Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

 Συχνά στη θεία Λειτουργία και στις άλλες Ιερές Ακολουθίες της Εκκλησίας αποδίδουμε στον Θεό ιδιότητες που έχουν σχέση με το «ἔλεος«, όπως:«Ἐλέησον ἡμᾶς ὁ Θεός κατά τό μέγα ἔλεός Σου…»· «Ὅτι ἐλεήμων και φιλάνθρωπος Θεός ὑπάρχεις…«,“Ἐλέει, καὶ οἰκτιρμοῖς, καὶ φιλανθρωπίᾳ τοῦ μονογενοῦς σου Υἱοῦ…» , και πολλές άλλες παρόμοιες εκφράσεις ακούμε συχνά στην κοινή μας λατρεία. Οι ιδιότητες αυτές του Θεού αποκαλύπτονται στην Αγία Γραφή, όπου συχνά αναφέρεται ότι ο Θεός είναι :»πλούσιος ἐν ἐλέει» (Εφεσ. 2,4)· «οἰκτίρμων καί ἐλεήμων ὁ Κύριος» (Ψαλμ. 102 , 8). Και όπως γράφει ο Απόστολος Πέτρος «ο Θεός, ο Πατέρας του Κυρίου μας Ιησού Χριστού κατά το μέγα του έλεος (από μεγάλη ευσπλαχνία) μας ξαναγέννησε σε μια καινούρια ζωή …έτσι μπορείτε να ελπίζετε σε μια ...

Στην έκτη εκπομπή «Δια..τροφής, ο λόγος! Ο τρόπος του τρέφεσθαι» πάμε ένα βήμα παραπέρα και αναλύουμε τη σύσταση της διατροφής μας. Τι είναι τα θρεπτικά συστατικά; Σε ποιες κατηγορίες χωρίζονται και από ποια συστατικά αποτελείται η κάθε κατηγορία; Μαθαίνουμε παρέα τα βασικά συστατικά που χρειάζεται ο οργανισμός μας. Και μην ξεχνάτε τη συμβουλή και τη συνταγή ή το τρόφιμο της ημέρας. Για περισσότερες πληροφορίες, όπως επίσης και για να μοιραστούμε ιδέες σχετικές με το φαγητό, ή ακόμη και για να συζητήσουμε τις δικές σας απορίες ή τις δικές σας ανησυχίες σχετικά με τη διατροφή, βρείτε με, στο Instagram: dia.trofis.ologos και στο Facebook: Μαργιάννα Μανώλη Διαιτολόγος Διατροφολόγος. «Να θυμάστε να απολαμβάνετε τις στιγμές σας. Και να μην ξεχνάτε πως εμείς ορίζουμε το φαγητό μας και όχι το φαγητό μας εμάς». Πώς ακούω ...

Γέροντας Εφραίμ Φιλοθεΐτης και Αριζονίτης. (Επιμέλεια Στέλιος Κούκος) 1). Μη καταφρονήτε την συνείδησιν σας, διότι αύτη το καλόν μας συμβουλεύει. Eίναι ο έμφυτος νόμος, που μας εδόθη ως πυξίδα, διά να μας δείχνη τον ίσιον και σωτήριον δρόμον. Υπάρχει αγαθή συνείδησις και πονηρά συνείδησις. H αγαθή είναι, όταν μας συμβουλεύη, βάσει του θείου νόμου, τα παραγγέλματα της σωτηρίας, η δε πονηρά, φωνή του διαβόλου, μας νουθετεί πλανεμένα και διαστρεβλωμένα, έχουσα αιτίαν την οίησιν και τον εγωισμόν! Το να γνωρίσης και να μάθης πώς να διακρίνης την μίαν συνείδησιν από την άλλην, αυτό θα κατορθωθή με την εξομολόγησιν των λογισμών σου και με υπακοήν εις τας συμβουλάς πνευματικού οδηγού. Διότι αυτός θα σου ξεχωρίση και θα σε διαφωτίση, ότι αυτός ο λογισμός σου είναι της αγαθής, φέρ’ ειπείν, ...

