Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

Καλεσμένος στην εκπομπή «Επικαιρότητα» στο ραδιόφωνο της Πεμπτουσίας ήταν σήμερα ο Πρωτοσύγκελλος της Ιεράς Μητροπόλεως Σισανίου και Σιατίστης, π. Εφραίμ Τριανταφυλλόπουλος. Ο π. Εφραίμ μίλησε στην Μαρία Γιαχνάκη αρχικά για τον τρόπο με τον οποίο ο χριστιανός καλείται να διαχειριστεί την πανδημία, ενώ έκανε εκτενή αναφορά και στην μορφή του μακαριστού Μητροπολίτου Σισανίου και Σιατίστης κυρού Παύλου. Στη συνέχεια τόνισε πως πρέπει οι άνθρωποι να έχουν ελπίδα σε αυτή τη δύσκολη δοκιμασία έτσι ώστε να μην βυθιστούν στις στεναχώριες και στις καταθλίψεις, υπογραμμίζοντας πως έχουμε συνοδοιπόρους σε αυτή τη δοκιμασία τους Αγίους μας.

Το Ινστιτούτο «Άγιος Μάξιμος ο Γραικός» και η Πεμπτουσία σας παρέχουν τη δυνατότητα να ακούτε πνευματικούς λόγους μέσω podcast. Μπορείτε να βρείτε το podcast ΑΘΩΝΙΚΑ ΜΗΝΥΜΑΤΑ στην ιστοσελίδα της Πεμπτουσίας πατώντας εδώ Και εδώ

Συνεχιστής αγιότητος, Ο Μητροπολίτης Σιατίστης Αντώνιος Κοιμήθηκε στις 17 Δεκεμβρίου του 2005 «Εμοί το ζην Χριστός και το αποθανείν κέρδος» (Φιλιπ. α΄ 21) έλεγε ο ουρανοπολίτης Επίσκοπος, ο αναπαυόμενος στους κόλπους του Αβραάμ, ο μακαριστός Μητροπολίτης Σισανίου και Σιατίστης Αντώνιος· ο Επίσκοπος που ζούσε για τον Χριστό και έσπευδε να τον συναντήσει, όπως ο νοσταλγός απόδημος σπεύδει να επιστρέψει στην πατρίδα, για να συναντήσει τους δικούς του ανθρώπους. Δεν έχουμε καλύτερο παράδειγμα σύχρονης αγιότητος από τον ταπεινό και αφιλοχρήματο, τον ακτήμονα, νηστευτή, προσευχόμενο π. Αντώνιο. Σήμερα που ο κόσμος έχει ανάγκη από βιωματική πίστη, αφού έχει βαρεθεί τα πολλά λόγια, ο Επίσκοπος Αντώνιος προβάλλεται ως πρότυπο, γιατί πραγματικά είχε βρεί «την πράξιν εις θεωρίας επίβασιν». Ήταν αυτό που έλεγε. Ήλθε για να διακονήσει και ...

Μεταξύ των ενδόξων μαρτύρων του 3ου μ.Χ. αιώνα,οι οποίοι έλαβαν από τον στεφανοδότη Κύριο τον αμάραντο στέφανο της αιωνίου δόξας είναι και ο τιμώμενος από την Ορθόδοξη Εκκλησία μας στις 18 Δεκεμβρίου άγιος Σεβαστιανός και οι συν αυτῴ μαρτυρήσαντες Ζωή, Τραγκυλίνος, Νικόστρατος, Κλαύδιος, Κάστωρ, Τιβούρτιος, Κάστουλος, Μαρκελλίνος και Μάρκος. Ο άγιος Σεβαστιανός έζησε και μαρτύρησε επί των ημερών του αυτοκράτορος Διοκλητιανού (245 – 313μ.Χ.) , ο οποίος υπήρξε σκληρότατος διώκτης των χριστιανών και βασίλευσε μεταξύ των ετών 284-305μ.Χ.Γεννήθηκε στη Ναρβόννη (Narbonne) της Γαλλίας ,αλλά καταγόταν από τα Μεδιόλανα της Ιταλίας, το σημερινό Μιλάνο, το οποίο ανακηρύχθηκε από τον Διοκλητιανό πρωτεύουσα του δυτικού τμήματος της αυτοκρατορίας. Ο Σεβαστιανός ήταν γόνος εκλεκτών γονέων, οι οποίοι διακρίνονταν για την υψηλή κοινωνική  θέση, τη ...

