Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

«Ο ύπνος είναι σπουδαίο συστατικό της φύσεώς μας, απεικόνιση του θανάτου, αργία των αισθήσεων» (άγιος Ιωάννης της Κλίμακος) Η πιο δύσκολη ώρα για τον άνθρωπο της εποχής μας είναι η ώρα του ξυπνήματος. Μικρότεροι και μεγαλύτεροι, όταν έρχεται η ώρα να σηκωθούμε από το κρεβάτι, έχουμε έναν λογισμό στον νου μας: «είμαι κουρασμένος»!  Και συνοδεύεται ο λογισμός με άλλους, παρεμφερείς: «ποιος ξυπνάει πάλι;», «άσε με λίγο ακόμη», «πάλι χτύπησε το ξυπνητήρι». Ιδίως τα παιδιά, αν μπορούσαν να κοιμηθούν μέχρι το μεσημέρι, θα ήταν ευτυχισμένα! Το βλέπουμε αυτό στις διακοπές. Αντίθετα, δεν τους πειράζει το ξενύχτι. Μπροστά στην οθόνη του υπολογιστή, της τηλεόρασης ή του κινητού στις μέρες μας, τα παιδιά χτίζουν την προσωπικότητα του ανθρώπου που δεν βιάζεται να κοιμηθεί, αλλά και ...

Ο Αρχιμ. Παύλος Μικραγιαννανίτης καταθέτει τις προσωπικές εμπειρίες του από τον μακάριο Γέροντα Εφραίμ Κατουνακιώτη, επισημαίνοντας το χάρισμα της πνευματικής πατρότητας που διέθετε ο Γέροντας Εφραίμ, αναπαύοντας πολλούς μοναχούς και κληρικούς που κατέφευγαν σε αυτόν για να ζητήσουν τις προσευχές και τις πνευματικές νουθεσίες του.

Ο Θεολόγος Νικόλαος Ζαΐμης μιλά με τον πρωτοπρεσβύτερος π. Σπυρίδωνα Βασιλάκο, Θεολόγο – Συγγραφέα, Υπεύθυνο του Ραδιοφωνικού Σταθμού της Ιεράς Μητροπόλεως Θηβών και Λεβαδείας, για τον σύγχρονο άγιο της Εκκλησίας μας όσιο Εφραίμ τον Κατουνακιώτη με αφορμή την έκδοση του νέου βιβλίου του π. Σπυρίδωνα με τίτλο: «»Έλα φως…» Συνάντηση με τον Όσιο Εφραίμ τον Κατουνακιώτη» λίγες μέρες πριν τον πρώτο εορτασμό της μνήμης του Αγίου μετά την αγιοκατάταξή του από την Σύνοδο του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Ο π. Σπυρίδων Βασιλάκος μιλά για την ζωή και τη διδασκαλία του Αγίου μέσα από μαρτυρίες ανθρώπων που γνώρισαν και συνδέθηκαν με τον άγιο Εφραίμ.

Μια εκπομπή νοεράς παρουσίας στον χρόνο και τον χώρο της Αγίας Γης, εκεί όπου έστησαν οι πόδες του Κυρίου. Επιμελείται και παρουσιάζει ο Πρωτοπρεσβύτερος Σπυρίδων Λόντος. Πώς ακούω pemptousia.fm; Πώς χρησιμοποιώ το podcast σε κινητές συσκευές; – Οδηγίες χρήσης

Αγαπητοί φίλοι εδώ και αρκετές δεκαετίες στη χώρα μας, αλλά και παγκοσμίως διαπιστώνουμε μια επιθετική φρασεολογία πολλών «ειδικών επιστημόνων», εναντίον των θεμάτων της πίστης και κατ’ επέκταση των πιστών που νοηματοδοτούν την ζωή τους από αυτήν! Το φαινόμενο έγινε πιο έντονο με το θέμα του Κορονοϊού και πολλοί αναρωτιούνται που είναι τα όρια πίστης και επιστήμης. Λίγοι όμως γνωρίζουν μια άλλη βασική διάκριση μεταξύ επιστήμης και επιστημονισμού. Με αυτό θα ασχοληθούμε στη σημερινό μας άρθρο. Ας ξεκινήσουμε… Με τον όρο επιστήμη (σύμφωνα και με την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια Βικιπαίδεια) εννοούμε το σύστημα απόκτησης γνώσης με βάση την επιστημονική μεθοδολογία που βασίζεται στην επιστημονική έρευνα, καθώς και στην οργάνωση και ταξινόμηση της αποκτώμενης με αυτόν τον τρόπο γνώσης. Διακρίνουμε συνεπώς διαφορετικούς επιστημονικούς τομείς που εντάσσονται ...

