Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

«Εκείνος που αγαπά τον πλησίον του, ποτέ δεν θα ανεχθεί ανθρώπους που καταλαλούν» (άγιος Ιωάννης της Κλίμακος) Στην σχέση του ζευγαριού, όπως και στις σχέσεις γονέων και παιδιών και των αδερφιών μεταξύ τους, είναι αναπόφευκτο φαινόμενο η κατάκριση. Αυτή εκφράζεται με την καταλαλιά, δηλαδή τις συνεχείς κατηγορίες εις βάρος του άλλου, αληθινές και ψεύτικες, με την απαίτηση «γιατί δεν κάνεις ή δεν είσαι αυτό που θέλω εγώ;», αλλά και με τον θρίαμβο των λογισμών που γίνονται σενάρια αμφισβήτησης της αγάπης του άλλου και, την ίδια στιγμή, διάλυσης του χαρακτήρα του. Η κατάκριση μαρτυρεί πως η αγάπη δεν είναι τόσο δυνατή στη σχέση. Η κατάκριση μας στερεί την χαρά της σχέσης. Βλέπουμε τα αρνητικά του άλλου και όχι τι καλό μπορεί να μας ...

Ο Σεβ. Μητροπολίτης Μεσογαίας και Λαυρεωτικής κ. Νικόλαος κηρύττει τον θείο λόγο στον πανηγυρικό εσπερινό εις μνήμην του οσίου Παϊσίου που τελέστηκε στον ι.ν. αγ. Κοσμά του Αιτωλού στη Κόνιτσα.

«Γνωρίζω την ελληνική μου ταυτότητα». Σειρά διαλέξεων του εικαστικού – συγγραφέα Βαγγέλη Παππά. «Ελληνική φιλοσοφία» Μέρος 3ο – «Σωκράτης και Πλάτων Β΄». Με την ευκαιρία της μεγάλης εορτής για τα 200 χρόνια από την κήρυξη της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, ξεκίνησε την Τρίτη 29 Σεπτεμβρίου, η σειρά διαλέξεων που πραγματοποιεί ο Εικαστικός και Συγγραφέας κ. Βαγγέλης Παππάς, με γενικό τίτλο «Γνωρίζω την Ελληνική μου ταυτότητα», στο πλαίσιο του προγράμματος «ΕΝΟΡΙΑ εν δράσει…», και θα ολοκληρωθούν τον Δεκέμβριο του 2021, καλύπτοντας όλη την χρονική περίοδο της επετείου των 200 χρόνων.

Απόστολος Παύλος. Ψηφιδωτό, (547), Ναός Αγίου Βιταλίου, Ραβένα Ιταλία. Επιμέλεια αφιερώματος Στέλιος Κούκος Σε πολλούς μπορεί να προξενεί εντύπωση το γεγονός ότι ο Κύριος επέλεξε έναν απόστολο, ο οποίος δεν ανήκε στον χορό των δώδεκα Αποστόλων, για να του αναθέσει τον ευαγγελισμό των εθνών, μάλιστα σε μία διαφορετική στιγμή, όταν είχε ήδη συντελεστεί η Πεντηκοστή και η κάθοδος του Αγίου Πνεύματος στους μαθητές Του. Ωστόσο η εντύπωση αυτή είναι φαινομενική για δύο απλούς λόγους: (α) Ο Παύλος ήταν σκεύος εκλογής. Αυτό σημαίνει ότι διέθετε φυσικά προσόντα και δεξιότητες, ευφυΐα, αντοχή, δεινότητα λόγου. Η κλήση είναι πάντα συνυφασμένη και συνταιριασμένη με την κλίση, με τα φυσικά χαρίσματα του ανθρώπου και με τη βούλησή του να θέσει εν ελευθερία, άνευ όρων και χωρίς περιστροφές το σκεύος ...

Με ιερά ευλάβεια και συγκίνηση τελέστηκε η ανακομιδή των λειψάνων του Προηγουμένου της Ιεράς Μονής Διονυσίου του Αγίου Όρους παπά Χαράλαμπου, 20 χρόνια από της οσιακής κοίμησης του. 0 Η ανακομιδή έγινε με την παρουσία του Ηγουμένου της Μονής Γέροντα π. Πέτρου, της μοναστικής αδελφότητος, προσκυνητών και του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Δράμας κ. Παύλου ο οποίος τέλεσε και το Ιερό Μνημόσυνο του μακαριστού π. Χαραλάμπους. Ο μακαριστός υπήρξε υποτακτικός του Οσίου Ιωσήφ του Ησυχαστού και Σπηλαιώτου. Ασκήτεψε  στη Νέα Σκήτη μέχρι την κοίμηση του Οσίου Ιωσήφ στις 15 Αυγούστου το 1959, αναχώρησε για το ιερό κελί Μπουραζέρι και μετέπειτα έγινε Ηγούμενος της Ιεράς Μονής Διονυσίου μέχρι την κοίμηση του την 1 Ιανουαρίου το 2001. Ήταν γόνος της Μακεδονικής Γης, καταγόμενος από την μαρτυρική ...

