Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

Άγιος Μάξιμος Ομολογητής. (Επιμέλεια Στέλιος Κούκος) Ειλικρινής φίλος είναι εκείνος που, στην ώρα του πειρασμού, συμμερίζεται τις θλίψεις, τις ανάγκες και τις συμφορές που φέρνει η κάθε περίσταση στον πλησίον, σαν να είναι δικές του, με τρόπο αθόρυβο και ειρηνικό. «Φίλος πιστός, σκέπη κραταιά» (Σοφ. Σειρ. 6:14), επειδή και στην ευημερία του φίλου είναι σύμβουλος αγαθός και συμπαραστάτης ολόψυχος, και στη δυστυχία του είναι πραγματικός βοηθός και υπερασπιστής που συμπάσχει απόλυτα. Μόνο όσοι τηρούν πιστά τις εντολές του Θεού και είναι γνήσιοι μύστες των θείων κρίσεων, δεν εγκαταλείπουν τους φίλους που πειράζονται με παραχώρηση του Θεού. Οι καταφρονητές όμως των εντολών και αμύητοι στα θεία κρίματα, όταν ο φίλος ευημερεί, απολαμβάνουν μαζί του, ενώ όταν ταλαιπωρείται από τους πειρασμούς, τον εγκαταλείπουν. Κάποτε μάλιστα συμμαχούν και ...

Όσιος Στάρετς Βαρσανούφιος της Όπτινα (1845-1913). (Επιμέλεια Στέλιος Κούκος) Τα είδη, της Προσευχής : Χθες, 10 Μαΐου 1909, κατάφερα να κλέψω λίγο χρόνο από τον Γέροντα . Σημειώνω μερικά λόγια του: Υπάρχουν τρία είδη προσευχής. Το πρώτο είναι η εξωτερική, με το στόμα· το δεύτερο η εσωτερική, η νοερά και καρδιακή· και το τρίτο είναι η πνευματική προσευχή. Η εσωτερική προσευχή είναι κτήμα ολίγων. Και ακόμη πιο σπάνιοι είναι εκείνοι, που κατέχουν την πνευματική προσευχή. Όσοι έχουν αυτήν την προσευχή, αρχίζουν να κατανοούν τα μυστήρια της φύσης, το νόημα και το περιεχόμενό τους. Βλέπουν τα αισθητά από την εσωτερική τους πλευρά, την πνευματική τους πλευρά. Γι’ αυτό και έχουν μια διαφορετική πνευματική χαρά· και γι’ αυτό συχνά βγαίνουν στα μάτια τους δάκρυα. Η χαρά τους, σε μας είναι ακατανόητη. Καταλαβαίνομε την χαρά των καλλιτεχνών: ...

Οι απαρχές του διαδικτύου Διαχρονικά η «αλλαγή» υπήρξε η αναγκαία συνθήκη για την εξέλιξη των κοινωνιών. Χωρίς να είναι απαραίτητο η αλλαγή να οδηγεί πάντα προς την θετική κατεύθυνση, στις περισσότερες περιπτώσεις υπήρξε ο καθοριστικός μοχλός ανάπτυξης και εξέλιξης των κοινωνιών και εν γένει της ανθρωπότητας. Η αλματώδης ανάπτυξη της τεχνολογίας στα μέσα του προηγμένου αιώνα σηματοδότησε κοσμογονικές αλλαγές στην πορεία της ανθρωπότητας επηρεάζοντας καθοριστικά σχεδόν όλους τους τομείς της ζωής του ανθρώπου. Αν η ανάπτυξη των κοινωνιών και της τεχνολογίας γνώρισε μια σημαντική ανάπτυξη γραμμικού τύπου κατά τη διάρκεια της δεύτερης χιλιετηρίδας μ.Χ., η πορεία αυτή απέκτησε ρυθμό γεωμετρικής προόδου στο τέλος του προηγούμενου αιώνα και στη αρχή της τρίτης χιλιετηρίδας. Η εισβολή της πληροφορικής στην κοινωνία επηρέασε δραματικά όλους τους τομείς ...

