Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

Παρακολουθήστε το τέταρτο μέρος από την 1η Διαδικτυακή Σύναξη από τον Άθωνα με τον Γέροντα Εφραίμ, Καθηγούμενο της Ι.Μ.Μ. Βατοπαιδίου και Αγγλόφωνους Ιεροψάλτες που πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 27 Νοεμβρίου 2020.

Στην εκπομπή «Η Επικαιρότητα στην Πεμπτουσία» με τη Μαρία Γιαχνάκη μίλησε η Δημοσιογράφος Διδάσκουσα στο τμήμα Επικοινωνίας & ΜΜΕ – Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Media Trainer–Crisis Management Consultant, κα Σόνια Χαϊμαντά, κατά τη Δευτέρα 18 Ιανουαρίου 2020. Αναφέρθηκε στις ψευδείς ειδήσεις κατά της Εκκλησίας και τον τρόπο της αντιμετώπισης των ψευδών ειδήσεων σε σχέση με τα εκκλησιαστικά πράγματα. Έκανε λόγο για τις συγκεκριμένες περιπτώσεις Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης που δημιουργήσαν τα Fake News την ημέρα των Θεοφανείων και ότι η μόνη λύση είναι ο δρόμος της Δικαιοσύνης και της προσφυγής στα αρμόδια όργανα.

Ακούστε το περίφημο δοξαστικό του εσπερινού του αγ. Αντωνίου σε ερμηνεία από τον Βατοπαιδινό χορό. Πρόκειται για ποίημα του αγ. Θεοδώρου του Συκεώτου στο οποίο συνοψίζει το περιεχόμενο του συναξαρίου της ημέρας και τα θαυμάσια του βίου του μεγάλου καθηγητού της ερήμου. Η ψαλτική ερμηνεία με τη σειρά της «οπτικοποιεί» αυτό το νόημα με το εύρυθμο και μελισματικό μέλος του Βατοπαιδινού Δοξαστικαρίου, ένα μέλος σύγχρονο μεν, παλαιότροπο δε, με αναφορές και καταβολές από το στιχηράριο, το οποίο παραδόθηκε προσφάτως από τον μελοποιό π. Θεοφάνη Βατοπαιδινό και είναι σε λειτουργική χρήση στα βατοπαιδινά αναλόγια και όχι μόνο. Ἦχος πλ. β’ «Τό κατ’ εἰκόνα τηρήσας ἀλώβητον, νοῦν ἡγεμόνα κατά παθῶν ὀλεθρίων, ἀσκητικῶς ἐνστησάμενος, εἰς τό καθ’ ὁμοίωσιν ὡς δυνατόν ἀνελήλυθας· ἀνδρικῶς γάρ τήν φύσιν ...

Όσιος Πορφύριος (1906-1991). (Επιμέλεια Στέλιος Κούκος) Όταν διαβάζεις, να προσέχεις να μη σου φεύγει ούτε μια λέξη. Νάχεις επιθυμία για τις ακολουθίες. Εκεί επαναλαμβάνονται τα ίδια ψαλτικά κι όμως μας αρέσει να τ’ ακούμε. Μας φαίνονται πάντα καινούργια. Να μην κατακρίνεις. Όλους να τους βλέπεις αγίους. Όταν ο άλλος φωνάζει, παραφέρεται, τότε εσύ να μη μιλάς. Όταν κάποιος είναι του Αντιθέτου, θυμώνει, λέει το κακό, συκοφαντεί. Ο χριστιανός δεν κάνει έτσι. Ζει εν αυτώ Χριστός. Ο μάρτυρας όταν τον βασανίζουν μειδιά. Μπορώ να πω πως με ηδονή δέχεται τα μαρτύρια. Ο πόνος μετατρέπεται σε ηδονή. Όταν μπούμε στον Χριστό, ζούμε τις καταστάσεις αυτές. Ζούμε την χαρά, την αναφαίρετη χαρά. Εγώ ωφελούμαι από τους κανόνες της Παρακλητικής, το Τριώδιο και τ’ άλλα βιβλία της Εκκλησίας, μ’ αυτά μεγάλωσα. Μερικοί κουράζονται, γι’ αυτό τα διαβάζουν επιπόλαια. Ο κανονάρχης πρέπει να ...

