Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

Ο Διονύσιος Σολωμός είναι ο εθνικός μας ποιητής. Οι έννοιες «εθνικός» και «ποιητής» μπορεί να κρύβουν και μία αντίφαση: Αν ο ποιητής είναι ο στοχαστής και ο οραματιστής ενός νέου κόσμου, ανύπαρκτου προς το παρόν και ουτοπικού, αν είναι ο πολίτης μιας πολιτείας που είναι εν αναμονή και διαρκώς επερχόμενη, προκειμένου να αντικαταστήσει μία οικουμένη φθοράς από τα πάθη και τη λάσπη, πόσο η ιδιότητα αυτή κινδυνεύει, εάν η ματιά στραφεί πάνω σε ένα συγκεκριμένο έθνος και θελήσει να επεξεργαστεί συγκεκριμένα ιστορικά γεγονότα; Με άλλα λόγια, τι απήχηση μπορεί να έχει ο εθνικός μας ποιητής Διονύσιος Σολωμός σε έναν αναγνώστη ενός άλλου έθνους;  Τον όρο «εθνικός», είναι βέβαιον πως ο Σολωμός τον πήρε από τον «Ύμνον εις την Ελευθερίαν», του οποίου, ...

Ένα από τα κυριότερα αιτήματα που απευθύνουμε στον Θεό κατά τη θεία Λειτουργία, όπως και σε όλες τις Ιερές Ακολουθίες, είναι η μετάνοια και η συγχώρηση των αμαρτιών μας. Η Εκκλησία μας καθιέρωσε τα αιτήματα αυτά στην κοινή λατρεία μας κατά το υπόδειγμα της Κυριακής προσευχής: «Πάτερ ἡμῶν… ἄφες ἡμῖν τά ὀφειλήματα ἡμῶν» (Ματθ. 6,9 & 12) (χάρισέ μας τα χρέη των αμαρτιών μας). Τα αιτήματα της μετανοίας και συγχώρησης των αμαρτιών, εκφράζονται: με τον 50 (51) Ψαλμό, που διαβάζεται τουλάχιστον τέσσερις φορές την ημέρα· με ευχές και δεήσεις, όπως: «Τόν ὑπόλοιπον χρόνον τῆς ζωῆς ἡμῶν ἐν εἰρήνῃ καί μετανοίᾳ ἐκτελέσαι παρά τοῦ Κυρίου αἰτησώμεθα«· «Έτι δεόμεθα ὑπέρ …συγχωρήσεως καί ἀφέσεως τῶν ἁμαρτιῶν…» και άλλα παρόμοια. Κατά δε την περίοδο αυτή ...

Ο Ι.Ν. Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Βριλησσίων παρουσιάζει το ντοκιμαντέρ » Ο Ουρανός στη Γη » με θέμα την ανάλυση και την ερμηνεία του μυστηρίου της Θείας Λειτουργίας.

Ο πρωτοπρεσβύτερος π. Ματθαίος Χάλαρης μιλάει για το πάθος της κατάκρισης.

Με αφορμή το «Σάββατο των ψυχών» ή Ψυχοσάββατο, όπως ονομάζεται το Σάββατο πριν την Κυριακή της Απόκρεω, μεταφέρω σχετικό απόσπασμα – εμπειρία του Αγίου Σωφρονίου του Έσσεξ, που αποκάλυψε στους Μοναχούς και Μοναχές της Ι. Μονής Τιμίου Προδρόμου. «Η μητέρα μου πέθανε κατά την περίοδο του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, κατά τις αρχές του ’40. Η αδελφή μου Αικατερίνη πέθανε κατά τη δεκαετία του ’60 από καρκίνο. Η άλλη αδελφή μου, η Μαρία, βρισκόταν στο νοσοκομείο δίπλα της, όταν η Αικατερίνη ήταν σε κωματώδη κατάσταση από φοβερούς πόνους. Και, ξαφνικά, η Αικατερίνη σηκώνεται από το προσκέφαλο και εντελώς καθαρά λέει: «Μόλις είδα τη μητέρα μου και μου είπε ότι θέλει να πεθάνουμε όλοι με την πίστη». Η Αικατερίνη δεν ήταν άνθρωπος της ...

