Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

Το Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (Εργαστήριο Ελληνικής Δημοτικής και Βυζαντινής μουσικής) διοργανώνει Μουσικολογική Σπουδή με τίτλο «Δύο Πρωτοψάλτες της Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας. Παναγιώτης Χαλάτζογλου (α΄ ήμισυ ΙΗ΄ αι.). Ιωάννης (†1770)». Στην εκδήλωση θα παρουσιαστεί και ο ομώνυμος νεοεκδοθείς τόμος του Εμμ. Γιαννοπούλου («Η Ψαλτική Τέχνη στον Πόντο, Η ζωή και το ψαλτικό έργο του Παναγιώτη Χαλάτζογλου, Η ζωή και το ψαλτικό έργο του Ιωάννη. Κριτική έκδοση εκδεδομένων και ανέκδοτων μελοποιήσεων των δύο Πρωτοψαλτών»). Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί την Τρίτη 19 Οκτωβρίου 2021, ώρα 19:15 στον Ιερό Καθεδρικό και Προσκυνηματικό Ναό της του Θεού Σοφίας Θεσσαλονίκης. Την μουσική δράση των Αρχόντων Πρωτοψαλτών και τον τόμο των 392 σελίδων θα παρουσιάσει ο αναπληρωτής καθηγητής κ. Εμμανουήλ Γιαννόπουλος, ενώ μελοποιήσεις ...

Ο άγιος Ιωάννης καταγόταν από τις Θήβες της Αιγύπτου και ήταν υιός γονέων πλουσίων και επίσημων. Αφού έλαβε το αγγελικό σχήμα των μοναχών από τον παππού του, αποχαιρέτησε τον γέροντα και πήγε στους αγίους Τόπους των Ιεροσολύμων. Δεν είχε κοινωνία με την Ορθόδοξη Εκκλησία, διότι απέρριπτε την αγία τετάρτη Οικουμενική Σύνοδο της Χαλκηδόνας. Επιθυμώντας δε να προσκυνήσει τους αγίους Τόπους, βλέπει σε όραμα ότι κοπίαζε πάρα πολύ και αγωνιζόταν να μπει για να προσκυνήσει τον Τίμιο Σταυρό, αλλά δεν μπορούσε να βρει είσοδο. Ενώ δε στενοχωριόταν, άκουσε φωνή η οποία έλεγε, ότι: όσοι δεν είναι ενωμένοι με την Ορθόδοξη καθολική Εκκλησία, δεν είναι άξιοι να προσκυνήσουν τον Σταυρό και αφού ξύπνησε προσήλθε στην Ορθόδοξη Εκκλησία και ενώθηκε με αυτή. Μετά ...

Βενετία: Ο Άγιος Γεώργιος των Ελλήνων και η Φλαγγίνειος Σχολή (αριστερά), 17ος-18ος αιώνας. Από: https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=11433078 Η διαχρονική σχέση με το έντονο πολιτιστικό υπόβαθρο της Βενετίας και της Θεσσαλονίκης παρουσιάζεται μέσα από την έκθεση «Θεσσαλονίκη-Βενετία, ίχνη των ανθρώπων δρόμοι της Ιστορίας, 15ος με 19ος αιώνας». Η έκθεση εγκαινιάζεται σήμερα 5 Οκτώβρη 2021, 6.30 μ.μ, στο Κέντρο Ιστορίας Θεσσαλονίκης (πλατεία Ιπποδρομίου), ως μια πρωτοβουλία της αντιδημαρχίας Διαδημοτικής συνεργασίας και Απόδημου Ελληνισμού του δήμου Θεσσαλονίκης σε συνεργασία με το Ελληνικό Ινστιτούτο Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών Βενετίας υπό την αιγίδα της Γενικής Γραμματείας Απόδημου Ελληνισμού και Δημόσιας Διπλωματίας. Τα εγκαίνια θα τελέσει ο γενικός γραμματέας Απόδημου Ελληνισμού και Δημόσιας Διπλωματίας Ιωάννης Χρυσουλάκης. Η ιστορική τεκμηρίωση βασίζεται σε αδημοσίευτο, κυρίως, αρχειακό υλικό προερχόμενο από το Αρχείο του Ελληνικού Ινστιτούτου ...

