Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ ΣΧΟΛΗ Αθανασίου Αρχιερέως Αιωνία η Μνήμη Η εκδημία του Επισκόπου πρώην Ερζεγοβίνης και Ζαχουμίου κυρού Αθανασίου (Γιέφτιτς) σηματοδοτεί ίσως το τέλος μιας χρυσής εποχής των θεολογικών γραμμάτων, που όλο και πιο γρήγορα δυστυχώς πλησιάζει. Η γενιά μας είχε την ευλογία να ζήσει ανθρώπους μεγάλου πνευματικού και θεολογικού βεληνεκούς, που ενσάρκωναν με επιτυχία την ακαδημαϊκή και χαρισματική θεολογία. Πρόσωπα πηγαία, απλά και ταπεινά εξακτίνωναν τον θεολογικό λόγο στην οικουμένη, καταθέτοντας με πειστικότητα πολλές και σημαντικές πτυχές της ορθόδοξης πνευματικότητας. Η μαρτυρία τους σοβαρή και υπεύθυνη, προερχόμενη από ολόθυμη καρδία που θέλει να προβάλλει το πρότυπο των πατέρων. Η παρουσία τους πειστική, ανυπόκριτη και προπαντός ξένη προς τον εγωκεντρισμό. Άνοιξαν δρόμους σοβαρής σπουδής της ορθόδοξης παράδοσης και έτσι τους ακολούθησαν αυθόρμητα ...

Η Ιερά Μονή Αγίας Τριάδας και του Αγίου Νεκταρίου Αίγινας αποτελεί ένα πανορθόδοξο προσκύνημα αλλά και μια από τα μεγαλύτερες...

Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος. (Επιμέλεια Στέλιος Κούκος) Συνέχεια εκ του προηγουμένου: http://www.pemptousia.gr/?p=302835 γ’. Κατά τον ίδιο τρόπο λοιπόν και ο Αδάμ γνώριζε ότι είναι καλό η υπακοή, και καλό η παρακοή· ύστερα όμως τόμαθε καλύτερα, όταν αφού γεύτηκε το ξύλο διώχτηκε από τον παράδεισο κι έχασε κείνη την ευτυχία. Επειδή λοιπόν τιμωρήθηκε, γιατί γεύτηκε το ξύλο, αν και τον εμπόδισε ο Θεός, η τιμωρία τον δίδαξε καλύτερα με την πείρα, πόσο είναι κακό να παρακούει το Θεό, και πόσο καλό να υπακούει σ’ αυτόν· γι’ αυτό το δέντρο ονομάζεται γνώστης του καλού και του κακού… Αλλά για να μη σας βασανίζουμε, ας έρθουμε από τα σκυθρωπότερα στα ευχάριστα. Γιατί και κουράστηκε το πνεύμα μας ν’ ασχολείται με τα λεπτότερα νοήματα, γι’ αυτό είναι καλό να το ...

 Η εξόδιος Ακολουθία του μακαριστού Επισκόπου πρ. Ερζεγοβίνης και Ζαχουμίου κυρού Αθανασίου Γιέφτιτς τελείται αυτήν την ώρα στο Τρέμπινιε προεξάρχοντος του Μητροπολίτου Δαμπροβοσνίας κ. Χρυσοστόμου, πλαισιουμένου υπό Ιεραρχών της Εκκλησία της Σερβίας, κληρικών και πλήθους Χριστιανών. Ακολούθως ο μακαριστός κ. Αθανάσιος θα ταφεί στο κοιμητήριο της Μονής του Τβρντος.

Αρχιμανδρίτης Αιμιλιανός Σιμωνοπετρίτης (1934-2019) Φωτογραφία: Douglas Lyttle. (Αγιορειτική Φωτοθήκη). (Επιμέλεια Στέλιος Κούκος) Συνήθως την τάση προς την ερημία την θεωρούν οι άνθρωποι σαν κάτι το επικίνδυνο, διότι μπορεί να παραπλανηθεί ο άνθρωπος και να θρέψει μέσα του ιδέες φανταστικές και πράγματα που δεν μπορεί να τα κάνει. Τίποτε. Ο άνθρωπος που δεν θα σκεφθεί την φυγή κάποτε, ακόμη και με την ειδική έννοια του μοναχισμού, σημαίνει ή ότι είναι άρρωστος ή ότι ουδέποτε ουσιαστικά απησχολήθη με την ψυχή του. Κάποιος που θα απασχοληθεί έστω και επί πέντε λεπτά με τον Θεόν, να είσθε βέβαιες ότι το πιο πολύ διάστημα των πέντε λεπτών θα είναι σκέψεις να πάει στο μοναστήρι. Έτσι είναι. Είναι η ψυχή που σκέπτεται, είπαμε, τον εαυτόν της, αγαπά την άνεσή της και ...

