Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

Στάρετς Ιωσήφ (1837-1911). (Επιμέλεια Στέλιος Κούκος)   Μια μοναχή του είχε γράψει , εκθέτοντάς του τις στενοχώριες της, τους πειρασμούς της από ανθρώπους, και τους λογισμούς της. Της απάντησε ο π. Ιωσήφ: Όταν οι αμαρτίες ή γενικώτερα οι πράξεις του πλησίον σου σε κάνουν να χάνεις την ειρήνη της ψυχής, να θυμάσαι τα εξής:   α. Η σκέψη ότι πρέπει να φροντίσωμε να διορθώσωμε τους άλλους, μας φέρνει πάντοτε ταραχή. Μας κάνει και χάνομε την ειρήνη της ψυχής μας και νευριάζομε. Μα έτσι αμαρτάνομε. Η αμαρτία δεν διορθώνεται με αμαρτία. Με την πραότητα διορθώνεται. Και με την μακροθυμία.   β. Ο ζήλος σου να εξαφανίσεις το κακό από τις ψυχές των άλλων γεμίζοντας πικρία εναντίον τους, είναι ο ίδιος κακός· είναι αμαρτία· δεν είναι αρετή.   γ. Να θυμάσαι ότι στο μάτι ...

1. Εορτάζοντας φέτος τα 200 χρόνια από την έναρξη της Επανάστασης του 1821, ας αναλογιζόμαστε όχι μόνο τις νίκες των προγόνων μας, για τις οποίες ασφαλώς αισθανόμαστε εθνική υπερηφάνεια, αλλά και τις ήττες τους, τις οποίες είμαστε ώριμοι πλέον να αντικρίζουμε και από τις οποίες αντλούμε ποικίλα διδάγματα. Ιδίως όταν κάποια από τις ήττες αυτές προσέδωσε μεγαλύτερη σημασία στις νίκες των Ελλήνων και, εν τέλει, στην αποτίναξη του οθωμανικού ζυγού. Τέτοια ήταν η ήττα στον Ανάλατο. 2. Η μάχη του Ανάλατου προκάλεσε την πιο οδυνηρή ήττα των Ελλήνων από τους Τούρκους κατά τη διάρκεια της Επανάστασης . Χαρακτηρίστηκε ως «ολέθρια ήττα», ως «ομαδική αυτοκτονία» και ως «αποτέλεσμα της αγγλικής πολιτικής που, με την εξουδετέρωση των επαναστατικών κινημάτων της Στερεάς Ελλάδας, επεδίωκε ...

Ο θείος έρωτας εντάσσεται στο ευρύτερο πλαίσιο της ορθοδόξου ανθρωπολογίας και κοσμολογίας. Έχει ως απότοκο την αυτοδίκαιη ανάγκη της φυγής του ανθρώπου από την φθορά και την στατικότητα των επιγείων και την άνοδο στην ουράνια αγκάλη του Δημιουργού Πατρός. Θαρρώ και κρίνω σκόπιμο να εκθέσω το πλαίσιο και τις βάσεις πάνω στις οποίες αναπτύχθηκε η κοσμολογία των τεσσάρων πρώτων αιώνων, για να προχωρήσω, σε δευτερεύοντα βαθμό, στην ανάλυση της άνωθεν θεματικής. Κοινό σημείο της έρευνας είναι οι σαφείς επιδράσεις των διαφόρων φάσεων του πλατωνισμού σε αυτήν την πρώιμη κοσμολογία. Ήδη απαντώνται πλατωνίζουσες επιδράσεις στα πρώιμα χριστιανικά έργα (π.χ. Ιουστίνο, Αθηναγόρα, κτλ.). Η καμπή και το σαφές όριο επιδράσεως είναι οι ενέργειες του Φίλωνος, που κατέστησαν γνωστή την σκέψη του πλατωνισμού στους ...