Οι κοινωνικές αντιλήψεις, η στάση ζωής, η συµπεριφορά, η δράση, το ήθος εν γένει των διαφόρων κοινωνικών οργανισµών καθώς και των επιµέρους µελών της κοινωνίας καθορίζονται και προσδιορίζονται αποφασιστικά από τις θεολογικές, θρησκευτικές, φιλοσοφικές, ιδεολογικο-πολιτικές πεποιθήσεις, τα «πιστεύω» τους. Είναι σαφές ότι η διδασκαλία και ο τρόπος βίου της Εκκλησίας, αλλά και του κάθε γνησίου και αυθεντικού Χριστιανού, ο οποίος λαµβάνει σοβαρά την πίστη του και εφαρµόζει στην καθηµερινή του ζωή τα πιστεύµατα της πίστεώς του, καθορίζονται από το παράδειγµα λόγων και πράξεων του Θείου Ιδρυτού της Πίστεως, του Κυρίου µας, και από τις θεολογικές, φιλοσοφικές, ανθρωπολογικές και ηθικές αρχές, όπως αυτές αποτυπώνονται στα θεµελιώδη ιερά Κείµενά της. Με άλλα λόγια, η διδασκαλία, οι θέσεις, οι απόψεις της Εκκλησίας, αλλά και τού ...

Η Οικουμενική Σύνοδος υπήρξε η αυθεντική φανέρωση της συνοδικής συνειδήσεως της Εκκλησίας και σφράγισε την όλη λειτουργία του εκκλησιαστικού σώματος κατά τη δογματική διατύπωση της εμπειρικώς βιωμένης αληθείας της πίστεως ως προς συγκεκριμένο θεολογικό πρόβλημα. Η συνοδική συνείδηση υπήρξε πάντοτε μία μόνιμη λειτουργία του εκκλησιαστικού σώματος, η οποία βιώνεται από την ευχαριστιακή σύναξη μέχρι την ενεργοποίηση των ποικίλων μορφών του συνοδικού συστήματος. Κορυφαία έκφρασή της ήταν η ενεργοποίηση του θεσμού της Οικουμενικής συνόδου για την περιφρούρηση ή την αποκατάσταση της ενότητας της Εκκλησίας στην ορθή πίστη και στην αγάπη . Τα δογματικά της Εκκλησίας μας είναι η απαράλλαχτοι όροι που δηλώνουν οτιδήποτε έχει να κάνει με την Πίστη Της. Αυτά έχουν εκφρασθεί από τους Αγίους της Εκκλησίας σύμφωνα με όσα παρέλαβαν ...

Στο πλαίσιο του εορτασμού των 200 ετών από το 1821 η Αδελφότης Ψαριανών θα τιμήσει τον θρυλικό πυρπολητή Κ. Κανάρη με τέλεση Αρχιερατικής Θείας Λειτουργίας και Μνημοσύνου στον Ιερό Ναό Αγ. Αποστόλων Κυψέλης,τον οποίο έκτισε ο Κανάρης. Η εορταστική αυτή θρησκευτική και εθνική τελετή θα πραγματοποιηθεί την Κυριακή 3 Οκτωβρίου ιερουργούντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Χίου,Ψαρών και Οινουσσών κ.Μάρκου, ενώ θα ομιλήσει ο Επίτιμος Αρχηγός ΓΕΝ Ναύαρχος κ. Κοσμάς Χρηστίδης. Μετά την Ακολουθία, θα γίνει μετάβαση στο Α’ Κοιμητήριο Αθηνών και Τρισάγιο στους τάφους των Κωνσταντίνου και Δέσποινας Κανάρη.

