Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

Η ακολουθία της Προσκομιδής ή Προθέσεως συνιστά δομικό τμήμα της Θείας Λειτουργίας. Η ενότητά της με το μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας είναι αυτονόητη, αλλά η θέση, στην οποία λάμβανε αυτή χώρα, δεν είναι πάντα η ίδια. Η αρχαία Εκκλησία δεν γνωρίζει ειδική, διαμορφωμένη ακολουθία για την Προσκομιδή. Η ξεχωριστή τελετή της προετοιμασίας των Τιμίων Δώρων είναι μεταγενέστερη, αφού τα πρώτα στοιχεία της αρ~χίζουν να εμφανίζονται τον Ι’ αι., ενώ αποκρυσταλλώνεται στην πολύπλοκη και έως σήμερα διασωζόμενη μορφή της μεταξύ ΙΓ’ και ΙΕ’ αι. Η κεχωρισμένη από τη Θεία Λειτουργία, αλλά τελούμενη στο πλαίσιο της τελευταίας, τελετή της Προσκομιδής έλαβε εξ αρχής τη θέση της πριν από την τέλεση της Θείας Λειτουργίας, τουλάχιστον όσον αφορά ένα μεγάλο τμήμα της. Η αρχική ευχή ...

Με αφορμή μια ηχογραφημένη ομιλία του μακαριστού Μοναχού Μωυσή του Αγιορείτη (1952-2014) με θέμα τους σύγχρονους Χριστιανούς   «Η απληστία τυραννεί, η πλεονεξία καταδυναστεύει, το ψέμα υπερηφανεύεται, η εμπιστοσύνη προς τους άλλους χάθηκε, η αλήθεια εγκατέλειψε τη γη», διαπιστώνει ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, παρατηρώντας με τη σοφή και πνευματική του ματιά όχι μόνο τη δική του εποχή (4ος-5ος αι.), αλλά και ολόκληρη τη μεταπτωτική ιστορία του ανθρωπίνου γένους. Η κοινωνική, πολιτική και εκκλησιαστική αστάθεια, οι οικονομικές και ηθικές κρίσεις, οι πόλεμοι, οι ασθένειες, οι θάνατοι, ακόμη και οι επαναστάσεις της φύσης κατά του ανθρώπου, αποτελούν τα συμπτώματα που υποδηλώνουν τη νοσηρή κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η ανθρωπότητα, παραπέμποντας στα λόγια αγωνίας αυτού του μεγάλου Πατέρα της Ορθόδοξης Εκκλησίας ότι «όλα ...

Πνευματικές ομιλίες του Γέροντα Εφραίμ, Καθηγουμένου της Ιεράς Μεγίστης Μονής Βατοπαιδίου. Πώς ακούω pemptousia.fm; Πώς χρησιμοποιώ το podcast σε κινητές συσκευές; – Οδηγίες χρήσης

Άγιος Γρηγόριος Σιναΐτης. (Εικόνα Αλεξάνδρας Τσίγκου). (Επιμέλεια Στέλιος Κούκος) 10. Ο παράδεισος είναι δύο ειδών, αισθητός και νοητός, δηλαδή ο παράδεισος της Εδέμ κι ο παράδεισος της χάρης. Ο παράδεισος της Εδέμ (Γεν. 2, 8-13) είναι τόπος πολύ υψηλός, ως τον τρίτο ουρανό, όπως λένε όσοι διηγούνται γι’ αυτόν, φυτεμένος από το Θεό με κάθε είδος ευωδέστατα φυτά. Και δεν είναι ούτε τελείως άφθαρτος, ούτε εντελώς φθαρτός, αλλά σε μια κατάσταση μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας, ώστε να είναι πάντοτε γεμάτος από καρπούς, και να έχει διαρκώς και άνθη και άγουρους και ώριμους καρπούς. Γιατί όταν σαπίζουν τα δένδρα και οι ώριμοι καρποί και πέφτουν στη γη, δε μυρίζουν φθορά και σήψη σαν τα φυτά του κόσμου, αλλά γίνονται ευωδιαστό χώμα. Αυτό γίνεται από την πολλή αφθονία ...

