Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

Στο Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών του ΑΠΘ, την Πέμπτη 8 Ιουλίου στις 20.00, στο πλαίσιο της έκθεσης «Σύμβολα της Επανάστασης του 1821», ο Βασίλειος Νικόλτσιος, Συνταγματάρχης ε.α. – Φαρμακοποιός, θα μας ξεναγήσει με τη δική του ματιά, τη ματιά ενός συλλέκτη στην έκθεση της Συλλογής Ιωάννη Τρικόγλου.  «Η ματιά του συλλέκτη στις θαυμάσιες λιθογραφίες της Επανάστασης του 1821, μπορεί να μας προσφέρει ακόμη περισσότερες πληροφορίες, από αυτές που χάραξε ο ζωγράφος – λιθογράφος. Η εικαστική γλώσσα, με την αναντικατάστατη γοητεία της, οδηγεί στη γνώση, για την υπεράνθρωπη Ελληνική προσπάθεια. Μας ομιλεί για την πολεμική τακτική που εφάρμοσαν οι Έλληνες, για τη σκληράδα στα πρόσωπά τους, για τα ρούχα τους, για την αρματωσιά τους. Μας παρουσιάζει χωρίς λόγια, τις ιστορικές στιγμές που έχτισαν ...

Θα πανηγυρίσει και φέτος το Ησυχαστήριο του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου στη Σουρωτή Θεσσαλονίκης, το διήμερο 11-12 Ιουλίου, με αφορμή την εορτή του Αγίου Παϊσίου του Αγιορείτου, ο τάφος του οποίου βρίσκεται εντός του Ησυχαστηρίου. Σύμφωνα με τις ανακοινώσεις της Μονής μέχρι τη Κυριακή 11 Ιουνίου το μοναστήρι θα παραμείνει κλειστό για τους προσκυνητές. Η πανήγυρις θα εορτασθεί με Ιερά Αγρυπνία που θα αρχίσει στις 8 μ.μ. και θα τελειώσει τις πρώτες πρωινές ώρες, χοροστατούντος του οικείου ποιμενάρχου Μητροπολίτου Κασσανδρείας κ.κ. Νικοδήμου. Την παραμονή 11 Ιουλίου (Κυριακή) το μοναστήρι θα είναι ανοικτό από τις 11 το πρωί. Το βράδυ της 11 Ιουλίου (Κυριακή) θα τελεσθή αγρυπνία, η οποία θα αρχίση στις 8μμ. Στις 12 Ιουλίου (Δευτέρα) το μοναστήρι θα είναι ανοικτό μέχρι τις ...

Ιερά Αγρυπνία – Αγίου Αθανασίου του Αθωνίτου από την Ιερά Μονή Μαχαιρά προεξάρζοντος του Πανιερωτάτου Μητροπολίτου Λεμεσού, ο οποίος και άγει σήμερα τα ονομαστήρια του, καθώς φέρει το όνομα Αθανάσιος, το οποίο έλαβε κατά τη μοναχική κουρά του από τον Γέροντα του Μακαριστό Ιωσήφ Βατοπαιδινό, προς τιμή του Οσίου Αθανασίου του Αθωνίτου. O Πανιερώτατος Μητροπολίτης Λεμεσού κ.κ. Αθανάσιος γεννήθηκε στη Λεμεσό στις 8.2.1959. Το 1973 εισήχθη στην Iερά Μητρόπολη Πάφου το δε 1976 μετά την αποφοίτηση του από το Α’ Γυμνάσιο Πάφου χειροτονήθηκε Διάκονος από τον τότε Μητροπολίτη Πάφου και μετέπειτα Αρχιεπίσκοπο Κύπρου κ.κ. Χρυσόστομο Α’. Ακολούθως σπούδασε στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Το 1980, μετά το πέρας των σπουδών του, εισήλθε στο Άγιο Όρος και κατετάγη στις τάξεις των ...

Πνευματικές ομιλίες του Γέροντα Εφραίμ, Καθηγουμένου της Ιεράς Μεγίστης Μονής Βατοπαιδίου. Πώς ακούω pemptousia.fm; Πώς χρησιμοποιώ το podcast σε κινητές συσκευές; – Οδηγίες χρήσης

