσεις της χριστιανικής διδασκαλίας που φανερώνουν κυριαρχική τη θέση της ελευθερίας μέσα στο πνεύμα που διέπει τον χριστιανισμό. Τόσο κυριαρχική, που μπορεί κανείς να πει, ότι δεν μπορεί να μιλήσει σωστά για τον χριστιανισμό χωρίς να είναι παρούσα η ελευθερία στο βαθύτερο και ουσιαστικότερο νόημά της. Αδελφωμένα αυτά τα δύο μαζί επιτρέπουν, εξασφαλίζουν και σφραγίζουν την απεριόριστη άνοδο του ανθρώπου. Ποιές θέσεις της χριστιανικής διδασκαλίας στηρίζουν ειδικότερο τις παραπάνω αποφάνσεις; Ο Θεός είναι πρόσωπο, και ως πρόσωπο είναι πνεύμα, και είναι Αγαθός. Πιο πέρα είναι ο Ων. Για το θέμα που εξετάζουμε δεν είναι ανάγκη να προχωρήσουμε σε διερεύνηση των παραπάνω κατηγορημάτων του θείου προσώπου. Αρκεί να σημειώσουμε ότι όλα αυτά τα κατηγορήματα, πρόσωπο, πνεύμα, αγαθός, ο ων, είναι ...

Περισσότερα

Ξυλόγλυπτα τέμπλα, προσκυνητάρια και έργα μικροξυλογλυπτικής στη Σκήτη Καυσοκαλυβίων (18ος-μέσα 19ου αι.) (Μοναχός Πατάπιος Καυσοκαλυβίτης)

Κατηγορίες: Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

Ο Πατάπιος μοναχός Καυσοκαλυβίτης, Δρ Θεολογίας Α.Π.Θ., Δικαίος και Βιβλιοθηκάριος της Ιεράς Σκήτης τω Καυσοκαλυβίων μιλάει στο Πέμπτο Διεθνές Επιστημονικό Εργαστηρίου της Αγιορειτικής Εστίας, αναπτύσσοντας το θέμα: «Ξυλόγλυπτα τέμπλα, προσκυνητάρια καί ἔργα μικροξυλογλυπτικῆς στή Σκήτη Καυσοκαλυβίων (18ος – μέσα 19ου αἰ.). Μία πρώτη παρουσίαση».

Περισσότερα

Όσιος Μάξιμος: Η εκκλησία ενεργεί ανάμεσά μας όπως ο Θεός! Αρχέτυπο εκείνος κι εκείνη εικόνα του!

Κατηγορίες: Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

Όσιος Μάξιμος Ομολογητής. (Επιμέλεια Στέλιος Κούκος) Συνέχεια από εδώ: http://www.pemptousia.gr/?p=313888 Κατά τον ίδιο τρόπο και η αγία εκκλησία του Θεού θ’ αποδειχθή ότι ενεργεί ανάμεσά μας, όπως ο Θεός, αρχέτυπο εκείνος κι εκείνη εικόνα του. Είναι βέβαια πολλοί κι αμέτρητοι σχεδόν στον αριθμό οι άνδρες κι οι γυναίκες και τα παιδιά που διαφέρουν και κατά το φύλο και κατά τη μορφή, την εθνικότητα και τις γλώσσες, τις περιπέτειες της ζωής, τις ηλικίες, τις γνώμες, την τέχνη, τους τρόπους, τις συνήθειες, τα επαγγέλματα. Και στις επιστήμες πάλι και στ’ αξιώματα, στις τύχες, στους χαρακτήρες, στις διαθέσεις διακρίνονται μεταξύ τους και διαφέρουν πολύ όσοι έρχονται σ’ αυτή και δέχονται απ’ αυτή την αναγέννησή τους και την αναδημιουργία τους με τη δύναμη του πνεύματος. Δίνει όμως σ’ όλους αυτούς ...

Περισσότερα

Ο Ακάθιστος Ύμνος (μετάφραση) (Ηρακλής Ψάλτης, φιλόλογος)