Μια εκπομπή που προσπαθεί να παρουσιάσει πτυχές της Ορθόδοξης παράδοσής μας, ικανές να αγγίξουν την καρδιά μας και να την ωθήσουν στην αγάπη του Θεού. Επιμελείται και παρουσιάζει ο π. Γεώργιος Σχοινάς. Πώς ακούω pemptousia.fm; Πώς χρησιμοποιώ το podcast σε κινητές συσκευές; – Οδηγίες χρήσης

(Επιμέλεια Στέλιος Κούκος) Ένας νέος, στενός συγγενής του π. Ζωσιμά , ήταν ευλαβής και καλοπροαίρετος. Όμως η κοσμική του παιδεία, η επιστημονική του κατάρτιση και ο ασίγαστος πόθος του για γνώσεις, τον έκαναν να επιζητεί την κατανόηση τωv ασύλληπτων θείων μυστηρίων, και του δημιούργησαν κάποια σύγχυση λογισμών. Συζητώντας με το γέροντα, του φανέρωσε την επιδίωξη και τη σύγχυσή του. Κι εκείνος του αποκρίθηκε: – Αν ο νους σου μπορούσε να συλλάβει το Θεό, τις ιδιότητές Του και τα μυστήριά Του, τότε τι Θεός θα ήταν αυτός; Και τι θα ένιωθες για ένα τέτοιο Θεό -που δεν θα ήταν καν Θεός; Επειδή ο Θεός και δημιουργός μας είναι Θεός αληθινός, γι’ αυτό είναι ακατάληπτος και απρόσιτος. Επειδή ακόμα είναι Θεός, γι’ αυτό είναι και πανάγιος, πανάγαθος, παντοδύναμος, πάνσοφος, ...

Ο απόστολος Παύλος στην πρώτη προς Κορινθίους επιστολή κάνει την εξής αναφορά: «εἰκατὰἄνθρωπονἐθηριομάχησαἐνἘφέσῳ»(Α΄ Κορ. 15:32). Η αναφορά αυτή μέχρι και σήμερα προκαλεί αρκετά μεγάλη απορία στους ερευνητές, διότι οι ίδιοι αναρωτιούνται εάν ο Παύλος κάνει αυτή την αναφορά του μεταφορικά ή κυριολεκτικά. Πουθενά αλλού στις παύλιες επιστολές ή στις Πράξεις δεν γίνεται αναφορά σε αυτό το γεγονός. Όπως επίσης και στην λίστα των παθημάτων του Παύλου στην Β΄ Κορ. 11:23–29 δεν γίνεται κάποια αναφορά στην πάλη του αποστόλου με κάποιο άγριο ζώο. Άλλωστε, είναι αδύνατο να έριξαν στην αρένα τον Παύλος από την στιγμή που έφερε την ιδιότητα του Ρωμαίου πολίτη. Επομένως, μάλλον την λέξη αυτή ο Παύλος την χρησιμοποιεί μεταφορικά, παρά κυριολεκτικά. Η φράση «ἐθηριομάχησα» του Παύλου, αποκαλύπτει μια ιδιαίτερη ...

Ο Πλάτων Αϊβαζίδης (Αϊβάζης ή Αϊβαζόγλου) γεννήθηκε το 1852 στην Πάτμο απο τον χιώτη Νικόλαο και τη Μαρία. Μαθήτευσε στην Πατμιάδα Σχολή και σε ηλικία 15 ετών έγινε δόκιμος στην Ι.Μ Αγ. Ιωάννου Θεολογου, όπου μόναζαν δύο θείοι του μοναχοί και παρέμεινε ως τα 25 του έτη. Μετά πορεύεται στην Κωνσταντινούπολη και φοιτά στη Μεγάλη του Γένους Σχολή και τη Θεολογική Σχολή της Χάλκης, γνωρίζοντας τον εκεί φοιτητή Γερμανό Καραβαγγέλη. Παράλληλα, εκτελούσε χρέη Διακόνου στη Μητρόπολη Καστοριάς (1883-1888) και Λήμνου (1888- 1894). Στη Λήμνο χειροτονείται πρεσβύτερος και γίνεται Πρωτοσύγγελος (δηλαδή δεύτερος τη τάξει) απο τον Μητρ. Αθανάσιο Καποράλη. Το 1899 ο Μητρ. Αθανάσιος μετατίθεται στην Καστοριά και παίρνει μαζί του τον Πρωτοσύγγελο Πλάτωνα. Σε ένα μόλις χρόνο ξαναμετατίθεται στη Σάμο και ...