«Ψηφιακός Κόσμος». Μια εκπομπή με σκοπό τη γνωριμία, την ανάλυση και την κριτική των κοινωνικών και πολιτισμικών διαστάσεων της σχέσης και της αλληλεπίδρασής μας με τον ψηφιακό κόσμο. Επιμέλεια-Παρουσίαση: Νίκος Γκουράρος Πώς ακούω pemptousia.fm; Πώς χρησιμοποιώ το podcast σε κινητές συσκευές; – Οδηγίες χρήσης

Αγαπητοί γονείς και αγαπημένα μας παιδιά, Ξεχωριστή χρονιά η φετινή! Διακόσια χρόνια πέρασαν από την μεγάλη στιγμή του αγώνα για την λευτεριά. Υπέροχο καράβι η Ελλάδα μας με ορθάνοιχτα πανιά 3.000 χρόνια αρμενίζει με στα πέλαγα και τους ωκεανούς της ιστορίας άλλοτε με ούριο άνεμο και άλλοτε περνώντας μέσα από τρομερές καταιγίδες. Ευγενείς αγώνες και ένδοξες περιπέτειες όχι μόνο στα πεδία των μαχών αλλά και στις αρένες του πνεύματος δημιούργησαν μια λαμπρή ιστορία που οι πρόγονοι μας κληροδότησαν στις μελλοντικές γενιές. Η ελληνική ιστορία μέσα από τα λαμπρά γεγονότα της προσφέρει στα παιδιά μας μια πρόταση ζωής με στόχους, οράματα, νόημα και προορισμό. Ακολουθώντας την ανακαλύπτουμε την μυστική πηγή του κάλλους και της σοφίας στην οποία ξεδιψά για χιλιάδες χρόνια η ανθρωπότητα. Κορυφαία ...

Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης συμμετέχει στη Δράση Εθνικής εμβέλειας «21» για τον εορτασμό της 200ετηρίδος της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 με τη διοργάνωση επιστημονικής ημερίδας με τίτλο «Η Θεσσαλονίκη στο πρώτο μισό του 19ου αιώνα». Αντικείμενο της ημερίδας, που έχει ως στόχο τη σκιαγράφηση του προσώπου και του χαρακτήρα του αστικού χώρου της Θεσσαλονίκης κατά τις πρώτες δεκαετίες του 19ου αιώνα, περίοδο που σημαδεύτηκε από τον αγώνα για την εθνική ανεξαρτησία και την ίδρυση του νέου Ελληνικού Κράτους, είναι αφενός η παρουσίαση των μνημείων, του αστικού ιστού και του δημόσιου βίου των κατοίκων της πολυπολιτισμικής πόλης στην αυγή και έως τα μέσα του 19ου αιώνα, μέσω της μελέτης των γραπτών και εικαστικών πηγών και αρχαιολογικών ή εθνογραφικών/λαογραφικών δεδομένων και αφετέρου ...

Ήταν πατέρας πλούσιος και µε µεγάλη θέση. Όλος ο κόσµος σέβονταν την οικογένεια του. Μεγάλωνε και δύο γυιούς, κι’ήταν χαριτωµένοι. Ο σατανάς εζήλεψε την τόση ευτυχία. Σηκώθηκ’ο µικρός ο γυιος και είπε στον πατέρα: «Πατέρα δεν αντέχω πια, στενός κορσές µου είσθε. Βαρέθηκα να σας ακώ, να παίρνω εντολές σας. Ελεύθερος γεννήθηκα, λεύθερος θε να ζήσω. Για δος µου σε παρακαλώ αυτό που µου ανήκει, να παω να ζήσω µόνος µου, νάµαι ευτυχισµένος». Με πονεµένη την καρδιά ο γέροντας πατέρας άκουσε το µικρό του γυιο και χώρισε το βιος του. Τα άρπαξε ο ασεβής, κι’εδώ οι άλλοι πάνε. Πήγε σε χώρα µακρινή και έζησε ασώτως. Εσκόρπισε τα πλούτη του µε πόρνες και αλήτες. Δοκίµασε ναρκωτικά και κάθε αµαρτία. Και όταν ετελείωσε την πατρική ουσία, ηθέλησε να στηριχθεί στων άλλων τη φιλία. Πόρτες εχτύπησε πολλές, µα ήτανε κλεισµένες. Η τσέπη ...