Μέγας Βασίλειος. (Επιμέλεια Στέλιος Κούκος) Συνέχεια από εδώ: http://www.pemptousia.gr/?p=298935 7. Εάν προσέχης τον εαυτόν σου, αυτά και πολύ περισσότερα θα εύρης γύρω σου. Και τα μεν παρόντα θα απολαύσης, δεν θα στενοχωρηθής δε δι’ αυτό που λείπει. Παντού όπου και αν ευρίσκεσαι το παράγγελμα αυτό θα σου προσφέρη μεγάλην βοήθειαν. Παραδείγματος χάριν· η οργή σου εκυριάρχησεν εις τα λογικά και οδηγείσαι από τον θυμόν εις λόγια άσχημα και εις πράξεις δυσαρέστους και θηριώδεις; Εάν προσέχης τον εαυτόν σου, θα καταστείλης τον θυμόν, ωσάν κάποιο δύστροπον και δυσκολοχαλίνωτον πουλάρι, προσβαλλόμενος, σαν με μαστίγιον, με το πλήγμα του λόγου. Θα κρατάς και την γλώσσαν και δεν θα χειροδικής εναντίον αυτού που σε εξώργισεν. Επίσης επιθυμίαι που κάμνουν μανιώδη την ψυχήν την ρίχνουν εις βιαίας ορμάς και ακολάστους. Εάν λοιπόν προσέχης ...

Από τα πολλά που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο, υπάρχει κι ένα κείμενο που επιγράφεται «Διάγγελμα τρίτης ηλικίας».  Προηγείται του κειμένου φωτογραφία μιας γιαγιάς που κλαίει με παράπονο, γιατί δεν έχει τη δυνατότητα να επικοινωνήσει με κανένα, αλλά κι ούτε κανείς της κτυπά το κουδούνι. Η μοναξιά της εποχής μας φαίνεται πως δεν είναι η μοναξιά των προηγούμενων εποχών, που δεν υπήρχε τηλέφωνο ούτε συγκοινωνίες εύκολες.  Ίσως οι άνθρωποι τότε να είχαν αποδεχτεί την πραγματικότητα της ζωής τους και να μην περιμέναν τίποτε από κανένα.  Ίσως, πάλι, να μην ένιωθαν μόνοι, γιατί δεν ήταν μόνοι: κάποιοι τους νοιάζονταν αληθινά, τους επισκέφτονταν και τους βοηθούσαν από αγάπη παρά από καθήκον.  Συγγενείς, φίλοι ή γείτονες, ο ένας με τον άλλον συμπορεύονταν τις δύσκολες, κυρίως, ώρες. Σήμερα, ...

Η έννοια του αγαθού εμφανίζεται στον άνθρωπο όταν η αρχή της επιλογής φτάσει στην τελειότητα της , όταν, δηλαδή,  θα είναι σε απόλυτη και τέλεια συμφωνία με τη φύση. Μέσα από  την πλήρη εναρμόνιση αποκαλύπτεται  η φυσική ικανότητα του να νοεί και να αντιλαμβάνεται τις  καθαρές  αξίες των φυσικών πραγμάτων  και να  διακρίνει τις  υψηλότερες από αυτές.  Ο νοήμων άνθρωπος μιμούμενος το πρότυπο της φύσης  άρχισε να επιλέγει με βάση αυτές τις αθάνατες φυσικές αξίες  ότι είναι ισάξιο για την αξία του και μόνο και όχι σαν μέσο για κάποιο σκοπό. Ό,τι είναι ανώτερο και επιθυμείτε  και επιλέγεται για την καθαυτή αξία του  είναι αγαθό. (Long,2012:296). Το αγαθό στη Στωική ηθική έχει μια ορισμένη αξιολογική ιεραρχία: είναι το καθαυτό «αγαθόν», ...

Η εορτή των Τριών Ιεραρχών είναι ημέρα λαμπρής για τα Ελληνικά γράμματα και την παιδεία μας γενικότερα. Ήδη, ο πανηγυρικός εορτασμός «των τριών μεγίστων φωστήρων της τρισηλίου θεότητος» διάγει τον τρίτο αιώνα ζωής στη χώρα μας. Πότε και από ποιον όμως καθιερώθηκε η εορτή της Σύναξης των τριών αγίων; Γυρίζοντας των χρόνο, θα δούμε, πως η κατάληξη στη σύνθεση των τριών προσώπων, δηλαδή τον Άγιο Βασίλειο τον Μέγα, τον Θεολόγο Γρηγόριο και τον Ιωάννη τον Χρυσόστομο, έχει τις καταβολές του στο Βυζάντιο. Ο κοινός εορτασμός όμως οφείλεται σε μια σπουδαία μορφή του 11ου αιώνα, τον Επίσκοπο Ευχαϊτων, Ιωάννη Μαυρόποδα. Οι Τρεις Ιεράρχες στη συνείδηση των Βυζαντινών Κάθε εποχή αναδεικνύει προσωπικότητες οι οποίες, με τον δικό τους τρόπο, την σφραγίζουν. Έτσι, και ο Βυζαντινός ...