Κατηγορίες: Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

Ακάθιστος ύμνος ονομάζεται γενικά κάθε χριστιανικός ύμνος ο οποίος ψέλνεται  από τους χριστιανούς στεκόμενοι οι ίδιοι όρθιοι.  Έχει επικρατήσει όμως (σχήμα κατεξοχήν)  να ονομάζεται έτσι ένας ύμνος της Ορθόδοξης Εκκλησίας προς τιμήν της Θεοτόκου, ο οποίος είναι γνωστός ως Τη Υπερμάχω Στρατηγώ,  και ο οποίος ψάλλεται στους ναούς στη διάρκεια της Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Είναι ένας ύμνος που αποτελείται από προοίμιο και 24 οίκους (στροφές). Δεν γνωρίζουμε τον δημιουργό του, αν και έχουν προταθεί πολλά ονόματα, ο Ρωμανός Μελωδός, ο πατριάρχης Σέργιος, ο  διάκονος Γεώργιος Πισίδης,  ο πατριάρχης Φώτιος, ο πατριάρχης Γερμανός Α΄ και η Κασσιανή. Δημιουργήθηκε, σύμφωνα με την επικρατούσα παράδοση, για τη διάσωση της Κωνσταντινούπολης από την πολιορκία των Αράβων, το 626, η οποία αποδόθηκε στη Θεοτόκο, την Υπέρμαχο Στρατηγό. Το θέμα του είναι η ...

Περισσότερα

«Νεομάρτυρες. Πορεία προς την Ελευθερία»-Η πρώτη μετάcovid έκθεση της Αγιορειτικής Εστίας-

Κατηγορίες: Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

Την πρώτη -μετάcovid- έκθεση της θα εγκαινιάσει η Αγιορειτική Εστία την Τρίτη 22 Ιουνίου στις 19:00 στον εκθεσιακό της χώρο στο ιστορικό κτήριο Νεδέλκου (Εγνατίας 109). Πρόκειται για ομαδική  εικαστική έκθεση με τίτλο: «Νεομάρτυρες. Πορεία προς την Ελευθερία» με έργα 26 καλλιτεχνών που κλήθηκαν να δημιουργήσουν αποκλειστικά για την έκθεση  παρουσιάζοντας άγνωστους σε πολλούς βίους των νεομαρτύρων μέσα από μοναδικές εικαστικές δημιουργίες και διαφορετικές τεχνοτροπίες. Η έκθεση θα έχει διάρκεια έως τις 25 Σεπτεμβρίου 2021. Η έκθεση είναι ενταγμένη το πλαίσιο του εορτασμού της Αγιορειτικής Εστίας για το επετειακό έτος της συμπλήρωσης των 200 χρόνων από την Επανάσταση του 1821. Πέραν τούτου έχει προετοιμάσει πρόγραμμα εκδηλώσεων και δράσεων, με σκοπό να προβάλει μια πολύ ιδιαίτερη πτυχή της Αθωνικής ιστορίας, που δεν ...

Περισσότερα

Οι Μεγάλες Ώρες της εορτής της Πεντηκοστής (Γεώργιος Ζαραβέλας, Θεολόγος, ΜΑ Ιστορικής Θεολογίας – Λειτουργικής ΕΚΠΑ)

Κατηγορίες: Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

Ο λειτουργικός κύκλος του Πεντηκοσταρίου περατώνεται με τη δεσποτική εορτή της Πεντηκοστής, τις μεθέορτες ημέρες της έως και την απόδοσή της το επόμενο Σάββατο. Στο λειτουργικό πλαίσιο της εορτής αυτής ανήκει μία νεώτερη ακολουθία, οι Μεγάλες και Βασιλικές Ώρες της παραμονής της Αγίας Πεντηκοστής. Η ακολουθία αυτή απαντάται για πρώτη φορά στα έντυπα Πεντηκοστάρια από τον ΙΣΤ’ αι. κ. εξ., ενώ έχει πλέον εκπέσει από τη λειτουργική χρήση. Η ακολουθία των Μεγάλων Ωρών της Πεντηκοστής συντέθηκε τον ΙΣΤ’ αι. από τον λόγιο κληρικό Νικόλαο Μαλαξό, πρωτοπαπά Ναυπλίου. Εντάχθηκε για πρώτη φορά στα λειτουργικά βιβλία στην έκδοση του Πεντηκοσταρίου του 1552, η οποία έγινε στη Βενετία από τους αδελφούς Ανδρέα και Ιάκωβο Spinelli και με επιμέλεια του Μαλαξού, του οποίου το όνομα δεν αναφέρεται ρητά, ...