Η διακοπή του καπνίσματος δεν είναι εύκολη διαδικασία και η θέληση και αποφασιστικότητα εκ μέρους του καπνιστή είναι καθοριστική, ενώ η αντιμετώπιση της χρόνιας εξάρτησης από τη νικοτίνη απαιτεί ιατρική παρέμβαση.   Περίπου το 70% των καπνιστών επιθυμούν να διακόψουν το κάπνισμα, ενώ μόνο το 20-30% προσπαθούν να το διακόψουν κάθε χρόνο. Εξ αυτών 3-5% το επιτυγχάνουν τελικά μόνο με τη δύναμη της θέλησης, ενώ πολλοί από αυτούς θα αρχίσουν και πάλι να καπνίζουν στο μέλλον. Αυτό συμβαίνει γιατί το κάπνισμα προκαλεί χρόνια εξάρτηση σιη νικοτίνη, η οποία δύσκολα ελέγχεται. Η εξάρτηση από τη νικοτίνη θεωρείται νευροβιολογικός εθισμός και έχει ταξινομηθεί επίσημα ως ασθένεια από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Γι’ αυτό η διακοπή του καπνίσματος και η χρόνια εξάρτηση από τη νικοτίνη ...

Ο Ανδρέας Καρκαβίτσας γεννήθηκε στα Λεχαινά και πέθανε στο Μαρούσι. Σπούδασε ιατρική και υπηρέτησε ως στρατιωτικός ιατρός. Ταξίδεψε σε πολλά μέρη της χώρας και γνώρισε από κοντά τη ζωή των ανθρώπων την οποία  και παρουσίαζε στα έργα του. Τα πιο γνωστά του ήταν το μυθιστόρημα  Ο ζητιάνος και η συλλογή διηγημάτων Λόγια της πλώρης· δυο έργα τα οποία του επέτρεψαν να κατακτήσει μια θέση μεταξύ των κορυφαίων της νεοελληνικής πεζογραφίας. Είχε και σημαντική παρουσία στη δημόσια ζωή με την συμμετοχή του στην Κρητική επανάσταση του 1897, η οποία και θα οδηγήσει αργότερα στην ένωση με την Ελλάδα,  στο κίνημα στο Γουδί και στους βαλκανικούς πολέμους 1912-13. Το διήγημα αναφέρεται στις δυσκολίες της φτωχικής αγροτικής ζωής, που πλήττουν ακόμα και τους νέους! Με λένε Νικόλα· ...

Ο βυζαντινό-βουλγαρικός πόλεμος αποτελεί έναν από τους σκληρότερους και μακροβιότερους πολέμους της ιστορίας. Οι απαρχές των σχέσεων της Βυζαντινής αυτοκρατορίας και του βουλγαρικού κράτους εντοπίζονται τον 7ο αιώνα. Έκτοτε μια σειρά συγκρούσεων και διπλωματικών σχέσεων έλαβαν χώρα με σκοπό την κυριαρχία στα Βαλκάνια. Τον 10ο αιώνα, μετά την περίοδο της ακμής του βουλγαρικού κράτους επί τσάρου Συμεών, η αυτοκρατορία με τους στρατηγούς αυτοκράτορες Νικηφόρο Φωκά και Ιωάννη Τσιμισκή κατάφερε να υποτάξει τους Βουλγάρους μετά την ταυτόχρονη επίθεση Βυζαντινών και Ρως και την ήττα των βουλγαρικών δυνάμεων από τις δυνάμεις του αυτοκράτορος Τσιμισκή. Η βυζαντινή αυτοκρατορία βρισκόταν σε μία ραγδαία φάση ακμής. Με τον θάνατο του Τσιμισκή το 976 στον θρόνο ανεβαίνει ένας εκ των σημαντικοτέρων ηγετών του μεσαίωνα, ο Βασίλειος Β΄ ...