Γέροντας, Ιερομόναχος, π. Γεώργιος (Καψάνης), (1935-2014), Προηγούμενος Ι.Μ. Οσίου Γρηγορίου, Αγίου Όρους. (Επιμέλεια Στέλιος Κούκος) Όλοι αισθανόμαστε ότι φέρουμε τα ίχνη του παλαιού ανθρώπου. Κύριο χαρακτηριστικό του είναι η φιλαυτία, δηλαδή η αρρωστημένη εγωκεντρική «αγάπη» του εαυτού μας. Η φιλαυτία δεν μας αφήνει να αγαπήσουμε αληθινά και ανιδιοτελώς το Θεό και τον άνθρωπο. Από τη φιλαυτία γεννιούνται τα πάθη. Εμπαθείς καθώς είμαστε δεν μπορούμε να συνδεθούμε απαθώς με τα άλλα ανθρώπινα πρόσωπα και τα πράγματα. Οι σχέσεις μας γίνονται εμπαθείς και εγωιστικές και μας εμποδίζουν να χαρούμε αληθινά τους συνανθρώπους μας και τα άλλα αγαθά του κόσμου. Αυτό τελικά μας οδηγεί στη μοναξιά, το κενό, το αδιέξοδο. Όταν λοιπόν λέμε παλαιό άνθρωπο, εννοούμε τον αρρωστημένο εγωκεντρισμό, από τον οποίο όλοι μας, άλλος λιγότερο και άλλος περισσότερο, πάσχουμε. Πώς θα απαλλαγούμε ...

Μέγας Βασίλειος. (Επιμέλεια Στέλιος Κούκος) Συνέχεια από εδώ: http://www.pemptousia.gr/?p=298845 6. Έχεις πάλιν κακήν καταγωγήν και είσαι άσημος, πτωχός από πτωχούς, χωρίς εστίαν, χωρίς πατρίδα, αδύνατος, στερείσαι τα καθημερινά, τρέμεις αυτούς που κατέχουν την εξουσίαν, φοβάσαι και εντρέπεσαι όλους εξ αιτίας της ταπεινότητος του βίου σου; Αλλ’ ο «πτωχός, λέγει, δεν απειλείται» μη λοιπόν απελπισθής· μη απορρίψης κάθε καλήν ελπίδα, διότι τίποτε αξιοζήλευτον δεν έχεις εις το παρόν, αλλ’ οδήγησε την ψυχήν σου υψηλά, και προς τα αγαθά, που έχει κιόλας δημιουργήσει διά σε ο Θεός και προς αυτά, που σύμφωνα με την υπόσχεσίν του απόκεινται εις το μέλλον. Και πρώτα – πρώτα είσαι λοιπόν άνθρωπος· το μόνον θεόπλαστον από τα ζώα. Δεν αρκεί λοιπόν αυτό, εφόσον στοχάζεσαι σωστά, το ότι έχεις διαπλασθή προς την ουράνιον γαλήνην ...

Ομιλία του Καθηγουμένου της Ι.Μ.Μ. Βατοπαιδίου Γέροντα Εφραίμ σε εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στο Παπαστράτειο Μέγαρο Αγρινίου με αφορμή την εορτή των Τριών Ιεραρχών.

Στην πέμπτη εκπομπή «Δια..τροφής, ο λόγος! Ο τρόπος του τρέφεσθαι» μιλάμε για το πιο διαδεδομένο πρότυπο διατροφής, τη Μεσογειακή Διατροφή. Πως ξεκίνησε; Που στηρίχτηκε; Ποια η σύστασή της και ποια η σχέση της με τα διάφορα νοσήματα; Χρήσιμες πληροφορίες για το πιο γνωστό και ασφαλή τρόπο διατροφής. Και μην ξεχνάτε τη συμβουλή και τη συνταγή ή το τρόφιμο της ημέρας. Για περισσότερες πληροφορίες, όπως επίσης και για να μοιραστούμε ιδέες σχετικές με το φαγητό, ή ακόμη και για να συζητήσουμε τις δικές σας απορίες ή τις δικές σας ανησυχίες σχετικά με τη διατροφή, βρείτε με, στο Instagram: dia.trofis.ologos και στο Facebook: Μαργιάννα Μανώλη Διαιτολόγος Διατροφολόγος. «Να θυμάστε να απολαμβάνετε τις στιγμές σας. Και να μην ξεχνάτε πως εμείς ορίζουμε το φαγητό μας και όχι το φαγητό μας εμάς». Πώς ακούω pemptousia.fm; ...