Οι βατοπαιδινοί χοροί ψάλλουν την περίφημη δοξολογία σε ήχο πρώτου του Πέτρου Λαμπαδαρίου. Πρόκειται για μέλος ιδιαίτερα στιβαρό και εκφραστικό, με πανηγυρικό και ευφρόσυνο ύφος, βγαλμένο από την αύρα της μελοποιητικής πνοής του μεγάλου μουσικού του 18ου αιώνα, η οποία ωστόσο παραμένει εν πολλοίς άγνωστη στην ψαλτική κοινότητα. Your browser does not support the audio element.

Ξαφνικός και βαρύς πονοκέφαλος, επίμονος και ανθεκτικός σε κάθε παυσίπονο. Ανεξήγητη υπνηλία, αφόρητη βαρυστομαχιά, ενοχλητικές κομμάρες και ανυπόφορες ζαλάδες, αίσθημα ασφυξίας, υψηλής πίεσης ακόμη και πνιγηρή δυσφορία χωρίς κανένα παθολογικό αίτιο. Αυτά είναι μερικά από τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα που – εφόσον δεν υπάρχει προφανές νόσημα – αποδίδονται στο κακό μάτι, τη βασκανία, τη γλωσσοφαγιά, την κακή ενέργεια. Όπως και να το ονομάσει κανείς, στην ουσία δεν είναι τίποτα άλλο παρά μια ισχυρή αρνητική επιρροή ενός ανθρώπου σε έναν άλλον εξαιτίας του φθόνου ή της έντονης ζήλειας που μπορεί να αισθάνεται για αυτόν. Όμως προσοχή! Κακό μάτι υπάρχει και ακούσια, δηλαδή χωρίς να το θέλει κανείς, απλά και μόνο με ένα βλέμμα. Όποιος και να είναι ο λόγος, είτε το προκαλεί ...

Η Ιερά Μητρόπολη Δρυϊνουπόλεως Πωγωνιανής και Κονίτσης και ο Δήμος Κόνιτσας πραγματοποιούν τριήμερες εκδηλώσεις από τις 10 έως 12 Ιουλίου 2021, προς τιμή και μνήμη του Όσιου Παΐσιου στη Κόνιτσα σύμφωνα με το ακόλουθο πρόγραμμα: ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΟΡΤΑΣΜΟΥ 2021 «Στα Aγιασμένα Aχνάρια του Αγίου Παϊσίου»   Σάββατο 10 ΙΟΥΛΙΟΥ 2021 9:00 – 18:30: Επίσκεψη στην Οικία του Οσίου Παϊσίου και ξενάγηση από κληρικούς της Ιεράς Μητροπόλεως Δρυϊνουπόλεως Πωγωνιανής και Κονίτσης. 18:30- 19:00 Μετάβαση στο Εξωκλήσι της Αγίας Βαρβάρας. 19:00 – 20:00: Παράκληση του Οσίου στο ανωτέρω Εξωκλήσι.   Κυριακή 11 ΙΟΥΛΙΟΥ 2021 Πορεία από το πέτρινο γεφύρι της Κόνιτσας στην χαράδρα του Αώου έως τη Μονή Στομίου  (απόσταση διαδρομής 5 χλμ.). Υπάρχει δυνατότητα να ακολουθήσει κανείς  το παλαιό μονοπάτι  από όπου διερχόταν ο Όσιος Παΐσιος. 07:30 – 10:30: Όρθρος και Θεία Λειτουργία στο νέο Ναό του Αγίου ...

