Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

Με αυτόν τον τρόπο λοιπόν διάκεινται οι Άγιοι Πατέρες της Εκκλησίας μας σε θέματα που αφορούν την επιστήμη. Όμως δεν θα μπορούσαμε να μην προβούμε στον έλεγχο των πρώτων στίχων του βιβλίου της Γενέσεως, που αποτελούν το κύριο κομμάτι της κοσμογονίας του Χριστιανισμού. Εκεί βλέπουμε το έργο του Θεού να συντελείται σε επτά ημέρες, έξι δημιουργικές και μία για την ανάπαυσή Του. Ο αριθμός 7 υπάρχει σε πολλές αναφορές στο κείμενο, και μπορούμε να πούμε πως είναι συμβολικός όπως και στην Αποκάλυψη.43 Μετά τον εισαγωγικό στίχο η ενότητα χωρίζεται σε επτά παραγράφους, που κάθε μία αντιστοιχεί σε μία από τις επτά ημέρες, ακόμα κάθε ένα από τα ουσιαστικά που εκφράζουν βασικές θεολογικές έννοιες, όπως «Θεός», «ουρανοί», «γη», επαναλαμβάνονται σε έναν ...

Η αναγκαιότητα της διδασκαλίας του μαθήματος των Θρησκευτικών για τη διατήρηση της γλωσσικής ταυτότητας των πολιτισμών Μέσα από το μάθημα των Θρησκευτικών οι μαθητές έρχονται σε επαφή με το γλωσσικό πλούτο και το ιδιαίτερο συμβολικό λεξιλόγιο της Εκκλησίας τους, που είναι από τα βασικότερα συστατικά του γλωσσικού πολιτισμού τους. Αντιλαμβάνονται την αξία της θρησκευτικής συμβολικής γλώσσας και του θρησκευτικού συμβόλου. Οι μαθητές καταλαβαίνουν το βαθύτερο περιεχόμενο των λέξεων που χρησιμοποιούν. Το μάθημα των Θρησκευτικών συμβάλλει στην εκμάθηση από τους μαθητές, του κατάλληλου γλωσσικού κώδικα, που θα τους βοηθήσει να κατανοήσουν τα προσφερόμενα στο μάθημα των Θρησκευτικών μορφωτικά αγαθά. Έχει σαν σκοπό τη διατήρηση της γλώσσας, μέσω της οποίας θα διαλέγονται για βασικά θέματα του πολιτισμού τους. Για παράδειγμα, οι Ορθόδοξοι χριστιανοί μαθητές, θα ...

Μια εκπομπή που προσπαθεί να παρουσιάσει πτυχές της Ορθόδοξης παράδοσής μας, ικανές να αγγίξουν την καρδιά μας και να την ωθήσουν στην αγάπη του Θεού. Επιμελείται και παρουσιάζει ο π. Γεώργιος Σχοινάς. Πώς ακούω pemptousia.fm; Πώς χρησιμοποιώ το podcast σε κινητές συσκευές; – Οδηγίες χρήσης

Η πρόσφατη επιλογή του Σεβ. Μητροπολίτου Καλλιουπόλεως και Μαδύτου Στεφάνου, του και μουσικολογιωτάτου, ως Αρχιερατικώς Προϊσταμένου των Ταταούλων της Πόλης έφερε στο νου μου έναν επίσης μουσικό προκάτοχό του, ο οποίος υπηρέτησε στην ίδια θέση πριν από 100 και πλέον χρόνια: ο θρακιώτης Μελισσηνός Χριστοδούλου, επίσκοπος Παμφίλου και μετέπειτα Μαρωνείας (1855-1921). Είναι από τους επισκόπους του Πατριαρχείου, που είχε ουσιαστική συμβολή στα θέματα της μουσικής, αλλά ήταν και συγγραφέας αξιόλογων βιβλίων. Απόφοιτος της Μεγάλης του Γένους Σχολής, για λίγο επαγγέλθηκε τον δάσκαλο και στη συνέχεια σπούδασε στην Αθήνα Νομικά, όπου και αναγορεύτηκε διδάκτωρ Νομικής. Είχε διατελέσει και ψάλτης πριν την χειροτονία του. Στα τέλη του 19ου αιώνα ο τύπος της Πόλης τον επαινεί για την αγάπη του προς την εκκλησιαστική μουσική, αλλά και ...

Άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος. Αγίου Συμεών του Νέου Θεολόγου, Λόγος 35ος, Ευχαριστία 1η Ευχαριστία προς τον Θεόν διά τας δωρεάς, τας όποιας ηξιώθη να λάβη, παρ’ αυτού. Και διδασκαλία περί του ότι ο Θεός πάντοτε φανερώνεται εις όσους είναι καθαροί εις την καρδίαν και με ποίους τρόπους φανερώνεται και πώς το αντιλαμβανόμεθα. Σ’ ευχαριστώ και σε λατρεύω και γονατίζω ενώπιόν σου, Κύριε των πάντων και πανάγιε Βασιλεύ, διότι με ελέησες και με ετίμησες και με εδόξασες -καίτοι είμαι ανάξιος- όπως συ ηθέλησας εξ αρχής και άνωθεν, αφού και προτού δημιουργηθή ο κόσμος από εσέ, με είχες ολόκληρον εντός σου, και με ετίμησες και με εδόξασες με το λογικόν και με την ιδικήν σου εικόνα. Διότι δεν εδημιούργησες τα πάντα εκ του μηδενός διά ...

Στη δέκατη τέταρτη εκπομπή «Δια..τροφής, ο λόγος! Ο τρόπος του τρέφεσθαι» μιλάμε για τη διατροφή των ενηλίκων, που όμως είναι άνω των 65 ετών. Ποιες είναι οι διατροφικές, θρεπτικές και θερμιδικές απαιτήσεις και ανάγκες που υπάρχουν σε εκείνη την ηλικία; Ποιες αλλαγές επηρεάζουν τη διατροφή μας; Και μερικές χρήσιμες συμβουλές για να διατηρήσουμε, όσο μπορούμε, μια ισορροπημένη πρόσληψη τροφής. Και μην ξεχνάτε τη συμβουλή και τη συνταγή ή το τρόφιμο της ημέρας. Για περισσότερες πληροφορίες, όπως επίσης και για να μοιραστούμε ιδέες σχετικές με το φαγητό, ή ακόμη και για να συζητήσουμε τις δικές σας απορίες ή τις δικές σας ανησυχίες σχετικά με τη διατροφή, βρείτε με, στο Instagram: dia.trofis.ologos και στο Facebook: Μαργιάννα Μανώλη Διαιτολόγος Διατροφολόγος. «Να θυμάστε να απολαμβάνετε τις στιγμές σας. Και να μην ξεχνάτε πως εμείς ...

Παρακολουθήστε την 2η Διαδικτυακή Σύναξη με τον Γέροντα Εφραίμ, Καθηγούμενο της Ιεράς Μεγίστης Μονής Βατοπαιδίου και ρωσόφωνους πιστούς, που πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 4 Φεβρουαρίου 2021.

Ο Πρωτοπρ. Νικόλαος Χαμαμτζόγλου, Εφημέριος του Ιερού ναού αγ. Δημητρίου Πολιούχου Θεσσαλονίκης μιλάει για τη ποιμαντική δραστηριότητα της Εκκλησίας σήμερα με αφορμή την «Χριστιανική Καταφυγή Νέων», το πολυδύναμο πνευματικό κέντρο του αγ. Δημητρίου.

Ο Καθηγητής κ. Ελευθέριος Φερεκύδης, Χειρούργος – Ωτορινολαρυγγολόγος, στο πρώτο από τα τέσσερα μέρη της συνέντευξής του στην Πεμπτουσία αναφέρεται στον τόπο καταγωγής του την Κωνσταντινούπολη και στο Οικουμενικό Πατριαρχείο μέσα από τα βιώματα και τις εμπειρίες του στον τόπο όπου χτυπά η καρδιά του Ελληνισμού. Ο κ. Φερεκύδης αναφέρεται και στην περίοδο του διωγμού των Ελλήνων από την Πόλη καθώς και στους Κρυπτοχριστιανούς.