Η μουσική εξυπηρέτησε από τα αρχαιότατα χρόνια τις ανάγκες των τελετουργιών και της θρησκείας. Και επειδή, βέβαια, οι θρησκευτικές τελετουργίες απαιτούσαν μία διαφορετική διανοητική και συναισθηματική συμπεριφορά από τους ανθρώπους, χρειαζόταν και μία διαφορετική μουσική για να τις συνοδεύει. Έτσι, καθώς περνούσαν τα χρόνια και προχωρούσε ο πολιτισμός, αναπτύχθηκαν σε όλους τους λαούς της γης δύο είδη μουσικής: Η κοσμική λαϊκή μουσική που εξέφραζε τις καθημερινές ανάγκες των ανθρώπων και συνόδευε τις καθημερινές του δραστηριότητες. Η τελετουργική η θρησκευτική μουσική που συνόδευε τις θρησκευτικές τελετουργίες. Οι μορφές και τα νοήματα αυτών των δύο ειδών μουσικής διέφεραν γιατί εξυπηρετούσαν διαφορετικές ανάγκες: Η κοσμική λαϊκή μουσική ήταν τα λαϊκά τραγούδια και οι χοροί που αποτελούν τη λαϊκή η παραδοσιακή μουσική κάθε λαού. Η μουσική αυτή ήταν ...

Παρακολουθήστε ζωντανά την 2η Ειδική Συνεδρία Διαδικτυακή Επιστημονική Συνεδρία με θέμα: «Η πολυδιάστατη, διαχρονική και οικουμενική Επανάσταση του 1821», που συνδιοργανώνουν η Ιερά Μεγίστη Μονή Βατοπαιδίου και η Ιερά Μητρόπολη Νέας Κρήνης και Καλαμαριάς με αφορμή τη συμπλήρωση 200 ετών από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης. Ο κ. Ιωάννης Πολέμης, Καθηγητής της Φιλοσοφικής Σχολής ΕΚΠΑ, μιλά με θέμα: “Η θεολογική γραμματεία στο Βυζάντιο”. Τον σχολιασμό θα κάνει η κ. Μαρίνα Κολοβοπούλου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια της Θεολογικής Σχολής ΕΚΠΑ. Οι Συνεδρίες θα μεταδίδονται ζωντανά από την ψηφιακή τηλεόραση της Pemptousia TV, η οποία θα μεταδώσει και τις επόμενες που θα πραγματοποιηθούν έως τις 29 Μαρτίου 2022.

Η Αγιορειτική Εστία Θεσσαλονίκης σε συνεργασία με το Γενικό Προξενείο της Ελλάδος στην Κωνσταντινούπολη, παρουσιάζουν την Έκθεση ζωγραφικής των Βρετανών εικαστικών Doug Patterson & Tim Vyner με τίτλο «Εικαστικά ταξίδια στο Άγιον Όρος». Η Έκθεση θα παρουσιαστεί για δύο μήνες (28/11/2021-28/1/2022) στο Σισμανόγλειο Μέγαρο στη Κωνσταντινούπολη και εγκαινιάστηκε την Κυριακή 28 Νοεμβρίου 2021. Τα εγκαίνια τίμησε με την παρουσία Του, η Α.Θ.Π. ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος.

Για την ορθή κατανόηση των Βιβλικών κειμένων, μεταξύ των άλλων, χρειάζεται η γνώση του πλαισίου της εποχής, στην οποία γράφτηκαν τα κείμενα. Είναι αναγκαίο να γνωρίζουμε την γλώσσα, τα ήθη και τα έθιμα και γενικότερα τον πολιτισμό του τόπου, στο χρόνο που μας ενδιαφέρει. Είναι γνωστό ότι αρχικώς τα κείμενα της Παλαιάς Διαθήκης γράφτηκαν στην Εβραϊκή γλώσσα, στην οποία παρατηρούμε αρκετούς σημιτισμούς. Οι σημιτικές γλώσσες, όπως και όλες οι γλώσσες, έχουν ιδιαιτερότητες, τις οποίες χρειάζεται να ξέρει ο μεταφραστής και ο ερμηνευτής. Μία άστοχη εξήγηση μιας λέξης ή μιας φράσης μπορεί να αλλάξει εντελώς το νόημα του κειμένου. Εκτός όμως από τα της γλώσσας, ένας λαός έχει και άλλα χαρακτηριστικά, τα οποία  τον διακρίνουν από τα άλλα έθνη. Είναι οι παραδόσεις ...