(Επιμέλεια Στέλιος Κούκος) Κοντά σ’ αυτούς υπάρχει και γυναικείο μοναστήρι, με καμιά τετρακοσαριά αδελφές, που έχει το ίδιο τυπικό, την ίδια πολιτεία, εκτός από τη μηλωτή · και οι μεν γυναίκες βρίσκονται απ’ τη μεριά του ποταμού, οι δε άντρες από την άλλη. Όταν λοιπόν κοιμηθεί μια παρθένα, αφού την ετοιμάσουν οι άλλες, τη φέρνουν και την αφήνουν στην όχθη του ποταμού· οι δε αδελφοί, αφού περάσουν απέναντι με βάρκα, τη φέρνουν πίσω με ψαλμωδίες, με βάγια και κλάδους εληάς, για να τη θάψουν στα δικά τους μνήματα. Όμως εκτός από τους πρεσβυτέρους και τους διακόνους, κανείς δεν περνάει στο γυναικείο μοναστήρι, κι αυτό μόνο την Κυριακή. Στο μοναστήρι αυτό των γυναικών, συνέβη το εξής περιστατικό· ένας ράφτης κοσμικός, αφού πέρασε τον ποταμό ...

Αρχιμανδρίτης Ανανίας Κουστένης (1945-2021). (Επιμέλεια Στέλιος Κούκος) Συνέχεια από εδώ: http://www.pemptousia.gr/?p=323104 Έτσι, λοιπόν, να επανέλθομε, βγήκε ο Ζαχαρίας και διέμενε κωφός. Κωφάλαλος. Και τους έδινε με νόημα, διένευε, τους έδινε με νόημα, να καταλάβουν ότι κάτι συνέβη μεγάλο και σοβαρό. Κάποια αποκάλυψη. Κάποια οπτασία. Είδε εκεί και ήταν συγκλονισμένος. Πολύ συγκλονισμένος. Ίσα που περπατούσε και ίσα που θυμίαζε. Συγκλονίστηκε ο προφήτης με το μήνυμα. Κι είχε φόβο και χαρά. Χαρά, για τη γέννηση παιδιού, ύστερα από τόσα χρόνια. Και φόβο, για την αναξιότητα του και την αδυναμία του, αλλά και την αμφιβολία του και την αμφισβήτηση της Θείας βουλής και του εσομένου θαύματος. Του θαύματος, δηλαδή, που θα εγίνετο. Και θυμίασε. Και τελείωσε τη διακονία του στο Ναό του Σολομώντος. Και κατασυγκινημένος και ...

Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του Babai του Μεγάλου, ο οποίος συναριθμεί τον Ευάγριο ανάμεσα στους τρεις αγίους δασκάλους που δίδαξαν το σύνολο της πνευματικής ζωής, μαζί με τον Ιωάννη Απαμείας και τον Θεόδωρο Μοψουεστίας, σημειώνοντας ότι κακολογούν τον Ευάγριο αυτοί που δεν τον κατανοούν. Άλλωστε ο Babai ήδη από τις αρχές του ΣΤ΄ αιώνα αναφέρει μία διεφθαρμένη έκδοση των Γνωστικών Κεφαλαίων που πιστεύει ότι δημιουργήθηκε από την μοχθηρία των ανθρώπων, μία θέση που επαναλαμβάνεται και από τον Ιωσήφ Hazzaya τον Η΄ αιώνα, ο οποίος υπογραμμίζει ότι οι αντιγραφείς διαπράττουν αλλοιώσεις και κυρίως οι μεταφραστές στο κείμενο των Γνωστικών Κεφαλαίων του Ευαγρίου. Ωστόσο, όχι μόνο οι Νεστοριανοί, αλλά και οι Μονοφυσίτες αναγνωρίζουν τον Ευάγριο ανάμεσα στους δασκάλους της ορθοδοξίας. Γι’ αυτό και ...