Περιδιαβαίνοντας την ιστορία της Εκκλησίας. Από την ίδρυσή της, τον θρίαμβό της, μέχρι τις δυσκολίες και τις πληγές στο σώμα της από τις αιρέσεις. Με λόγο απλό αλλά και σαφή περιγράφεται η πορεία του Θεοΐδρυτου θεσμού. Με τον Αρχιμανδρίτη Ιάκωβο Κανάκη, Πρωτοσύγκελο της Ι.Μ. Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως. Πώς ακούω pemptousia.fm; Πώς χρησιμοποιώ το podcast σε κινητές συσκευές; – Οδηγίες χρήσης  

Αγαπητοί μας φίλοι, σας ενημερώνουμε ότι η ΠΕΜΠΤΟΥΣΙΑ και το Orthodox Christian Network (OCN) διοργανώνει την «2η e-Σύναξη από τον Άθωνα με τον Γέροντα Εφραίμ και το Orthodox Christian Network (OCN)» η οποία θα πραγματοποιηθεί την Πέμπτη 4 Μαρτίου στις 19:30 Ελληνική Ώρα – 12:30 (Eastern Time). Ο Γέροντας Εφραίμ θα ομιλήσει για 30-40 λεπτά και μετά θα ακολουθήσει διάλογος με τους συμμετέχοντες. Η συνολική διάρκεια της σύναξης θα είναι 2 ώρες, κατά την οποία θα υπάρχει παράλληλη μετάφραση στα Αγγλικά και τα Ρουμανικά. Μπορείτε να παρακολουθήσετε τη Σύναξη ζωντανά στις σελίδες μας : στην ΠΕΜΠΤΟΥΣΙΑ www.pemptousia.gr ή https://www.facebook.com/pemptousiagr και στο ΔΙΕΘΝΕΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ www.orthodoxianewsagency.gr ή https://www.facebook.com/orthodoxianewsagency και στην επίσημη σελίδα της Ι. Μ. ΜΟΝΗΣ ΒΑΤΟΠΑΙΔΙΟΥ στο Facebook https://www.facebook.com/VatopediMonastery

Στις 2 Μαρτίου η Εκκλησία μας εορτάζει τη μνήμη ενός νέου αγίου, του αγίου Νικολάου Πλανά. Πρόκειται για μια σπάνια ιερατική μορφή, η οποία λάμπρυνε την αττική γη τον περασμένο αιώνα και αποτελεί το καύχημα και το πρότυπο των κατοπινών ευλαβών ορθοδόξων κληρικών. Γεννήθηκε στη Νάξο το 1851. Γονείς του ήταν οι ευσεβείς και εύποροι Ιωάννης και Αυγουστίνα. Από μικρό παιδί έδειξε δείγματα αφοσίωσης προς την Εκκλησία, διακονούσε ως «παπαδάκι» στο Ιερό Βήμα. Παράλληλα ανέπτυξε σπάνιες αρετές, όπως λ. χ. μοίραζε το λιγοστό ψωμί του με τα άλλα πεινασμένα παιδιά της γειτονιάς! Λίγα γράμματα έμαθε από τον παππού του, ιερέα Γεώργιο Μελισσουργό, τα οποία αξιοποίησε κατόπιν μόνος του. 1864 πέθανε ο πατέρας του η μητέρα του μετανάστευσε, στην Αθήνα, με τον ...

Αρχιμανδρίτης Αιμιλιανός Σιμωνοπετρίτης (1934-2019). (Επιμέλεια Στέλιος Κούκος) Συνέχεια από εδώ: http://www.pemptousia.gr/?p=302315 Η ώρα που θα αισθανθώ – η ώρα αυτή μπορεί να είναι χρόνια, μπορεί να είναι στιγμή – ότι είμαι γυμνός, είναι η πιο κρίσιμη καμπή της ζωής μου, διότι ένα από τα δύο θα γίνει: ή θα σηκωθώ και θα ντυθώ, ή θα μείνω γυμνός. Δηλαδή, ή θα συνεχίσω και θα παρουσιασθώ ενώπιον του Θεού γυμνός και θα πω «ήμαρτον», ή θα κάνω ό,τι έκανε ο Αδάμ και η Εύα: θα κρυφθώ. Και όταν θα πει ο Θεός: «Αδάμ που ει;», θα πω: «Κρύφθηκα, γιατί ήμουν γυμνός». Και όταν θα παρουσιασθώ ενώπιόν του, θα δει τα φύλλα της συκής. Πώς μπορεί να γίνει αυτό το κρύψιμο; Αυτό το κρύψιμο μπορεί να γίνει με ...