      ΔΟΞΑΣΤΙΚΟ Δόξα…Ἦχος πλ. δ’  Ταῖς ἐξ ἔργων καυχήσεσι Φαρισαῖον δικαιοῦντα ἑαυτόν κατέκρινας Κύριε, Για τις καυχησιές για τα έργα τους τα τον μεν Φαρισαίο που προσπαθούσε να δικαιώσει τον εαυτό του τον κατάκρινες Κύριε καί Τελώνην μετριοπαθήσαντα καί στεναγμοῖς ἱλασμόν αἰτούμενον ἐδικαίωσας· ενώ τον Τελώνη που έδειξε μετριοπάθεια και ζητούσε με στεναγμούς συγχώρηση, τον δικαίωσες. οὐ γάρ προσίεσαι  τούς μεγαλόφρονας λογισμούς,  καί τάς συντετριμμένας καρδίας, οὐκ ἐξουθενεῖς· Γιατί δεν θέλεις να έχεις καμία σχέση με αυτούς που κάνουν μεγαλόφρονες λογισμούς κι  από την άλλη αυτούς που έχουν συντετριμμένη καρδιά  δεν τους εξουθενώσεις διό καί ἡμεῖς σοί προσπίπτομεν,  ἐν ταπεινώσει τῷ παθόντι δι’ ἡμᾶς·  Παράσχου τήν ἄφεσιν καί τό μέγα ἔλεος.  Γι  αυτό κι εμείς  προσπέφτουμε με ταπείνωση σε Σένα που έπαθες για μας και παρακαλούμε να μας χορηγήσεις την άφεση των αμαρτιών μας και ...

Ο Σωτήρης Δεσπότης Πρωτοψάλτης του Ιερού Ναού αγ. Βαρβάρας Τούμπας ερμηνεύει το Ιδιόμελο της Κυριακής της Τυρινής «Έφθασε καιρός» σε ήχ. πλ. β΄και μέλος Θρ. Στανίτσα. Πρόκειται για άριστο δείγμα της υμνολογίας της Τυροφάγου μέσα από την οποία προβάλλει το δράμα της Πτώσεως  και η «αντίρροπη», σωτήρια δύναμη της νηστείας. Your browser does not support the audio element.

Το Τμήμα Θεολογίας του ΑΠΘ, από κοινού με την ερευνητική ομάδα του έργου «ΔιαΠαΝτοΣ.21» του ΕΛΙΔΕΚ , θα συμμετάσχει στις τιμητικές εκδηλώσεις που ετοιμάζει το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο για την επέτειο των 200 ετών από την Εθνική Παλιγγενεσία, με την διοργάνωση μιας θεματικής επιστημονικής  Ημερίδας, με θέμα «Ορθόδοξη Εκκλησία και Εθνεγερσία». Η Ημερίδα θα προσεγγίσει καίρια ιστορικά αλλά και θεωρητικά ζητήματα, που άπτονται της στάσης της Ορθόδοξης Εκκλησίας κατά την διεξαγωγή του Αγώνα για την Εθνεγερσία. Σύνδεσμος ζωντανής διαδικτυακής μετάδοσης: https://www.youtube.com/channel/UC3qxFObQKkri_P0TI_knmcQ Πρόγραμμα Ημερίδας Χαιρετισμοί 18.00 – 18.15 Καθηγητής Νικόλαος Παπαϊωάννου, Πρύτανης ΑΠΘ Καθηγητής Θεόδωρος Γιάγκου, Κοσμήτορας Θεολογικής Σχολής ΑΠΘ Αν. Καθηγητής Νικόλαος Μαγγιώρος, Πρόεδρος Τμήματος Θεολογίας ΑΠΘ Α΄ Συνεδρία 18.15 – 19.45 Πρόεδρος: Λίνα Παπαδοπούλου Αν. Καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου, Νομική Σχολή ΑΠΘ Υπεύθυνη Ερευνητικού Προγράμματος ΕΛΙΔΕΚ «ΔιαΠαΝτοΣ.21» Ιστορικές και πολιτικές τομές • Διονύσιος Βαλαής, Καθηγητής Εκκλησιαστικής Ιστορίας, Τμήμα Θεολογίας ΑΠΘ “Η θέση του ...

