Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

Μια αναφορά στα έργα του Φώτη Κόντογλου. Η ηχογράφηση έγινε στον ραδιοφωνικό σταθμό της Ιεράς Μητροπόλεως Λεμεσού. Διαβάζει ο Πρωτοσύγκελλος της Ι.Μ. Λεμεσού Αρχιμανδρίτης Ισαάκ. Your browser does not support the audio element.

Ο Πανιερώτατος Μητροπολίτης Τριμυθούντος (Κύπρου) κ. Βαρνάβας μίλησε σήμερα στην εκπομπή «Επικαιρότητα» του pemptousia.fm για την προσωπικότητα, τις πνευματικές καταβολές και τα ιδιαίτερα πνευματικά χαρίσματα του μακαριστού Hγούμενου της Ιεράς Μονής Σταυροβουνίου, γέροντα Αθανάσιου, που εκοιμήθη την ημέρα της εορτής του.

Είκοσι μόλις ημέρες μετά την κοίμηση της Καθηγουμένης της Ιεράς Μονής Αγίου Παντελεήμονος Χρυσοκάστρου στην Περιφέρεια Ελευθερουπόλεως Καβάλας, Λυδίας Μοναχής, ανεχώρησε για τη Βασιλεία των ουρανών, η αγαπητή σε όλους Μοναχή Μακρίνα. Η κατά κόσμον Αφροδίτη, πρωτότοκη θυγατέρα από τρία παιδιά των Αναστασίου και Φωτεινής Παπαδοπούλου, υπήρξε γόνος Ποντιακής καταγωγής με ρίζες από την Τραπεζούντα. Είδε το φως της ημέρας στις 24 Φεβρουαρίου 1961 στο ΧορτοκόπιΕλευθερουπόλεως. Από μικρή αγαπούσε τον Χριστό και τον εκκλησιασμό και ήταν εξοικειωμένη με τη φιγούρα της μοναχής επειδή στην περιοχή όπου είχαν τα πατρικά της κτήματα, ευρίσκετο η Γυναικεία Ιερά Μονή Υπαπαντής του Κυρίου Χορτοκοπίου. Σαν παιδί διακρινόταν για την φιλομάθεια, την εξυπνάδα και την ευστροφία της αλλά και την ευγένεια και την καλωσύνη της. Μετά την κουρά της Εις ...

ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΕΙΤΕ απόψε 19:30-01:30 στο pemptousia.fm για να ακούσετε ζωντανά την Ιερά Αγρυπνία που θα τελεστεί στην Ιερά Μονή Παμμεγίστων Ταξιαρχών Πηλίου επί τη εορτή του Αγίου Μαξίμου του Γραικού και της Παναγίας της Παραμυθίας.

Πραγματοποιήθηκε στις 19 Ιανουαρίου 2021 με την προσήκουσα σεμνότητα, η Εξόδιος Ακολουθία του Μακαριστού Γέροντος Αθανασίου, ο οποίος εκοιμήθη πλήρης ημερών, σε ηλικία 95 ετών, διατελέσας Μοναχός της Μονής για πάνω από 80 έτη και Ηγούμενος από το 1982. Ο Μητροπολίτης Κιτίου κ.κ. Νεκτάριος στον Επικήδειο Λόγο του ανέφερε μεταξύ άλλων τα εξής: «Ο μακαριστός Ηγούμενος Αθανάσιος γεννήθηκε στο χωριό Άσσια στη Μεσαορία. Ήταν ομοχώριος του Αγίου Σπυρίδωνος του Θαυματουργού, τον οποίο υπερβαλλόντως ευλαβείτο και τιμούσε. Οι γονείς του, γεωργοί, άνθρωποι απλοί και φιλόθεοι. Ετελειώθησαν και οι δύο διά του μοναχικού σχήματος. Προτού ακόμα ενηλικιωθεί ο έφηβος Ανδρέας (αυτό ήταν το όνομα που έλαβε στη βάπτισή του), άναψε μέσα στην αγαθή ψυχή του ο πόθος του μοναχισμού. Ο Θεός οδήγησε τα ...

«Εως τις αρχές της δεκαετίας του ’80 υπήρχαν στις εφημερίδες μουσικοκριτικές ψαλτικής, κυρίως φυσικά για τις σημαντικές Ακολουθίες της Ορθόδοξης Εκκλησίας, όπως των Χριστουγέννων και της Μεγάλης Εβδομάδας. Ας πούμε θυμάμαι κριτική για το πώς εψάλη το τροπάριο της Κασσιανής ή τα Εγκώμια της Μεγάλης Παρασκευής στον Μητροπολιτικό Ναό Αθηνών. Η τέχνη είναι ένα μέσο για να δοξαστεί ο Θεός», λέει στην «Κ» o κ. Ηλίας Ρεδιάδης-Τούμπας, πρόεδρος του Συνδέσμου Ιεροψαλτών Περιφερείας Αττικής «Ρωμανός ο Μελωδός & Ιωάννης ο Δαμασκηνός». Οι ψάλτες είναι οι, συνήθως, «δευτεραγωνιστές» της Θείας Λειτουργίας, ασκώντας την τέχνη τους με κίνητρο μόνο την αγάπη τους για αυτή. Ειδικότερα, στην Ελλάδα υπάρχουν περίπου 5.500 ναοί, και περίπου 10.000 ιερείς. Ωστόσο, ένας κόσμος ολόκληρος βρίσκεται πίσω από τον ιερέα ...