Το Άγιον Όρος αποτελεί, από τον 9ο αιώνα, έναν πνευματικό χώρο άσκησης, προσευχής, αναζήτησης και προσκυνήματος. Πολλοί επώνυμοι δημιουργοί το επισκέπτονται για πολλούς και διαφορετικούς λόγους, και είτε καταγράφουν την εμπειρία τους, τις εντυπώσεις τους από «Το περιβόλι της Παναγιάς» σε ημερολόγια είτε αυτές «ενσωματώνονται», αποτυπώνονται στα έργα της τέχνης τους. Έτσι, ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης το επισκέπτεται για πρώτη φορά το 1872, «χάριν προσκυνήσεως», στην ηλικία των 21 ετών, ο Αλέξανδρος Μωραϊτίδης το 1888 για πρώτη φορά, ο οποίος και θα ασπαστεί προς το τέλος της ζωής του το αγγελικό σχήμα, ο Χρήστος Χρηστοβασίλης ως δημοσιογράφος το Πάσχα του 1895 και μένει στο Όρος περίπου είκοσι μέρες συναντώντας στο Μυλοπόταμο τον εξόριστο πατριάρχη Ιωακείμ τον Γ΄, οι νεαροί, τότε, το 1914, ...

Απόστολος Παύλος. Ψηφιδωτό, Ναός Αγίου Μάρκου, Βενετία. (Επιμέλεια αφιερώματος Στέλιος Κούκος) «Και για την υπερβολή των αποκαλύψεων, μου εδόθη σκόλοψ στην σάρκα… να με βασανίζει, για να μην παίρνουν τα μυαλά μου αέρα, κι όταν τρεις φορές παρακάλεσα τον Κύριο να γλυτώσω, μου είπε, σου αρκεί η Χάρις, διότι η δύναμη μου τέλεια γίνεται με την αδυναμία». Κορινθίους Β’ 12, 7-8. Αυτή η Χάρις, έκανε τον Παύλο σκεύος εκλογής, Απόστολο εθνών, ώστε παρά τους διωγμούς, να γράφει, «ευδοκώ», δηλ. χαίρομαι «για τις ασθένειες μου, τις βρισιές, τις δυσκολίες, τους διωγμούς, τις στεναχώριες, για το όνομα του Χριστού, γιατί όταν είμαι ασθενής, τότε νιώθω δυνατός»… Κατά τον λιθοβολισμό του πρωτομάρτυρα Στεφάνου, διαβάζουμε στις «Πράξεις πως εκεί», νεανίας καλούμενος Σαύλος, που φύλαγε τα ιμάτια των μανιασμένων ...

Ο Όσιος Αθανάσιος ο Αθωνίτης ίδρυσε την Ι. Μ. Μεγίστης Λαύρας, στερέωσε τον Κοινοβιακό Μοναχισμό στην Αθωνική Χερσόνησο και θεωρείται ο πνευματικός Πατέρας πάντων των Αγιορειτών. Η μνήμη του στις 5 Ιουλίου με λαμπρά πανήγυρη στην Μεγίστη Λαύρα όπου και ο τάφος του Οσίου. Στιχηρό Εσπερινού, ήχος β΄, Χορός Αγιορειτών «Ποίων εὐφημιῶν ἔπαινον, προσενέγκωμεν Ἀθανασίῳ; τῷ πεποικιλμένῳ ταῖς πράξεσι, καί εὐθηνουμένῳ ταῖς χάρισιν, τῆς θεολαμποῦς φωτοχυσίας, τῷ ξίφει, τῷ διατέμνοντι παθῶν τάς ὁρμάς, τῷ στύλῳ, τῷ θεωρίᾳ ἀπαστράπτοντι, τῆς ἐγκρατείας τῷ λύχνῳ, τῷ ἐν τῇ λυχνίᾳ αὐγάζοντι τῆς ψυχῆς, Θεοῦ τά προστάγματα, τοῦ πᾶσι ζωήν παρέχοντος.» Your browser does not support the audio element.

«Γνωρίζω την ελληνική μου ταυτότητα». Σειρά διαλέξεων του εικαστικού – συγγραφέα Βαγγέλη Παππά. «Ελληνική φιλοσοφία» Μέρος 4ο. Με την ευκαιρία της μεγάλης εορτής για τα 200 χρόνια από την κήρυξη της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, ξεκίνησε την Τρίτη 29 Σεπτεμβρίου, η σειρά διαλέξεων που πραγματοποιεί ο Εικαστικός και Συγγραφέας κ. Βαγγέλης Παππάς, με γενικό τίτλο «Γνωρίζω την Ελληνική μου ταυτότητα», στο πλαίσιο του προγράμματος «ΕΝΟΡΙΑ εν δράσει…», και θα ολοκληρωθούν τον Δεκέμβριο του 2021, καλύπτοντας όλη την χρονική περίοδο της επετείου των 200 χρόνων.