Περισσότερα

Ραψωδοί και αοιδοί την εποχή του Ομήρου (Ηλίας Λιαμής, Σύμβουλος Ενότητας Πολιτισμού)

Κατηγορίες: Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

Οι αοιδοί δεν πρέπει να συγχέονται προς τους ραψωδούς που είναι μεταγενέστεροί τους και δεν τραγουδούν τα έπη, αλλά τα απαγγέλλουν. Η βασική τους όμως διαφορά, από ότι φαίνεται, είναι πως οι αοιδοί ήταν σύμβουλοι των βασιλέων, όπως οι μάντεις, οι κήρυκες και ιερείς και ψάλλανε τους ύμνους στους ήρωες και στους θεούς μπροστά στους αρχηγούς κυρίως, ενώ οι ραψωδοί απαγγέλουν τις παλιές ιστορίες μπροστά σε όλον τον λαό, στις δημόσιες τελετές και στα μεγάλα πανηγύρια. Η προέλευση του ονόματος αυτών των τελευταίων (από το ράπτειν – αοιδείν) δηλώνει καθαρά ποιο ήταν το στοιχείο που κυριαρχούσε στο ρόλο τους και η λέξη «ραψωδός» δεν αποκλείεται να υποκρύπτει και κάποια περιφρόνηση προς την δραστηριότητα των διαδόχων των αοιδών, αφού ό,τι λέγανε δεν ...

Περισσότερα

Γέροντας π. Σίμων, Ποια είναι τα χαρίσματα που ανανεώνουν την καρδιά και την κάνουν να μη γερνάει ποτέ!

Κατηγορίες: Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

Γέροντας, Ιερομόναχος, π. Σίμων Αρβανίτης, (1901-1988), Κτήτορας και Ηγούμενος Ιεράς Μονής Αγίου Παντελεήμονος Πεντέλης. (Επιμέλεια Στέλιος Κούκος) Συνέχεια από εδώ: http://www.pemptousia.gr/?p=299851 Η πηγή των αγαθών είναι μία, ο Θεός και Δημιουργός των όλων. Από αυτήν την πηγή του καλού πηγάζουν και όλες οι άλλες πηγές. Ο Θεός είναι η πηγή της χάριτος. Και δεν μπορεί ο άνθρωπος που θα πάρει κάποια χάρη και δωρεά να μην έχει χαρά και όποια άλλη ευλογία. Καρπός του Πνεύματος, λέγει η Γραφή, είναι αγάπη, χαρά, ειρήνη, μακροθυμία, χρηστότης, αγαθωσύνη, πίστις, πραότης, εγκράτεια (Γαλ. ε’ 22). Παίρνοντας λοιπόν από την πηγή των χαρισμάτων του Αγίου Πνεύματος τις διάφορες χάριτες, τα διάφορα χαρίσματα, πώς είναι δυνατόν να έχει κανένας μίσος, να αδικεί τους άλλους, να είναι γενικά κακός; Παίρνοντας, λοιπόν, το Άγιον Πνεύμα, δεν παίρνουμε ...

Περισσότερα

Ο διαχρονικός ρόλος της Αστρονομίας στην ιστορία και τον πολιτισμό (Στράτος Θεοδοσίου, Καθηγητής Ιστορίας & Φιλοσοφίας της Αστρονομίας Πανεπιστημίου Αθηνών)

Κατηγορίες: Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

Ποιοι είμαστε; Από πού ερχόμαστε και που πάμε; Πώς και γιατί γεννήθηκε το Σύμπαν; Τι υπήρχε πριν υπάρξει η Δημιουργία; Πώς εξελίσσεται και που θα καταλήξει το γιγαντιαίο αυτό δημιούργημα; Αυτά είναι μερικά από τα αιώνια ερωτήματα που συνδέονται με την Αστρονομία συνεχίζουν να κεντρίζουν την ανθρώπινη φαντασία από τα πανάρχαια χρόνια μέχρι σήμερα.   Η Αστρονομία, η μητέρα όλων των επιστημών, έχει τις ρίζες της στις αστρικές παρατηρήσεις των Βαβυλωνίων και των Αιγυπτίων. Οι ιερείς-αστρονόμοι εκείνης της περιόδου διαπίστωσαν εμπειρικά ότι οι κλιματολογικές εποχές σχετίζονταν με τη θέση του Ήλιου και των άστρων, ότι οι εκλείψεις μπορούσαν εύκολα να προβλεφθούν με την περίοδο σάρο και ότι οι αστρικοί ρυθμοί κανόνιζαν τη ροή του χρόνου. Η Αστρονομία συστηματοποιήθηκε ως επιστήμη από τους αρχαίους ...

Περισσότερα

Τo ήθος της ψαλτικής στην λατρεία

Κατηγορίες: Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

Ο Σύλλογό Ιεροψαλτών Θήβας «Άγιος Λουκάς» διοργανώνει την Τετάρτη 23 Ιουνίου στις 20.30 την τελευταία διαδικτυακή συνάντηση-σεμινάριο, με προσκεκλημένο ομιλητή  τον Θεοφιλέστατο Επίσκοπο Ωρεών κ. Φιλόθεο, αρχιγραμματέα της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος. Ο Θεοφιλέστατος θα ομιλήσει με θέμα: «Τό ήθος της ψαλτικής στην λατρεία». Θα επακολουθήσει νεώτερη ανακοίνωση για την διαδικτυακή διεύθυνση συμμετοχής.