Μια δεξιοτεχνική ερμηνεία του δοξαστικού της Κυριακής της Αποκριάς από έναν ανεπανάληπτο μύστη της ψαλτικής τέχνης τον Χρύσανθο Θεοδοσόπουλο, ο οποίος με το χάρισμα του εύφρανε τα ώτα των πιστών και δίδασκε τη μυσταγωγία των ήχων Α΄ ΔΟΞΑΣΤΙΚΟ   Προκαθάρωμεν ἑαυτούς, ἀδελφοί, τῇ βασιλίδι τῶν ἀρετῶν· Ας καθαρίσουμε εκ των προτέρων τον εαυτό μας με τη βασίλισσα των αρετών (την νηστεία) ἰδού γάρ παραγέγονε, πλοῦτον ἡμῖν ἀγαθῶν κομίζουσα, τῶν παθῶν κατευνάζει τά οἰδήματα, καί τῷ Δεσπότῃ καταλλάττει τούς πταίσαντας· Γιατί, να έφτασε φέρνοντας σε  μας πλούτο αγαθών. Καταπραϋνει τα πρηξίματα που μας προκαλούν τα πάθη και συμφιλιώνει τους φταίχτες με τον Δεσπότη Χριστό. διό μετ’ εὐφροσύνης ταύτην ὑποδεξώμεθα, βοῶντες Χριστῷ τῷ Θεῷ, ὁ ἀναστάς ἐκ τῶν νεκρῶν ἀκατακρίτους ἡμᾶς διαφύλαξον, δοξολογοῦντάς σε τόν μόνον ἀναμάρτητον.  Γι   αυτό ...

Η επόμενη Κυριακή ονομάζεται Κυριακή της Απόκρεω γιατί στη διάρκεια της εβδομάδας που ακολουθεί αρχίζει μια περιορισμένη νηστεία – «αποχή κρέατος» – όπως παραγγέλλουν τα λειτουργικά βιβλία. Αυτή η παραγγελία γίνεται κατανοητή μόνο μέσα στο φως όσων είπαμε παραπάνω για τα νόημα της προετοιμασίας. Η Εκκλησία αρχίζει να μας «προσαρμόζει» στη μεγάλη προσπάθεια που θα απαιτήσει άπα μας επτά μέρες αργότερα. Σταδιακά μας βάζει στο μεγάλο αγώνα, γιατί γνωρίζει την ευπάθεια μας και προβλέπει την πνευματική μας αδυναμία. Την παραμονή της Κυριακής της Απόκρεω, η Εκκλησία μας καλεί σε μια παγκόσμια ανάμνηση όλων «των απ’ αιώνος κοιμηθέντων ευσεβώς, επʹ ελπίδι αναστάσεως, ζωής αιωνίου». Αυτή πραγματικά είναι η μεγάλη μέρα της Εκκλησίας κατά την οποία προσευχόμαστε για τα κοιμηθέντα μέλη της. Για ...

Η Βίαιη Αρπαγή των Ανηλίκων και το Παιδομάζωμα ως Φόρος Αίματος, ρήμαξε από την αρχή το Γένος των Ορθόδοξων Ρωμιών. Το παιδομάζωμα ή ντεβσιρμέ, ήταν η βάρβαρη Οθωμανική συνήθεια και βίαιη πρακτική της απαγωγής των νέων αγοριών. Αργότερα ακολούθησε και η αρπαγή των Χριστιανών Κοριτσιών για τα Χαρέμια των μουσουλμάνων αξιωματούχων και για να τους γεννούν νέους μουσουλμάνους, με χριστιανικό αίμα. Έγιναν οι φοβεροί πολεμιστές Γιανίτσαροι, που πολεμούσαν το ίδιο τους το αίμα. Χάρις στην δαιμονική πονηρία του Ισλάμ. Αυτοί ήταν Χριστιανοί νέοι κυρίως από τα Ορθόδοξα Βαλκάνια, με σκοπό την σκληρή ανατροφή τους ως επίλεκτων στρατιωτών για τη στελέχωση των υπηρεσιών του Σουλτάνου. Κάποιοι θα το ονομάσουν «παιδολόγι» ή «γενιτσαριά». Έγινε μια πάγια Οθωμανική τακτική με μια καλή κεντρική οργανωμένη διαδικασία, ενώ ...