Κάθε φορά που ασχολείται κανείς με τη λαϊκή παράδοση και αυτή την μαγική ατμόσφαιρα της ελληνικής υπαίθρου που ήξερε να χρωματίζει τους μήνες και τις μέρες του ενιαυτού, αισθάνεται μία αδιόρατη μελαγχολία για πράγματα που χάθηκαν από εποχές που δεν διέθεταν ούτε ένα μικρό κλάσμα των μηχανών της χαράς -της δήθεν χαράς- που έχουμε σήμερα. Μαζί, αισθάνεται και μία νοσταλγία για μια ιστορικές περιόδους που, καθώς δεν τις ζήσαμε, φαίνεται πως κυκλοφορούν στο αίμα μας,  στο –τρόπον τινά- εθνικό μας DNA και σε ανύποπτες στιγμές αναδύονται και μας θυμίζουν. Και αφού το παρελθόν δεν επιστρέφει, επιστρέφει αυτή η νοσταλγία ως ένα μέτρο ποιότητας της χαράς και της κοινοτικότητας, που τόσο πια έχει φτηνύνει. Ιδιαίτερα για τον Φεβρουάριο, δεν έχουμε κρατήσει έθιμα, ...

Οι Επαναστάσεις και η Αντίσταση στον Οθωμανό κατακτητή θα φέρουν την πολυπόθητη Ανάσταση του Γένους, τίποτα δεν έγινε με μιας, αλλά με αρκετές θυσίες και με πολύ αίμα, για τα ιερά, ποθητά και τα δίκαια των Ελλήνων. Όπως παντού σε όλη την υπόδουλη Ελλάδα, έτσι και στο Μωριά. Θα χυθεί ως ιερή θυσία, το άφθονο χριστιανικό αίμα, πάνω στο βωμό των ιδανικών, της πίστης, της πατρίδας και της οικογένειας. Ώστε σε εμάς να θυμίζουν τα αιώνια και να ζητούν την ιερή δικαίωσή τους, ανά την ιστορία και τους αιώνες, καθώς και μέσω του διαχρονικού ιερού καθήκοντος για τους νεώτερους Έλληνες. Θαρρετά και γενναία με καμάρι τραγουδούσαν τα παιδιά των ελλήνων, των ελληνικών σχολείων, στις Εθνικές μας Παρελάσεις, ότι η Ελλάδα ποτέ ...

Προ καιρού παραβρέθηκα σε μία συζήτηση, η οποία αποδείχθηκε πολλαπλώς χρήσιμη για την επισήμανση του βασικού προβλήματος του ανθρώπου. Για την ακρίβεια, δόθηκε η δυνατότητα να επιβεβαιώσω για μία ακόμη φορά το πρόβλημα, γεγονός που μου δημιούργησε και πάλι απαισιόδοξες σκέψεις για την πορεία μας ως ανθρώπων. Συγκεκριμένα, οι συζητητές μιλούσαν για τα φλέγοντα εθνικά και κοινωνικά μας θέματα, οπότε σε κάποια στιγμή ο ένας είπε ότι για τα θέματα αυτά έχει κυκλοφορηθεί ένα πολύ ωραίο βιβλίο που δίνει κατατοπιστικές πληροφορίες. Πρότεινε μάλιστα να το δώσει στον συνομιλητή του προς ενημέρωση. ‘Ο άλλος έδειξε ενδιαφέρον, αλλά μόλις έμαθε τον συγγραφέα του βιβλίου, κούνησε αρνητικά το κεφάλι παρατηρώντας: «῎Οχι, δεν το θέλω ούτε πρόκειται ποτέ να το διαβάσω. Δεν ανήκει ο ...

