Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

(Προηγούμενη δημοσίευση: http://www.pemptousia.gr/?p=328553) Ένα πολύ χαρακτηριστικό, επικίνδυνο και παγκόσμιο σύμπτωμα της επίδρασης αυτής είναι ο υπερ-καταναλωτισμός. Ο κόσμος , επηρεαζόμενος από το συνεχή βομβαρδισμό των διαφημίσεων, έχει χάσει το μέτρο της ανάγκης . Την ανάγκη αντικατέστησε η συνεχής αλλαγή, η επίδειξη και κατανάλωση πραγμάτων που εν πολλοίς δεν είναι απαραίτητα. Σε πολύ κόσμο ξυπνούν και τρέφουν ένα ε γ ώ με διάθεση επίδειξης δύναμης, πλούτου, εξουσίας, και γενικά σπατάλης με αλαζονικό τρόπο, που προκαλεί το κοινό αίσθημα ή προκαλεί την εκδήλωση αντίστοιχων επιθυμιών και σε άλλα άτομα, τα οποία προσπαθούν να τις ικανοποιήσουν με κάθε τρόπο, αδιαφορώντας για το είδος και το ποιόν των μέσων αν που θα χρησιμοποιήσουν για να τα αποκτήσουν. Η παραβατικότητα, η διαφθορά και η ηθική κατάπτωση είναι ...

Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς (1881-1956). (Επιμέλεια Στέλιος Κούκος) Πάντα τα εκ Θεού καλά Και είδεν ο Θεός ότι καλόν (Γέν. 1:4, 10, 12,18, 21, 25) Αδελφοί, μόνον αγαθά έργα εκπορεύονται από τον Αγαθό Δημιουργό. Επομένως, ας σωπάσουν όλοι εκείνοι που ισχυρίζονται ότι και τα αγαθά και τα πονηρά προέρχονται εξίσου από τον Θεό! Ύστερα από κάθε ενέργειά Του ο Θεός ο ίδιος επιβεβαιώνει ότι είναι καλό το έργο Του. Έξι φορές επανέλαβε ότι αυτό που δημιούργησε είναι καλό και μία τελευταία, την έβδομη, όταν είδε τα πάντα στην ολότητά τους. Τέλος, αποφάνθηκε για όλα όσα δημιούργησε: «και ιδού καλά λίαν» (Γένεσις 1, 31). Συνεπώς, επτάκις επανέλαβε ότι ήταν όλα καλά, αυτά που παρήγαγε εις το είναι, διά του αγίου θελήματός Του. Δεν είναι απορίας άξιον που ορισμένοι άνθρωποι εμφανίζονται υπέρμαχοι του άθεου ...

Στο συγκεκριμένο κεφάλαιο θα σταχυολογήσουμε ορισμένες βασικές ψυχαναλυτικές θεωρίες για την κατανόηση της θρησκευτικότητας και την ψυχοσύνθεση του εφήβου: RousseauJ. J.  Στο έργο του Αιμίλιος ο Rousseau αφενός αποδέχεται ότι ο Θεός Δημιουργός έπλασε μόνο καλά δημιουργήματα, τα οποία διαφθάρηκαν από τον άνθρωπο, αλλά αφετέρου ως προς την θρησκευτική αγωγή είναι αρνητικός για δύο λόγους: Τα παιδιά βλέπουν με την ψυχή και αυτό έχει ως συνέπεια να μην μπορούν να συλλάβουν την ακατάληπτη θεία φύση. Τα παιδιά δεν μπορούν να ξεχωρίσουν το άπειρο από το πεπερασμένο. FreudS. Ο Θεός είναι ο ανώτερος πατέρας. Έτσι κατά τον Freud, η θρησκευτικότητα του ανθρώπου εδράζεται στην αδυναμία του ν’ αντιμετωπίσει τις εξωτερικές δυνάμεις. Ο Θεός είναι τιμωρός, απειλητικός και παντοδύναμος πατέρας της παιδικής ηλικίας.  Εξαιτίας της κριτικής ...