Οι διωγμοί και τα μαρτύρια, αφενός και αφετέρου η έρημος, τα σπήλαια, οι κατακόμβες και τα Κολοσσαία αποτέλεσαν τον θρίαμβο και τη δόξα της Εκκλησίας, διότι εκεί στήθηκαν τα παράδοξα τρόπαια της νίκης της πίστεως, έναντι των διωκτών της. Από τους νεομάρτυρες, μια ομάδα είναι εκείνοι που υπέστησαν μαρτυρικό θάνατο από τους Τούρκους, επειδή δεν δέχονταν να απαρνηθούν τον Χριστό και να γίνουν   Μωαμεθανοί. Μια άλλη ομάδα είναι εκείνοι, που, ενώ είχαν αλλαξοπιστήσει, συναισθάνονταν την πτώση τους, λόγω κρίσεως της συνειδήσεως, μετανοούσαν, ξαναεπέστρεφαν στην πρώτη τους πίστη, χωρίς φόβο πλέον και όταν, το μάθαιναν οι Τούρκοι και τους καλούσαν σε απολογία, δήλωναν και ομολογούσαν την πίστη τους στον Χριστό και οδηγούνταν, έτσι, στον μαρτυρικό θάνατο, αφού η άρνηση της Μωαμεθανικής πίστεως από έναν ...

-Πάτερ μου, να δίνουμε στον επαγγελματία ζητιάνο ελεημοσύνη; -Τι να σου πω αδελφέ μου; Διάκριση και ό,τι σε φωτίσει ο Θεός. Από τη μια σκέφτομαι πως είναι σα να επιβραβεύεις τον απατεώνα. Κι από την άλλη, τι ζωή είναι αυτή; Δηλαδή, αυτός, ο απατεώνας όπως τον θεωρείς, είναι καλά; είναι ευτυχισμένος; Ζωή είναι αυτή που κάνει; -Τελικά να δίνουμε; -Θυμάμαι έναν προσκυνητή που με πήρε να με κατεβάσει στο χωριό. Βλέπω στο πίσω κάθισμα, είχε μια σακούλα γεμάτη μπισκότα. «Σ΄ αρέσουν οι λιχουδιές», του λέω. «Δεν είναι για μένα πάτερ μου», μου απαντάει. «Τα έχω για τα παιδιά στα φανάρια. Μια μέρα έδωσα σε ένα μικρό λίγα κέρματα και το είδα από το καθρεφτάκι να τα δίνει αμέσως σε έναν περίεργο τύπο σε ...

Στην Ευαγγελική περικοπή αυτής της Κυριακής βλέπουμε κάποιον πλούσιο να πλησιάζει τον Ιησού και να τον ρωτάει τι πρέπει να κάνει για να κληρονομήσει την αιώνια ζωή. Κι ο Ιησούς του λέει ότι βασική προϋπόθεση είναι η τήρηση των εντολών του Θεού. Η μοιχεία οδηγεί στο διαζύγιο με τραγικές συνέπειες για τα παιδιά Συγκεκριμένα, ο Ιησούς τονίζει στο πλούσιο, ότι για να σωθεί κάποιος και να γίνει πολίτης της βασιλείας του Θεού, πρώτον, πρέπει να παραμείνει πιστός και συνεπής σύζυγος, δηλαδή να μη πέσει σε μοιχεία. Από την στιγμή που κάποιος από τους συζύγους πέσει στην αμαρτία της μοιχείας, σημαίνει ότι έπαψε πλέον να υπακούει στο θέλημα του Θεού κι ότι άρχισε να επιτελεί τα έργα του διαβόλου. Επιλέγει να γίνει δούλος ...

Όλες οι πληροφορίες που θα αναφερθούν προέρχονται από το δικό του συγγραφικό έργο τα «ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ». Είναι προφανές ότι όλα τα απομνημονεύματα, και συνεπώς και του Μακρυγιάννη, έχουν προσωπικό χαρακτήρα και υποκειμενικό τρόπο εξιστόρησης των γεγονότων, διότι μέσα στις ιστορίες που διηγείται εμπλέκεται με τον άλφα ή βήτα τρόπο και ο ίδιος. Υπάρχουν όμως διαφορές από απομνημονεύματα σε απομνημονεύματα, όπως υπάρχουν διαφορές από άτομα σε άτομα. Άλλος είναι περισσότερο αντικειμενικός και άλλος λιγότερο. Απομνημονεύματα θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε και τις Ιστορίες του Πελοποννησιακού Πολέμου του Θουκυδίδη, γιατί και ίδιος εμπλέκεται σε αυτές και μάλιστα ως στρατηγός σε στρατιωτική αποστολή, στην οποία κατά την γνώμη των Αθηναίων απέτυχε και έτσι τιμωρήθηκε με εξορισμό. Όμως η όλη αντικειμενικότητά του δεν μπορεί καθόλου να αμφισβητηθεί. ...