Στην ραδιοφωνική εκπομπή «Επικαιρότητα στην Πεμπτουσία» και τη δημοσιογράφο Μαρία Γιαχνάκη, μίλησε ο Διευθυντής του Μουσείου Προσφυγικού Ελληνισμού της Ιεράς  Μητροπόλεως Νεαπόλεως-Σταυρουπόλεως, κ. Κωνσταντίνος Νίγδελης, κατά την Τρίτη 19 Ιανουαρίου. Έκανε λόγο για τον πλούτο του Μουσείου Προσφυγικού Ελληνισμού και ότι κάθε αντικείμενο, κειμήλιο και έκθεμα φέρει και έχει τη δική του μοναδική και εξόχως σημαντική ιστορία.

Άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας. (Επιμέλεια Στέλιος Κούκος) Συνέχεια από εδώ: http://www.pemptousia.gr/?p=297603 «Όσον άφορα την κρίση, ο άρχοντας του κόσμου αυτού έχει κριθεί». Και πάλι· «Έρχεται ο άρχοντας του κόσμου αυτού, και επάνω μου δεν έχει καμιά δύναμη». Όντας δηλαδή απαλλαγμένος από κάθε αιτία, δεν είχε κανένα από τα σπέρματα του διαβόλου. Γι’ αυτό και κατάργησε την τυραννία του και τον έβγαλε έξω, και έκανε να τον καταπατούν εκείνοι που προηγουμένως ήταν δούλοι του, ενθαρρύνοντάς τους και λέγοντας· «Να, σας δίνω την εξουσία να πατάτε πάνω σε φίδια και σκορπιούς και πάνω σε όλη τη δύναμη του εχθρού». Για να δούμε όμως και την ίδια την πάλη προς τον διάβολο, ας πάμε στην ιστορία των Ευαγγελίων. Οδηγήθηκε ο Ιησούς από το Πνεύμα μετά τη βάπτισή του στην έρημο, για ...

Αρχιμανδρίτης Αιμιλιανός Σιμωνοπετρίτης (1934-2019). (Επιμέλεια Στέλιος Κούκος) Η ελλειψις χαράς είναι παθολογικό στοιχείο του ανθρώπου, εκούσιο κλείσιμο στον εαυτό του. Και ο,τιδήποτε θελήση να κάνη δεν θα το επιτύχη. Πρέπει πρώτα να ξεκαθαρίση το χωράφι του, να δη τι συμβαίνει και δεν είναι χαρούμενος. Εν συνεχεία, να επιδιώξη την χαροποίησι του εαυτού του, και κατόπιν η ειρήνη του Θεού να πάρη την θέσι της χαράς. Έτσι μπορεί ο άνθρωπος να διατηρήση την σχέσι του με τον Θεόν και με τον Γέροντά του και να ζήση μία ζωή αληθινή. Είμαι καλός, πιστός, τέλειος, άγιος; Είμαι διδάσκαλος; Εάν δεν είμαι χαρούμενος, δεν είμαι τίποτε. Αξίζει να μου πουν: «Ιατρέ, θεράπευσον σεαυτόν και μετά παραδώσου στον Θεόν». Ο Θεός δεν μπορεί να μπη σε μια καρδιά που δεν είναι χαρούμενη, δεν μπορεί να βρη ...

Α) Ποιμαντική αναζήτηση του ποιμαινομένου μέσω της τέχνης Η Ποιμαντική, ως ουσία και πράξη, ξέχωρα από τη θεωρία, αποτελεί <<τέχνη τεχνών και επιστήμη επιστημών>> (Αγ. Γρηγόριος ο Θεολόγος). Πέρα όμως από το θεολογικό νόημα του όρου στη συγκεκριμένη περίπτωση, πρέπει να παραδεχθούμε και να εκμεταλλευθούμε τη συγγένεια που αποκτά ο χαρακτηρισμός <<τέχνη>> με τις λεγόμενες καλές τέχνες του ανθρωπίνου πολιτισμού. Το γεγονός ότι ο χριστιανισμός, όταν άρχισε πολύ ενωρίς, τότε που πέρα από έναν νέο τρόπο ζωής και φιλοσοφίας, πήρε και τον χαρακτήρα της θρησκείας, να αποκτά <<έδαφος>> στα ανθρώπινα δρώμενα , δανειζόταν και μεταποιούσε πολιτισμικά στοιχεία των λαών που κέρδιζε, είναι αδιαμφισβήτητο και συχνά, γι’ αυτό, παρεξηγήσιμο. Ο Χριστιανισμός (πολλές φορές θέλοντας και μη) σεβάστηκε εντόπια πολιτιστικά και πολιτισμικά στοιχεία και έθιμα ...