«Όποιος δεν φοβάται το πρόσωπο του τέρατος, πάει να πει ότι του μοιάζει Η πιθανή προέκταση του αξιώματος είναι, να συνηθίσουμε τη φρίκη, να μας τρομάζει η ομορφιά Η υποταγή ή ο εθισμός σε μια τέτοια συνύπαρξη, ή συνδιαλλαγή, δεν προκαλεί τον κίνδυνο της αφομοίωσης ή της λήθης, του πως πρέπει, του πως οφείλουμε να σκεφτόμαστε, να πράττουμε και να μιλάμε; Αναμφισβήτητα αρχίσαμε να το ανεχόμαστε. Και η ανοχή, πολλαπλασιάζει τα ζώα στη δημόσια ζωή, τα ισχυροποιεί και τα βοηθά να συνθέσουν με ακρίβεια τη μορφή του τέρατος που προΐσταται, ελέγχει και μας κυβερνά. Η μορφή του τέρατος είναι αποκρουστική. Όταν όμως το πρόσωπο του τέρατος πάψει να μας τρομάζει, τότε πρέπει να φοβόμαστε… γιατί αυτό σημαίνει ότι ...

Κινηματογραφική, εργο-βιοηθική γεωδυναμική. Σχολάρχης Ριζαρείου Νεκτάριος Επίσκοπος Πενταπόλεως εκ Σηλυμβρίας Υπό του Ακαδημαϊκού & Καθηγητού Δρ. Αλέξιου Παναγόπουλου   Περίληψη. Μας εξέπληξε πανελληνίως η βραβευμένη πετυχημένη σκηνοθεσία της φίλης μου εκ Σερβίας Γελένα Πόποβιτς (Yelena Popovic) με καριέρα στην Αμερική, στην οποία παίζουν πετυχημένοι καλλιτέχνες όπως: Άρης Σερβετάλης, Alexander Petrov, Mickey Rourke, Χρήστος Λούλης, Καριοφυλλιά Καραμπέτη, Νικήτας Τσακίρογλου, Γιάννης Στάνκογλου, Τάνια Τρύπη, Μαρθίλια Σβάρνα, Ιερώνυμος Καλετσάνος, Γιάννης Αναστασάκης, Γεράσιμος Σκιαδαρέσης, Βασίλης Κουκαλάνι, κ.ά, Αλέξανδρο Μυλωνά, Μιχάλη Μητρούση, Μιχάλη Οικονόμου, Τόνια Σωτηροπούλου, Κορίνα-Άννα Γκούγκουλη, Μάνο Γαβρά, Σαράντο Γεωγλερή και Παναγιώτη Μαρίνο. Είχα την ιδιαίτερη τιμή να με προσκαλέσει προσωπικά στην πρεμιέρα στην Αθήνα στις 23 & 24 Αυγούστου 2021, την συγχαίρω εγκαρδίως κι από εδώ, για το θεάρεστο έργο της, που απηχεί και τον πλούσιο ...

Ο προφήτης Ζαχαρίας και ο Ιωάννης ο Πρόδρομος. (Επιμέλεια Στέλιος Κούκος) Συνέχεια από εδώ: http://www.pemptousia.gr/?p=322636 Είπε, λοιπόν, ο Αρχάγγελος στον Ζαχαρία, ότι: «Θα μένεις κωφός και άλαλος απ’ αυτή τη στιγμή, μέχρι τη γέννηση του παιδίου». Και έγινε! Άμ’ έπος, άμ’ έργον. Ο Θεός το λέγει και το κάνει. Του το ‘δωσε αυτό. Να κάνει κι αυτός τον κανόνα τον. Είναι σπουδαίο, να κάνει κανείς τον κανόνα του. Διότι ο κανόνας του Θεού μας βάζει στον ίσιο δρόμο. Αφού κανόνας σημαίνει και χάρακας, που χαράζομε ευθείες γραμμές και ό,τι άλλο. Έκαμε κι ο προφήτης Ζαχαρίας τον κανόνα του. Με υπομονή και και εμπιστοσύνη στον Κύριο. Αφέθηκε πια. Αφού λίγο δυσκολεύτηκε και αφού ο Θεός με τον κανόνα τον έβαλε στον ίσιο δρόμο, τον δοκίμασε, ακόμη. ...