Με αυτή την ονομασία έμεινε στην ιστορία η λαϊκή εξέγερση που συνέβη στο Βυζάντιο την εποχή του Ιουστινιανού και πνίγηκε στο αίμα από τον αυτοκράτορα. Πληροφορίες από «πρώτο χέρι» μας δίνει ο σύγχρονος του Ιουστινιανού, ιστορικός Προκόπιος, στο βιβλίο του «Η ιστορία των Πολέμων». Πρωταγωνιστές της εξέγερσης ήταν οι δήμοι των «Πράσινων και «Βένετων» (μπλε), οργανώσεις φιλάθλων με λαϊκή καταγωγή, που ζούσαν για τις αρματοδρομίες στις εξέδρες του Ιπποδρόμου της Κωνσταντινούπολης. Οι «Ρούσσοι» και οι «Λευκοί» υπολείπονταν αρκετά σε δημοτικότητα των άλλων δύο δήμων. Οι αρματοδρομίες ήταν ένα ιδιαίτερα δημοφιλές άθλημα εκείνη την περίοδο, όπως σήμερα είναι το ποδόσφαιρο. Οι ιστορικοί χαρακτηρίζουν του δήμους κάτι ανάμεσα σε συμμορία και πολιτικό κόμμα, καθώς συχνά προσπαθούσαν να επηρεάσουν τις πολιτικές αποφάσεις. Το 531, ένας ...

Άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας. (Επιμέλεια Στέλιος Κούκος) Επειδή όμως αυτά, και μύρια άλλα και δυσδιήγητα είδη της θείας οικονομίας λίγους ευεργέτησαν, ενώ οι υπόλοιποι άνθρωποι έμειναν αθεράπευτοι, τότε λοιπόν, τότε έγινε το μεγάλο και απερίγραπτο μυστήριο της ενανθρωπήσεως. Γιατί ο ίδιος ο Λόγος του Θεού, ο δημιουργός όλης της κτίσεως, ο άπειρος, ο απερίγραπτος, ο αναλλοίωτος, η πηγή της ζωής, το φως που προήλθε από το φως, η ζωντανή εικόνα του Θεού, η ακτινοβολία της δόξας, η σφραγίδα της υποστάσεώς του, προσλαμβάνει την ανθρώπινη φύση και ανακαινίζει την εικόνα του που είχε καταστραφεί με την αμαρτία, και ανανεώνει τον ανδριάντα που είχε παλιώσει από τον υιό της πονηρίας, και τον κάνει πιο χαριτωμένο από τον πρώτο, όχι δημιουργώντας τον πάλι από χώμα, όπως παλιά, ...

Παρακολουθήστε το τρίτο μέρος από την 1η Διαδικτυακή Σύναξη από τον Άθωνα με τον Γέροντα Εφραίμ, Καθηγούμενο της Ι.Μ.Μ. Βατοπαιδίου και Ορθόδοξους Γάλλους, που πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 1 Δεκεμβρίου 2020.

Εισαγωγή Ένα σημαντικό θέμα που απασχολεί πολλούς ανθρώπους της Εκκλησίας και της επιστημονικής κοινότητας είναι αυτό της σχέσης μεταξύ Πίστεως και Επιστήμης. Πολλά συγκλίνοντα και αποκλίνοντα έχουν γραφεί και αναφερθεί στο πέρασμα των χρόνων σχετικά με το εν λόγω ζήτημα, όμως η εντύπωση που αφήνει το άκουσμα αυτών των λέξεων στην ίδια πρόταση είναι μάλλον αρνητική, φαντάζοντας στο νου των ανθρώπων τα μεγέθη αυτά ως διεστώτα. Τα τελευταία χρόνια πάντως έχουν γίνει προσπάθειες για διάλογο ανάμεσα σε μέλη της Εκκλησίας και επιστήμονες, κυρίως του θετικού πεδίου, για να βρεθεί μια χρυσή τομή διαλόγου. Ο κύριος λόγος που υπάρχει αυτό το κατά τα φαινόμενα χάσμα, οφείλεται σε ορισμένες λανθασμένες πρακτικές που ακολουθήθηκαν την εποχή του Μεσαίωνα και στο γεγονός ότι η επιστήμη ...