Αγαπητοί Αναγνώστες την μέρα που γράφουμε αυτό το άρθρο είναι Δευτέρα 13 Σεπτεμβρίου 2021, δηλαδή η ημέρα των Αγιασμών των μαθητών στα Σχολεία της Πατρίδας μας, αλλά και μία ημέρα πριν την Εορτή της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού. Αποφασίσαμε να αφιερώσουμε αυτό το άρθρο μας ακριβώς σε αυτά τα δύο θέματα, που και αν και διαφορετικά και όμως συνδέονται με έναν όμορφο αλλά και ταυτόχρονα βαθύτερο τρόπο. Ας ξεκινήσουμε… Είναι γεγονός πως η παιδεία σε όλα τα κράτη του κόσμου, αποτελεί τον καθρέπτη, αλλά και το εφόδιο-μηχανισμό βελτιώσεως ή όχι του μέλλοντος των κοινωνιών και των πολιτισμών. Η γνώση με την πάροδο του χρόνου αυξάνεται και οι νέες γενιές έρχονται συνεχώς αντιμέτωπες με νέες προκλήσεις, τις οποίες καλούνται να αντιμετωπίσουν αλλά ...

Ζωντανή μετάδοση του Όρθρου και της Θείας Λειτουργίας, από τον Ιερό Ναό Αγίου Δημητρίου Δήμου Αγίου Δημητρίου Αττικής.

Χιλιάδες εξισώσεις από όλες τις επιστήμες, χιλιάδες σχεδιασμοί, πειράματα, θεωρίες, παρατηρήσεις και μελέτες έγιναν, γίνονται, και θα γίνονται, προκειμένου να σχεδιαστούν καλύτερα φάρμακα. Ανάμεσα στην ιστορία αυτή του κόσμου των φαρμάκων, αξίζει να σταθεί κανείς σε στιγμές της ιστορίας των αντικαρκινικών φαρμάκων, γιατί η αντιμετώπιση της νόσου αποτελεί την υπ  αριθμόν 1 πρόκληση για τον εικοστό πρώτο αιώνα στον χώρο της υγείας. Το μόριο της σισπλατίνης. Το όραμα για την κατάκτηση του Διαστήματος έχει μία ηλικία γύρω στα 150 περίπου χρόνια, από τότε που ο Ιούλιος Βερν άρχισε να το μορφοποιεί μέσα από τα κλασικά του πλέον μυθιστορήματα. Για να κατακτήσει όμως το Διάστημα, ο άνθρωπος χρησιμοποίησε εν κατακλείδι όχι πάνω από 10 εξισώσεις της Φυσικής. Το κύριο βάρος έπεσε στις εξισώσεις ...

Ο άγιος Ιάκωβος (Τσαλίκης) με την εικόνα του αγίου Δαυίδ του Γέροντα. (Επιμέλεια Στέλιος Κούκος) : Ο Άγιος , παιδιά μου, είναι πολύ θαυματουργός. Σ’ άλλον έχει δώσει το φως του, άλλον φέρνει σε μετάνοια κι άλλα διάφορα θαύματα (κάνει). Να έχετε την ευλογία και την ευχή του Αγίου. Σε μία γυναίκα έδωσε το φως της και έκανε καλά το πόδι της, που είχε πρηστή σαν τούμπανο. Της εμφανίστηκε στον ύπνο της και, χωρίς να γνωρίζη το όνομά του, τον επικαλέστηκε. Άλλη γυναίκα, δεν είχε παιδί. Ακούμπησε στο λείψανο του Αγίου και είπε: «Άγιέ μου, ιατρέ των ψυχών και των σωμάτων, σε παρακαλώ να μου χαρίσης ένα παιδί». Στον χρόνο επάνω απέκτησε παιδί. Όταν την Μεγάλη Τεσσαρακοστή βγαίνη η αγία Κάρα του, πάντα βρέχει στο χωριό, έστω κι αν ...

Το εξώφυλλο του βιβλίου ο «Άη Γιώργης ο Φουστανελλάς» του Χρήστου Γουσίδη. Η Αγιορειτική Εστία καλωσορίζει την έκδοση του εικονογραφημένου βιβλίου του Κέντρου Νεότητας της Ιεράς Μητροπόλεως Γρεβενών με τίτλο «Ο Αη Γιώργης ο Φουστανελάς» και την παρουσιάζει αύριο στον πάντα φιλόξενο κήπο της. Το βιβλίο που έγραψε και εικονογράφησε ο γνωστός εικαστικός και εικονογράφος πολλών βιβλίων Χρήστος Γουσίδη, αποτελεί μια ξεχωριστή έκδοση με την οποία η Ιερά Μητρόπολη Γρεβενών συμμετέχει στον εορτασμό της συμπλήρωσης 200 χρόνων από την έναρξη της επανάστασης του 1821. Στο βιβλίο παρουσιάζεται ο βίος και το μαρτύριο του Νεομάρτυρα, Αγίου Γεωργίου του εξ Ιωαννίνων, πολιούχου και προστάτη των Ιωαννίνων, αλλά και προστάτη της Προεδρικής Φρουράς. Ο Άγιος Γεώργιος γεννήθηκε στο Τσούρχλι Γρεβενών το οποίο πλέον έχει μετονομαστεί σε Άγιο ...