Η τηλεόραση της Πεμπτουσίας www.pemptousia.tvτην Δευτέρα 29 Νοεμβρίου στις 19.30 (ελληνική ώρα) θα παρουσιάσει ζωντανά την διαδικτυακή σύναξη με τον Γέροντα Εφραίμ τον Βατοπαιδινό με θέμα : “Η σκληρότητα της καρδιάς”. Ένα θέμα που αφορά την καθημερινότητα όλων μας, τη σχέση μας με τους γύρω μας και με την οικογένειά μας, αφού η σκληρότητα της καρδιάς πολλές φορές μας απομακρύνει από τον πλησίον μας, μας αποξενώνει και μας δηλητηριάζει. Πως μπορούμε άραγε να αντικαταστήσουμε την σκληρότητα με την αγάπη, με την συγχωρητικότητα και την υπομονή; Τι γεννά την σκληρότητα στην καρδιά μας και τι ευθύνη έχουμε; Ο Γέροντας Εφραίμ θα απαντήσει σε ερωτήσεις μετά την ομιλία του, ενώ η σύναξη θα μεταφράζεται παράλληλα στα Ρουμανικά, τα Αγγλικά, τα Ρωσικά και τα Γεωργιανά. Την διαδικτυακή ...

Καθημερινά η διαδικτυακή Τηλεόραση της Πεμπτουσίας Pemptousia TV σας προσφέρει ένα πλούσιο πρόγραμμα το οποίο παρακολουθείτε ζωντανά αλλά και ότι ώρα εσείς επιλέξετε. Σήμερα από το ζωντανό μας πρόγραμμα σας προτείνουμε να δείτε: Στις 16:04 Από το αρχείο μας την αναγγελία αγιοκατάταξης του Γέροντα Σωφρόνιου του Έσσεξ από τον Οικουμενικό Πατριάρχη Στις 16:20 Τον Αρχιμανδρίτης Ζαχαρία από την Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου στο Έσσεξ να μιλά για τον Άγιο Σωφρόνιο Στις 18:00 Μπορείτε να παρακολουθήσετε την Ακολουθία του Μικρού Αποδείπνου μετά του Κανόνος της Θείας Μεταλήψεως από τη Μονή Αστερίου Στις 21:25 Την εκπομπή Μες στο μουσείο η οποία σήμερα έχει αφιέρωμα στο Πολεμικό Μουσείο και στην θεματική :Η έξοδος του Μεσολογγίου Στις 21:50 Την εκπομπή που τόσο πολύ έχετε αγαπήσει :Οι εικόνες μιλούν όπου σήμερα θα δείτε το αφιέρωμα στην Ιερά Εικόνα ...

Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος, (13ος αιώνας) Ιερά Μεγίστη Μονή Βατοπαιδίου Αγίου Όρους. (Επιμέλεια Στέλιος Κούκος) Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος, Κατήχηση πρώτη Συνέχεια από εδώ: http://www.pemptousia.gr/?p=327476 Για όλα αυτά από τώρα, προτού μπήτε στους ιερούς εκείνους θαλάμους σας θεωρώ ευτυχείς. Κι όχι μόνο σας αποκαλώ ευτυχείς, αλλά επαινώ και την ευγνωμοσύνη σας, γιατί δεν προσήλθατε στο βάπτισμα τις τελευταίες στιγμές της ζωής σας, σαν τους αδιάφορους για τη σωτηρία τους ανθρώπους, αλλ’ από τώρα, σαν τους ευγνώμονες υπηρέτες, είστε προετοιμασμένοι με πολλή αγάπη να υπακούσετε στο Δεσπότη, και φέρατε τον αυχένα της ψυχής σας με πολλή μετριοφροσύνη και προθυμία κάτω από τον ζυγό του Χριστού και δεχθήκατε τον καλό ζυγό και σηκώσατε το ελαφρύ φορτίο. Γιατί μολονότι είναι ίση η χάρη σε σας και σ’ όσους προσέρχονται στο βάπτισμα ...

Αρχίσαμε, αγαπητοί μας νέοι και αδελφοί χριστιανοί, να μελετούμε με ένα σύντομο, αλλά θεολογικό κάπως νόημα την Αγία Γραφή και να παίρνουμε από αυτήν τα ωφέλιμα για την ψυχή μας. Βρισκόμαστε στο τέλος του μεγάλου Πατριάρχου, του Αβραάμ, από τον οποίο, είπαμε, αρχίζει η ιστορία της Παλαιάς Διαθήκης. Μιλήσαμε για την θεοφάνεια του Αβραάμ, η δε θεοφάνεια των αγίων και δικαίων ανθρώπων της Παλαιάς Διαθήκης είναι η θέα του Υιού του Θεού, πριν ακόμη σαρκωθεί. Γι᾽ αυτό και από την παρουσία των τριών Αγγέλων στον Αβραάμ δεχθήκαμε την πατερική ερμηνεία ότι ο ένας εξ αυτών είναι Θεός, ο Υιός του Θεού, όπως λέγεται καθαρά εις Γεν. 22,12. Εν τω μεταξύ έγινε η γνωστή μεγάλη καταστροφή Σοδόμων και Γομόρρων, τα χρόνια όμως ...