Περισσότερα

«Χαίροις άνασσα», Καταβασία Πεντηκοστής (Νικ. Σικλαφίδης)

Κατηγορίες: Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

Ο Νικόλαος Σικλαφίδης, Πρωτοψάλτης του Ι. Μετοχίου αγ. Χαραλάμπους Σίμωνος Πέτρας ψάλει την Ιαμβική Καταβασία της Θ΄Ωδής του Κανόνα της Πεντηκοστής «Χαίροις άνασσα». Your browser does not support the audio element.

Περισσότερα

«Πατέρα δοξάσωμεν», δοξαστικὸ περισσῆς πολυελέου «Λόγον Ἀγαθόν»-Γεωργίου ιερέως του Ρυσίου

Κατηγορίες: Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

Χορός Βατοπαιδινών πατέρων ψάλει το μάθημα «Πατέρα δοξάσωμεν», δοξαστικό περισσής του πολυελέου «Λόγον Ἀγαθόν»,  σε μέλος Γεωργίου ιερέως του Ῥυσίου και ήχο δ΄«άγια».  

Περισσότερα

Όσιος Θεόδωρος ο Στουδίτης: Ο Πρόδρομος προπορεύθηκε ο στρατιώτης κάνοντας γνωστή την έλευση του Παμβασιλέως!

Κατηγορίες: Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

(Επιμέλεια Στέλιος Κούκος) Εγκώμιον εις το Γενέσιον του Αγίου Προφήτου Προδρόμου Βαπτιστού   Στην μαρτυρία του Κυρίου και η φωνή του δούλου Ακόμα κι αν ο λόγος μας έμοιαζε με ανοιξιάτικο ύμνο καλλικέλαδου αηδονιού, πολύ φτωχά θα πετύχαινε να υμνήσει την μεγάλη φωνή της αληθείας, που γεννιέται σήμερα. Αλλά πάλι, αυτός εδώ ο λόγος, έτσι ασθενικός, ξερός και κακόηχος, πώς θα υμνήσει την μεγάλη προφητική δόξα; Πώς θα αινέσει το εξαίρετο αποστολικό αξίωμα; Πώς θα δοξάσει το παράξενο θάμβος των μαρτύρων; Και διαπιστώνω, εξετάζοντας προσεκτικά τούτο, πως ο καθένας από τους υπόλοιπους αγίους εγκωμιάσθηκε από κάποιον άλλον, ο υψηλός στην αρετή από κάποιον επίσης υψηλό και ο μετριώτερος από κάποιον μέτριο. Γι’ αυτόν, όμως, που τώρα ευφημείται κατ’ εξοχήν, το εγκώμιο προέρχεται από τον ίδιο τον Χριστό τον Θεό, ...

Περισσότερα

Η μηλιά: ομορφιά και πειρασμός στη μυθολογία, στην Αγία Γραφή και στη σύγχρονη εποχή (Μιχάλης Κουτσός, Φιλόλογος – Συγγραφέας)

Κατηγορίες: Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ Το μήλο με την ωραία θέα και την νόστιμη γεύση αποτέλεσε αντικείμενο πολλών διηγήσεων ιδίως στην αρχαία Μυθολογία όχι τόσο στην Αγία Γραφή. Κατά τα άλλα αποτελεί ένα μέσο διατροφής και νόστιμο και ωφέλιμο. Ιδιαίτερα η πατρίδα μας έχει επάρκεια παραγωγής αλλά κάνει και πολλές εξαγωγές. Ο αξιόλογος ανταγωνιστής του μήλου είναι το σύκο, στο βαθμό που να είναι άγνωστο αν η Εύα έφαγε μήλο ή σύκο. Ας το δούμε από κοντά. Η μηλιά στην ελληνική μυθολογία και  ιστορία Προέλευση του ονόματός της Κατά την μυθολογία η μηλιά πήρε το όνομά της από τον Μήλο που ήταν  από την Δήλο και πήγε στην Κύπρο, όπου παντρεύτηκε την Πελία, συγγενή του Άδωνη, γιο του βασιλιά της Κύπρου Κινύρα. Μήλος και Άδωνης δέθηκαν τόσο στενά, ...