Ο φόβος που νιώθουμε μπροστά στον θάνατο πρέπει να μας προβληματίσει. Μπορεί να είναι φόβος δικαιολογημένος γιατί είμαστε άνθρωποι: είναι φυσικό ιδίωμα του ανθρώπου μετά την πτώση του στην αμαρτία – περίτρανη απόδειξη ότι δεν δημιουργηθήκαμε για να πεθάνουμε. Η αθανασία ήταν η προοπτική του ανθρώπου, μέσα στο πλαίσιο της «κατ’εικόνα και καθ’ ομοίωσιν Θεού» δημιουργίας του, γεγονός που χάθηκε  από την ανυπακοή στον Θεό που έφερε τον θάνατο. «Διά της αμαρτίας ο θάνατος». Οπότε ο φόβος του θανάτου, η δειλία μας ίσως καλύτερα, δεν είναι μόνο δική μας. Είναι όλων των ανθρώπων. Ακόμη και ο Κύριος δείλιασε ενόψει του θανάτου Του, δείχνοντας ότι ήταν καθόλα αληθινός άνθρωπος, καθώς είχε όλα τα συμπτώματα της πεσμένης φύσης. «Δειλιάζει ο Χριστός εμπρός στον ...

Η Γέννησις της Θεοτόκου, (ψηφιδωτό), Μονή της Χώρας Κωνσταντινούπολη. Ομιλία: Εις την Υπερένδοξον της Υπεραγίας Δεσποίνης ημών Θεοτόκου Γέννησιν (Επιμέλεια Στέλιος Κούκος) Συνέχεια από εδώ: http://www.pemptousia.gr/?p=322246 Και αυτό ακριβώς είναι εκείνο που βρίσκεται πέρα από κάθε θαύμα και προξενεί έκπληξη όχι μόνο στους ανθρώπους, αλλά και σ’ αυτούς τους Αγγέλους και ξεπερνάει κάθε ρητορική υπερβολή: το πώς, ενώ η Παρθένος ήταν μόνο άνθρωπος και δεν είχε τίποτε περισσότερο από τους άλλους ανθρώπους, μπόρεσε να διαφύγη, μόνη αυτή, την κοινή αρρώστια. 7. Πώς το μπόρεσε; Ποιους λογισμούς χρησιμοποίησε; Ακόμη περισσότερο, πώς της δημιουργήθηκε αρχικά αυτή η επιθυμία και θέλησε να ριχθή σ’ αυτόν τον αγώνα, τον οποίο κανείς από τους συνανθρώπους της δεν ακούσθηκε ότι είχε ποτέ κερδίσει; Ποιους οδηγούς είχε μπροστά της; Ποιος της έδωκε ελπίδες ότι θα νικήση; Από ...

Οι εκδηλώσεις πραγματοποιούνται υπό την αιγίδα της πρεσβείας της Ρωσίας στην Ελλάδα. Το Α’ Αρσάκειο Λύκειο Ψυχικού, με αφορμή την επέτειο των 200 χρόνων από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 και την ανακήρυξη του 2021 ως «Έτους Ιστορίας Ελλάδας και Ρωσίας», υλοποιεί το πολιτιστικό πρόγραμμα: «Ελλάδα και Ρωσία το 1821». Οι μαθητές εστιάζουν σε θέματα όπως: • Την Ελληνική Επανάσταση του 1821 στη ρωσική λογοτεχνία, την ποίηση και τη ζωγραφική. • Τους ρώσους φιλέλληνες προεπαναστατικά και κατά την επανάσταση του 1821. • Τον Ιωάννη Καποδίστρια (1776-1831): υπουργό Εξωτερικών της Ρωσίας (1816–1822) και πρώτο κυβερνήτη της ανεξάρτητης Ελλάδας (1827–1831). • Τα ιδρυτικά μέλη της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας που είχαν σχέση με τη Ρωσία, όπως τον Γεώργιο Γεννάδιο (1786-1854) που έδρασε στην Οδησσό και τον Ιωάννη Παπαρρηγόπουλο ...