«Να μην επιμένετε από κενοδοξία ή ανθρωπαρέσκεια φιλονικώντας και κολάζοντας τον εαυτό σας και τον πλησίον σας, μόνο και μόνο για να ακούσετε μετά απ’  αυτά ότι κανένας δεν μπόρεσε να σας νικήσει» (Αββάς Δωρόθεος) Δύο τρόποι υπάρχουν για να γίνει ένα έργο: η επιμέλεια που φτάνει στα όρια της τελειομανίας ή η χαλαρότητα, πάμε κι όπου βγει. Αυτό συμβαίνει και στις ανθρώπινες σχέσεις. Υπάρχουν αυτοί που βάζουν τα δυνατά τους στην αγάπη, μελετούν όλες τις λεπτομέρειες, θέλουν να ευχαριστήσουν τον άλλο κατά πάντα, βγάζουν τον καλύτερό τους εαυτό, ακριβώς διότι δίνουν στην αγάπη την μεγαλύτερη σημασία. Υπάρχουν όμως κι εκείνοι που δεν παίρνουν τις σχέσεις στα σοβαρά. Αποσκοπούν στο να περνάνε καλά και έχουν ως κριτήριο μόνο τον εαυτό τους. Δεν θέλουν ...

Η ιστορική επιστήμη δεν είναι πια βέβαιη για το κατόρθωμα του Κολόμβου, ότι, δηλαδή, έφτασε πρώτος στην Αμερική. Νεότερες έρευνες έχουν πείσει τους ερευνητές ότι προηγήθηκαν οι ριψοκίνδυνοι Φοίνικες και οι ατρόμητοι Βίκινγκς. Ασφαλή τεκμήρια παρουσίας αρχαίων Ελλήνων στην αμερικάνικη ήπειρο δεν υπάρχουν. Πολοί όμως μελετητές συγκρίνουν το ημερολόγιο του Μαγγελάνου  το έπος της Οδύσσειας του Ομήρου, ανακαλύπτοντας αξιοπερίεργες. και εντυπωσιακές ομοιότητες. Αυτό όμως που ιδιαίτερα εντυπωσιάζει τους ιστορικούς είναι η επιμονή τόσο του Κολόμβου, όσο και του Μαγγελάνου. Όπως θα δούμε και στη συνέχεια οι ερευνητές πιστεύουν ότι δεν πρόκειται περί ενός απλού πείσματος των μεγάλων θαλασσοπόρων, αλλά της πίστης τους σε πηγές αρχαίες που περιγράφουν ακριβώς την ύπαρξη νέας γης στα δυτικά. Γι απαράδειγμα, στο χρονικό του καρχηδονίου ναυάρχου Αμίλκα, καταχωρείται ...

Η ανάπτυξη του διαδικτύου συντέλεσε καθοριστικά στην μετάβαση από την εποχή της μαζικής επικοινωνίας του προηγούμενου αιώνα, όπου κυριαρχούσαν τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και επικοινωνίας (τύπος, ραδιόφωνο, τηλεόραση) στην εποχή της κοινωνίας της πληροφορίας, όπου ο άνθρωπος δεν αποτελεί παθητικό δέκτη αλλά μπορεί να γίνει ο ίδιος πρωταγωνιστής. Όπως παρατηρεί ο Γιαγκάζογλου «Οι τεχνολογίες της πληροφορίας είναι “νέες”, όχι επειδή είναι απλώς διαφορετικές από όσες προηγήθηκαν, αλλά επειδή αλλάζουν σε βάθος την ίδια την έννοια της απόκτησης εμπειρίας και εν τέλει, τον τρόπο με το οποίο αντιλαμβανόμαστε την πραγματικότητα». Η καθημερινή μας εμπειρία αποτελείται από αλληλεπιδράσεις, συχνά εικονικές, με ανθρώπους που ίσως δεν έχουμε συναντήσει ή γνωρίσει προσωπικά, και από υπερτοπικές συναλλαγές άυλων αγαθών, προϊόντων και υπηρεσιών. Ο άνθρωπος στη σύγχρονη ...

Ποιος είναι ο αληθινός Άγιος Βασίλης; Στην εποχή μας τα παιδιά μεγαλώνουν  δυστυχώς με το πρότυπο του κόκκινο-φορεμένου γενειοφόρου που κουβαλά ένα μεγάλο σάκο με δώρα. Όμως ο πραγματικός Άγιος Βασίλειος υπάρχει και τα δώρα του είναι βάλσαμο και  διδάγματα για την ψυχή κάθε μικρού παιδιού. Στο βιβλίο «Μεγαλώνοντας με ένα Άγιο» ο μικρός ήρωας, ο  Βασίλης  μεγαλώνει διαβάζοντας για τον αληθινό Άγιο Βασίλειο. Η ζωή και το έργο του θα τον εμπνεύσουν και θα του δώσουν  θάρρος για ν’ αντιμετωπίσει όλες τις δυσκολίες της ζωής του, αλλά και να πάρει μεγάλες αποφάσεις, έχοντας συμπαραστάτες τον δάσκαλό του,»κύριο Ακάθιστο» και τον γεμάτο πνεύμα θυσίας ιερέα του χωριού τους. Την  συναρπαστική ιστορία της γνωστής συγγραφέως Μυρσίνης Βιγγοπούλου ντύνει με την όμορφη και ...