Σειρά ομιλιών του Μητροπολίτου Λαρίσης και Τυρνάβου κ. Ιερωνύμου με θέμα: Το Σύμβολο της Πίστεως». Το Σύμβολο της Πίστεως είναι σύντομη ομολογία της πίστεώς μας μέσα στην οποία παρουσιάζονται περιληπτικά, με σαφήνεια και αυθεντικά τα βασικά δόγματα της Ορθοδόξου Πίστεως. https://www.pemptousia.gr/wp-content/uploads/2021/01/081019.mp3

Η Ιουδαία, μετά την περίοδο των Ασμοναίων (167-63π.Χ.), περνά στα χέρια της Ρώμης με τον ερχομό του Πομπήιου από την Συρία το 63 π.Χ.. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να προκληθούν πολλές ανακατατάξεις στην περιοχή για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα. Η Σύγκλητος, το εκτελεστικό όργανο της ρωμαϊκής δημοκρατίας, έστειλε τον Γναίο Πομπήιο τον Μέγα να καταδιώξει και να νικήσει τους πειρατές της Κιλικίας (67-66 π.Χ.), που δημιουργούσαν αρκετά προβλήματα στην Ρώμη. Ο ίδιος, βέβαια, δεν είχε πρόθεση να περιοριστεί σε μια τόσο ασήμαντη πράξη. Γι’ αυτό μετά την επιτυχία του εναντίων των πειρατών, ξεκίνησε να επεκτείνει τα σύνορα της αυτοκρατορίας προς τα Ανατολικά. Αυτό είχε ως σκοπό από την μια να εμποδίσει τους Πάρθιους να εισβάλουν στην σφαίρα επιρροής της Ρώμης ...

Τα ξημερώματα της 17ης Ιανουαρίου εξεδήμησε εις Κύριον ο γέροντας Συμεών Διονυσιάτης (της Ιεράς Μονής Διονυσίου Αγίου Όρους) ο μεγαλύτερος!  Σε παλαιότερη συνέντευξή του ο γέροντας Συμεών είχε τονίσει τα κακά της παγκοσμιοποίησης και τον πόλεμο ενάντια στην εκκλησία, λέγοντας: «Η Εκκλησία πάντοτε ήταν στον στόχο ανθρώπων οι οποίοι ήθελαν τα πράγματα να έχουν διαφορετική εξέλιξη, προκειμένου αυτοί να καρπώνονται κάποια οικονομικά οφέλη. Θα μπορούσαμε να πούμε έτσι με λίγα λόγια ότι αυτό που σήμερα λέμε παγκοσμιοποίηση έχει σαν στόχο να ελέγξει μεγάλους πληθυσμούς και αν είναι δυνατόν να τους καθοδηγήσει στο τι πρέπει να κάνουν. Και αυτά όλα έχουν σαν σκοπό οικονομικά οφέλη. Και για να είμαι πιο συγκεκριμένος, λέω ότι αν αυτά τα συμφέροντα διαλύσουν την οικογένεια θα μπορούν αυτοί να δράσουν ...

