Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

Την παρουσία του θεού την βλέπουμε από την Δημιουργία του κόσμου μέχρι τις μέρες μας. Βαθμηδόν αποκαλύπτεται αυτό στο διάβα των αιώνων. Ο Ίδιος Θεός είναι και στην Παλαιά και στην Καινή Διαθήκη. Όμως διαχρονικά και προοδευτικά γνωρίζουμε περισσότερα «χαρακτηριστικά Tου». Ο Μωυσής είχε μια θεοφάνεια που μας αποκάλυψε το όνομά Του. «Είμαι αυτός που είμαι, πού υπάρχω» (Εξ.3,14), του απαντά ο Θεός στο τολμηρό ερώτημά του περί της ταυτότητάς Του. Δηλαδή είναι αυτός που υφίσταται ως αυτοΰπαρξη, πού δεν δημιουργήθηκε από άλλον και δεν έχει ανάγκη από οτιδήποτε. Είναι ταυτόχρονα αυτός που δημιούργησε και δημιουργεί τα πάντα. Στον Μωυσή πάλι έδωσε και ένα ακόμα χαρακτηριστικό. Είπε ότι είναι «ο Θεός του Αβραάμ, του Ισαάκ, του Ιακώβ» (Εξ.3,15), δηλαδή ένας προσωπικός ...

Με χαρά, αγαλλίαση και ευφροσύνη εορτάζει η Εκκλησία μας το μυστήριο της Ενανθρωπήσεως του Θεανθρώπου Σωτήρα μας Ιησού Χριστού στο ταπεινό σπήλαιο, στη φάτνη των αλόγων του σπηλαίου της Βηθλεέμ, το οποίο αποτελεί μυστήριο «μέγα και παράδοξο», αλλά και γεγονός οικουμενικό, πνευματικό και αληθινό. Το γεγονός αυτό σηματοδοτεί την απαρχή της νέας δημιουργίας του καινού κόσμου που προσφέρει ο Θεός στην ανθρωπότητα και αποκαλύπτει την αληθινή γνώση τόσο για τον Τριαδικό Θεό, όσο και για τον ελεύθερο άνθρωπο. Μοναδικό και ανεπανάληπτο το γεγονός της Γεννήσεως του Κυρίου μας. Eπεσκέψατο ημάς εξ ύψους ο Σωτήρ ημών, αφού εφανερώθη εν σαρκί ο Θεός, ο οποίος ως Παιδίον εγεννήθη ημίνω, υιός και εδόθη ημίν», όπως προφήτευσε ο μεγαλοφωνότατος Προφήτης Ησαΐας. O Βασιλεύς των Βασιλέων, ο ...

Σας εύχομαι καλά Χριστούγεννα. Να είμαστε χαρούμενοι, για το ότι ο Ιησούς Χριστός σαρκώθηκε και ήλθε ανάμεσά μας και αγίασε την φύση μας και τον κόσμο. Και απόδειξη αυτού είναι οι άγιοι. Και όχι μόνο αυτό, αλλά και μας άφησε το Ίδιο το Πανάγιο Σώμα Του και το Τίμιο Αίμα Του, που απολαμβάνουμε με την θεία Κοινωνία. Να κοινωνάτε, αδελφοί μου συχνά, προσπαθούντες όμως να ζούμε καθαρό βίο με αγάπη στον Ιησού Χριστό και μεταξύ μας και μελετώντες τον άγιό Του λόγο, το ιερό Ευαγγέλιο. Κανένας να μη φοβάται, αλλά και να μην απορεί για την πολεμική εναντίον της πίστης μας. Αυτά που λένε αυτοί οι πολέμιοι τα είπαν και άλλοι, αλλά αυτοί πέθαναν, ενώ η πίστη μας μένει και θα μένει ...