Γέροντας Ιωσήφ Βατοπαιδινός (1921-2009). (Επιμέλεια Στέλιος Κούκος) Είναι γνωστόν ότι στην παλαιότερη εποχή δεν εμφανίζεται με τόσην ευκρίνεια αυτή η φράσι στη γλώσσα των Πατέρων «μίμησις Χριστού». Και τούτο, είτε χάριν αποφατικής θεολογικής ακριβείας είτε προς διαστολήν από τη δυτική εκκλησιαστική παράδοσι, χωρίς αυτό να σημαίνη ότι και πρακτικώς απουσίαζε η κατ’ ίχνος μίμησι του προτύπου και παναρέτου βίου του Κυρίου μας. Το παράδειγμα του Μωυσή επί της βάτου, όπου εξ ευλαβείας συνεστάλη να υψώση το βλέμμα λαλούντος του Θεού, παραδειγμάτιζεν ίσως τους Πατέρας· «απέστρεψεν δε Μωυσής το πρόσωπον αυτού· ευλαβείτο γαρ κατεμβλέψαι ενώπιον του Θεού». Η κατά γράμμα έννοια της μιμήσεως του Χριστού-Θεού φαίνεται αντιφατική εξ αιτίας της διαφοράς του πεπερασμένου και θνητού ανθρώπου έναντι του υπερβατικού και ακαταλήπτου Θεού, αλλά δεν προκύπτει ...

Εάν η Ιερωσύνη είναι μετοχή στην Ιερωσύνη του Ιησού Χριστού, κατά συνέπεια όλη η ζωή και βιοτή του ιερέα δεν μπορεί παρά να είναι μίμηση και μετοχή στη ζωή του Χριστού. Όπως ο Χριστός “ἐταπείνωσεν ἑαυτόν”(Φιλιπ. 2,8) και προσέλαβε την ανθρώπινη φύση(Φιλιπ. 2,7), έτσι και ο ιερέας καλείται να συγκαταβαίνει και να προσλαμβάνει τις αδυναμίες και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει το ποίμνιο. Όπως ο Ιησούς νήστευσε 40 ημέρες πριν την έναρξη της δημόσιας δράσης του, παρέχοντας μας το υπόδειγμα της πρακτικής ασκήσεως, έτσι και ο ιερέας καλείται να ζει ασκητική ζωή με την εφαρμογή των εντολών και την κάθαρση από τα πάθη. Όπως ο Ιησούς έγινε “ὑπήκοος μέχρι θανάτου, θανάτου δέ σταυροῦ” (Φιλιπ. 2,8) και ελευθέρωσε τις ψυχές των νεκρών ...

Η ρωσική Ορθοδοξία έχει να παρουσιάσει ένα μεγάλο νέφος αγίων, το οποίο κοσμεί το αγιολογικό στερέωμα της Εκκλησίας μας. Ιδιαίτερα ανάδειξη αγίων έχουμε στα νεώτερα χρόνια, όταν η Ρωσική Εκκλησία είχε εισέλθει στις γνωστές ιστορικές της περιπέτειες. Ένα από τους σύγχρονους επιφανείς Ρώσους αγίους είναι και ο άγιος Ιωάννης Μαξίμοβιτς, Επίσκοπος Σαγκάης και Σαν Φρανσίσκο, της ορθοδόξου ρωσικής διασποράς. Γεννήθηκε στις 4 Ιουνίου του 1896 στο χωριό Αντάμοβκα της επαρχίας Χαρκώβ στη Νότια Ρωσία. Το βαπτιστικό του όνομα ήταν Μιχαήλ. Οι γονείς του ονομάζονταν Μπόρις και Γλαφύρα και ήταν απόγονοι της ονομαστής αριστοκρατικής και ευσεβούς οικογένειας Μαξίμοβιτς. Μάλιστα ένα μέλος της οικογένειας, ο Ιωάννης Μαξίμοβιτς, υπήρξε ονομαστός Ιεράρχης, Επίσκοπος Τομπόλσκ, ο οποίος έγινε άγιος (εορτάζει στις 10 Ιουνίου) και το τίμιο ...

Σε κλίμα συγκίνησης και κατάνυξης τελέσθηκε το μνημόσυνο του μακαριστού Γέροντα Ιωσήφ Βατοπαιδινού, καθώς σήμερα συμπληρώνονται 12 έτη από την ημέρα της εις Κύριον εκδημίας του. Στο μνημόσυνο, το οποίο τελέσθηκε εχθές το απόγευμα, προέστη ο σεβαστός Καθηγούμενος της Ι.Μ. Σίμωνος Πέτρας Γέρων Ελισαίος, ο οποίος προσήλθε στη Μονή κατά την ημέρα αυτή τιμώντας την μνήμη του μακαριστού Γέροντα και εκφράζοντας την πνευματική του αγάπη και στήριξη προς την Βατοπαιδινή Αδελφότητα. Σήμερα το πρωί, στο καθολικό της Μονής, τελέσθηκε Ιερατικό Συλλείτουργο, προεξάρχοντος του Γέροντος Ελισαίου, πλαισιουμένου από Βατοπαιδινούς και άλλους Αγιορείτες Πατέρες. Μετά το πέρας της Ευχαριστιακής Σύναξης τελέσθηκε τρισάγιο επί του τάφου του μακαριστού Γέροντος Ιωσήφ, πνευματικού Γεννήτορος της Βατοπαιδινής Αδελφότητος και πνευματικού τέκνου του Οσίου Ιωσήφ του Ησυχαστού. Στη συνέχεια έλαβε χώρα ...