Το Δάσος Δαδιάς, Λευκίμης, Σουφλίου βρίσκεται στον Νομό Έβρου, Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, πολύ κοντά στα σύνορα με την Βουλγαρία και την Τουρκία. Αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους βιοτόπους της Ευρώπης, αλλά και μία από τις πληρέστερα διαχειριζόμενες περιοχές της χώρας. Η περιοχή του Δάσους Δαδιάς αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα μεσογειακού οικοσυστήματος, το οποίο έχει διαμορφωθεί μέσα από αιώνες ήπιας συνύπαρξης ανθρώπου και φύσης. Η βλάστηση αποτελείται κυρίως από ώριμα δάση μαύρης και τραχείας πεύκης καθώς και από δάση βελανιδιάς. Η πλούσια δασική κάλυψη διακόπτεται συχνά από ξέφωτα, μικρά βοσκοτόπια και καλλιεργούμενες εκτάσεις. Το πλούσιο μωσαϊκό τοπίων που προκύπτει από τα παραπάνω χαρακτηριστικά, αποτελεί τον ιδανικό βιότοπο για την διαβίωση των αρπακτικών πουλιών. Στην περιοχή φιλοξενούνται τα 36 από τα 38 είδη ...

Οι Ακολουθίες τού Εσπερινού, τού Όρθρου και τής Θείας Λειτουργίας της Κυριακής Ζ΄ Ματθαίου σύμφωνα με την  Επιλογή, Επιμέλεια και Στοιχειοθεσία των:  papline.gr Χρήστος Τσακίρογλου (Μήνας Αύγουστος σελ. 215-425) www.nektarios.gr

Η υιοθέτηση των πυρηνικών αντιδραστήρων είναι μια έντονα κοινωνική απόφαση, γιατί οι κίνδυνοι αφορούν πολύ μεγάλο μέρος της κοινωνίας έξω από εθνικά σύνορα. Και δυστυχώς δεν πρέπει να μας διαφεύγει το γεγονός ότι σε τέτοιου είδους σοβαρές αποφάσεις η κοινωνία και οι επιστήμονες είναι εκτός σκηνής, και τα νήματα κινούν οι εταιρείες και οι τεχνοκράτες. Έγινε παγκόσμιο σύνθημα η επιτακτική ανάγκη της προστασίας του περιβάλλοντος από τις ρυπογόνες μορφές ενέργειας. Με την ευκαιρία αυτή, εδώ και ένα χρόνο άρχισε μεθοδικά να συζητείται από συγκεκριμένες πλευρές η εκδοχή εγκατάστασης στη χώρα μας πυρηνικού εργοστασίου παραγωγής ηλεκτρικής ισχύος. Αυτή η διάθεση προωθείται και ταυτόχρονα σφυγμομετρείται η αντίδραση της κοινής γνώμης με την υποστήριξη του πρωθυπουργού προς τα πυρηνικά προγράμματα της Βουλγαρίας και της ...

Άγιος Σεραφείμ του Σάρωφ. (Επιμέλεια Στέλιος Κούκος) Μια μέρα, διηγήθηκε αργότερα σ’ ένα δόκιμο, ευφράνθηκε το πνεύμα μου με το λόγο του Κυρίου Ημών Ιησού Χριστού: «Εν τη οικία του πατρός μου μοναί πολλαί εισιν» (Ιωάν. 14, 2). Στάθηκα, εγώ ο ανάξιος, πάνω σ’ αυτά τα λόγια. Και μου ήρθε η επιθυμία να δω αυτές τις ουράνιες «μονές» και παρακάλεσα το Θεό να ευδοκήση να μου τις δείξη. Πέρασα πέντε μέρες και πέντε νύχτες με προσευχή και αγρυπνία ικετεύοντας το Θεό να μου δώση τη χάρη αυτού του δράματος. Και ο Κύριος, δεν στέρησε εμένα τον ανάξιο από το έλεός του. Εισάκουσε την επιθυμία μου και την προσευχή μου, και έμεινα καταγοητευμένος μέσα σ’ εκείνες τις μονές — είτε εν σώματι είτε εκτός του σώματος ...