Ομιλία του Γέροντα Εφραίμ, Καθηγουμένου της Ιεράς Μεγίστης Μονής Βατοπαιδίου, στην Τράπεζα της Μονής μετά την Θεία Λειτουργία κατά την 4/17 Ιανουαρίου 2021, Κυριακή πρό των Φώτων κατά το παλαιό εορτολόγιο και ημέρα μνήμης των Δεκατριών Βατοπαιδινών Οσιομαρτύρων, επί λατινόφρονος αυτοκράτορος Μιχαήλ Η΄ Παλαιολόγου και Πατριαρχείας Ιωάννη Βέκκου. Ο Γέροντας στην ομιλία του αναφέρθηκε στο γεγονός της Βαπτίσεως του Κυρίου και στη Θεολογία της Δεσποτικής αυτής εορτής, με ιδιαίτερη αναφορά στο αναμάρτητον του Κυρίου, στην θεολογική σημασία της ερήμου ως απομάκρυνση από την αμαρτία και τα αίτια αυτής καθώς και στη σημασία της σιωπής και της αδιάλειπτης προσευχής στη Θεολογία της Εκκλησίας και τη ζωή του Χριστιανού, τόσο του μοναχού, όσο και του λαϊκού.

Όσιος Αμβρόσιος της Όπτινα (1812-1891). : – Κάποτε ένας πετεινός σκαλίζοντας στα χώματα βρήκε ένα μαργαριτάρι. Το κοίταξε λίγο, κούνησε το κεφάλι του και είπε περιφρονητικά: «Τιποτένιο πράγμα! Δεν το αλλάζω ούτε με ένα σπόρο κριθάρι. Και όμως υπάρχουν ανόητα πλάσματα που τόσο πολύ το εκτιμούν»! Με τον σοφό αυτόν μύθο του Κριλώφ καθώς και με άλλες χαριτωμένες διηγήσεις όχι μόνο σκορπούσε ευθυμία, αλλά και εδίδασκε συγχρόνως. Οι ιδιαίτερες συζητήσεις με τους μοναχούς πολλές φορές κρατούσαν μέχρι της 11 την νύκτα. Μέσα στην νυκτερινή ησυχία μάθαιναν οι αδελφοί από τον θεοφόρο στάρετς την τέχνη των πνευματικών αναβάσεων. Πολύ επέμενε στην καλλιέργεια της ευχής του Ιησού. Την συμβουλή του Αγίου Ιωάννου της Κλίμακος, “Ιησού ονόματι μάστιζε πολεμίους· ου γαρ εστιν εν τω ουρανώ και επί γης ...

Άγιος Γρηγόριος Παλαμάς. (Επιμέλεια Στέλιος Κούκος) Αγίου Γρηγορίου Παλαμά, Ομιλία 61η, Κατά τη δωδέκατη Κυριακή του Λουκά με θέμα την παράδοξη θεραπεία των δέκα λεπρών (Απόσπασμα) Όπως λοιπόν ο ευαγγελιστής Λουκάς θα πει σήμερα, «ενώ ανέβαινε προς τα Ιεροσόλυμα και εισερχόταν σε κάποια πόλη, κατά την πορεία του συνάντησαν τον Κύριο δέκα λεπροί, οι οποίοι στάθηκαν από μακριά και ύψωσαν φωνή». Σωστά επισημαίνει ο ευαγγελιστής ότι οι λεπροί τον συνάντησαν όχι όταν μπήκε, αλλ’ όταν έμπαινε στην πόλη, γιατί απομακρύνονταν και από τις πόλεις και από τα χωριά ως ακάθαρτοι και ζούσαν γύρω από αυτές. Αλλά και «στάθηκαν μακριά»· γιατί δεν επιτρεπόταν ούτε έξω να αναμιγνύονται αυτοί με τους υγιείς. Ύψωσαν όμως και τη φωνή, δηλαδή φώναξαν, εξ αιτίας του μήκους της αποστάσεως, λέγοντας, «Ιησού, ...

Το προσωπικό που εργάζεται σ’ ένα ιατρείο πόνου δεν μπορεί να προχωρήσει στην αντιμετώπισή του, αν πρώτα δεν προβεί σε μια προσεκτική εκτίμησή του, ώστε στη συνέχεια να εφαρμόσει την κατάλληλη θεραπεία. Κι εδώ ακριβώς γεννιέται ο πρώτος προβληματισμός, καθώς δεν είναι δυνατόν να παρθούν βιαστικές αποφάσεις, προκειμένου να ανακουφιστεί ο πόνος του ογκολογικού ασθενούς. Ωστόσο, η εκτίμηση και η αξιολόγηση του καρκινικού πόνου τις περισσότερες φορές δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί εύκολα, με αποτέλεσμα να βασίζεται στις γενικές μεθόδους αξιολόγησης του πόνου. Στην κλινική πράξη η ποιοτική και ποσοτική αξιολόγηση του πόνου γίνεται με την εφαρμογή των σύγχρονων κλιμάκων, με ερωτηματολόγια και άλλα μέσα αξιολόγησης. Οι κλίμακες που χρησιμοποιούνται συχνότερα για τη μέτρηση της έντασης του πόνου στηρίζονται στην υποκειμενική εμπειρία του ...