Στις 30 Μαΐου 1913 υπεγράφη η Συνθήκη του Λονδίνου, ως αποτέλεσμα της Διάσκεψης λεγόμενης και Συνδιάσκεψη Ειρήνης, που έγινε στην αγγλική πρωτεύουσα, για τον τερματισμό του Α΄ Βαλκανικού πολέμου (1912-1913). Αυτή η Συνθήκη συνομολογήθηκε μεταξύ των Βαλκανικών Συμμάχων (Βουλγαρίας – Ελλάδας – Μαυροβουνίου και Σερβίας) αφενός, και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας αφετέρου. Έμεινε γνωστή και ως Βαλκανο-Τουρκική Συνθήκη. Σύμφωνα με τη Συνθήκη αυτή παραχωρούνταν στους νικητές (στα Βαλκανικά κράτη) όλα τα εδάφη που βρίσκονταν δυτικά της γραμμής Αίνου – Μηδείας, εκτός της Αλβανίας, που όπως αναφέρθηκε παραπάνω δημιουργούνταν ως ανεξάρτητη Ηγεμονία. Συγκεκριμένα το κείμενο της συνθήκης, το οποίο συντάχθηκε οριστικά, προέβλεπε (άρθρο 2) να παραχωρήσει η Οθωμανική αυτοκρατορία όλα τα Ευρωπαϊκά εδάφη που βρίσκονταν δυτικά της γραμμής Αίνος – Μήδεια, εκτός της ...

Όσιος αββάς Ισαάκ ο Σύρος. (Επιμέλεια Στέλιος Κούκος) Η ελεημοσύνη κι η δίκια κρίση αν βρίσκουνται σε μια ψυχή, είναι σαν τον άνθρωπο που προσκυνά τον Θεό και τα είδωλα στο ίδιο σπίτι. Η ευσπλαχνία είναι ενάντια στη δίκια κρίση. Η δίκια κρίση είναι το ίσιο μέτρο, μα η ελεημοσύνη είναι η λύπηση που έρχεται στον άνθρωπο από τη Θεία Χάρη, και σε όλους γέρνει με συμπάθεια και δε δίνει στον άνθρωπο, που είναι άξιος για τιμωρία, την πληρωμή που του πρέπει, και κείνον που κάνει το καλό τον γεμίζει από καλά. Όπως δε ζυγιάζεται ένα σπειρί άμμος με πολύ χρυσάφι, έτσι κι η δίκια κρίση του Θεού δε ζυγιάζεται με την ελεημοσύνη του. Η δίκια κρίση δεν είναι στην πολιτεία των χριστιανών και δεν ...

Παραπάνω έγινε αναφορά στις «προγενέστερες οδηγίες», δηλαδή για τις οδηγίες που δίνει από πριν ο ογκολογικός ασθενής τελικού σταδίου σχετικά με την αντιμετώπιση που επιθυμεί να έχει. Εδώ θα αναφέρουμε αναλυτικά τα χαρακτηριστικά τους. Έννοια και περιεχόμενο Οι «προγενέστερες οδηγίες της ζωής» συνιστούν ένα εργαλείο προγραμματισμού, καθώς με αυτές μπορεί ένας ικανός ενήλικας να δώσει τη συναίνεσή του, να ορίσει εκ των προτέρων το είδος και την έκταση της θεραπείας και τις πιθανές ιατρικές πράξεις που αποδέχεται ή, αντίθετα, απορρίπτει αν περιέλθει σε κατάσταση που δεν θα είναι ικανός να εκτιμήσει την κατάστασή του και να εκφράσει τη βούλησή του. Επομένως, συνιστούν μια μορφή παροχής ή άρνησης συναίνεσης σε σχέση με ιατρικές πράξεις. Το πότε ακριβώς επέρχεται το χρονικό σημείο ενεργοποίησης των ...