Μια εκπομπή νοεράς παρουσίας στον χρόνο και τον χώρο της Αγίας Γης, εκεί όπου έστησαν οι πόδες του Κυρίου. Επιμελείται και παρουσιάζει ο Πρωτοπρεσβύτερος Σπυρίδων Λόντος. Πώς ακούω pemptousia.fm; Πώς χρησιμοποιώ το podcast σε κινητές συσκευές; – Οδηγίες χρήσης

Άγιος Νικόδημος Αγιορείτης (1749-1809). (Επιμέλεια Στέλιος Κούκος) Συνέχεια από: http://www.pemptousia.gr/?p=300623 Και, 3ο. Η ιερή Προσευχή είναι όντως αναγκαιότατη, σχεδόν σε κάθε αναπνοή του ανθρώπου. Διότι, με το να είναι, ως ασώματος, αεικίνητος ο νους του ανθρώπου, σε κάθε στιγμή και σε κάθε αναπνοή του, μπορούν να του έλθουν οι προσβολές των πονηρών λογισμών, και μ’ αυτές τις προσβολές να του κάνει πόλεμο και να τον πληγώνει ο παντοτεινός εχθρός του ανθρώπινου γένους, ο διάβολος. Γι’ αυτό, λοιπόν, έχει ανάγκη ο άνθρωπος, στην κάθε του αναπνοή σχεδόν, να βαστάει το όπλο της θείας Προσευχής, για να μπορεί μ’ αυτό να πολεμεί τον εχθρό και να εκμηδενίζει τις προσβολές και τις επιθέσεις του. Και να έχει ο άνθρωπος διαρκώς τον φόβο, μήπως τον εύρει άοπλον ο εχθρός ...

Η είδηση του θανάτου της Μαίρης Θεολόγη, της σημαντικότερης ερευνήτριας που συνέβαλε τα μέγιστα στη διάσωση και διάδοση της ελληνικής λαϊκής παράδοσης των καραγκούνηδων, που υπηρέτησε και είδε το έργο της ν΄αναγνωρίζεται εντός και εκτός συνόρων, σκόρπισε απέραντη θλίψη σήμερα το βράδυ. Η Μαίρη Θεολόγη έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 87 ετών, μετά από προβλήματα υγείας που παρουσίαζε τον τελευταίο καιρό. Ενέπνευσε, αφύπνισε, δίδαξε, αγάπησε, αγαπήθηκε, αγκάλιασε, μάλωσε και πάντα αγέρωχη.

Ο  Δημήτριος Γαλάνης, ερευνητής, χοράρχης, ερμηνευτής και Δάσκαλος της ελληνικής ψαλτικής τέχνης, προσφέρει στο φιλόμουσο κοινό της μουσικής μας πατριδογνωσίας, το τετράτομο θεωρητικό του έργο με τίτλο: «Μαθήματα Βυζαντινής Μουσικής», καρπός ερευνών στη χειρόγραφη και προφορική παράδοση της μουσικής μας κληρονομιάς. Διακονεί με τον τρόπο αυτό τις παρακαταθήκες που παρέλαβε από τους Δασκάλους του, διασώζοντας και διαδίδοντας το περιεχόμενο αυτών και στους ερευνητές που ακολουθούν. Ο κόπος, η αγάπη και οι αγωνίες του για τη διάσωση της τέχνης αυτής αποτυπωμένες στις σελίδες των τεσσάρων βιβλίων-τόμων, (Α΄ τόμος, αριθμός σελιδών 108, έκδοση 2009, Β΄ τόμος, αριθμός σελιδών 366, έκδοση 2010, Γ΄ τόμος, αριθμός σελιδών 299, έκδοση 2013 και Δ΄ τόμος, αριθμός σελιδών 268, έκδοση 2017), που έχω την ιδιαίτερη τιμή και χαρά ...