Με τη συμπλήρωση 200 ετών από την εξέγερση του Αλεξάνδρου Υψηλάντη είναι ευκαιρία να θυμηθούμε έναν από τους πρωτεργάτες της Εθνεγερσίας και αρχηγό της Φιλικής Εταιρείας. Ο Υψηλάντης πέρασε στις 22 Φεβρουαρίου 1821 τον Προύθο ποταμό και μετέβη από τα ρωσικά εδάφη στην υπό τουρκικό έλεγχο Μολδοβλαχία (Παραδουνάβιες Ηγεμονίες). Ο “γενικός έφορος της αρχής” Αλέξανδρος Υψηλάντης υψώνει τη σημαία της Ανεξαρτησίας στην κεντρική πλατεία του Ιασίου. Φανταστική παράσταση του V. Kaltzer (Αθήνα, Μουσείο Μπενάκη) Το σχέδιο της Φιλικής Εταιρείας ήταν να γίνει κυκλωτική κίνηση με τελικό στόχο την Κωνσταντινούπολη. Ο Πρίγκηψ Αλέξανδρος Υψηλάντης, υπασπιστής του Τσάρου και ηρωικός αξιωματικός του Ρωσικού Στρατού, ανέλαβε να ξεσηκώσει τους Έλληνες της Μολδαβίας και της Βλαχίας καθώς και τον τοπικό Ρουμανικό πληθυσμό. Η περιοχή επελέγη, διότι ...

«Διατάξεις της Θείας Λειτουργίας κατά τα βατοπαιδινά χειρόγραφα του ΙΔ΄ αιώνα». Μια πολυτελής έκδοση της Ιεράς Μεγίστης Μονής Βατοπαιδίου η οποία περιλαμβάνει δύο τόμους. Στον πρώτο τόμο παρατίθενται δακτυλογραφημένα κείμενα των χειρογράφων με μικρές ιστορικές και λειτουργικές εισαγωγές, και στον δεύτερο φωτογραφίες των φύλλων των χειρογράφων. Για πληροφορίες και παραγγελίες, μπορείτε να κάνετε κλικ στον παρακάτω σύνδεσμο: «Διατάξεις της Θείας Λειτουργίας» κατά τα βατοπαιδινά χειρόγραφα του ΙΔ΄ αιώνα

Όσιος Εφραίμ Κατουνακιώτης (1912-1988) και όσιος Ιωσήφ Ησυχαστής (1897-1959). (Επιμέλεια Στέλιος Κούκος) Επιστολή του οσίου Εφραίμ Κατουνακιώτη σε ετοιμοθάνατο καρκινοπαθή μοναχό Κατουνάκια 4-2-1993 Εν Χριστώ Αγαπητέ αδελφέ π. Ιερεμία Με πολλήν αγάπη σε ασπάζομαι αδελφικά, ευχόμενος όπως Κύριος ο Θεός εξαποστείλη τον Άγγελον Αυτού και σου χαρίση πνεύμα υπομονής, πνεύμα πίστεως και εμπιστοσύνης προς τον Θεόν. Χθες έλαβα το γράμμα σου και σήμερα πρωί έρχομαι να σου απαντήσω. Προ τριών μηνών κατέβηκα στην Αθήνα και έκανα εγχείρηση καταρράκτου στα μάτια και δεν έχει αποκτασταθή ακόμα η όρασίς μου και δεν βλέπω καλά, και βάζω τον Ν. να σου γράψη ό,τι υπαγορεύω εγώ. Γενού άξιος της κλήσεώς σου της «Θεοκλήτου». Μετά αγίων η κλήσις σου, μετά μαρτύρων η μερίς σου. Να σου πω και την αλήθεια, και σε μακαρίζω και σε ...