Για την Ορθόδοξη Εκκλησία δεν διασώζεται ορισμός. Οι αυθεντικοί ερμηνευτές της θείας αποκαλύψεως, οι Άγιοι Πατέρες και Διδάσκαλοί μας, δεν ορίζουν την Εκκλησία. Και τούτο γιατί δεν υπάρχει ορισμός, για να εκφράσει αληθινά και ορθά το ουσιαστικό μυστήριο της Εκκλησίας ως Σώματος Χριστού. Ως εκ τούτου η Εκκλησία δεν είναι «αντικείμενο» της θεολογίας, αλλά το ίδιο το υποκείμενο του «θεολογείν», η ουσιαστική πραγματικότητα, το Σώμα του Χριστού, η Βασιλεία του Θεού Πατρός. Αποκαλύπτοντάς την η θεολογία προσφέρει μια καινούργια ζωή και μαρτυρία, ζωή λυτρώσεως και σωτηρίας. Κατά τον Απόστολο Παύλο η Εκκλησία είναι το μυστικό Σώμα του Χριστού, το οποίο έχει ως κεφαλή του Αυτόν τον Θεάνθρωπο Κύριο –«και αυτός (ο Ιησούς) εστίν η κεφαλή του σώματος της εκκλησίας» (Κολοσ. 1, ...

«Η Μακροθυμία»: Καρπός Αγίου Πνεύματος. 4ος Καρπός απ’ τους εννέα 9 «Παρακαλώ δε υμάς, αδελφοί… …μακροθυμείτε προς πάντας» «Μακροθυμήσατε και υμείς, στηρίξατε τας καρδίας υμών, Ότι η παρουσία του Κυρίου ήγγικε» Αλήθεια!… Πόση ανάγκη έχουμε από τη αρετή της Μακροθυμίας, ως καρπό του Αγίου Πνεύματος; Θα συνειδητοποιήσουμε την ανάγκη μας, όταν μάθουμε ποια είναι αυτή η αρετή και τι μας προσφέρει. Η απάντηση βρίσκεται όταν ρωτή-σουμε τους ειδικούς. Αυτοί, θα μας την περιγράψουν. Την ονομάζουν: Υπομονή, ανοχή, ανεκτικότητα, ανεξικακία, επιείκεια, μεγαλοκαρδία. Όλες αυτές οι προσφορές, μας γεμίζουν από εσωτερική αγαλλίαση. Είναι συγχρόνως και μια ψυχική δύναμη που υπομένει, όχι εξ ανάγκης, αλλά από όσα εννοούν οι ονομασίες της. Πλέον τούτων, η Μακροθυμία μας, γίνεται ένας δάσκαλος προς εκείνους που σφάλονται απέναντί μας. Κατανοούμε, με ...

Ο Καθηγητής κ. Ελευθέριος Φερεκύδης, Χειρούργος – Ωτορινολαρυγγολόγος, στο δεύτερο από τα τέσσερα μέρη της συνέντευξής του στην Πεμπτουσία αναφέρεται στους Κρυπτοχριστιανούς της ανατολής και στον τόπο καταγωγής της μητέρας του την αγιοτόκο Καππαδοκία μέσα από ένα ταξίδι μνήμης αναζητώντας της ρίζες και την ιστορία.

Από την εκμηδένιση στις πρώτες βάσεις της οικονομικής ανάπτυξης Μετά την κατάκτηση της Κρήτης 1669 από τους Τούρκους, η κατάσταση των ελληνικών χωρών φαίνεται να επιδεινώνεται, περισσότερο: η Βενετία, ο επί αιώνες πρωταγωνιστής των αγώνων της Χριστιανοσύνης εναντίον της οθωμανικής αυτοκρατορίας, αποσύρεται κουρασμένη στο Ιόνιο και στην Αδριατική. Η Γαληνοτάτη Δημοκρατία δεν πρόκειται να αναλάβει ποτέ και ουσιαστικά μπαίνει στην τροχιά της καθόδου και βαίνει προς την παρακμή, η οποία εκδηλώνεται σαφέστερα μετά την απώλεια της Πελοποννήσου στα 1715. Η τύχη των σκλάβων Ελλήνων, καθώς και των άλλων βαλκανικών λαών, προδιαγράφεται απελπιστική. Ο τουρκικός κολοσσός φαίνεται να επιβάλλεται οριστικά στη χερσόνησο του Αίμου (με απειλητική αιχμή προς τις γερμανικές χώρες της κεντρικής Ευρώπης) στην Εγγύς Ανατολή και γενικά σε όλη την ...