Στη σημερινή Ευαγγελική Περικοπή (Ματθαίου 4, 18 – 23) βλέπουμε πως τέσσερις από τους σημαντικότερους Μαθητές του Χριστού, στην κλήση τους να τον ακολουθήσουν, εγκαταλείπουν τα πάντα χωρίς δισταγμό κι αμφιβολία. Θυσιάζουν τα πάντα για να γίνουν Μαθητές του Χριστού. Μέσα στη παγκόσμια κρίση που ζούμε με Πανδημίες και οικολογικές καταστροφές του Πλανήτη μας, ίσως πρέπει να προσθέσουμε στην σημερινή ευαγγελική περικοπή και το χωρίο Ματθαίου 4,17 που πολύ σοφά ο Απόστολος Ματθαίος το έχει ως εισαγωγή στην σημερινή ευαγγελική περικοπή, που φαίνεται πριν πολλά χρόνια, αυτοί που καθιέρωσαν το Τυπικό των περικοπών το απέκοψαν. Το χωρίο αυτό είναι πολύ σημαντικό για πολλούς λόγους, πρώτον, τονίζεται ότι αρχίζει η έναρξη του δημόσιου κηρύγματος του ο Ιησούς και δεύτερο, το πρώτο πράγμα ...

Το Άγιο Όρος αποτελεί την κιβωτό του ορθόδοξου μοναχισμού εδώ και χίλια χρόνια. Αποτελεί δε δημιούργημα ενός μεγάλου άνδρα της Εκκλησίας μας, του αγίου Αθανασίου του Αθωνίτου. Αυτός υπήρξε ο πρώτος κτήτορας κοινοβιακής μονής στον Άθωνα, της σεβάσμιας Μονής της Μεγίστης Λαύρας. Γεννήθηκε το 930 μ. Χ. στην Τραπεζούντα του Πόντου από γονείς που είχαν έρθει από τη μακρινή Αντιόχεια. Δυστυχώς πέθαναν νωρίς. Ο πατέρας του πριν γεννηθεί ο Αθανάσιος και λίγο καιρό αργότερα η μητέρα του. Πριν πεθάνει η μητέρα του βάπτισε το νεογέννητο αγόρι και του έδωσε το όνομα Αβράμιος. Μια ευσεβής φίλη της και μοναχή, ανάλαβε να μεγαλώσει το ορφανό. Το φρόντιζε σαν δικό της παιδί και του ενέπνευσε την πίστη στο Θεό, την ευσέβεια και την αγάπη ...

(Επιμέλεια Στέλιος Κούκος) Διήγηση Γέροντος: Ήμουν Δασονόμος και είχα καιρό να κοινωνήσω. Τότε κοινωνούσαμε κάθε είκοσι μέρες. Πέρασε λοιπόν καιρός και επεθύμησα να κοινωνήσω. Ετοιμάστηκα, νήστεψα τρεις μέρες και κατέβηκα με τα πόδια στο Μοναστήρι βαδίζοντας δυόμισι ώρες. Πήγα να πάρω ευλογία από τον Ηγούμενο. Εκείνος λίγο θυμωμένα μου είπε: – Δεν έχει ευλογία. Εγώ είπα: – Νάναι ευλογημένο, και έφυγα. Μέσα μου όμως στενοχωρήθηκα. Είπα: «Τόσο κόπο έκανα να έρθω, νήστεψα, τόσον καιρό έχω να κοινωνήσω, γιατί να μη με αφήνη»; Όχι πως κατηγόρησα τον Γέροντα. Μέσα μου είπα ότι αυτός καλά κάνει την δουλειά του, αλλά αναρωτιόμουν σε τι έφταιξα, ώστε να επιτρέψη ο καλός Θεός τέτοια δοκιμασία. Με στοίχισε. Σκεφτόμουν που έφταιξα, τι έκανα. Δεν μπορούσα να βρω, ίσως κάτι ήταν και δεν το έβλεπα. Εκεί που συλλογιόμουνα αυτά με ...

Όσιος Μάξιμος Ομολογητής. (Επιμέλεια Στέλιος Κούκος) Συνέχεια από εδώ:  http://www.pemptousia.gr/?p=314515 Είναι, λοιπόν, εικόνα του Θεού, καθώς είπαμε, η αγία εκκλησία, γιατί πραγματοποιεί την ίδια ένωση ανάμεσα στους πιστούς, που κάνει κι ο Θεός, ακόμα κι αν τυχαίνη να είναι διαφορετικοί στα ιδιώματα κι από διαφορετικούς και τόπους και τρόπους εκείνοι, που μέσα σ’ αυτήν γίνονται με την πίστη ένα σώμα. Την ένωση αυτή, κατά φυσικό τρόπο την πραγματοποιεί ο Θεός, χωρίς να προκαλήται σύγχυση στην ουσία των όντων. Τη διαφορά μεταξύ τους, όπως έχει δειχθή, την αμβλύνει και την οδηγεί στην ταυτότητα με την αναφορά και την ένωση με τον εαυτό του, σαν αιτία κι αρχή και τέλος. Β’. Γύρω από το πώς και με ποιο τρόπο η αγία Εκκλησία του Θεού είναι εικόνα του κόσμου ...