Πνευματικές ομιλίες του Γέροντα Εφραίμ, Καθηγουμένου της Ιεράς Μεγίστης Μονής Βατοπαιδίου. Πώς ακούω pemptousia.fm; Πώς χρησιμοποιώ το podcast σε κινητές συσκευές; – Οδηγίες χρήσης

Πλατυτέρα. (Επιμέλεια Στέλιος Κούκος) Συνέχεια από εδώ: http://www.pemptousia.gr/?p=322801 11. Αλλά και το εξής είναι σημείο φανερό ότι η μακαρία Παρθένος ήταν απαλλαγμένη από κάθε κακία: το ότι είχε εισέλθει στο αγιώτατο τμήμα του Ναού, τα Άγια των Αγίων που ήσαν άβατα και για τον ίδιο τον Αρχιερέα, αν προηγουμένως δεν είχε καθαρισθή από κάθε αμαρτία, με τον τρόπο βέβαια που ήταν δυνατόν να καθαρίζωνται τότε οι αμαρτίες. Γιατί με το ότι δεν είχε ανάγκη για εξιλαστήριες θυσίες και άλλους καθαρισμούς απέδειξε ότι δεν είχε τίποτε για να καθαρίση. Και δεν εισήλθε απλώς στα Άγια των Αγίων με αυτόν τον τόσο παράδοξο τρόπο, αλλά και κατοίκησε εκεί από βρέφος μέχρι την νεανική της ηλικία. Δεν υπήρξε έτσι ανάγκη για καθαρτήριες θυσίες ούτε κατά τη γέννηση ούτε ...

Πολλοί από τους οσίους της Εκκλησίας μας έχουν τον τίτλο του Αναχωρητή, κι’ αυτό διότι είχαν πάρει τη μεγάλη απόφαση να αναχωρήσουν σωματικά από τον πτωτικό κόσμο στις ερήμους, αλλά όμως ψυχικά να βρίσκονται κοντά στους κοσμικούς, με την προσευχή τους. Ένας από τους μεγάλους Αναχωρητές υπήρξε και ο άγιος Κυριακός, ο οποίος πήρε το προσωνύμιο του Αναχωρητή. Γεννήθηκε στην Κόρινθο το 448, όταν βασίλευε στην Κωνσταντινούπολη ο αυτοκράτορας Θεοδόσιος ο Μικρός (408-450). Ο πατέρας του ονομαζόταν Ιωάννης και ήταν πρεσβύτερος της Εκκλησίας της Κορίνθου και η μητέρα του ονομαζόταν Ευδοξία. Αμφότεροι ήταν πιστοί και ενάρετοι άνθρωποι και γι’ αυτό φρόντισαν να αναθρέψουν το παιδί τους με ευσέβεια, πίστη και φόβο Θεού. Ο Κυριακός από μικρό παιδί είχε δείξει σημάδια πνευματικής ...

Να λοιπόν που μπορεί να συμβεί και σήμερα αυτά που διαβάζουμε στα παλαιά συναξάρια των αγίων! Να ευωδιάζουν… χωρίς ανθρώπινη βοήθεια (!!) νεκρά από αιώνων γυμνά οστά! Άνθρωπος που η βιολογική του ζωή έληξε το 10ο αιώνα… άρχισε να μιλάει τον 21ο αιώνα. Να μιλάει χωρίς λόγια. Ο επίσκοπός μας Άγιος Πέτρος προφανέστατα θέλει κάτι να μας πει! Δεν θέλει να μας πει πόσα και τι μπορεί να κάνει ο κοινός μας πατέρας Ιησούς Χριστός. Όχι. Ο Θεός μας χάρισε κοινό νου και θέλει να τον χρησιμοποιούμε, όταν σκεφτόμαστε τα θαύματα! Η ευωδία των λειψάνων του πατέρα μας Αγίου Πέτρου επισκόπου Άργους είναι φανέρωση «τῆς ἐν τῷ σώματι παρεδρευούσης χάριτος», όπως γράφει ο άγιος Βασίλειος. Φανέρωση δηλαδή της χάριτος του Θεού που ...