(Επιμέλεια Στέλιος Κούκος) Γέροντα, έχω μια απορία απ’ τη ζωή μου. Γιατί δεν παντρεύτηκα; – Παιδί μου, για να παντρευτείς πρέπει να πιστεύεις σε τρία πράγματα: Πρέπει να πιστεύεις στον άνθρωπο που θα παντρευτείς, πρέπει να πιστεύεις στον γάμο με αυτόν τον άνθρωπο και πρέπει να πιστεύεις στον Θεό. Και πρέπει να πιστεύεις και στα τρία, γιατί, άμα δεν πιστεύεις στον άνθρωπο και στον γάμο, ή δεν θα παντρευτείς ή δεν θα παντρευτείς αυτόν τον άνθρωπο. Αλλά, αν δεν πιστεύεις στον Θεό, όταν κλονιστεί ο γάμος ή όταν κλονιστεί ο άλλος άνθρωπος για οποιονδήποτε λόγο, δεν θα έχεις ποιος να σε κρατήσει και ποιος να στερεώσει αυτόν τον γάμο.   Από το βιβλίο της Ιεράς Μονής Παναγία η Γαυριώτισσα, «Γέρων Αμβρόσιος Λάζαρης, Ο πνευματικός της Μονής Δαδίου, ...

Καθημερινά η διαδικτυακή Τηλεόραση της Πεμπτουσίας, www.pemptousia.tv, σας προσφέρει ένα πλούσιο πρόγραμμα, το οποίο παρακολουθείτε ζωντανά αλλά και ό,τι ώρα εσείς...

Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος, ο Σιναΐτης. (Ψηφιδωτό Ιερά Μονή Οσίου Λουκά). (Επιμέλεια Στέλιος Κούκος) Αγίου Ιωάννου του Σιναΐτη, «Κλίμαξ» Λόγος ενδέκατος, «Περί πολυλογίας και σιωπής» 1. Έχομε αναφέρει με συντομία στα προηγούμενα ότι είναι πολύ επικίνδυνο, και γι’ αυτούς ακόμη που θεωρούνται πνευματικοί, να κρίνουν τους άλλους, πράγμα που υπεισέρχεται ανεπαίσθητα. Και είναι το να κρίνη κανείς τους άλλους σαν να κρίνη τον εαυτόν του και να τιμωρήται από την γλώσσα του. Τώρα λοιπόν η σειρά των λόγων απαιτεί να ομιλήσωμε για την αιτία και την θύρα από όπου εισέρχεται και εξέρχεται το πάθος της πολυλογίας. 2. Η πολυλογία είναι η καθέδρα της κενοδοξίας. Καθισμένη επάνω της η κενοδοξία προβάλλει και διαφημίζει τον εαυτόν της. Η πολυλογία είναι σημάδι αγνωσίας, θύρα της καταλαλιάς, οδηγός στα ευτράπελα, ...

Πρέπει να φιλοσοφούμε τη ζωή μας. Να προβληματιζόμαστε για όσα μας συμβαίνουν και να τα αναλύουμε, αλλά ποτέ να μη βιαζόμαστε να βγάζουμε συμπεράσματα, διότι ό,τι στερείται ανέσεως χρόνου, υποχρεωτικώς θα έχει μέσα του στοιχεία παραπλανητικά, αφού λειτουργούν μπερδεμένα· η πληροφόρηση που μπορεί να μην είναι σωστή, η συναισθηματική φόρτιση που αδρανοποιεί την ψύχραιμη λογική, η φαντασία η οποία είναι η προσφιλέστερη στον πονηρό πόρτα της ψυχής. Η σωστή στάση, όταν έχουμε γεγονότα καθοριστικής σημασίας στη ζωή μας τα οποία μας απασχολούν επί πολλές ημέρες γιατί συμβαίνουν και τί πρέπει να κάνουμε, είναι να σιωπούμε και να περιμένουμε προσευχόμενοι. Η ροή του χρόνου βοηθά να κατασταλάξουμε σε γνώμες πλησιέστερες προς την αλήθεια, άρα και σε αποφάσεις λιγότερο λανθασμένες. Υπάρχουν βέβαια γεγονότα που ...