Πολύτιμες πνευματικές διδαχές Πατέρων της ερήμου καταγεγραμμένες από τον Αββά Κασσιανό. Με τον Πρωτοπρεσβύτερο Ματθαίο Χάλαρη.

Μια ιδιαιτέρως στιβαρή και μεστή ερμηνευτικά εκτέλεση του Ειρμού «Παντάνασσα Πανύμνητε», εκ του Καλοφωνικού Ειρμολογίου του Μελετίου Συναΐτου του Νέου σε ήχο Δ’ «άγια». Οι Καλοφωνικοί Ειρμοί παρουσιάζουν ως μουσικό είδος μεγάλο ενδιαφέρον για την ιστορία της βυζαντινής μελοποιΐας. Είναι έντεχνοι και καλοφωνικά ανεπτυγμένοι ειρμοί. Αναπτύχθηκαν σαν είδος στα χρόνια της Tουρκοκρατίας, συγκεκριμένα του 17ου αι. Ψάλλονταν “στες τράπεζες” ή “εν ευθυμίες”, δηλαδή η χρήση τους δεν ήταν καθαρά λειτουργική ενώ στα νεώτερα χρόνια ψάλλονταν κατά τη διανομή του αντιδώρου. Είναι μέλη εξωστρεφή στα οποία το πρώτο λόγο έχει η μουσική.

Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος.  (Επιμέλεια Στέλιος Κούκος) …Ας μην ασχολούμαστε με τα ξένα αμαρτήματα, αλλά με τα δικά μας. Ας ανοίξουμε τη συνείδησή μας, ας θυμηθούμε όλη μας τη ζωή, ας εξετάσουμε καλά κάθε σφάλμα μας, και ας μην κακολογούμε μόνο τους άλλους, αλλ’ ούτε ν’ ακούμε άλλους να κακολογούν. Γιατί και γι’ αυτό υπάρχει κατηγορία και πολύ μεγάλη τιμωρία, αφού λέγει η Γραφή· «Να μη δεχθείς ν’ ακούσεις κάτι που είναι άσκοπο». Δεν είπε, «Να μην πιστέψεις σε κάτι το άσκοπο», αλλά, «Να μη το δεχθείς αυτό»· κλείσε τα αυτιά σου, φράξε την είσοδο στην κατηγορία, απόδειξε ότι αυτός που ακούει δεν είναι λιγότερο εχθρός και πολέμιος σ’ εκείνον που κακολογεί από τον κατηγορούμενο. Να μιμηθείς τον προφήτη που λέγει αυτά· «Εκείνον που κακολογούσε κρυφά τον ...

Γέροντας Ιωσήφ Βατοπαιδινός (1921-2019). Συνέχεια από εδώ: http://www.pemptousia.gr/?p=316119 Όλοι οι λόγοι και αι πράξεις του παναρέτου βίου του Κυρίου μας παρεδόθησαν στους πιστούς προς μίμησιν διά της χάριτός του. Εξαίρετα όμως θαυμάζονται η ταπείνωσι και η αγάπη του, που κατά το λόγιον «εκάλυψαν ουρανούς» και συνεκλόνισαν την κτίσιν. Στην παγκόσμιον ιστορίαν δεν ενεμφανίσθη κανείς κοινωνιολόγος, φιλόσοφος, αναμορφωτής, παιδαγωγός και εν γένει δημιουργός στην διάπλασι των κοινωνιών, που να χάραξε τα απαράμιλλα σημεία πλεύσεως, αγάπης λέγω και ταπεινοφροσύνης, στον παγκόσμιον σκοτεινόν ωκεανόν του συμφέροντος και του εγωισμού. Οι ολόφωτοι αυτοί πυρσοί σαν δείκται της ορθής πορείας περισώζουν την δύστηνον ανθρωπότητα από τα ερέβη του μίσους, της εκδικήσεως και της αρπαγής του ακόρεστου συμφεροντισμού και μεταβάλλουν το απέραντον ανθρωποσφαγείον σε χώρον αξιών και οπωσούν αξιοπρεπείας, ώστε ...