i. Ειμαρμένη Κατά τους αρχαίους τραγικούς ποιητές (Αισχύλος, Ευριπίδης, Καλλίμαχος) η Ανάγκη αποτελεί βαρύ ζυγό με δύναμη ακαταμάχητη τόσο για θεούς, όσο και ανθρώπους. Εξ ου και η αρχαία ρήση – παροιμία που αποδίδει ο Διογένης ο Λαέρτιος στον φιλόσοφο Πιττακό «Ανάγκα ουδέ θεοί μάχονται», όπως προαναφέρθηκε. Στη φύση εμπεριέχονται σαν συστατικά στοιχεία της κάθε υπαρκτό πράγμα (σύμπαν). Η φύση ενέχει το κάθε στοιχείο της το συγκρατεί και το καθορίζει με τους νόμους της. (Long,2012: 262 Σε ένα τέτοιο σύμπαν η λειτουργία των μερών του είναι προκαθορισμένη, προβλέψιμη και εύκολα κατανοητή. Διότι τα αίτια των ίδιων γεγονότων οδηγούν πάντα στο ίδιο αποτέλεσμα. Και τούτο, επειδή, όταν είναι απολύτως όμοια τα στοιχεία τα οποία γενούν την αιτία είναι αδύνατο να διαφέρει το αποτέλεσμα. ...

«Η Γέννησίς Σου, Χριστέ ο Θεός ημών, ανέτειλε τω κόσμω το φως το της γνώσεως· εν αυτή γαρ οι τοις άστροις λατρεύοντες, υπό αστέρος εδιδάσκοντο, Σε προσκυνείν, τον Ήλιον της δικαιοσύνης, και Σε γινώσκειν εξ ύψους ανατολήν, Κύριε, δόξα Σοι». (Απολυτίκιο των Χριστουγέννων, ήχος δ΄). Το απολυτίκιο των Χριστουγέννων, το γνωστότερο ίσως τροπάριο της Δεσποτικής αυτής εορτής, συνοψίζει σε λίγες γραμμές το νόημά τους. Γεννάται στον κόσμο ως απλός άνθρωπος Εκείνος που είναι Κύριος ο Θεός μας. Με τον ερχομό Του φανερώνεται η αλήθεια περί Θεού και ρίχνεται άπλετο φως εκεί που προηγουμένως επικρατούσε σκοτάδι και άγνοια λόγω της αμαρτίας και των παθών του ανθρώπου. Πριν την ενανθρώπηση του Χριστού ο,τι γνώση είχε ο άνθρωπος περί Θεού ήταν όχι απλώς περιορισμένη, αλλά ...

“Η πολυλογία είναι ο θρόνος της κενοδοξίας. Καθισμένη στον θρόνο αυτό η κενοδοξία προβάλλει τον εαυτό της” (Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος). Ο λόγος για την εποχή μας θεωρείται σημάδι ζώσας κοινωνικότητας. Ο πολυλογάς άνθρωπος συνήθως είναι εκφραστής ενός χιούμορ που ομορφαίνει την ζωή των άλλων, ενώ φαίνεται ότι είναι προσωπικότητα, διότι έχει ιδέες, όρεξη για ζωή, πλούτο εσωτερικό. Με τον πολυλογά περνάει ο καιρός σε μια παρέα, καθώς δεν προλαβαίνουν οι άλλοι να βαρεθούν, ιδίως σε καιρούς ελλειπτικούς ως προς τον λόγο, καθώς έχει θριαμβεύσει η εικόνα και η δική της πραγματικότητα. Η πολυλογία μπορεί να είναι και αφορμή πλήξης. Ο φλύαρος κουράζει. Δυσκολεύεται να επικεντρώσει το ενδιαφέρον του λόγου του σε συγκεκριμένα σημεία, με αποτέλεσμα, αν δεν βρίσκει αγάπη από ...