Οι άγιοι που καθημερινά τιμώνται «εν ψαλμοῖς καί ὕμνοις καί ὠδαῖς πνευματικαῖς» προβάλουν μπροστά μας σαν πρότυπα, σαν παραδείγματα μίμησης. Οι ακολουθίες που ψάλλονται εξυμνούν τις αρετές, τη στερεότητα στην πίστη τους, την ακράδαντη εμπιστοσύνη τους στο Χριστό και την εκκλησία Του, τη συνεχή τους μαρτυρία και διδασκαλία δια λόγου και πράξεως.  Μέσα σε όλη τη βιοτή του Αγίου Νικολάου, απ’τα βρεφικά του ήδη χρόνια – τα γεννοφάσκια του θα λέγαμε – ως και τα πολύ βαθιά γεράματά του (ο άγιος κοιμήθηκε σε ηλικία 100 ετών) συναντά κανείς αμέτρητα περιστατικά που απορεί και θαυμάζει. Μελετώντας τη ζωή του θα μπορούσες να πεις ότι ήταν μια πρακτική ενσάρκωση του ευαγγελίου στη ζωή ενός ανθρώπου. Η εν παιδεία και νουθεσία Κυρίου ανατροφή του, ο ...

Διανύουμε ήδη τον Δεκέμβριο του 2021 και θέλω να μοιραστώ μαζί σας, φίλες και φίλοι, ένα μικρό απολογισμό της επετειακής χρονιάς. Παρά την πανδημία και τους περιορισμούς πιστεύω ότι έγιναν αξιολογες εκδηλώσεις, ακούσθηκαν σημαντικά συμπεράσματα, καλλιεργήθηκε γόνιμος προβληματισμός, αποφεύχθηκε η πόλωση μεταξύ αντιθέτων απόψεων. Στα θετικά του απολογισμού καταγράφω την πανελλήνια διάσταση των εορτασμών. Στην Ελλάδα, στην Κύπρο, στην Ομογένεια έγιναν φιλότιμες προσπάθειες για να τιμηθεί η επέτειος των 200 ετών από τη Μεγάλη Ελληνική Επανάσταση. Άλλωστε το 1821 υπήρξε υπόθεση όλων των Ελλήνων. Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης ήταν Πόντιος, ο Εμμανουήλ Παππάς ξεσήκωσε τη Μακεδονία και πέθανε από τη λύπη του για την ατυχή έκβαση στις 5 Δεκεμβρίου 1821 (ακριβώς πριν από 200 χρόνια). Το πλοίο που τον μετέφερε ανήκε σε ...

Ο Απ. Παύλος παραγγέλλει στους Χριστιανούς: «Το Πνεύμα μη σβέννυτε», δηλαδή, τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος, μη τα σβήνετε και μη τα αχρηστεύετε) (Α΄ Θεσ. 5, 19-20). Καθώς πλησιάζει και φέτος η Μεγάλη Εορτή της Θείας Ενανθρωπήσεως του Κυρίου Ημών Ιησού Χριστού,  πολλοί ορθόδοξοι χριστιανοί φαίνεται να επαναλαμβάνουν μια τεράστια θεολογική παρέκκλιση. Δεν αναζητούν και, φυσικά, δεν βρίσκουν στα Χριστούγεννα τη γνήσια χριστιανική τους ταυτότητα, το αληθινό χριστιανικό νόημα της ύπαρξής τους, τον ίδιο τον Θεάνθρωπο Χριστό, που γεννάται εξ ουρανών επί της γης, «ίνα ζωήν έχομεν και περισσόν έχομεν» (Ιω. 10, 10), αλλά να καλύπτονται κάτω από μια φολκλορική καρικατούρα, μιας ανθρωποκατασκευασμένης «γεννήσεως», άσχετης εντελώς με το πνεύμα της χριστιανικής μας πίστεως. Τα Χριστούγεννα, ωστόσο, δεν είναι μια κοσμική εορτή μιας οποιασδήποτε ...

Περιδιαβαίνοντας την Παλαιά Διαθήκη με τον Μητροπολίτη Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως κ. Ιερεμία.