Όσιος Πορφύριος (1906-1991) (Φωτογραφία Αγιορειτική Φωτοθήκη). (Επιμέλεια Στέλιος Κούκος) Όταν ήμουν στο Όρος, κι εγώ ο καημένος δεν ήθελα να φύγω, αρρώστησα γιατί μια μέρα βράχηκα. Κουβαλούσα ένα τσουβάλι με σαλιγγάρια στην πλάτη και έπαθα πλευρίτη. Οι πατέρες μού είπαν να φύγω γιατί εκεί δεν είχε τι να φάω. Όταν ήρθα στην Αθήνα, σηκωνόμουν κάθε μέρα την νύχτα για τις ακολουθίες, και βρισκόμουν κι εγώ νοερώς στον Άι Γιώργη (στο εκκλησάκι του κελλιού του στα Καυσοκαλύβια) με τους πατέρες. Έβλεπα μια-μια τις εικόνες και αισθανόμουν την οσμή του Αγίου Όρους και την παρουσία των μοναχών. Όταν δε έλεγα την ευχή καθόμουν πάνω σ’ ένα βράχο, νοερώς, απ’ όπου αγνάντευα το Αιγαίον. Κι ήταν το σώμα μου εδώ κι η ψυχή μου ήταν στο Άγιον Όρος. Έτσι είναι, ...

Κρίσεις και επέτειοι έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό: Προτείνουν, και κάποιες φορές επιβάλλουν, απολογισμούς. Στη δική μας περίπτωση, το 2021 συνδυάζει και τα δύο: Από τη μία, βιώνουμε τα αποτελέσματα μιας πρωτόγνωρης, τουλάχιστον για τις τελευταίες γενιές, κρίση εξαιτίας θέματος υγείας και από την άλλη γιορτάζουμε την διακοσιοστή επέτειο από την ελληνική παλιγγενεσία. Οι χώροι, τους οποίους θα παρατηρήσει κάνεις, προκειμένου να βγάλει συμπεράσματα σχετικά με τις επιπτώσεις αλλά και τις αποκαλύψεις που, έμμεσα ή άμεσα, επιφέρουν οι δύο αυτές περιστάσεις, εξαρτάται από το πού τον έταξε η ζωή. Στη δική μου περίπτωση, οι δύο χώροι έχουν να κάνουν με την Εκκλησία και το ελληνικό σχολείο. Αν και όλα σχετίζονται μεταξύ τους, εννοώ δηλαδή πως, και η ιστορική επέτειος αγγίζει την εκκλησία αλλά και ή ...

Ο άγιος Νικόλαος Καβάσιλας έζησε τον 14ο αιώνα σε μια ταραγμένη εποχή, στην οποία θα μπορούσε κανείς να εντοπίσει αναλογίες με την σημερινή. Συγκεκριμένα,  την περίοδο που τα πολεμικά γεγονότα με τους εξωτερικούς εχθρούς του Βυζαντίου κορυφώνονταν και οι άνθρωποι σπαράσσονταν από τα έντονα οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα, ξέσπασαν οι λεγόμενες ησυχαστικές έριδες. Ο άγιος Νικόλαος  υπήρξε λαϊκός θεολόγος και αυτοκρατορικός σύμβουλος και τα χαρακτηριστικά της θεολογίας του είναι η μετριοπάθεια και η σύνεση σε μια εποχή έντονων αντιθέσεων. Βασικοί άξονες της διδασκαλίας του, που είναι διαχρονική αλλά και επίκαιρη ταυτόχρονα,  είναι  ότι  ο άνθρωπος «τρέχει» προς τον Χριστό όχι από τον φόβο της τιμωρίας ή την προσδοκία της αμοιβής, αλλά από ευγνωμοσύνη και αγάπη προς τον Θεό και επίσης ...

Μια εκπομπή που προσπαθεί να παρουσιάσει πτυχές της Ορθόδοξης παράδοσής μας, ικανές να αγγίξουν την καρδιά μας και να την ωθήσουν στην αγάπη του Θεού. Επιμελείται και παρουσιάζει ο π. Γεώργιος Σχοινάς. Πώς ακούω pemptousia.fm; Πώς χρησιμοποιώ το podcast σε κινητές συσκευές; – Οδηγίες χρήσης