Οι πυρκαγιές σε συνδυασμό με τη βόσκηση αποτελούν το σημαντικότερο παράγοντα υποβάθμισης των οικοσυστημάτων. Οι πληγείσες εκτάσεις παρουσιάζουν πολύ χαμηλή ή μηδενική παραγωγικότητα και έντονα προβλήματα διάβρωσης και απαιτούν άμεσες λύσεις για την ανόρθωσή τους. Ο ρυθμιστικός, βελτιωτικός και σταθεροποιητικός ρόλος του φυσικού περιβάλλοντος, στη διαμόρφωση και διατήρηση ενός ποιοτικά αναβαθμισμένου και ισόρροπου ευρύτερου περιβάλλοντος, αναγνωρίζεται καθημερινά όλο και περισσότερο και από περισσότερες κοινωνικές ομάδες στη χώρα μας, ακόμη και όταν αυτό γίνεται με δραματικό και βίαιο πολλές φορές τρόπο (πλημμύρες, λειψυδρία, πυρκαγιές κ.α.). Την πραγματικότητα αυτή έχουμε συλλογική, αλλά και ατομική, ευθύνη να την αντιληφθούμε έγκαιρα, στις πραγματικές της διαστάσεις, να την ενθαρρύνουμε και να την ενισχύσουμε με τις ευαισθησίες μας και διακριτικά να την κατευθύνουμε προς το κοινό σκοπό, που ...

Μακαριώτατε Πάτερ καί Δέσποτα, Θεοφιλέστατε Ἅγιε Ἀρχιγραμματεῦ, Ἀξιότιμε κ. Δήμαρχε, Σεβαστοί Πατέρες καί Εὐλογημένοι Χριστιανοί, Λαμπρά καί περίδοξος ἡ παροῦσα ἡμέρα. Ἔνδοξος καί περιφανής ἡ μνήμη τῶν ἁγίων πρωτοκορυφαίων καί πανευφήμων ἀποστόλων Πέτρου καί Παύλου, τοῦ φωτιστοῦ καί πνευματικοῦ μας πατρός, τοῦ διδασκάλου μας στήν εἰς Χριστόν πίστη. Πολύ ἐκοπίασαν καί πολλούς πειρασμούς καί θλίψεις ὑπέστησαν καί οἱ δύο ἅγιοι ἀπόστολοι, ἀλλά κυρίως ὁ Παῦλος, ὅπως παραστατικότατα τά περιγράφει τόσο ὁ ἴδιος στίς πρός Κορινθίους ἐπιστολές του (Α’ 4,13 & Β’ 11, 16-32), ὅσο καί ὁ μαθητής του εὐαγγελιστής Λουκᾶς στίς Πράξεις τῶν Ἀποστόλων. Καί ὑπέστησαν ὅλους αὐτούς τούς κόπους, τούς κινδύνους, τίς θλίψεις, καί τελικά καί τόν μαρτυρικό θάνατο, ἐξ αἰτίας τῆς φλόγας πού ἔκαιγε μέσα στήν καρδιά τους γιά νά μεταδώσουν τήν πίστη στόν ...

Μια συνέντευξη από το Περιβόλι της Παναγίας στην οποία ο λόγος που απορρέει από την υπερεξηκονταετή ασκητική πείρα του γέροντα Ιωσήφ, ακούγεται διαχρονικός σε σύγχρονα υπαρξιακά ζητήματα. – Σεβαστέ γέροντα, θα θέλαμε να αναφερθείτε στο ορθόδοξο ασκητικό ήθος των Αγιορειτών πατέρων. – Οι Αγιορείτες, παιδί μου, είναι συνεχιστές της ακριβούς πατερικής ορολογίας. Δεν υπάρχει τίποτα καινούργιο. Αυτό που δημιούργησαν οι πρώτοι Πατέρες, οι θεοφόροι και θεοφώτιστοι, αυτό συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Ο μοναχισμός ξεκίνησε από το βάθος της Αιγύπτου τον 4ο αιώνα. Μετά από τη θεμελίωση του από τον Μεγάλο Αντώνιο το μεγάλωσαν, το αύξησαν οι λεγόμενοι Ταβεννησιώτες, στην Ταβέννηση που ευρίσκονταν. Το μετέφεραν στην Παλαιστίνη, αρχικά ο Μέγας Ευθύμιος, και ύστερα ο άγιος Σάββας. Ο άγιος Σάββας δημιούργησε τη Λαύρα, κοινόβιο μεν, ...