Η Μεταμόρφωσις του Σωτήρος. (Επιμέλεια Στέλιος Κούκος) Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, Αρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης, Ομιλία στην σεπτή Μεταμόρφωση του Κυρίου και Θεού και Σωτήρος μας Ιησού Χριστού, Στην οποία αποδεικνύεται ότι το κατ’ αυτήν φως είναι άκτιστο (ομιλία 34η) Συνέχεια από εδώ: http://www.pemptousia.gr/?p=319275 7. «Υπάρχουν μερικοί από αυτούς που στέκονται εδώ, οι οποίοι δεν θα γευθούν θάνατο, έως ότου δουν τη βασιλεία του Θεού να έχει έλθει δυναμικά». Παντού είναι ο Βασιλιάς του παντός και παντού είναι η βασιλεία Του, γι’ αυτό το να έρχεται η βασιλεία Του δεν δηλώνει το ότι φθάνει από αλλού σε άλλα μέρη, αλλά το ότι αυτή φανερώνεται με τη δύναμη του θείου Πνεύματος· γι’ αυτό έλεγε να έχει έλθει «εν δυνάμει». Αλλά η δύναμη αυτή δε συναντά αδιάκριτα τον καθένα, παρά ...

Την 3 Αυγούστου 1824 δύναμη από 600 ιππείς του Ομέρ πασά ξεκίνησε από το στρατόπεδο του Καπανδριτίου και ενήργησε έφοδο εναντίον της Αθήνας. Η μάχη έγινε στις στήλες Ολυμπίου Διός και έληξε με νίκη των Ελλήνων. Ο Ομέρ πασάς αποσύρθηκε στην Εύβοια με σοβαρές απώλειες. Την ίδια ημέρα αλλά το 1826 δύναμη 5.000 Τούρκων υπό τον Κιουταχή επιτίθεται εναντίον της . Την υπερασπίζουν 800 Έλληνες. Μετά από σφοδρή μάχη οι Τούρκοι κυριεύουν την Αθήνα και οι υπερασπιστές κλείνονται στην Ακρόπολη. «Ο εχθρός έρχεται εις την Αττικήν τον Ιούνιον μήνα 1826. Τα δύο χωρία τής Αττικής Χασιά και Μενίδι, τον υποδέχονται και τον προσκυνούν. Τήν 3ην Ιουλίου 1826 εστρατοπέδευσεν ο εχθρός έξω τής πόλεως, αφ’ ής ημέρας άρχεται ο αποκλεισμός. Η σύμπνοια τών Αθηναίων ...

Άγιος Λουκάς Αρχιεπίσκοπος Κριμαίας ο Ιατρός (1877-1961). (Επιμέλεια Στέλιος Κούκος) Τον καθένα από μας τον βασανίζει το ερώτημα: τι θα γίνει με μας και τι μας περιμένει μετά το θάνατο; Μία σαφή απάντηση σ’ αυτό το ερώτημα μόνοι μας δεν μπορούμε να την βρούμε. Αλλά η Αγία Γραφή και πρώτα απ’ όλα ο λόγος του Κυρίου μας Ιησού Χριστού μας αποκαλύπτουν αυτό το μυστικό. Μας το αποκαλύπτουν επίσης το απολυτίκιο και το κοντάκιο της μεγάλης αυτής γιορτής της Κοιμήσεως της Υπεραγίας Θεοτόκου και οι εκκλησιαστικοί ύμνοι που ψάλλονται σ’ αυτή τη γιορτή. Θέλω όλοι σας να καταλάβετε, γιατί ο θάνατος της Υπεραγίας Θεοτόκου και Παρθένου Μαρίας λέγεται Κοίμησή της. Ο μέγας απόστολος Ιωάννης ο Θεολόγος στο 20ό κεφάλαιο της Αποκαλύψεως μιλάει για τον ...