Για την βαρυσήμαντη έννοια που έχουν τα ψυχοσάββατα, θα πούμε εδώ λίγα λόγια. Από το πρώτο συνθετικό της λέξεως καταλαβαίνομε πως οι μέρες αυτές είναι αφιερωμένες στους νεκρούς, στις ψυχές, στον κόσμο των πνευμάτων. Ο άνθρωπος δεν είναι μόνο σώμα που βλέπομε να ζει, να κινείται, να εργάζεται, να χαίρεται, να υποφέρει, να γηράσκει και να πεθαίνει. Είναι και η ψυχή η αθάνατη, που ευρίσκεται ενωμένη με το σώμα, όσο εκείνο ζη. Όταν όμως πεθάνει το σώμα, η ψυχή ζη, υπάρχει και παραμένει αθάνατη. Είναι πνευματική υπόσταση, αιώνια και μεταφέρεται στον αόρατο κόσμο των πνευμάτων. Έτσι η Εκκλησία, σαν φιλόστοργη μητέρα, δεν είναι μόνο για όσους ζούν στον κόσμο τούτο, αλλά και για τα παιδιά της που πέθαναν και η ψυχή των ...

Στον μεγάλο θεολογικό άνδρα, όπως τον χαρακτήρισε, μακαριστό Επίσκοπο πρώην Ζαχουμίου και Ερζεγοβίνης, κυρό Αθανάσιο, ο οποίος εκοίμηθη χθες σε ηλικία 83 ετών, αναφέρθηκε μιλώντας στο Πρακτορείο ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ (ope.gr) και την Μαρία Γιαχνάκη, o Σεβ. Μητροπολίτης Μεσογαίας και Λαυρεωτικής κ. Νικόλαος. Ο Σεβασμιώτατος σκιαγράφησε τα βασικά σημεία της ζωής και της θεολογίας του μακαριστού Ιεράρχη. Αρχικά, αναφέρθηκε στη πρώτη γνωριμία τους, το μακρινό 1987 στην Αμερική, καθώς και στα δύσκολα χρόνια του πολέμου στη Βοσνία στις αρχές της δεκαετίας του 90′. «Υπήρξε ομολογητής απέναντι στην πίστη και την Ορθόδοξη Εκκλησία» υπογράμμισε, ενώ κληθείς να σχολιάσει το μεγαλείο της θεολογίας του μακαριστού Επισκόπου ανέφερε πως θαύμαζε τη στερεότητα της θεολογικής του παιδείας και του θεολογικού λόγου του. «Για μένα είναι μια πάρα πολύ ...

Στη στενή σχέση την οποία είχε αναπτύξει με την Ιερά Μητρόπολη Ύδρας, Σπετσών και Αιγίνης ο μακαριστός Επίσκοπος πρώην Ζαχουμίου και Ερζεγοβίνης, κυρός Αθανάσιος, αναφέρθηκε μιλώντας στο Πρακτορείο ΟΡΘΟΟΔΞΙΑ (ope.gr) και τη Μαρία Γιαχνάκη, ο Σεβ. Μητροπολίτης κ. Εφραίμ.  ΑΚΟΥΣΤΕ: Αρχικά, ο Σεβασμιώτατος εξέφρασε τα συλλυπητήρια του προς την Εκκλησία της Σερβίας, τα πνευματικά του παιδιά και την θεολογική οικογένεια για την απώλεια του μακαριστού Ιεράρχη. «Πραγματικά έφυγε από κοντά μας ένας μεγάλος θεολόγος του 20ου και του 21ου αιώνα», σημείωσε. Στη συνέχεια περιέγραψε την αγιοπνευματική, όπως τη χαρακτήρισε, σχέση που είχε με τον μακαριστό γέροντά του, Μητροπολίτη Ύδρας κυρό Ιερόθεο. Στάθηκε ιδιαίτερα στην απλότητα και το χιούμορ που διακατείχε τον κυρό Αθανάσιο λέγοντας πως αυτό γινόταν πάντα στο πλαίσιο της ευπρέπειας και ...

Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος. (Επιμέλεια Στέλιος Κούκος) Συνέχεια εκ του προηγουμένου: http://www.pemptousia.gr/?p=302702 β’. Ακούσατε λοιπόν πόση τιμωρία υπάρχει γι’ αυτούς που δεν εμπορεύονται τα χρήματα τα δεσποτικά; Λοιπόν και ας φυλάξουμε και ας ασχοληθούμε και ας δείξουμε σ’ αυτά, πολλήν εμπορικότητα. Να μην πει κανείς, είμαι απλοϊκός, μαθητής είμαι, δεν μπορώ να διδάσκω αφού είμαι αμόρφωτος και άξιος για τίποτα. Κι’ αν είσαι απλοϊκός, κι’ αν είσαι αμόρφωτος, κι’ αν σου εμπιστευθούν ένα τάλαντο, να το εργαστείς αυτό που σούδωσαν, και τον ίδιο με τον δάσκαλο θα πάρεις μισθό. Αλλά ότι φυλάτε αυτά που είπαμε και με πολλή ακρίβεια τα προσέχετε, πάρα πολύ το πιστεύω. Για να μη ξοδέψουμε όλον τον λόγο σ’ αυτά, ας προσθέσουμε και τα εξής σ’ εκείνα που είπαμε χτες στην αγάπη ...

Θεολογείν Ορθοδόξως. Μια εκπομπή θεολογικής σπουδής, λόγου και διαλόγου στο ραδιόφωνο peptousia.fm με τον Θεολόγο Βασίλειο Γκρίλλα και προσκεκλημένο τον π. Χριστόδουλο Κοκλιώτη εφημέριο του Ι. Ν. Αγίου Μηνά Σαλαμίνος και υπεύθυνο Γραφείου Νεότητος και Κατηχήσεως της Αρχιερατικής Περιφερείας Σαλαμίνας. Ο π. Χριστόδουλος με ζωντανό λόγο εμπλουτισμένο από τον βιβλικό πλούτο, την πατερική σοφία και την ποιμαντική εμπειρία του αναφέρεται στη διδασκαλία της Εκκλησίας για το στο μυστήριο της μετανοίας, στην σημασία του μυστηρίου για τον Χριστιανό και ιδιαίτερα τον σύγχρονο Χριστιανό. Απαντώντας σε μία σειρά ερωτημάτων και σκέψεων γύρω από το θέμα της εξομολογήσεως ο π. Χριστόδουλος καταθέτει την αλήθεια της Εκκλησίας διαλύοντας τις κατά καιρούς λανθασμένες θέσεις και αντιλήψεις γύρω από το μυστήριο της Μετανοίας.

i. H ισότητα εθνικών και Ιουδαίων Ο Παύλος εξ αίτιας του δυναμικού κηρύγματος του και των προσωπικών ερμηνειών των λόγων του Κυρίου έχει θεωρηθεί από πολλούς ως ο πραγματικός ιδρυτής του Χριστιανισμού. Διότι , όπως, ισχυρίζονται εξαφάνισε το αρχικό μήνυμα του Χριστού και των Αποστόλων, μέσα από τις αρχές της δικής του θρησκείας. (Χίλ,2010 : 26). Ο δυναμισμός του φάνηκε στη σύγκρουση του με την θεολογία των Φαρισαίων. Οι Φαρισαίοι πίστευαν ότι ο άνθρωπος σώζεται μόνο αν τηρεί ολόκληρο το νόμο. Αυτή η θεολογία όμως ήταν άχρηστη στου Χριστιανούς εξ Ιουδαίων διότι είχαν εμπιστευτεί την σωτηρία τους σε δύναμη ανώτερη από τον νόμο, στον Μεσσία Χριστό «ου δικαιούται άνθρωπος εξ έργων νόμου εάν μη δια πίστεως Ιησού Χριστού» (Γαλ. 2,16). Πιστεύοντας ...

Ο Χορός Ψαλτών «Οι Μαΐστορες της Ψαλτικής Τέχνης» με διδάσκαλο και χοράρχη τον Ομότιμο Καθηγητή Βυζαντινής Μουσικολογίας τού Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Γρηγόριο Στάθη ερμηνεύει το Επιφωνήματα (Ψαλμός θ΄), «Εξομολογήσομαί σοι Κύριε – Υψωθήτω η χειρ σου…», του Αγίου Ιωάννου Κουκουζέλη, σε ήχ. πλ.β΄.