Πορευόμαστε προς τα Χριστούγεννα με μια διαφορετική πραγματικότητα, τη στιγμή που αυξάνονται δραματικά οι αριθμοί των θετικών κρουσμάτων, που νοσούν από τον κορωνοϊό, με αποτέλεσμα να αυξάνεται και ο κύκλος των περιορισμών με άδηλο μέλλον. Ταυτόχρονα δημιουργείται μία συγκρατημένη αισιοδοξία, λόγω τού περιβόητου ερχομού, που ευαγγελίζεται το εμβόλιο για την ανθρωπότητα. Ωστόσο, υπάρχουν σημαντικές αντιδράσεις από μία ικανή μερίδα ανθρώπων σε όλη την Ευρώπη, που δεν συμφωνούν με τα αυστηρά περιοριστικά μέτρα (lockdown), σε συνδυασμό με το γεγονός της μεγάλης διάδοσης των συνωμοσιολογικών θεωριών. Δυστυχώς, όλος ο κόσμος παγκοσμίως βρίσκεται σε μία περιδίνηση γύρω από τα κοινωνικά θέματα (υγειονομικά, οικονομικά, ψυχολογικά). Φαίνεται πως η ζωή και η υγεία τού ανθρώπου, έχει καταντήσει αντικείμενο διεθνών οικονομικών συμφερόντων και συγκρούσεων. Βλέπουμε συνοχή ...

Ως έναν άνθρωπο συντονισμένο στα μηνύματα του ουρανού, που δεν επέτρεψε στον εαυτό του την ολιγωρία, την αναβολή και την ξεκούραση, αλλά αντιθέτως πρόσφερε ακούραστα τις γνώσεις του, την εμπειρία του και την πνευματική του τροφή σε όσους την είχαν ανάγκη, χαρακτήρισε η Ηρακλειώτισσα Ελένη Μεταξάκη, μέλος του Φιλανθρωπικού Συλλόγου «Άγιος Ιωάννης ο Ελεήμων» τον επίτιμο πρόεδρο του Σωματείου, αείμνηστο π. Ιωάννη Μαρκάκη, τον οποίο αποχαιρέτησαν για τελευταία φορά οι δικοί του άνθρωποι σήμερα το μεσημέρι. «Προσφερόταν αθόρυβα, ενοχλείτο ευχαρίστως, άκουε ακούραστα, υποβάλλονταν σε θυσία κι έβρισκε χίλιους τρόπους για να γεμίσει το ταμείο του Συλλόγου, για να το αδειάσει αμέσως εκεί που υπήρχε ανάγκη», αναφέρει γλυκύτατα η κυρία Μεταξάκη για τον συνταξιούχο ιερέα, που για περίπου 52 χρόνια στεκόταν στο πλευρό των ...

«Να ελευθερώσουμε την πατρίδα μας και να λατρεύσουμε ελεύθερα τον Θεό παραμένοντες αγωνιζόμενοι» ήταν το μήνυμα ελπίδας και, συνάμα, η ευχή που έστειλε σε όλο τον κυπριακό ελληνισμό ο Πανιερώτατος Μητροπολίτης Πάφου κ. Γεώργιος από την εκπομπή «Η Επικαιρότητα στην Πεμπτουσία» της Μαρίας Γιαχνάκη.  Ο Πανιερώτατος τόνισε ότι ο κορωνοϊός πρέπει να τεθεί σε δεύτερη μοίρα στην Κύπρο, αφού το σημαντικότερο ζήτημα για το νησί είναι να παραμείνει ο ελληνισμός εκεί. Mάλιστα, στην αρχική ερώτηση για το πώς περνούν οι Κύπριοι την περίοδο του κορωνοϊού, απάντησε: «Απλώς επιβιώνουμε. Εκτός από το άγχος για την επιδημία, που έχει ενσκύψει σε όλη την ανθρωπότητα, εμείς στην Κύπρο έχουμε πάντα και το βάρος του εθνικού μας θέματος. Καταλαβαίνουμε ότι ο κορωνοϊός θα περάσει. Ο Τούρκος, όμως, είναι ...