Παρακολουθήστε το πρώτο μέρος από την 1η Διαδικτυακή Σύναξη με τον Γέροντα Εφραίμ, Καθηγούμενο της Ι.Μ.Μ. Βατοπαιδίου και το Orthodox Christian Network που πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 11 Δεκεμβρίου 2020.

«Ψηφιακός Κόσμος». Μια εκπομπή με σκοπό τη γνωριμία, την ανάλυση και την κριτική των κοινωνικών και πολιτισμικών διαστάσεων της σχέσης και της αλληλεπίδρασής μας με τον ψηφιακό κόσμο. Επιμέλεια-Παρουσίαση: Νίκος Γκουράρος

Για την τηλεοπτική σειρά που ετοιμάζεται με θέμα τον βίο του Αγίου Παϊσίου του Αγιορείτου μίλησε σήμερα (19/1/2021) στο ραδιόφωνο της Πεμπτουσίας και στην εκπομπή «Επικαιρότητα», ο σεναριογράφος Γιώργος Τσιάκκας. Ακούστε το απόσπασμα:

Αγαπητοί μας φίλοι, Σας ενημερώνουμε ότι η Πεμπτουσία διοργανώνει το «1ο Ψηφιακό Αρχονταρίκι με τον Μητροπολίτη Πατρών κ. Χρυσόστομο» το Σάββατο 23 Ιανουαρίου και ώρα 19:00 -21:00. Το θέμα της ομιλίας του Σεβασμιωτάτου θα είναι: «Ο ρόλος του Κλήρου στον ένοπλο αγώνα του 1821» Θα ακολουθήσει ως είθισται συζήτηση με τους συμμετέχοντες. Για να εγγραφείτε παρακαλούμε κάντε κλίκ εδώ: https://zoom.us/meeting/register/tJAvceqorzgsH9V9g1eWLUJ7jBU4J0dKaDPp Αφού εγγραφείτε θα λάβετε μήνυμα επιβεβαίωσης με τον προσωπικό σας σύνδεσμο συμμετοχής τον οποίο θα μπορείτε να χρησιμοποιήσετε προκειμένου να εισαχθείτε στην σύναξη. Για οποιαδήποτε διευκρίνηση στείλτε μήνυμα στα nikos@gouraros.net.

Μεταξύ των φωτισμένων ιεραρχών, μεγάλων διδασκάλων και φλογερών προμάχων της Ορθοδόξου Εκκλησίας εξέχουσα θέση καταλαμβάνει ο τιμώμενος στις 19 Ιανουαρίου άγιος Μάρκος ο Ευγενικός, ο αγωνιστής Επίσκοπος της Εφέσου, ο οποίος αναδείχθηκε ο αδιάψευστος μονομάχος, ο φλογερός υπέρμαχος και ο πιστός φύλακας της Ορθοδοξίας των Ανατολικών Γραικών απέναντι στην επιρροή και απειλή του Παπισμού της Δύσεως. Γι’ αυτό και υπήρξε μέγας ευεργέτης και λαμπρός φωστήρ του Έθνους των Ελλήνων, αφού κράτησε στους ώμους του ανόθευτο όλο τον πνευματικό πλούτο της Ορθοδοξίας, γενόμενος «ὄργανον τοῦ Παρακλήτου», «θεοκρότητος σάλπιγγα τῆς θεολογίας», «ὑπέρμαχος τῶν εὐσεβῶν δογμάτων», «θερμότατος ζηλωτής τῆς πατροπαραδότου ὁμολογίας τοῦ Συμβόλου τῆς Πίστεως», «ἀνατροπέας τῆς παπικῆς ἀλαζονείας», «ἀκένωτος ποταμός τῶν εὐσεβῶν συγγραμμάτων».   Τοιχογραφία του Αγίου Μάρκου του Ευγενικού διά χειρός Φωτίου Κόντογλου ...

Άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας (Φορητή εικόνα «Ποίημα Εμμανουήλ ιερέως του Τζάνε»). (Επιμέλεια Στέλιος Κούκος) Συνέχεια από εδώ: http://www.pemptousia.gr/?p=297467   «Εάν με το παράπτωμα του ενός», λέγει, «πέθαναν πολλοί, η χάρη του Θεού και η δωρεά που ήρθε με τη χάρη του ενός ανθρώπου Ιησού Χριστού, ήταν υπεραρκετή για τους πολλούς». Και λίγο παρακάτω· «Άρα λοιπόν, όπως με το παράπτωμα του ενός η καταδίκη κυριάρχησε σε όλους τους ανθρώπους, έτσι και η δίκαια πράξη του ενός ήταν δικαίωση και ζωή για όλους τους ανθρώπους. Γιατί, όπως με την παρακοή του ενός ανθρώπου έγιναν αμαρτωλοί οι πολλοί, έτσι και με την υπακοή του ενός θα δικαιωθούν οι πολλοί». Τα ίδια διδάσκει πιο καθαρά και στην προς Κορινθίους επιστολή λέγοντας· «Όπως με τον Αδάμ όλοι πεθαίνουν, έτσι και με ...

Ο Γέροντας Αθανάσιος, γεννήθηκε στο χωριό Άσσια το 1925. Το 1940, σε ηλικία 15 χρόνων, προσήλθε στη Μονή Σταυροβουνίου, όπου τρία χρόνια αργότερα ενεδύθη το ράσο, από τον τότε ηγούμενο Βαρνάβα. Το 1946 εκάρη ρασοφόρος μοναχός και το Μέγα Σάββατο του 1950 έλαβε το μέγα σχήμα του μοναχού από τον διάδοχο του Βαρνάβα, Διονύσιο Β’. Το ίδιο έτος χειροτονήθηκε ιεροδιάκονος από τον τότε μητροπολίτη Κιτίου (1948-1950) και μετέπειτα αρχιεπίσκοπο Κύπρου (1950-1977) Μακάριο. Το 1957 χειροτονήθηκε πρεσβύτερος από τον τότε μητροπολίτη Κιτίου Άνθιμο. Πνευματικός χειροθετήθηκε από τον μητροπολίτη Άνθιμο δέκα χρόνια αργότερα, το 1967.   Ο Αθανάσιος εξελέγη ηγούμενος της Μονής Σταυροβουνίου σε διαδοχή του γέροντος Γερμανού, ο οποίος πέθανε στις 31 Αυγούστου 1982. Στις 12 Δεκεμβρίου του έτους αυτού, ο Αθανάσιος προεχειρίσθη ...

Το κοντάκιο, ειδικά του 6ου και 7ου αιώνα, είναι μια έμμετρη ομιλία με στόχο τη διαπαιδαγώγηση των πιστών. Τα πρώτα κοντάκια ήταν δογματικού περιεχομένου και πρέπει να ψάλλονταν μετά την ανάγνωση της ευαγγελικής περικοπής αντί ομιλίας.   Φτάνει στην ακμή του τον 6ο αιώνα με τον Ρωμανό τον Μελωδό Προέλευση και εξέλιξη του κοντακίου   Προδρομικές μορφές του κοντακίου πιστοποιούνται ήδη τον 4ο αιώνα, όμως κατά το 2ο μισό του 5ο αιώνα το κοντάκιο φαίνεται να παίρνει μια πιο πολύπλοκη μορφή, για να φτάσει στην ακμή του τον 6ο αιώνα με τον Ρωμανό τον Μελωδό. Οι κυριότερες θεωρίες για τη γένεση   του κοντακίου είναι οι εξής:           Α. Ευρετής του είδους ήταν ο Ρωμανός ο Μελωδός. Β. Μια δεύτερη άποψη, κατά βάση ελληνικής προελεύσεως, Γ. Μια ...

Ήδη από τους καιρούς της Παλαιάς Διαθήκης λαμβάνουμε ιστορικές πληροφορίες για τον οικουμενικό διάλογο των διαφόρων πολιτισμών και για την βαθειά αλληλεπίδρασή τους. Οι Ιουδαίοι της εποχής αυτής είχαν την ευκαιρία να έρθουν σε άμεση επαφή με την ελληνική σκέψη και τον ελληνικό πολιτισμό διαμέσου των ελληνικών αποικιών της Μικράς Ασίας και της Μέσης Ανατολής, της Αλεξανδρινής εκστρατείας, των εμπορικών συναλλαγών και πολλών Ελλήνων, που ζούσαν μαζί με τους Ιουδαίους. Κατά την Καινή Διαθήκη με την πραγμάτωση του γεγονότος-μυστηρίου της Ενανθρωπήσεως του Κυρίου άρχισε να θεμελιώνεται σταδιακά μέσα στην ιουδαϊκή μήτρα μια νέα πίστη, αυτή του Χριστού. Μέσα σ’ αυτό το περιβάλλον αυτή η νέα θρησκεία, ο Χριστιανισμός, είχε την ευκαιρία να επηρεαστεί άμεσα από το ελληνικό πνεύμα. Το ελληνικό πνεύμα αντιλαμβανόμενο ...