Αγαπητέ μου κατηχητή, Αγαπημένη μου κατηχήτρια. Πριν από το σημερινό μάθημα, με θέμα την περικοπή της Κυριακής, ας προσεγγίσουμε λίγο θεολογικά και πνευματικά το βιβλικό γεγονός, με σκοπό να «δέσουν» μέσα μας κάποια συμπεράσματα. Ας διαβάσουμε όμως πρώτα την περικοπή: Λουκά 18, 18-30 18 Και κάποιος άρχοντας τον επερώτησε λέγοντας: «Δάσκαλε αγαθέ, τι να κάνω, για να κληρονομήσω ζωή αιώνια;»  19 Του είπε τότε ο Ιησούς: «Τι με λες αγαθό; Κανείς δεν είναι αγαθός παρά μόνο ένας, ο Θεός.  20 Τις εντολές τις ξέρεις: Μη μοιχέψεις, μη φονεύσεις, μην κλέψεις, μην ψευδομαρτυρήσεις, τίμα τον πατέρα σου και τη μητέρα σου».  21 Εκείνος είπε: «Αυτά όλα τα φύλαξα από τη νεότητά μου».  22 Όταν το άκουσε τότε ο Ιησούς, του είπε: «Ακόμα ένα σου λείπει: πούλησε όλα όσα έχεις και ...

Είναι συμπαθής η περίπτωση του Ιουδαίου άρχοντα που έχοντας τηρήσει από τη νεότητά του όλες τις εντολές του Μωσαικού Νόμου ρωτάει τον Ιησού, τι του μένει ακόμη να κάνει για να εξασφαλίσει την αιωνιότητα. Και ο Ιησούς, γνωρίζοντας πολύ καλά τι κρατά συνήθως τον άνθρωπο γερά δεμένο στη γη, του απαντά: « Ένα σου λείπει ακόμη, πούλησε την περιουσία σου και δώσε τα χρήματα στους φτωχούς· έτσι θα έχεις θησαυρούς στον ουρανό, κι έλα να με ακολουθήσεις στο δύσκολο δρόμο του σταυρού». Δεν χωράει αμφιβολία ότι ο Ιουδαίος αυτός άρχοντας ήταν ευσεβής άνθρωπος, εφ’ όσον τηρούσε το Νόμο κι είχε μέσα του την επιθυμία της τελειότητας. Ο Νόμος όμως της Π. Διαθήκης καταλήγει, ολοκληρώνεται και κορυφώνεται στο Χριστό, ο οποίος αποκαλύπτει ...

Ο δε ακούσας ταύτα περίλυπος εγένετο» Ο άρχοντας που πλησίασε το Χριστό, δεν ήταν άνθρωπος κακών διαθέσεων. Αντίθετα ήταν καλοπροαίρετος, αυστηρός τηρητής των εντολών του Νόμου και μάλιστα ήταν και τύπος ανθρώπου που είχε ανησυχίες για τη σωτηρία του. Ήθελε να κερδίσει την εύνοια του Χριστού, γι’αυτό και εξ’ αρχής τον προσφωνεί κολακευτικά: «Διδάσκαλε αγαθέ, τι ποιήσας ζωήν αιώνιον κληρονομήσω;» (Λουκ.18,18). Μάλιστα ο ευαγγελιστής Μάρκος σημειώνει και τη λεπτομέρεια πως τόλμησε μπροστά στο πλήθος να γονατίσει ενώπιον του Χριστού και μετά να του κάνει την ερώτηση (Μαρκ. 10,17). Ο Βίκτωρ, ο Πρεσβύτερος Αντιοχείας γράφει πως ο «νεανίσκος» (Ματθ. 19,20) δεν ήταν ύπουλος, αλλά φιλάργυρος. Ας δούμε την προσωπικότητά του. Τα καλά στοιχεία του νεανίσκου Πρώτα πρώτα είχε τηρήσει τις εντολές του Θεού από ...

Μια εκπομπή πορεία στην λειτουργική παράδοση της Εκκλησίας μας. Με τον Δρ. Θεολογίας Δημήτριο Χοϊλού.