Το Πρακτορείο «ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ» σας παρουσιάζει ένα φωτογραφικό οδοιπορικό στα Μύρα της Λυκίας, εκεί που εόρτασε ο ιστορικός ναός του Αγίου Νικολάου Μύρων. Σημαντικά κτίσματα, ερειπωμένες εκκλησιές και χωριά που έγραψαν ιστορία μεταξύ των οποίων και του Αγίου Ιακώβου Τσαλίκη. Ιερός Ναός Παναγίας Ιερός Ναός Παναγίας – Νότια άποψη Κρήνη στην πλατεία Παρεκκλήσι 17ος αιώνας Ιερός Ναός Ταξιαρχών – Κοντά στον Ναό βρισκόταν το σπίτι του Αγίου Ιάκωβου Τσαλίκη Ιερός Ναός Ταξιαρχών Ιερό Βήμα Λεβίσι – Πατρίδα Αγίου Ιακώβου Τσαλίκη Μεγάλο φαράγγι μεταξύ ΚΑΣ (ΑΝΤΙΦΕΛΛΟΣ) και ΚΑΛΚΑΝ (ΚΑΛΑΜΑΚΙ) Πηγή: ope.gr

Χαρακτικό Παντελή Ζερβού. (Επιμέλεια Στέλιος Κούκος) Είπε Γέρων: «Ο ασκητής είναι ο πιο κοινωνικός άνθρωπος μέσω της κοινωνίας του με τον Θεό και της προσευχής για τον κόσμο».   Είπε Γέρων: «Η ασθένεια αναπληρώνει την άσκηση και μ’ αυτήν θα σωθούμε. Να μην αμελούμε και να μη στενοχωρούμεθα, αν δεν μπορούμε να κάνουμε πολλά. Ο Θεός δεν θέλει την άσκησή μας αλλά την καρδιά μας».   Είπε Γέρων: «Οι πειρασμοί μας αναγκάζουν να τρέχουμε προς τον Χριστό και την Παναγία, σαν το παιδάκι που βρίσκει στον δρόμο του ένα σκύλο και καταφεύγει στην αγκαλιά της μάνας του. Αλλιώς θα έτρεχε εδώ και κει».   Είπε Γέρων: «Σκοπός είναι να φθάσουμε να αγαπήσουμε τον Χριστό. Αν αγαπήσουμε τον Χριστό, ύστερα όλα είναι εύκολα. Δεν μας κάνει καρδιά για τίποτε ...

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Στο παρόν θέμα θα θέλαμε να μελετήσουμε την διαμόρφωση της ψυχοσύνθεσης του εφήβου σε γενικότερα πλαίσια και την προσφερόμενη βοήθεια του κατηχητικού έργου της Εκκλησίας. Όπως θα γνωρίζει άλλωστε  ο καθένας μας, η εφηβεία είναι εκείνο το μεταίχμιο στο οποίο ένα παιδί μεταμορφώνεται σταδιακά σε ενήλικο. Κατά την διάρκεια της εφηβικής ηλικίας αρχίζει να διαμορφώνεται η προσωπική ταυτότητα του ατόμου και να αναπτύσσεται η κριτική του σκέψη. Οι επιστημονικές έρευνες των τελευταίων ετών δεν έχουν ασχοληθεί με το παρόν θέμα εκτενώς. Στην εφηβεία ο νέος/ η νέα καλείται ν’ αποτελέσει οργανικό κομμάτι της κοινωνίας και ν΄αναπτύξει την δική του ταυτότητα πάντα υπό την επίδραση των διάφορων παραγόντων (κοινωνικό, πολιτιστικό, θρησκευτικό, εθνικό, οικονομικό κοκ). Η θέση  της εκκλησίας είναι πολύ σημαντική ...

Απόσπασμα από την εκπομπή «Μοναστήρια της Ορθοδοξίας» με θέμα: Ιερά Μονή Λειμώνος στην Καλλονή Λέσβου. Ο αρχιμανδρίτης Νικόδημος Κουτσαμπάσης, μας ξεναγεί στην ιστορική Ιερά Μονή Λειμώνος στην Καλλονή της Λέσβου. Πρόκειται για ένα μοναστήρι με μεγάλη θρησκευτική, πνευματική και εθνική ιστορία, το οποίο ανακαίνισε ο Άγιος Ιγνάτιος το 1526. Δείτε εδώ ολόκληρη την εκπομπή: www.pemptousia.tv