Το μήνυμα των Αγγέλων από τους ουρανούς προς την ανθρωπότητα έχει ιδιαίτερη βαρύτητα και σήμερα για όλους τους λαούς πάνω στη γη, οι οποίοι ταλαιπωρούνται από τη σύγχυση, το άγχος, την ανασφάλεια, τις φονικές συρράξεις, την εκμετάλλευση καί τις θλιβερές συνέπειες της επιδημίας. Το ερώτημα είναι: πού θα φθάσουμε με αυτή την κατάσταση; Μαζί με όλα τα άλλα καθημερινά προβλήματα, στις ανθρώπινες κοινωνίες, προστέθηκαν και τα ψυχολογικά: η κατάθλιψη, η απελπισία, η τάση για αυτοκτονία. Ο προφητικός λόγος πάντοτε προειδοποιεί:»οἱ μακρύνοντες ἑαυτοὺς ἀπὸ τοῦ Θεοῦ ἀπολοῦνται« (Ψαλμ.72 ,27), είτε ως άτομα, είτε ως έθνη. Αμέτρητες φορές στην ιστορία της ανθρωπότητας έχουν επαληθευθεί οι θεόπνευστοι αυτοί λόγοι. Επομένως, μόνον με την επιστροφή στον Θεό μπορεί να σωθεί ο κόσμος. Ειδικότερα, εμείς οι ...

Μπορεί να ειπωθεί δίχως υπερβολή ότι η ευλάβεια της Εκκλησίας προς την Παναγία, από μικρός σπόρος που ήταν αναπτύχθηκε σε μεγάλο δένδρο, ξεκινώντας από τη φάτνη της Βηθλεέμ. Σ’ αυτή την απόλυτα μοναδική νύχτα για τους Χριστιανούς, τότε που γεννήθηκε ο Ιησούς Χριστός, η εικόνα της Μη­τέρας και του Παιδιού έγινε – και παραμένει για πάντα – η σπουδαιότερη, η βαθύτερη και η πλέον χαρμόσυνη εικόνα της πίστεώς μας… Όλες οι εορ­τές, οι προσευχές και η αγάπη, που η Εκκλησία α­πευθύνει στη Θεοτόκο, ριζώνουν στον εορτασμό της Γεννήσεως του Χριστού. Στην αρχαία εποχή, όταν δεν είχε εξελιχθεί ακόμη το εκκλησιαστικό ημερολόγιο, η μόνη εορτή που ήταν αφιερωμένη στην Παναγία ήταν η δεύτερη ημέρα των Χριστουγέννων, η 26η Δεκεμβρίου, γνωστή με τον ...

Ήρθαν και πάλι τα Χριστούγεννα. Ας τρέξουμε στις εκκλησιές, όπου οι ιεροψάλτες μας θα μας  καλούν να ακολουθήσουμε το αστέρι των Μάγων, για να  βρούμε τη φάτνη, όπου γεννήθηκε ο Χριστός και να τον προσκυνήσουμε: «Δεῦτε ἴδωμεν πιστοί, ποῦ ἐγεννήθη ὁ Χριστός, ἀκολουθήσωμεν λοιπόν ἔνθα ὁδεύει ὁ ἀστήρ, μετά τῶν Μάγων Ἀνατολῆς τῶν Βασιλέων. Ἄγγελοι ὑμνοῦσιν, ἀκαταπαύστως ἐκεῖ. Ποιμένες ἀγραυλοῦσιν, ᾠδήν ἐπάξιον. Δόξα ἐν ὑψίστοις λέγοντες, τῷ σήμερον ἐν Σπηλαίῳ τεχθέντι, ἐκ τῆς Παρθένου, καὶ Θεοτόκου, ἐν Βηθλεὲμ τῆς Ἰουδαίας». Ι. Η ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΗΣ ΓΕΝΝΗΣΗΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ Ποιο είναι άραγε το  νόημα των Χριστουγέννων; Γιατί ήρθε και γεννήθηκε ο Χριστός, ο Υιός του Θεού; Λίγο πολύ όλοι ξέρουμε το γιατί, αλλά δεν ξέρω αν έχουμε καθόλου εμβαθύνει στο βαθύτερο νόημα της Γέννησης ...