  Ο Λεωνίδας Αστέρης σε μια δεξιοτεχνική εκτέλεση του άσματος «Στους στεναγμούς μου τα βουνά» από τη Συλλογή Αρμονία του Σ. Βλαχόπουλου. Ο τ. Άρχων Πρωτοψάλτης του πατριαρχικού αναλογίου πέρα από την ψαλτική του δεινότητα διακρίθηκε και στην κοσμική μουσική. Είναι απόφοιτος του Ωδείου Λυρικής Σκηνής καί Τέχνης καί Πρωταγωνιστής της Λυρικής Κωνσταντινουπόλεως. Μαθήτευσε στην Μοζάρτιον Σχολήν εν Σάλσμπουργκ και βραβεύτηκε κατά καιρούς για τα κονσέρτα και τις μονωδίες του στο οπερατικό τραγούδι. Είναι ένα παράδειγμα προς μίμηση για όλους τους ψάλτες για την μοναδική του δεξιοτεχνία τοποθέτησης της φωνής. Στίχος Α΄ «Αχ, στους στεναγμούς μου τα βουνά Αχ, αμάν ηχολογούν παντοτινά. Αχ, οικτρώς ελεεινολογούν Αχ, αμάν τα μεγάλα μου δεινά.»

Κατά τα έτη της εθνικής ανεξαρτησίας εκ του τουρκικού ζυγού υπήρχον ιδιώται επιστήμονες ιατροί, πολλοί των οποίων είχον σπουδάσει εις πανεπιστήμια της Δύσεως και κυρίως της Ιταλίας , καλούμενοι και ιατροφιλόσοφοι, γενόμενοι αντικείμενον ιδιαιτέρου σεβασμού υπό της κοινωνίας και των αρχών, φέροντες το προνόμιον της ελευθέρας επιλογής της ενδυμασίας των. Η ιατρική επιστήμη, ως γνωστόν, ήτο η προσφιλεστέρα επιστήμη διά τους δυναμένους να σπουδάσουν εις το εξωτερικόν, λόγω της αμέσου χρησιμότητος της και των εμφανών αναγκών, διά την ορθήν περίθαλψιν των ασθενών, εις την υπό ζυγόν ευρισκομένην Ελλάδα . Η επιλογή των πανεπιστημίων της Ιταλίας διά σπουδάς των Ελλήνων, δεν οφείλετο μόνον εις την γειτνίασιν των χωρών, αλλά κυρίως εις το γεγονός ότι εις τα Ιταλικά πανεπιστήμια εδίδαξαν διαπρεπείς Έλληνες λόγιοι προ ...

Αρχιμανδρίτης Αιμιλιανός Σιμωνοπετρίτης (1934-2019).  (Επιμέλεια Στέλιος Κούκος) Συνέχεια από εδώ: http://www.pemptousia.gr/?p=298703   “Eάν θέλης, τι ποτε λαβείν και χρείαν αυτού έχης, μη γογγύσης κατά του αδελφού σου, ότι διατί ουκ ενόησε δούναι μοι αυτό αφ’ εαυτού, αλλ’ ειπέ εν παρρησία, μετά απλότητος, ποίησον αγάπην, δος μοι τόδε, ότι χρείαν έχω”. Ας υποθέσωμε ότι έρχεται κάποιος στο μοναστήρι μας να μονάση και χρειάζεται κάτι. Όλοι έχουν από όλα, μόνον αυτός δεν έχει, δεν λέγει όμως τίποτε. Περιμένει οι άλλοι να του δώσουν αυτό που του λείπει, το απαιτεί μέσα στην ψυχή του. Αυτό δεν είναι σωστό, λέγει ο αββάς Ησαίας. Μην κρατάς φίδι μέσα στο μυαλό σου. Ό,τι σου χρειάζεται, πήγαινε και πες το στον Γέροντά σου, ώστε να σου το τακτοποιήση ή να σου εξηγήση γιατί ...