Σύμφωνα με τον Γάλλο ιστορικό Φερνάν Λ’Ουιλιέ, ο Καποδίστριας αγωνιζόταν να δημιουργήσει ένα κόσμο που θα τον αποτελούσαν άνθρωποι τόσο τέλειοι σαν τον ίδιο. Καμμία άλλη κρίση δεν περιγράφει καλύτερα την προσωπικότητά του, όσο αυτή. Γόνος αριστοκρατικής οικογένειας της Κέρκυρας, σπούδασε στην Ιταλία και κατέλαβε δημόσια αξιώματα κατά τη ρωσική κατοχή της Επτανήσου 1799 με 1807. Ακολούθησε τους Ρώσους μετά το τέλος της κατοχής και έγινε υπουργός του τσάρου Αλέξανδρου Α’. Προς τον τσάρο Αλέξανδρο Α’, ο Καποδίστριας υποστήριξε ότι συνέφερε τη Ρωσία να μην εγκαταλειφθούν οι Έλληνες στη διάθεση των Οθωμανών. Ωστόσο, μετά την παραίτηση του, εγκαταστάθηκε στην Ελβετία, για να συντρέξει ως ιδιώτης, τον αγώνα των Ελλήνων. Η εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας τον Μάρτιο του 1827 αποφάσισε η νομοθετική εξουσία ...

Σε όλη τη διάρκεια του πρώτου μετά Χριστό αιώνα οι Χριστιανοί δε συναντιόντουσαν σε κάποιο ειδικά διαμορφωμένο κτιριακό χώρο για τη λατρεία τους. Οι συγκεντρώσεις αρχικά γίνονταν εκ περιτροπής στο σπίτι κάποιου πιστού. Αργότερα διαμόρφωσαν σπίτια κατάλληλα για να εξυπηρετούν τις συναθροίσεις τους. Το πρώτο αιώνα οι Χριστιανοί δεν είχαν σχηματίσει την έννοια του κτηρίου Εκκλησία, κάτι ανάλογο, δηλαδή με την Εβραϊκή συναγωγή. Όλα αυτά γίνονταν στην Ιερουσαλήμ για τις άλλες περιοχές δεν γνωρίζουμε σχεδόν τίποτα. Από το κατά Λουκάν ευαγγέλιο και από τις Πράξεις πληροφορούμαστε ότι όλοι οι μαθητές του Χριστού μετά την Ανάσταση του παρέμειναν στην Ιερουσαλήμ, και αφού έλαβαν το Άγιο Πνεύμα σχημάτισαν την πρώτη Χριστιανική κοινότητα. Σύμφωνα με το κατά Ματθαίον μετά την Ανάσταση οι μαθητές ...

Οι επιδημικές ασθένειες αποτελούν ένα φαινόμενο με το οποίο η ανθρωπότητα έμαθε να συνυπάρχει ήδη από την αρχαιότητα. Από το λοιμό των Αθήνων που αναφέρει ο Θουκυδίδης μέχρι τελευταία τον κορονοϊό οι επιδημίες αποτελούσαν και αποτελούν ένα ιδιαίτερα συχνό φαινόμενο στην ιστορία της ανθρωπότητας. Την περίοδο του Μεσαίωνα, νωστή ως «μαύρος θάνατος» η επιδημία της πανώλης ήταν, ίσως, από τα κορυφαία ιστορικά γεγονότα που συγκλόνισαν τον γνωστό τότε κόσμο. Σε μια τριετία, από το 1347 έως το 1350 ο μαύρος θάνατος που ταξίδεψε από την κεντρική Ασία, μέσω ψύλλων και ποντικών που μεταφέρονταν με τα εμπορικά πλοία, μετέδωσαν τον ιό σε όλους τους μεγάλους εμπορικούς δρόμους και λιμάνια της εποχής, αποδεκατίζοντας το 1/3 του συνολικού πληθυσμού της Ευρώπης. Οι συνέπειες των επιδημικών ...