Μια εκπομπή που προσπαθεί να παρουσιάσει πτυχές της Ορθόδοξης παράδοσής μας, ικανές να αγγίξουν την καρδιά μας και να την ωθήσουν στην αγάπη του Θεού. Επιμελείται και παρουσιάζει ο π. Γεώργιος Σχοινάς. Πώς ακούω pemptousia.fm; Πώς χρησιμοποιώ το podcast σε κινητές συσκευές; – Οδηγίες χρήσης

ΣΥΜΕΩΝ Ο ΝΕΟΣ ΘΕΟΛΟΓΟΣ ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ-ΕΡΓΑ-ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ Ο Συμεών ο νέος Θεολόγος ήταν μυστικός θεολόγος, υμνογράφος και ασκητής του 11ου αιώνα. Η προσωνυμία του νέος δείχνει την θέληση των μαθητών του να τον διακρίνουν από τον διδάσκαλο του Συμεών τον Στουδίτη τον ευλαβή. Τον χαρακτηρισμό του Θεολόγου τον απέδωσαν οι μαθητές του για να εξάρουν την προσωπικότητα του. Γεννήθηκε το 949 και καταγόταν από πλούσια οικογένεια της Παφλαγονίας λαμβάνοντας την εγκύκλια παιδεία στην βασιλεύουσα. Συνδέθηκε πνευματικά με τον Συμεών τον ευλαβή ο οποίος τον μύησε στο σχετικό ιδεώδες της ησυχίας της απάθειας και των δακρύων και στη σχετική ασκητική γραμματεία. Με τη βοήθεια του θείου του που ήταν ισχυρό στέλεχος στην αυτοκρατορία κατέλαβε σημαντική θέση στις υπηρεσίες του παλατιού ο Συμεών (σπαθαροκουβικουλαριος) όμως μετά ...

Ο Δίκαιος Συμεών κρατώντας στην αγκαλιά του το θείον Βρέφος, τον Σωτήρα Χριστό, ολοκλήρωσε την δοξολογία του προς τον Θεόν με μία προφητεία: «είδαν τα μάτια μου τον σωτήρα, που ετοίμασες για όλους τους λαούς, φως που θα φωτίσει τα έθνη και θα δοξάσει το λαό σου τον Ισραήλ» (Λουκ.2,30-32). Ο Δίκαιος Συμεών, εμπνεόμενος από το Άγιο Πνεύμα προφητεύει, όπως παλαιότερα και ο Ησαΐας (βλ. Ησαΐα 49,6) ότι, ο Ιησούς Χριστός είναι φως και Σωτήρας όλων των λαών της γης. Θα φωτίσει όλα τα ειδωλολατρικά έθνη που βρίσκονται στο σκοτάδι της άγνοιας του αληθινού Θεού. Ο Γέροντας Συμεών με τα προφητικά του αυτά λόγια παρουσιάζεται απαλλαγμένος από την αποκλειστικότητα και τον φανατισμό των συγχρόνων του Ιουδαίων. Αυτοί ήθελαν τον Μεσσία αποκλειστικά δικό ...

Το αιώνιο λάθος των ανθρώπων, θα πει ο Τολστόι, είναι που φαντάζονται (οι άνθρωποι) την ευτυχία σαν πραγματοποίηση των επιθυμιών τους. Προσλαμβάνοντας τα μηνύματα των καιρών και των ημερών μας, ο λόγος αυτός ακούγεται επίκαιρος και αληθινός. Οι πειρασμοί των προκλήσεων μοιάζει να μας έχουν κερδίσει και να μας έχουν βάλει στην λογική τους. Γύρω μας, μέσα μας, στην κοινωνία ευρύτερα, ένα θολό, γκρίζο τοπίο επικρατεί. Τόσο θολό που δύσκολα μπορεί να διαπεράσει κανείς και να διακρίνει την απέναντι όχθη. Μοιάζει σαν την τρικυμισμένη θάλασσα που η ένταση και η ταραχή της δεν αφήνει περιθώρια θέασης του βυθού, όσο μεγάλο θησαυρό και αν κρύβει. Όροι και έννοιες όπως: «σεβασμός», «τιμή», «ιδανικά», «αξίες», «αρετή», όροι και έννοιες που αιώνες διαφύλαξαν την ...