«…Είδα τρεις μοναχούς που εξυβρίσθηκαν συγχρόνως. Ο πρώτος απ’ αυτούς δαγκώθηκε και ταράχθηκε, αλλά δεν μίλησε. Ο δεύτερος χάρηκε για τον εαυτό του, αλλά λυπήθηκε για τον υβριστή. Και ο τρίτος αφού αναλογίστηκε την ψυχική βλάβη του υβριστή έχυσε θερμά δάκρυα. Έτσι έχεις μπροστά σου τον εργάτη του φόβου, τον μισθωτό και τον εργάτη της αγάπης» (Άγιος Ιωάννης Κλίμακος, λόγ. η΄ 29). Ένα το γεγονός, τρεις οι αντιδράσεις. Εξωτερικά, η πρόκληση είναι η ίδια: η εξύβριση. Εσωτερικά, τρεις άνθρωποι αντιδρούν διαφορετικά στη ίδια πρόκληση. Δεν το λέει ο άγιος για να μας πει πόσο πλανεμένη μπορεί να είναι η όποια κρίση μας τις περισσότερες φορές, αφού μας διαφεύγει το βάθος, δηλαδή η αλήθεια. Εδώ τον ενδιαφέρει να τονίσει τη διαβάθμιση που ...

Μπήκαμε στην φωτεινή τάξη δειλά σαν να είμασταν εμείς οι μαθητές. Ήταν απογευματινή συνάντηση αλλά έμοιαζε σαν μόλις να ξυπνήσαμε από τον λήθαργο του καλοκαιριού, την ανεμελιά του παιχνιδιού και την ησυχία της νηπιακής ηλικίας. Έψαξα να βρω το πιο γλυκό και ωραίο χαρακτηριστικό της δασκάλας και βρήκα πολλά: τα περιποιημένα μαλλιά της, το λουλουδάτο πουκάμισό της, το κοντό της ανάστημα που την φέρνει ακόμα πιο κοντά στα μικρά παιδιά, τα γυαλιά της που δείχνουν την διάθεσή της για μελέτη, τα όμορφα χέρια της που ακουμπάνε τα παιδικά κεφάλια, διορθώνουν το μολύβι στα χέρια, περιγράφουν όσα θέλει να πει. Αγάπησα την δασκάλα με την πρώτη ματιά γιατί ένιωσα ότι αγαπάει ήδη τα παιδιά. Δουλεύει μαζί τους και το κάνει με όλη ...

Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος, (13ος αιώνας) Ιερά Μεγίστη Μονή Βατοπαιδίου Αγίου Όρους. (Επιμέλεια Στέλιος Κούκος) Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου ομιλία «Περί πραότητος» Συνέχεια από εδώ: http://www.pemptousia.gr/?p=322600 Τι χειρότερο μπορεί να υπάρξη απ’ τους ανθρώπους, που είναι δούλοι της οργής; Ποιος, σαν βλέπη τέτοιον άνθρωπο, δεν τον αποστρέφεται; Άνδρας που εύκολα θυμώνει, είναι ενοχλητικός σ’ αυτούς που τον συναντούν, και στους γείτονες, κι όταν χρειαστή χρήματα, τότε δεν τα εξασφαλίζει εύκολα από τους ανθρώπους που ανακουφίζουν τους φτωχούς. Είναι κοινός εχθρός και στους συμπολίτες του και στους ξένους, γιατί όλο φωνάζει και κραυγάζει, ερεθίζει τις πληγές όσων τον συναντούν, λέγοντας όσα επιτρέπεται ή δεν επιτρέπεται να ειπωθούν. Του ανθρώπου αυτού το βλέμμα είναι όλο ταραχή, το πρόσωπο φουσκώνει, η γλώσσα λυσσάει, τα χέρια εύκολα ξεσπούν στον καθένα, και γενικά ...

Ο Γέρων Εφραίμ Καθηγούμενος  της Ιεράς Μεγίστης Μονής Βατοπαιδίου μίλησε στους Ιερείς και τους Ενορίτες του Ιερού Ναού Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού στην Γεωργία. Ο Γέροντας απάντησε σε διάφορες ερωτήσεις, ενώ μίλησε και για την πρόσφατη περιπέτεια με τον κορωνοϊό.