Προκαλεί μεγάλη εντύπωση το γεγονός ότι από την πτώση των Πρωτοπλάστων και την εξορία τους εκ του Παραδείσου μέχρι την έλευση του Μεσσία πέρασαν αναρίθμητοι αιώνες. Όλο αυτό το μεγάλο διάστημα φαινόταν σαν να είχε εγκαταλείψει ο Θεός τον άνθρωπο στην τύχη του. Αυτό όμως δεν είναι αλήθεια. Ο Θεός ποτέ δεν εγκατέλειψε το πλάσμα των χειρών Του. Παρακολουθούσε με πατρική στοργή την πορεία του ανθρώπου επί της γης και κατά καιρούς έστελνε μηνύματα της παρουσίας Του, μέσω των Αγγέλων Του, των Προφητών Του, των θαυματουργικών επεμβάσεών Του, των παιδαγωγικών δοκιμασιών Του, καλλιεργώντας συστηματικά και υπομονετικά την λαχτάρα της αναζήτησής Του στις καρδιές των μεταπτωτικών ανθρώπων. Ήταν τόσο πολύ μεγάλη η πτώση και η ανταρσία των πρωτοπλάστων κατά του Δημιουργού Τους, ...

«Σήμερον δέχεται η Βηθλεέμ» – Ιδιόμελο του Όρθρου των Χριστουγέννων, ήχος πλ. β΄. Ψάλλει ο ιστορικός Πέτρος Ανδρουτσόπουλος, Λαμπαδάριος του Ιερού Ναού Αγίου Ανδρέα Κάτω Πατησίων. Ζωντανή ηχογράφηση, Χριστούγεννα 2020. Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ, καὶ ἐπὶ γῆς εἰρήνη. Σήμερον δέχεται ἡ Βηθλεέμ, τὸν καθήμενον διὰ παντός, σὺν Πατρί. Σήμερον Ἄγγελοι τὸ βρέφος τὸ τεχθέν, θεοπρεπῶς δοξολογοῦσι· Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ, καὶ ἐπὶ γῆς εἰρήνη, ἐν ἀνθρώποις εὐδοκία. Your browser does not support the audio element.

Δείτε στιγμιότυπα από την Θεία Λειτουργία στην Βασιλική της Γεννήσεως στην Βηθλεέμ ενώπιον εντός του Σπηλαίου της Γεννήσεως, η οποία τελέσθηκε κατά το προσκύνημα της Βατοπαιδινής Αδερφότητας κατά το προσκύνημα της, κατά το παρελθόν, στους Αγίους Τόπους και ιδιαίτερα στην Βηθλεέμ, στο τόπο της Γεννήσεως του Κυρίου.

Σήμερα 12/25 Δεκεμβρίου 2020, ημέρα κατά την οποία με το παλαιό ημερολόγιο τιμάται η μνήμη του Αγίου Σπυρίδωνος Τριμυθούντος του Θαυματουργού, ο οποίος πολλές φορές έσωσε θαυματουργικά τον τόπο από λοιμικές ασθένειες, στην Ιερά Μονή Βατοπαιδίου μετά το πέρας της αγρυπνίας και της Θείας Λειτουργίας επί τη εορτή του Αγίου οι πατέρες της Αδερφότητας με τον Καθηγούμενο Γέροντα Εφραίμ τέλεσαν λιτανεία και δέηση υπέρ της απαλλαγής από την πανδημία του κορωνοϊού προσευχόμενοι ενώπιον της Τιμίας Ζώνης και των Ιερών Λειψάνων.