Διοργάνωση: Τμήμα Θεολογίας ΑΠΘ Ημερομηνία:  Δευτέρα, 21 Δεκεμβρίου 2020, 7:00-9:30 μ.μ. Η εκδήλωση θα μεταδοθεί διαδικτυακά μέσω του καναλιού School of Theology ΑUTh https://www.youtube.com/channel/UC3qxFObQKkri_P0TI_knmcQ Σκοπός: Η νηφάλια και διεπιστημονική προσέγγιση επίκαιρων ζητημάτων που αναδύονται στη δημόσια συζήτηση εξαιτίας της πανδημίας και αποτυπώνονται στο επίπεδο των συνειδήσεων, των νοοτροπιών και των συμπεριφορών. Περιγραφή: Οι εισηγητές προσεγγίζουν το θέμα υπό το πρίσμα της ποιμαντικής της Ορθόδοξης Εκκλησίας, της Θεολογίας, των Επιστημών Υγείας, των Φυσικών Επιστημών και της Επικοινωνίας. Μ’ ένα λόγο, καταθέτουν την επιστημονική τους άποψη για τη σχέση πίστης και πανδημίας καθώς και για τις απηχήσεις της στην κοινωνία και σε κάθε άνθρωπο ξεχωριστά. Η Ημερίδα θα ολοκληρωθεί με την υποβολή ερωτημάτων του κοινού και τις απαντήσεις των ομιλητών. Προβληματική: Ενδεικτικά ζητήματα που θα πραγματευθούν οι ...

Αριστερά, ο όσιος Παΐσιος (1924-1994) και ο Γέροντας Χατζη-Γεώργης ο Αθωνίτης (1809-1886). Φωτογραφία Γέροντα Χατζη-Γεώργη Αγιορειτική Φωτοθήκη. Συνέχεια από εδώ: http://www.pemptousia.gr/?p=293774 Εάν καλοεξέταζε ο άνθρωπος την ωφέλεια την ψυχική και την αγαλλίαση την εσωτερική, που αισθάνεται και σ’ ετούτη την ζωή κι από μια μικρή καλωσύνη που κάνει στον πλησίον του, θα τον παρακαλούσε να την δεχθή και θα τον ευγνωμονούσε ακόμη. Διότι την αλλοίωση που δέχεται η ψυχή, και την χαρά που αισθάνεται η καρδιά του ελεήμονος ανθρώπου, ακόμη και από μια φέτα ψωμί που προσφέρει σ’ ένα ορφανό, δεν μπορεί να του την δώση ούτε και ο μεγαλύτερος καρδιολόγος, κι αν τον πληρώση ένα σακκί δολάρια. Όπως επίσης τέτοια αγαλλίαση αισθάνονται οι ψυχές των αγωνιζομένων Χριστιανών, που αγρυπνούν, προσεύχονται και νηστεύουν, που δεν ...

Ο λόγος του Θεού έχει τέσσερεις έννοιες: 1. Στους κόλπους της Αγίας Τριάδος, ο Μονογενής Υιός του Πατρός ονομάζεται Λόγος του Θεού διότι Αυτός παρέδωσε σε μας την αποκάλυψη του Θεού Πατρός. 2. Πάλι στους κόλπους της Αγίας Τριάδος, ο λόγος του Θεού είναι η ενέργεια, η δύναμη του Θεού «δι’ ου τα πάντα εγένετο» στον ουρανό και στη γη. «Και είπεν ο Θεός, γενηθήτω φως και εγένετο φως» ( Γεν. 1,3). 3. Στο ιστορικό επίπεδο, ο λόγος του Θεού είναι η Αγία Γραφή. 4. Η τέταρτη έννοια έχει να κάνει με τον ανθρώπινο λόγο· όταν ο ανθρώπινος λόγος εισέρχεται στην προοπτική του θείου λόγου, τότε γίνεται πηγή ζωής και ανακαινισμού. Αυτό το βλέπουμε κατ´εξοχήν στους αγίους Πατέρες μας, οι ...