Περισσότερα

Δύο μεγάλες παραστάσεις του Αγίου Όρους δια χειρός Μάρκου Καμπάνη

Κατηγορίες: Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

Ο επισκέπτης του νέου κτιρίου της Πολιτικής Διοίκησης του Αγίου Όρους θα έχει την ευκαιρία να θαυμάσει  δύο μεγάλες παραστάσεις του Αγίου Όρους του περίφημου ζωγράφου Μάρκου Καμπάνη, ζωγραφισμένες σε ξύλο. Η μια παράσταση εικονίζει όλη τη χερσόνησο του Αγίου Όρους με τις μονές και τις σκήτες. 86×206 εκ. και η άλλη το τρίπτυχο των Καρυών, της πρωτεύουσας του Αγίου Όρους όπου παρουσιάζονται μόνο τα κτίρια των αντιπροσωπείων των μονών, τα λεγόμενα κονάκια. 88×209 εκ., καθώς επίσης και μια εικόνα της Φιλοξενίας του Αβραάμ. 88×58 εκ. για να θυμίζει ότι ο τόπος είναι ιερός και φιλοξενία επίσης ιερή και αναπόσπαστο κομμάτι της τριαδικής κοινωνίας του αγιοειτικού μοναχισμού.   Ο Μάρκος Καμπάνης γεννήθηκε το 1955 στην Αθήνα. Σπούδασε ζωγραφική στο Λονδίνο όπου έζησε ...

Περισσότερα

Πορεία προς την Πεντηκοστή και τα Έσχατα (Αρχιμ. Ιάκωβος Κανάκης, Πρωτοσύγκελλος Ι.Μ. Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως)

Κατηγορίες: Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

Η περίοδος μετά το Πάσχα λέγεται «Πεντηκοστάριο». Μετά την μεγάλη νίκη επί του θανάτου, που επέφερε η Ανάσταση του Χριστού, πηγαίνουμε για την μεγάλη εορτή της Πεντηκοστής. Πενήντα μέρες μετά το Πάσχα εορτάζουμε την κάθοδο του Αγίου Πνεύματος στους μαθητές του Χριστού και μέσω αυτών σε όλους τους ανθρώπους. Αυτήν την «κάθοδο» την είχε προαναγγείλει ο Χριστός ευρισκόμενος στην γη. Έχουμε μια εξέλιξη στο θέμα της εορτής. Ήταν αρχικώς αγροτική, αργότερα «μνημόνευε» το ιστορικό γεγονός της Διαθήκης και τελικά κατέστη η εορτή της δωρεάς του Πνεύματος, πού εγκαινιάζει στην γη την νέα Διαθήκη. Ήταν εκτός από την εορτή του Πάσχα και της Σκηνοπηγίας, η Τρίτη σημαντική εορτή των Ιουδαίων, στην οποία έπρεπε ο κάθε πιστός να ταξιδέψει στα Ιεροσόλυμα και να μετάσχει ...

Περισσότερα

Δήλωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με τον συντονισμό των μέτρων που περιορίζουν την ελεύθερη κυκλοφορία στην Ευρωπαϊκή Ένωση λόγω της πανδημίας του κορονοϊού (Στυλιανή Π. Στυλιανίδου, Ακτινοθεραπεύτρια Ογκολόγος MD, MSc,PhD(c), Eπιμελήτρια Α΄,Επιστημονικά Υπεύθυνη Τμήματος Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογίας Π.Γ.Ν.Θ. ΑΧΕΠΑ)

Κατηγορίες: Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

Την 4η Σεπτεμβρίου 2020 η Επιτροπή υπέβαλε πρόταση για μια ευρωπαϊκή συνεργασία για τον περιορισμό της πανδημίας του Covid-19. Απαντώντας στην πρόταση της Επιτροπής, οι αρμόδιοι υπουργοί της ΕΕ κατέληξαν στις 13 Οκτωβρίου σε συμφωνία για μεγαλύτερη σαφήνεια και προβλεψιμότητα σχετικά με μέτρα που περιορίζουν την ελεύθερη κυκλοφορία λόγω της πανδημίας. Η Επιτροπή χαιρέτισε τη συμφωνία του Συμβουλίου των Υπουργών και εξέδωσε την ακόλουθη δήλωση: «Το δικαίωμά μας να κυκλοφορούμε ελεύθερα στην ΕΕ έχει πληγεί σοβαρά από την πανδημία. Πέραν αυτού, οι πολίτες βρέθηκαν αντιμέτωποι με τόσους πολλούς διαφορετικούς κανόνες και διαδικασίες, με συγκεχυμένες πληροφορίες σχετικά με τις περιοχές υψηλού και χαμηλού κινδύνου και με έλλειψη σαφήνειας για το τι πρέπει να κάνουν όταν ταξιδεύουν. Πριν από έναν μήνα, η Επιτροπή ...

Περισσότερα