Η προπαρασκευή του απελευθερωτικού αγώνα σηματοδοτείται, ουσιαστικά, με τον όρκο της 7ης Μαρτίου 1953 που έδωσαν δώδεκα πρωτεργάτες. Το ιστορικό έγγραφο του όρκου υπογράφεται από τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο Γ΄, από τον τότε Συνταγματάρχη ε.α. Γεώργιο Γρίβα, τον δικηγόρο Σωκράτη Λοϊζίδη και από άλλους αγωνιστές. Ο Άγγλος στρατιώτης δεν μπορεί να τρομάξει με το όπλο του τα μικρά ελληνόπουλα του νησιού. Τα παιδάκια τον αντιμετωπίζουν με τα χέρια ψηλά και όρθια την ψυχή. Η στρατιωτική ηγεσία του απελευθερωτικού αγώνα ανατέθηκε από τον Αρχιεπίσκοπο και Εθνάρχη Μακάριο στον Γεώργιο Γρίβα, που πήρε το επαναστατικό όνομα «Διγενής» και έφθασε, με κάθε μυστικότητα, στην Χλώρακα της Πάφου, στις 10 Νοεμβρίου 1954. Αμέσως μετά, καταρτίσθηκαν τα σχέδια συγκρότησης ομάδων και τα προγράμματα εκπαίδευσης και δράσης. Παρουσιάσθηκαν δυσχέρειες ως ...

Όσιος Παΐσιος Αγιορείτης (1924-1994). (Επιμέλεια Στέλιος Κούκος) Γέροντα, τι σχέση υπάρχει ανάμεσα στην πίστη και την αγάπη; – Πρώτα είναι η πίστη και μετά έρχεται η αγάπη. Πρέπει να πιστεύη κανείς, για να αγαπάη. Δεν μπορεί να αγαπήση κάτι που δεν το πιστεύει. Γιʹ αυτό, για να αγαπήσουμε τον Θεό, πρέπει να πιστέψουμε στον Θεό. Ανάλογη με την πίστη που έχει κανείς είναι και η ελπίδα και η αγάπη και η θυσία για τον Θεό και τον πλησίον. Η θερμή πίστη στον Θεό γεννάει την θερμή αγάπη προς τον Θεό και προς την εικόνα του Θεού, τον συνάνθρωπό μας. Και από την υπερχείλιση της αγάπης μας -που δεν χωράει στην καρδιά και χύνεται έξω– ποτίζονται και τα καημένα τα ζώα. Πιστεύουμε πολύ, αγαπάμε πολύ. Αν η πίστη μας είναι χλιαρή, και ...

Το πρόσωπο που τιμά ιδιαίτερα η Εκκλησία, μετά την Υπεραγία Θεοτόκο, είναι ο Τίμιος Πρόδρομος και Βαπτιστής Ιωάννης. Η εικόνα του στο εικονοστάσι των ναών βρίσκεται δίπλα από τον Κύριο. Ο Κύριος τον ετίμησε με το μεγαλύτερο εγκώμιο, που θα μπορούσε να λεχθεί για άνθρωπο: «Βεβαιώνω πως μάνα δε γέννησε ως τώρα άνθρωπο πιο μεγάλο από τον Ιωάννη τον Βαπτιστή» (Ματθ. 11,11). Από τον Θεό του είχε ανατεθεί η αποστολή να κηρύσσει μετάνοια στο λαό και να βαφτίζει, όσους μετανοούσαν, στον Ιορδάνη ποταμό. Εκεί, στην έρημο του Ιορδάνη ζούσε πολύ ασκητικά· «ο Ιωάννης φορούσε ρούχα από τρίχες καμήλας και δερμάτινη ζώνη στη μέση του και έτρωγε ακρίδες, και μέλι από αγριομέλισσες» (Μάρκ. 1,6). Μένουμε έκθαμβοι από την μεγάλη ασκητικότητά του, ...

Πολλές φορές λέμε όταν πηγαίνομεν σε θλιβερά γεγονότα, από καλή διάθεση, και έχομε εν μέρει δίκαιο, το λέμε όλοι μας, έτσι θέλησε ο Θεός, ή όπως θέλει ο Θεός. Και βέβαια εάν μπορούμε να το καταλάβουμε σωστά, τότε πράγματι είναι ένας λόγος παρηγορητικός, ένας λόγος που μας δυναμώνει. Αφού ο Θεός έτσι θέλησε, αφού ο Θεός έτσι το αποφάσισε και το έκανε, έχουμε εμπιστοσύνη στην πρόνοια του Θεού. Όμως κατ’ ακρίβεια ο λόγος αυτός δεν είναι ορθός. Δεν θέλει ο Θεός αυτά τα πράγματα. Δεν τα ευλογεί ο Θεός. Ο Θεός τα γνωρίζει, αλλά δεν τα θέλει. Δεν ταυτίζεται στο Θεό, το θέλημα Του με την γνώση Του. Όλα τα ξέρει ο Θεός. Σε μας μένει να ξέρομεν πρώτα απ’ όλα ...