Ο Γιώργος Θεοτοκάς, μια ξεχωριστή μορφή των γραμμάτων μας, με ευρύτατη παιδεία, κοινωνική ευαισθησία, ήθος, ευθύτητα και  παρρησία, βρισκόταν πάντα κάποια βήματα πιο μπροστά από την εποχή του. Ανήμερα των Χριστουγέννων του 1958 δημοσιεύει στην εφημερίδα  Το Βήμα ένα άρθρο του με τίτλο «Στοχασμοί της μεγάλης ημέρας» και υπότιτλο «Μερικά ερωτήματα που περιμένουν απαντήσεις». Μεταξύ άλλων ο διακεκριμένος συγγραφέας μας  σημειώνει: «Οι πνευματικοί άνθρωποι της γενεάς μου δεν έχουν πια την εύκολη υπεροψία που είχαν αρκετοί παλαιότεροι απέναντι στα θρησκευτικά ζητήματα. Τούτο δεν οφείλεται σε κάποια διάθεση συμβιβασμού ούτε σε έλλειψη πνευματικής  ενημερότητας. Οφείλεται σε αμηχανία και σε κάποιο δέος. Είδαμε  αυτό το κενό -που ήταν, άλλοτε, υπόθεση που αφορούσε λίγα τυραννισμένα, σκεπτόμενα άτομα- να απλώνεται τώρα σε ολόκληρες μάζες ...

Ο μακαριστός και χαρισματικός Γέροντας Εφραίμ (κατά κόσμον Ιωάννης Μωραΐτης), ο Γέροντας της απανταχού Ορθοδοξίας, της Ελλάδας και της Αριζόνας, εκτός από τους διδακτικούς και ωφέλιμους λόγους του, άφησε σε τούτο τον άστατο κόσμο ως ιερή παρακαταθήκη 19 Μοναστήρια, τα οποία όπως και ο φιλόθεος ιδρυτής τους, εκπέμπουν το γνήσιο και ανόθευτο φρόνημα της Εκκλησίας ασκώντας ταυτόχρονα και φιλανθρωπικό έργο στην αμερικάνικη ήπειρο, ακόμη και μετά την κοίμηση του. «Το Σάββατο, 5 Δεκεμβρίου, τελέστηκε στην Ιερά Μονή Αγίου Αντωνίου της Αριζόνας το ετήσιο μνημόσυνο για τoν μακαριστό γέροντα Εφραίμ, ιδρυτή της Ιεράς Μονής, που εξεδήμησε εις Κύριον στις 7 Δεκεμβρίου του 2019». (vimaorthodoxias.gr) α) Ένα συνοπτικό χρονολόγιο της ενάρετης ζωής του 1928: Γεννήθηκε στην πόλη του Βόλου και σε ηλικία μόλις 14 ετών ...

Ωδή ε΄ Θεός  ὢν εἰρήνης, Πατὴρ οἰκτιρμῶν, τῆς μεγάλης Βουλῆς σου τὸν Ἄγγελον εἰρήνην παρεχόμενον ἀπέστειλας ἡμῖν· ὅθεν θεογνωσίας πρὸς φῶς ὁδηγηθέντες, ἐκ νυκτὸς ὀρθρίζοντες δοξολογοῦμέν σε, Φιλάνθρωπε. Μετάφραση Κύριε σαν Θεός της ειρήνης και φιλεύσπλαχνος Πατέρας που είσαι μας έστειλες τον Άγγελο της Μεγάλης σου Βουλής, για να μας παρέχει την ειρήνη. Γι  αυτό κι εμείς, Φιλάνθρωπε,  που οδηγηθήκαμε στο φως της Θεογνωσίας ξυπνώντας τη νύχτα  πολύ πρωί   σε δοξολογούμε. Ερμηνεία             Ο υμνογράφος για να γράψει το τροπάριο αυτό δανείστηκε: από την προς Φιλιππησίους του Απ. Παύλου «και ο θεός της ειρήνης έσται μεθ’ υμών». από την προς Εβραίους του Απ. Παύλου το «πατήρ οικτιρμών», από τον Ησαϊα το «της μεγάλης Βουλής σου τον Άγγελον», από τον Αββακούμ το «φως της θεογνωσίας» και από τον Ησαϊα το «εκ νυκτός ορθρίζει το πνεύμα μου προς σε ...