Εκοιμήθη ο Επίσκοπος πρώην Ζαχουμίου και Ερζεγοβίνης κυρός Αθνάσιος Γιέφτιτς σε ηλικία 81 ετών ύστερα από νοσηλεία σε νοσοκομείο της Βοσνίας. Όπως είχε γράψει το Πρακτορείο ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ η κατάσταση της υγείας του μακαριστού Επισκόπου είχε επιδεινωθεί την τελευταία εβδομάδα. Συγκεκριμένα νοσηλευόταν στο νοσοκομείο του Τρέμπινε, από τις 17 Φεβρουαρίου, με φλεγμονή και των δύο πνευμόνων, με μη επεμβατική αναπνευστική υποστήριξη. Μέσα σε λίγους μήνες η Εκκλησία της Σερβίας, αλλά και ο Ορθόδοξος κόσμος, χάνει μια σπουδαία πνευματική μορφή με πλούσιο θεολογικό συγγραφικό έργο. Τον τελευταίο καιρό ασχολούνταν με εκδόσεις για τον Άγιο Ιουστίνο Πόποβιτς και συγκεκριμένα με επιστολές του Αγίου οι οποίες θα δημοσιευθούν σύντομα, όπως είχαν τονίσει στο www.ope.gr άνθρωποι από το περιβάλλον του. Δείτε μια από τις τελευταίες ομιλίες του μακαριστού κατά την παρουσίαση του τόμου ...

Εκοιμήθη ο Επίσκοπος πρώην Ζαχουμίου και Ερζεγοβίνης κυρός Αθνάσιος Γιέφτιτς σε ηλικία 81 ετών ύστερα από νοσηλεία σε νοσοκομείο της Βοσνίας. Όπως είχε γράψει το Πρακτορείο ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ η κατάσταση της υγείας του μακαριστού Επισκόπου είχε επιδεινωθεί την τελευταία εβδομάδα. Συγκεκριμένα νοσηλευόταν στο νοσοκομείο του Τρέμπινε, από τις 17 Φεβρουαρίου, με φλεγμονή και των δύο πνευμόνων, με μη επεμβατική αναπνευστική υποστήριξη. Μέσα σε λίγους μήνες η Εκκλησία της Σερβίας, αλλά και ο Ορθόδοξος κόσμος, χάνει μια σπουδαία πνευματική μορφή με πλούσιο θεολογικό συγγραφικό έργο. Τον τελευταίο καιρό ασχολούνταν με εκδόσεις για τον Άγιο Ιουστίνο Πόποβιτς και συγκεκριμένα με επιστολές του Αγίου οι οποίες θα δημοσιευθούν σύντομα, όπως είχαν τονίσει στο www.ope.gr άνθρωποι από το περιβάλλον του. Δείτε μια από τις τελευταίες ομιλίες του μακαριστού κατά ...

Κοιμήθηκε ο Επίσκοπος πρ. Ζαχουμίου και Ερζεγοβίνης κ. Αθανάσιος Γιέφτιτς. Εις ένδειξη σεβασμού στη μνήμη του μεγάλου θεολόγου της σερβικής Εκκλησίας ανασύρουμε από το αρχείο της Πεμπτουσίας ομιλία του μακαριστού στην 15η Διεθνή Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης με αφορμή την παρουσίαση του βιβλίου του με τίτλο: «Από την Ελευθερία στην Αγάπη» από τις εκδόσεις Δόμος.

Με αφορμή τη σειρά ομιλιών »Μαρτύρων και Ηρώων αίμα» της Ιεράς Μητροπόλεως Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας για την επέτειο των 200 ετών από την Επανάσταση του 1821, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων μίλησε στην εκπομπή «Η επικαιρότητα στην Πεμπτουσία» και τη Μαρία Γιαχνάκη για τους νεομάρτυρες της Επανάστασης. Επίσης, περιέγραψε θαύματα που επιτέλεσε ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, με βασικό αυτό της ολοκλήρωσης των σχεδίων για την Ιερά Μονή Παναγίας Δοβρά, αλλά και ο Άγιος Λουκάς ο Ιατρός, το παρεκκλήσιο του οποίου αποτελεί πλέον σημαντικό προσκύνημα της περιοχής. Ακόμα, ο Σεβασμιώτατος μίλησε για το πώς έδωσε ο Θεός να φέρει εκείνος τα ιερά λείψανα του Αγίου Δημητρίου από το San Lorenzo in Campo της Ιταλίας, το 1978, ...

Διαδικτυακή Διάλεξη θα πραγματοποιηθεί τη Πέμπτη 4 Μαρτίου στις 8 μ.μ. με ομιλητή τον γέροντα Πατάπίο Καυσοκαλυβίτη ο οποίος θα αναπτύξει το θέμα: «Οι αγ. Νεομάρτυρες: Φως στο σκοτάδι της Τουρκοκρατίας, υποδείγματα υπομονής και πίστεως στον καιρό της πανδημίας». Την διάλεξη διοργανώνουν η Σύναξη Νέων του Ιερού Καθεδρικού Ναού αγ. Τίτου Ηρακλείου. Για να παρακολουθήσετε την διάλεξη πατήστε εδώ