Το μυστήριο του Γάμου, όπως και η πλειονότητα των αγιαστικών τελετών της χριστιανικής Εκκλησίας, χαρακτηριζόταν από τη σύστασή του για την ιδιαίτερη τελετουργική συνάρθωσή του με τη Θεία Ευχαριστία. Κάθε πτυχή της ζωής των μελών του Σώματος ήταν συνυφασμένη με τη μυστηριακή ζωή της σύναξης, μεταξύ αυτών των σημαντικών στιγμών για τον πιστό συγκαταλέγεται και το μυστήριο του Γάμου.  Ο Τιμόθεος Αλεξανδρείας (Ε’ αι.) αναφέρεται πρώτος στη σχέση του Γάμου με τη Θεια Ευχαριστία στον ΙΑ’ κανόνα των Ερωταποκρίσεών του. Η αρχική τέλεση του Γάμου εντός του πλαισίου της Θείας Λειτουργίας ήταν απαρέγκλιτη κατά τους πρώτους αιώνες. Ο Γάμος, εκτός από την τέλεση πλήρους Θείας Λειτουργίας, μπορούσε να τελεσθεί εντός ενός ειδικού τύπου ακολουθίας των Προηγιασμένων Δώρων, ο οποίος δεν έχει ...

Για το μουσικό κείμενο πατήστε εδώ

Ο Νικόλαος Φαρδύς ο Σαμοθράξ (1853 -1901) υπήρξε Έλληνας φιλόσοφος, δάσκαλος, ιατρός καθώς και δήμαρχος Σαμοθράκης. Σπούδασε στην περίφημη Ιερατική Σχολή της Σμύρνης, ενώ ασχολείται με την ψαλτική και τη μουσική με δάσκαλο  τον Νικόλαο Πρωτοψάλτη Σμύρνης. Το 1874 μπαίνει στην Ευαγγελική Σχολή Σμύρνης, όπου φοιτά μαζί με τους Αργυρόπουλο, Σολομωνίδη, Αρώνη και άλλους γνωστούς μετέπειτα ανθρώπους των γραμμάτων. Μετά τη Σμύρνη, το 1880, ο Φαρδύς αποφασίζει να σπουδάσει Ιατρική στη Μασσαλία. Το 1887 επιστρέφει στη Σαμοθράκη, συμμετέχει στα κοινά και ψάλλει στην εκκλησία ως γνώστης της εκκλησιαστικής μουσικής.

Το όραμα του Αποστόλου Παύλου. Εικόνα του Γιώργου Κόρδη. (Επιμέλεια αφιερώματος Στέλιος Κούκος) Χαίρετε μετά χαιρόντων και κλαίετε μετά κλαιόντων. (Προς Ρωμαίους ΙΒ, 15) Όσο κι αν στη ζωή μας επιδιώκουμε τη χαρά και την ευχαρίστηση, ο πόνος και το κλάμα περισσεύουν. Για την πίστη και τη θεολογία της Εκκλησίας του Χριστού αυτό συμβαίνει γιατί ο κόσμος τούτος και η ζωή μας σε αυτόν κυριαρχείται από το κακό που είναι η αιτία του πόνου και του κλάματος. Όσο και να μη το συνειδητοποιούμε η ζωή μας σ’ αυτόν τον κόσμο αποτελεί επιλογή μας ως ανθρωπότητας, είτε συμβολικά στο πρόσωπο του πρώτου και αρχέτυπου ανθρώπου, του Αδάμ, είτε πραγματικά προσωπική μας επιλογή. Καθ’ όσον δεν επιλέγουμε με εμπιστοσύνη την άμεση κατάφαση στην ζωογόνα κλήση που μας απηύθυνε ο ...