Μέγας Βασίλειος. (Επιμέλεια Στέλιος Κούκος) Η νηστεία είναι πρόσταγμα προφητικό. 1. «Να σαλπίσετε, λέγει, κατά την πρώτη ημέρα του μήνα με την σάλπιγγα, καθώς και κατά την επίσημη ημέρα της μεγάλης εορτής σας» (Ψαλμ. 80, 4). Αυτό είναι πρόσταγμα προφητικό. Για μας δε από την σάλπιγγα πιο μεγαλόφωνο και από κάθε όργανο μουσικό πιο επίσημο, την αναμενόμενη εορτή των εορτών υποδηλώνουν τα αναγνώσματα (Ησ.58, 4· 6). Διότι εγνωρίσαμε την χάρη των νηστειών από τον Ησαΐα, που απέρριψε μεν τον ιουδαϊκό τρόπο της νηστείας, την δε αληθινή νηστεία σε μας έδειξε. «Να μη νηστεύετε χάριν διαμάχης και έριδος», «αλλά να καταργήσεις κάθε σύνδεσμο αδικίας» (Ησ. 63, 6). Και ο Κύριος λέγει· «να μη γίνεσθε σκυθρωποί, αλλά να νίψεις το πρόσωπό σου, και να αλείψεις το κεφάλι ...

«Ιερός Δεκαπενταύγουστος» – Μια Θεολογική σειρά με τον Αρχιμανδρίτη Ιάκωβο Κανάκη, αφιερωμένη στην Παναγία μας.

Το σημαντικότερο πείραμα που επιχειρείται να πραγματοποιηθεί στον γιγαντιαίο επιταχυντή σωματιδίων CERN στην Ελβετία έχει σαν στόχο του να εντοπίσει, αν είναι δυνατόν, το σωμάτιο Higgs. Αν επιτευχθεί αυτός ο στόχος τότε ολόκληρη η επιστήμη θα αλλάξει, και μαζί της ολόκληρη η κοινωνική και θεολογική πραγματικότητα. Αυτό όμως είναι ένα τεράστιο θέμα που απαιτεί μιαν ολόκληρη συζήτηση. Τα σωμάτια Higgs ήταν ελεύθερα κατά τις πρώτες στιγμές της δημιοργίας του σύμπαντος πριν ακόμα συμβεί αυτό που ονομάζουμε Μεγάλη Έκρηξη (Big Bang) και πολύ πριν δημιουργηθεί ή έννοια της ύλης στο σύμπαν. Για το λόγο αυτό, επειδή δηλαδή τα σωμάτια αυτά δημιουργήθηκαν πριν το Big Bang, μια περίοδο που για κάποιους βρίσκεται στην δικαιοδοσία του Θεού, ονομάστηκαν «σωμάτια του Θεού».Τα σωμάτια Higgs μπορούν ...

Και μόνο για την συμβολή του στην δημιουργία του Ορφανοτροφείου Γεωργίου και Αικατερίνης Χατζηκώνστα, που συνιστά το μοναδικό φιλανθρωπικό ίδρυμα εν λειτουργία, από την απελευθέρωση του ελληνικού κράτους, χωρίς να παραβλέψουμε την πελώρια προσφορά του στην απελευθέρωση της πατρίδος από τους Τούρκους, με όπλα, πολεμοφό-δια, εξαγορές αιχμαλώτων από τους Οθωμανούς και άλλες ακόμα σπουδαίες ηθικές υπηρεσίες, ο υψιπετής μεγαλέμπορος Γεώργιος Χατζηκώνστας, έχει περάσει στο πάνθεον των μεγάλων ελλήνων ευεργετών και κατέχει περίσεπτη θέση, στους οικοδόμους της ελληνικής πατρίδας. Παρότι έφυγε από την τουρκοκρατούμενη Ελλάδα σε ηλικία μόλις 15 ετών και έκτοτε δεν επέστρεψε ποτέ ξανά, πρώτιστο μέλημά του, στον ενάρετο και προοδευμένο βίο του, ήταν πάντα η αρωγή της πατρίδος. Ο Γεώργιος Χατζηκώνστας είδε το φως της ζωής το 1753 ...