Όσιος Σωφρόνιος Αθωνίτης και του Έσσεξ (1896-1993). (Επιμέλεια Στέλιος Κούκος) Ο Κύριος μας έδωσε την εντολή να ταπεινωθούμε, για να ομοιάσουμε προς Αυτόν. Η ταπείνωση, σε αντίθεση με την υπερηφάνεια, ανοίγει την καρδιά με κίνηση αγάπης προς όλη την κτίση· κάνει τον άνθρωπο να αισθάνεται ευτυχής βλέποντας τους άλλους σε δόξα. Καθιστά τον άνθρωπο αληθινά θεοειδή. Ελκύει σε αυτόν το Άκτιστο Φως του Θεού. Εμπνέει τη δίψα να ομοιωθεί με Αυτόν σε όλα τα επίπεδα. Κάποια χροιά της ταπεινώσεως της Θείας αγάπης έχει η αγάπη της μητέρας προς το παιδί της. Αυτή υπηρετεί το βρέφος, υποδουλώνει τον εαυτό της, χωρίς να αισθάνεται καμία εξουδένωση. Έτσι και στην αγάπη του Χριστού δεν υπήρξε εξουδένωση, όταν Αυτός, δίνοντάς μας υπόδειγμα, ένιψε τα πόδια των Αποστόλων κατά τον Μυστικό Δείπνο. Η ...

«Η του Χριστού Γέννησις», Ιερός Ναός αγίου Νικολάου Ορφανού, Θεσσαλονίκης. Σήμερα άνοιξη μυρίζει! Εν μέσω χειμώνα! Εν μέσω πανδημίας! Εν μέσω μεταλλαγής του… αντικειμένου! Αυτού που δοκιμάζει και προσπαθεί να διαβάλλει το έαρ και την ζωή! Την κοινή μας άνοιξη! Και ελπίδα! Που δεν κρατιέται! Που πάντα ανθεί! Και στις πιο αντίξοες συνθήκες! Είναι η Ζωή που γεννιέται που ενσαρκώνεται που έρχεται σε μας παιδί νεογέννητο, πρωτότοκο! Και στο σπίτι χαρά! Μεγάλη! Ότι γεννήθηκε! Το είδαμε, το ψηλαφήσαμε! Μα πιο πολύ το δεχτήκαμε! Μέσα μας! Ή ακόμη μας επισκέφτηκε! Εξ ύψους! Η άκρα ευγένεια! Και η διάκριση, όταν την παρουσία του δεν εννοούμε να αντιληφθούμε! Ακόμη και όταν η σιωπή του βοά την ελευθερία και την αγάπη που επενδύει στους φίλους και γνωστούς, σε όλους ως εμπιστοσύνη! Όταν παράμερα στέκει! “Ω γλυκύ μου ...

Παρακολουθήστε το τρίτο μέρος από την 1η Διαδικτυακή Σύναξη με τον Γέροντα Εφραίμ τους φίλους του βιβλιοπωλείου «Libraria Bizantina» στο Βουκουρέστι, που πραγματοποιήθηκε στις 17 Νοεμβρίου 2020.

Θαύμα θαυμάτων συντελείται σήμερα στο ταπεινό σπήλαιο της Βηθλεέμ. Ο Θεός-Πατέρας εκπληρώνει την υπόσχεσή του προς τους ανθρώπους και από άπειρη αγάπη αποστέλλει στη γη τον Υιό του ως Σωτήρα και Λυτρωτή του κόσμου. Ο Υιός και Λόγος του Θεού δέχεται από υπακοή στον Θεό-Πατέρα Του να κλίνει ουρανούς και να κατέλθει στη γη ενδυόμενος την ανθρώπινη φύση για χάρη των ανθρώπων. Και το Πνεύμα το Άγιο τελεσιουργεί το ξένο και παράδοξο θαύμα της ενανθρωπήσεως του Θεού και καθιστά εφικτό ό,τι δεν είναι δυνατόν σύμφωνα με τους νόμους της φύσεως, καθιστά εφικτή την έλευση του δευτέρου προσώπου της Αγίας Τριάδος, του Υιού του Θεού, εν δούλου μορφή και τη γέννησή του εν χρόνῳ από την Παναγία Παρθένο. Ο άνθρωπος πλάστηκε από το ...