Παρακολουθήστε το δεύτερο μέρος από την 1η Διαδικτυακή Σύναξη από τον Άθωνα με τον Γέροντα Εφραίμ, Καθηγούμενο της Ι.Μ.Μ. Βατοπαιδίου και Ορθόδοξους Γάλλους, που πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 1 Δεκεμβρίου 2020.

Μὲ τὴν ἔναρξη τῆς παναδημίας καὶ τὶς γνωστὲς ἐπιπτώσεις της στὴν ἐκκλησιαστικὴ ζωὴ πολλὰ ἐλέχθησαν καὶ λέγονται περὶ τῆς θείας κοινωνίας. Ἤδη ἀπὸ νωρὶς ἐξεδόθη ἀνακοίνωσις τῆς Ἁγίας καὶ Ἱερᾶς Συνόδου τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, στὴν ὁποίαν μεταξὺ ἄλλων ἀναφέρεται: «Ἡ Μεγάλη τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησία γνωρίζει ἐμπειρικῶς μέσα ἀπὸ τὴν δισχιλιετῆ πορείας της, ὅτι ἡ Θεία Κοινωνία εἶναι «ἀντίδοτον τοῦ μὴ ἀποθανεῖν» καὶ μένει στὴν μέχρι τώρα Ὀρθόδοξη διδασκαλία περὶ τῆς Θείας Μεταλήψεως». Στὴν παραπάνω θέση συναντῶνται ἀσφαλῶς καὶ χωρὶς καμμία ἀπόκλιση ὅλες οἱ ἀνὰ τὸν κόσμον Ἐκκλησίες – οἱ κατὰ τόπους Ἐκκλησίες. Πρόκειται γιὰ κατάθεση δισχιλιετοῦς ἐμπειρίας. Ὅπως καὶ νὰ τὸ κάνουμε, δὲν εἶναι λίγο.Εἶναι ἕνα διαρκὲς θαῦμα. Τὸ πιὸ μεγάλο καὶ συνάμα τὸ πιὸ συνηθισμένο θαῦμα τῶν Χριστιανῶν, τὸ καθημερινό τους θαῦμα. ...

Στην κορυφή των μεγάλων ασκητών της Εκκλησίας μας βρίσκεται ο Μέγας Αντώνιος και γι’ αυτό δικαίως η Εκκλησία μας του προσέδωσε τον τίτλο του Μεγάλου, διότι, όπως θα δούμε στη συνέχεια, αποτέλεσε το πρότυπο του ορθοδόξου μοναχικού ιδεώδους. Άλλωστε αποκαλείται και ως ο «καθηγητής της ερήμου», διότι θεμελίωσε τον υγιή χριστιανικό μοναχισμό και παραμένει ο δάσκαλος των κατοπινών μοναχών ως τα σήμερα. Την βιογραφία του έγραψε ο Μ. Αθανάσιος, ο οποίος υπήρξε μαθητής και πνευματικό του παιδί. Γεννήθηκε στην πόλη Κομά της Κάτω Αιγύπτου, κοντά στη Μέμφιδα, περί το 251 στα χρόνια του παρανοϊκού και θρησκομανή ρωμαίου αυτοκράτορα Δεκίου (349-251), ο οποίος είχε εγείρει τον σκληρότερο, ως τότε, διωγμό εναντίον των Χριστιανών. Οι γονείς του ήταν πλούσιοι πιστοί Χριστιανοί, στους οποίους ...