Το κείμενο που ακολουθεί ανήκει στον εκπαιδευτικό Σαράντο Παυλέα και δημοσιεύτηκε στον τόμο-αφιέρωμα στον Διονύσιο Σολωμό, το 1978. Ο συντάκτης καταθέτει και τεκμηριώνει παιδαγωγικά την πρότασή του για περισσότερη παρουσία του εθνικού μας ποιητή στ σχολικά βιβλία. Το κατά πόσον, το κείμενο αυτό διατηρεί τη διαχρονικότητά του, επαφίεται στην κρίση του αναγνώστη. Μια παρακλητική παραίνεση για τον Διονύσιο Σολωμό Το χρέος μου το εκπαιδευτικό μου δίνει το δικαίωμα να εκφράσω μία παραινετική παράκληση μιας πείρας 30 και πλέον χρόνων πάνω στην διδασκαλική έδρα σε αυτούς που συντάσσουν τα νεοελληνικά μας αναγνώσματα για τα σχολεία μας, να δώσουν στο Διονύσιο Σολωμό μία δίκαιη προτεραιότητα για μία άφθονη συμμετοχή του σε όλα μας τα σχολικά κείμενα σε όλης της σύγχρονής μας της εκπαίδευσης τις ...

Αυτή η Κυριακή, που είναι γνωστή ως η Κυριακή του Τελώνη και του Φαρισαίου, αποτελεί ένα σημαντικό γεγονός μέσα στη λειτουργική ζωή της Εκκλησίας μας. Από σήμερα αρχίζουμε να χρησιμοποιούμε στις καθημερινές προσευχές μας τους ύμνους του Τριωδίου. Τα κείμενα αυτά συγκεντρώνονται στη σημασία της προσευχής και της μετάνοιας, ως μέσα που μας προετοιμάζουν πνευματικά με πίστη, αγάπη και ταπείνωση να ζήσουμε τα μεγάλα γεγονότα της ζωής του Κυρίου και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού. Η παραβολή του Τελώνη και του Φαρισαίου μας διδάσκει ότι μόνο μέσα από μια μεγάλη απόφαση μετάνοιας και ταπείνωσης, θα μπορέσει ο άνθρωπος να υψωθεί αληθινά, να δικαιωθεί από τον Θεό για να ζήσει τη λύτρωση του από την αμαρτία και να βιώσει τη σωτηρία του. Η μετάνοια ...

Θα παρακολουθήσουμε τώρα την γένεση του Χριστιανισμού μέχρι την νομιμοποίηση του με το διάταγμα του Μεδιολάνων (Μιλάνο) το 313 μ. χ, . Μέχρι τα χρόνια δηλαδή κατά τα οποία συνυπήρχε με τον Στωικισμό (300 π.χ.-250 μ.χ. περίπου) και διαδρούσε μαζί του. Ιδρυτής του Χριστιανισμού είναι ο Ιησούς Χριστός από την Ναζαρέτ. Ο Ιησούς γεννήθηκε στη Βηθλεέμ και μεγάλωσε στη Ναζαρέτ («Ναζωραίος»). Ο Ιησούς άρχισε να κηρύττει δημόσια και να κάνει θαύματα περιοδεύοντας την χώρα. Συνελήφθη κατόπιν σχεδιασμένης προδοσίας από τη φρουρά του Ναού και παραδόθηκε στους Ρωμαίους για να δικαστεί και να καταδικαστεί σε σταυρικό θάνατο. Οι βασικές κατηγορίες του ιερατείου εναντίον του ήταν η διατάραξη της θρησκευτικής γαλήνη όταν εισέβαλε στον περίβολο του Ναού και ανέτρεψε τους πάγκους των ...

Ο Δρ Γεώργιος Κωνσταντίνου μιλάει σε διαδικτυακή σύναξη του Εργαστηρίου Εκκλησιαστικής Μουσικής αναπτύσσοντας τη μουσικοθεωρητικό θέμα:  «Περί β’ ὁ λόγος· παραγωγή καί χρήση στά πλαίσια τῆς ὁκταηχίας».

Ο Γερ. Ιγνάτιος Ριγανάς και ο Γερ. Χρυσόστομος Σκητοκουτλουμουσιανός ψάλουν την Εκλογή σε Οσίους «Της δεησεώς μου», που ψάλλεται στις αγιορείτικες αγρυπνίες μετά τον Πολυέλεο στην ακολουθία του Όρθρου. Πρόκειται για άκουσμα πάντερπνο και κατανυκτικό, ανήκον στο χρωματικό πλ. του β΄ήχο, άκουσμα που ταιριάζει στο νόημα του ψαλμικού στίχου.  Μετά την εκλογή της αγομένης εορτής ακολουθούν τα καταληκτήρια τροπάρια «Δόξα, Τον Πατέρα προσκυνήσωμεν», «Και νυν, Την Μητέρα Σου προσάγει Σοι». Your browser does not support the audio element.