Ο καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ. Μιχαήλ Τρίτος μας δίνει μια ερμηνευτική προσέγγιση των ύμνων των Χριστουγέννων: «Αναμφίβολα οι ύμνοι των Χριστουγέννων, οι οποίοι γοητεύουν με την ομορφιά τους, πείθουν με το πνευματικό τους περιεχόμενο και εντυπωσιάζουν με τον πλούτο των εξαίσιων εικόνων τους, εντάσσονται στα υψηλής ποιοτικής στάθμης ποιητικά κείμενα της ανθρωπότητας. Διαθέτουν έξοχο συμβολισμό, βαθύτατη υποβλητικότητα και αποτελούν δείγματα αφθάστου θεολογικού βάθους, δογματικής ακριβολογίας και μετρικής τελειότητας. Υπέροχες ποιητικές εκφράσεις, επιλογή των πλέον εντυπωσιακών λέξεων από το πλούσιο λεξιλόγιο της ελληνικής γλώσσας, θερμή πνοή πίστεως και ελπίδας και κυρίως ξεχείλισμα δυνατών βιωματικών καταστάσεων είναι τα κύρια στοιχεία που συνθέτουν τη μεγαλοσύνη της ανεπανάληπτης αυτής υμνολογίας». Ας ακούσουμε πρώτα ένα χριστουγεννιάτικο τροπάριο του Όρθρου των Χριστουγέννων και ύστερα ας ...

Ο Δημήτρης Μανούσης, Πρωτοψάλτης του Ιερού Ναού Παναγίας Λαοδηγήτριας και Χοράρχης του Χορού Ψαλτών «Φιλαθωνίται» ερμηνεύει το Κοινωνικό των Χριστουγέννων «Λύτρωσιν απέστειλε Κύριος», σε μέλος Μανουήλ Δούκα Χρυσάφη  (μέσα 15ου αιώνα), ήχος Βαρύς.

Η απεικόνιση των τριών μάγων είναι από τις πρώτες εικόνες αφηγηματικού τύπου που κάνουν την εμφάνισή τους στην πρωτοχριστιανική τέχνη. Την εικόνα αυτή την βρίσκουμε από τα μέσα του 3ου μ. Χ. πάνω σε μια αψίδα στην Κατακόμβη της Πρισκίλλης, στην Ρώμη. Αρκετές παραστάσεις των μάγων βρέθηκαν στις ρωμαϊκές κατακόμβες και σχεδόν όλες χρονολογούνται από την εποχή του Μέγα Κωνσταντίνου μέχρι και τα μέσα του 5ουαι. μ.Χ. Έτσι, η σκηνή της προσκύνησης των μάγων αποτέλεσε από πολύ νωρίς αγαπητό θέμα, αφού η παρουσία των μάγων στη διήγηση της γέννησης του Ιησού προσέφερε έναν εξωτικό και μυστηριώδη αέρα, η οποία προκάλεσε την έξαψη της φαντασίας των χριστιανών από τα πρώτα κιόλας χρόνια. Στο βυζάντιο έχουμε πάμπολλες απεικονίσεις (φορητή εικόνα, τοιχογραφία, και ...

Πού πας Κύριε; Πού κατεβαίνεις; Από τον θρόνο της δόξης Σου, δεν βλέπεις; Αν εμείς, όμοιοι μεταξύ ομοίων, φτάνουν στιγμές που απεχθανόμαστε ο ένας τον άλλον και στιγμές που όλοι μάς απεχθάνονται, εσύ, πόσα πέλαγα επιείκειας πρέπει να διαθέτεις ώστε να καταδεχτείς να ζήσεις ανάμεσά μας; Όταν αυτοεξοριστηκάμε από τον παράδεισο Σου, ίσως να σκέφτηκες: «Δεν μπορεί, εκεί στην ξενιτιά, όπως ο μικρός γιος της παραβολής, θα εκτιμήσουν τι είχαν, τι έχασαν και τι τους πρέπει! Δεν μπορεί, εκεί έξω θα αντιληφτούν το δόλωμα που αγκίστρωσε ο εκπεσών και αμετανόητος άγγελος στον γάντζο της εξουσίας! Δεν μπορεί! Θα σιχαθούν την πίκρα της, θα εμέσουν την απάτη της! Δεν μπορεί, στην πικρή εξορία, θα καταλάβουν πόσο φρικτό, πόσο άτιμο, πόσο αισχρό είναι να πουλάνε τον φίλο, τον ...