Μεγάλο πάθος του Σατομπριάν, παράλληλα προς τη συγγραφική του επίδοση, υπήρξε η πολιτική με την οποία ασχολήθηκε με μεγάλη ένταση ήδη από την επάνοδο των Βουρβόνων στην εξουσία. Κατά την πρώτη παλινόρθωση, ο Λουδοβίκος 18ος τον ονόμασε Γερουσιαστή (pair de Grance) και Yπουργό των Eσωτερικών. Αλλά μετά την «αυτοκρατορία των 100 ημερών» κατά τη δεύτερη παλινόρθωση, έχασε αυτό το αξίωμα και προσεχώρησε την ηγεσία της αντιπολίτευσης κατά των ακραιφνών βασιλοφρόνων. Υπό την θέση αυτή, επέδειξε μεγάλη μαχητικότητα με άρθρα του στις μεγαλύτερες εφημερίδες του Παρισιού. Όταν ξέσπασε η Ελληνική Επανάσταση ο Σατομπριάν δεν πήρε καμία δημόσια θέση. Στη φιλελληνική κίνηση της Γαλλίας εισήλθε με αρκετή καθυστέρηση διότι ήταν απορροφημένος στην ανόρθωση του γαλλικού μεγαλείου αλλά και της γαλλικής κοινωνίας. Επιπλέον, την εποχή ...

Την ημέρα που η χώρα μας έχανε την επετειακή διοργάνωση των 100 χρόνων από την πρώτη διεθνοποιημένη Ολυμπιάδα (που συνέβη με τον Βαρόνο Κουμπερτέν το 1896), ήμαστε όλοι μπροστά στις τηλεοράσεις. Κανείς δεν μπορούσε έστω και να φαντασθεί ότι δεν θα ανέθεταν οι διοργανωτές την Ολυμπιάδα αυτή στην Ελλάδα, την χώρα που γέννησε τούς Ολυμπιακούς Αγώνες. Όμως η Ολυμπιάδα αυτή ανετέθη στην Ατλάντα! Την πόλη τής ΚΟΚΑ ΚΟΛΑ. Η Ελληνική αντιπροσωπία σε επίπεδο Πρωθυπουργού και τέως Βασιλιά (που τύχαινε να είναι και Χρυσός Ολυμπιονίκης), έμεινε άναυδη. Ξάφνου, στην οθόνη των τηλεοράσεων εμφανίστηκαν 3 λέξεις: ATLANTA OLYMPIC GAMES. Οι δύο πρώτες λέξεις Ελληνικές με λατινικά στοιχεία γραμμένες και η τρίτη λέξη απολύτως άσχετη για την περίσταση: «Της Ατλάντας τα Ολυμπιακά …παιχνίδια» έγραφε φαρδιά πλατιά. Κάποιος αγανακτισμένος φίλος ...

Προϊόν των δυνατοτήτων της σύγχρονης τεχνολογίας, η εικονική πραγματικότητα, το λεγόμενο virtual reality, δίνει τη δυνατότητα δημιουργίας τρισδιάστατων μοντέλων ανάγλυφου, τα οποία χρησιμεύουν ήδη καθοριστικά σε πολλούς επιστημονικούς τομείς και μεταξύ αυτών και στην μελέτη μεγάλων σεισμών. Από την εποχή του Ηρόδοτου και του Στράβωνα, που οι χάρτες -μια απεικόνιση δηλαδή σε σμίκρυνση ενός κομματιού της γής- αποτελούσαν επτασφράγιστα στρατηγικά μυστικά μέχρι την σημερινή εποχή της τεχνολογίας και της διάχυσης της πληροφόρησης έχει περάσει ασφαλώς πολύς καιρός. Είναι αλήθεια βέβαια ότι κάθε είδους χάρτες πάντα αποτελούσαν μια πηγή πληροφόρησης, άλλοτε προσβάσιμης και άλλοτε όχι, ανάλογα με τις ανάγκες που εξυπηρετούσαν. Η σημερινή όμως τεχνολογία καταργεί κάθε σύνορο γεωγραφικής πληροφορίας χρησιμοποιώντας τεχνικές που ξεφεύγουν από την επίγεια παρατήρηση και χρησιμοποιούν πληροφόρηση που ...