Περιδιαβαίνοντας την ιστορία της Εκκλησίας. Από την ίδρυσή της, τον θρίαμβό της, μέχρι τις δυσκολίες και τις πληγές στο σώμα της από τις αιρέσεις. Με λόγο απλό αλλά και σαφή περιγράφεται η πορεία του Θεοΐδρυτου θεσμού. Με τον Αρχιμανδρίτη Ιάκωβο Κανάκη, Πρωτοσύγκελο της Ι.Μ. Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως. Πώς ακούω pemptousia.fm; Πώς χρησιμοποιώ το podcast σε κινητές συσκευές; – Οδηγίες χρήσης  

Γέροντας Ιωσήφ Βατοπαιδινός (1921-2009). (Επιμέλεια Στέλιος Κούκος) Συνέχεια από εδώ: http://www.pemptousia.gr/?p=316037 Η μιμητικότης είναι χαρακτηριστικό της ανθρωπίνης φύσεως και κανών εις τον νόμο της επιρροής. Σ’ όλη την ιστορία διαφαίνεται η επίδρασι των διδασκάλων, και γενικά των διαφόρων φορέων των γνώσεων, στους μαθητάς και θαυμαστάς τους, μέχρι του σημείου να πείθεται ο καθένας ότι αυτές οι επιδράσεις είναι φυσικός νόμος. Αναφέρομε τον νόμο της επιρροής σαν κάτι το συγκεκριμένο, που λειτουργεί μέσω των φυσικών νόμων και μόνον, για να παραστήσωμεν έπειτα σαφέστερα την πραγματικότητα και το μέγεθος του υπέρ φύσιν περισσεύματος, που ενεργεί σε μας η επιρροή της χάριτος, την οποία παρέχει ο δικός μας Καθηγητής και Διδάσκαλος. Ο νόμος της επιδράσεως επιβάλλει την εξομοίωσι με κείνον που συνήθως θαυμάζομε και αγαπούμε. Είναι ένα είδος μεταμορφώσεως ...

Η βυζαντινή περίοδος που σηματοδοτείται από την απουσία της πόλης κράτους οδήγησε την μουσική δραστηριότητα να αναπτυχθεί στα περιβάλλοντα της συγκεντρωτικής εξουσίας. Το κράτος ασκούσε απόλυτο υλικό και πνευματικό έλεγχο σε όλες τις εκδηλώσεις της δημόσιας και ιδιωτικής ζωής. Η μουσική δημιουργία της εποχής εκφράστηκε  μέσα από το δίπολο που ήθελε την λαϊκή μουσική να ακολουθεί ανεξάρτητη πορεία και την λόγια να ακολουθεί την θρησκευτική λατρεία. Η εκκλησία έθεσε την μουσική στην υπηρεσία των αναγκών της, καλύπτοντας το μωσαϊκό πολλών λαών με κοινή ενιαία λειτουργική μουσική, υιοθετώντας το a capella άσμα, το οποίο ήταν είδος ανυποληψίας στην κλασική περίοδο. Με τον όρο βυζαντινή μουσική εννοούμε την επίσημη έκφραση της Αυτοκρατορίας με έδρα την Κωνσταντινούπολη που δημιουργήθηκε για λειτουργικούς-δογματικούς λόγους και στηρίχθηκε ...

Φέτος* συμπληρώνονται 200 ακριβώς χρόνια από την διαφοροποίηση που επέφεραν το 1814, με την έγκριση της Μεγάλης Εκκλησίας, στην παρασημαντική της ψαλτικής τέχνης, οι λεγόμενοι «τρεις διδάσκαλοι», και συγκεκριμένα οι Γρηγόριος Λευιτίδης πρωτοψάλτης της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας(+1821), Χουρμούζιος Γεωργίου Γιαμαλής Χαρτοφύλακας της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας (+1840) και Χρύσανθος αρχιεπίσκοπος Δυρραχίου (+1846). Ο Χρύσανθος στο μεγάλο θεωρητικό του, το οποίο εκδόθηκε από τον μαθητή των τριών διδασκάλων Παναγιώτη Πελοπίδη τον Πελοποννήσιο στην Τεργέστη το 1832, στην παράγραφο 431 γράφει: Συνεχίζοντας παρακάτω στην παράγραφο 432, δικαιολογεί τη σχέση των ψαλτών με τα μουσικά όργανα λαμβάνοντας ως παράδειγμα τον Προφήτη Δανιήλ. Λέει χαρακτηριστικά:   Ο Χρύσανθος στην παράγραφο αυτή μας μεταφέρει με λιτό αλλά παραστατικό τρόπο, μια παράδοση αιώνων, που υπήρχε στους ψάλτες και αποτελούσε, για ...