Μέγας Βασίλειος. (Επιμέλεια Στέλιος Κούκος) Συνέχεια από: http://www.pemptousia.gr/?p=298697 Πρόσεχε, λοιπόν, τον εαυτόν σου. Αυτός ο λόγος θα σου χρησιμεύση σαν κάποιος καλός σύμβουλος που υπενθυμίζει τα ανθρώπινα και όταν λαμπρά ευημερής και όταν ολόκληρος η ζωή κυλά κατά την φυσικήν φοράν των πραγμάτων. Αλλ’ όμως και όταν πιέζεσαι κάτω από δύσκολους περιστάσεις, ευκαιριακώς θα ήταν δυνατόν να επαναλαμβάνεται εις την καρδίαν, ώστε μήτε λόγω επάρσεως να επαρθής εις υπερβολικήν αλαζονείαν, μήτε από απελπισίαν να καταρρεύσης εις χυδαίαν μελαγχολίαν. Υπερηφανεύεσαι διά τον πλούτον, και καυχάσαι διά τους προγόνους, και χαίρεσαι διά την πατρίδα και το σωματικόν κάλλος και διά τας τιμάς που δέχεσαι από όλους; «Πρόσεχε σεαυτώ», διότι είσαι θνητός· «χώμα είσαι και εις το χώμα θα πας». Κύτταξε τριγύρω αυτούς που πριν από εσέ έχουν δοκιμασθή ...

Ένας άλλος ηθικός προβληματισμός σχετικά με τους ογκολογικούς ασθενείς τελικού σταδίου είναι το κατά πόσο η δύναμη της πίστης μπορεί να τους προσφέρει βοήθεια. Εξάλλου, σε όλους σχεδόν τους Βίους των Αγίων αναφέρεται η δύναμη της πίστης των ανθρώπων που ασθενούν, ακόμη και από ανίατη νόσο, όπως και οι θαυματουργικές θεραπείες πολλών από αυτούς. Οι Άγιοι και ιδιαίτερα η Θεοτόκος προβάλλονται ως “ιατροί ψυχών και σωμάτων”. Τα αγιολογικά κείμενα που διηγούνται θαυματουργικές ιάσεις με τη χάρη της Παναγίας είναι πάρα πολλά. (Στυλιανίδου, 2018). Ο άνθρωπος ζώντας μέσα στη σύγχρονη κοινωνία, έμαθε να είναι υλιστής, νιώθει ισχυρός και κάποιες φορές – ίσως και ασυνείδητα – παρατηρείται έκπτωση της πίστης του στον Θεό, στο Χριστό, στην Παναγία, στους Αγίους. Όταν όμως πάσχει από ...

Παρακολουθήστε το τέταρτο μέρος από την 1η Διαδικτυακή σύναξη με τον Γέροντα Εφραίμ, Καθηγούμενο της Ι.Μ.Μ. Βατοπαιδίου και Ρωσόφωνους πιστούς που πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 10 Δεκεμβρίου 2020.

Βασικό στοιχείο στις διάφορες νεοπαγανιστικές  ομάδες αποτελεί η εμπαθής, απαξιωτική, φανατισμένη και μέχρις ακροτήτων τοποθέτησή τους, απέναντι στο πρόσωπο του Κυρίου, των Προφητών, των αγίων Αποστόλων και των αγίων Πατέρων της Εκκλησίας μας. Ο κατ’ εξοχήν όμως Απόστολος, για τον οποίο εκφρά ζονται με απίστευτη εμπάθεια και φανατισμό είναι ο απ. Παύλος, εναντίον του σεπτού πρόσωπου του οποίου επιστρατεύονται κάθε είδους φαντασιοκοπήματα, τα οποία κινούνται μεταξύ φανατισμένης εμπάθειας και κακοποίησης των ιστορικών δεδομένων, και φθάνουν μέχρι ιδεοληψίας. Στην συνέχεια θα παραθέσουμε, ενδεικτικώς, μερικούς μόνο, νεοπαγανιστικούς ισχυρισμούς για τον απ. Παύλο και θα τους σχολιάσουμε με συντομία, για να γίνει αντιληπτό, κατά τρόπο σαφή, το μίσος των σύγχρονων νεοπαγανιστών εναντίον του προσώπου και του έργου του απ. Παύλου. Στους ανιστόρητους και δυσφημιστικούς ισχυρισμούς ...

Μια αναφορά στα έργα του Φώτη Κόντογλου. Η ηχογράφηση έγινε στον ραδιοφωνικό σταθμό της Ιεράς Μητροπόλεως Λεμεσού. Διαβάζει ο Πρωτοσύγκελλος της Ι.Μ. Λεμεσού Αρχιμανδρίτης Ισαάκ. Your browser does not support the audio element.