Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

«Η Ιερά Μονή Κουδουμά πολύ εύστοχα ονομάστηκε -με την έννοια της πνευματικής ακμής- ως η τελευταία Λαύρα της Κρήτης. Κι αυτό είναι αληθές, διότι το πνευματικό έργο που συντελέστηκε σ΄αυτό το Μοναστήρι, κατά τα τέλη του 19ου αιώνος και στις αρχές του 20ού, ήταν κολοσσιαίο, λόγω της αγιότητος των αυταδέλφων Αγίων Πατέρων Παρθενίου και Ευμενίου. Υπήρξαν άγιοι ασκητές που έφτασαν σε μεγάλα μέτρα αγιότητας πριν ακόμη κτιστεί το Μοναστήρι». Αυτά σημειώνει ο συγγραφέας, Αρχιμανδρίτης του Οικουμενικού Θρόνου Χρυσόστομος Παπαδάκης, στον πρόλογο της Α΄εκδόσεως του βιβλίου «Οι Όσιοι Παρθένιος και Ευμένιος και η Ιερά Μονή Κουδουμά», το οποίο επανεκδόθηκε πρόσφατα, σε νέα βελτιωμένη και επηυξημένη έκδοση, από την Ι. Μ. Μ. Βατοπαιδίου. Στον ογκώδη και πολυτελή αυτόν τόμο, καρπό πολυετούς έρευνας του φιλαγίου ...

  Όσιος Ιωσήφ Ησυχαστής (1998-1959). (Επιμέλεια Στέλιος Κούκος) : Ο Γέροντας δεν μας έκανε πολλές διδασκαλίες η διαλέξεις περί Νοεράς προσευχής. Όχι ότι δεν μπορούσε, αφού ήταν πραγματικός επιστήμων της Νοεράς προσευχής, διάδοχος και συνεχιστής της Νηπτικής παραδόσεως, αλλά επειδή ήταν επιφυλακτικός, για να μην φουσκώση τα μυαλά μας με φαντασίες καταστάσεων που δεν είχαμε φθάσει. Ολιγόλογες λακωνικές συμβουλές μας έδινε κατά την διάρκεια των νυκτερινών μας εξαγορεύσεων, υπό την μορφή υποδείξεων περισσσότερον, μα ήσαν πάντα μεστές ωφελείας. Η στάσις του ήταν «προχώρα και εγώ σε παρακολουθώ». Και ο λόγος εγίνετο πράξις. Με την ευχή του Γέροντα κοπιάζαμε στην προσευχή. Και ερχόταν φορές να κάνουμε τρεις, τέσσερις, πέντε ώρες νοερά προσευχή, με σκυμμένο το κεφάλι, και τον νου κολλημένο μέσα στο βάθος της πνευματικής ...

Μια ιδιαιτέρως εκφραστική και περίτεχνη ερμηνεία του περίφημου δοξαστικού της Κυριακής της Τυρινής «Ἔφθασε καιρός» σε μέλος Θρ. Στανίτσα από τον αλήστου μνήμης Δημήτριο Νίκου. Ένα ακόμα τεκμήριο της ερμηνευτικής δεινότητας του ψάλλοντος αλλά και της ζώσας μακεδονικής ψαλτικής παραδόσεως. Μετάφραση και θεολογικός σχολιασμός από τον Μιχαήλ Κουτσό, Φιλόλογο και Συγγραφέα: Ἔφθασε καιρός, ἡ τῶν πνευματικῶν ἀγώνων ἀρχή, ἡ κατά τῶν δαιμόνων νίκη, ἡ πάνοπλος ἐγκράτεια, ἡ τῶν Ἀγγέλων εὐπρέπεια, ἡ πρός Θεόν παρρησία· Έφτασε  καιρός για την αρχή των πνευματικών αγώνων Για να νικάμε  τους δαίμονες και  να έχουμε την πάνοπλη εγκράτεια, την καθαρότητα των Αγγέλων και  την παρρησία ενώπιον του Θεού δι’ αὐτῆς γαρ Μωϋσῆς, γέγονε τῷ Κτίστῃ συνόμιλος, καί φωνήν ἀοράτως, ἐν ταῖς ἀκοαῖς ὑπεδέξατο· Εξαιτίας  αυτής (της νηστείας) ο Μωυσής έγινε συνομιλητής ...

Ο 19ος αιώνας είναι ο αιώνας εκείνος με την πιο συχνή αναφορά επιδημικών ασθενειών σε ολόκληρο τον Πόντο. Οι επιδημίες ξεσπούν στις πόλεις του Πόντου σχεδόν σε κάθε δεκαετία αυτού του αιώνα, σε κάποιες περιπτώσεις δύο, τρεις ή και περισσότερες φορές μέσα στην ίδια δεκαετία. Ίσως αυτό σχετίζεται και με το γεγονός ότι γι’ αυτόν τον αιώνα έχουμε περισσότερες πληροφορίες από ότι για τους προηγούμενους. Η πρώτη αναφορά που έχουμε για επιδημίες στην Τραπεζούντα για τον 19ο αιώνα είναι στα 1807 και στα 1809, όπου στην πόλη έχει ξεσπάσει η επιδημία της πανώλης. Η αμέσως επόμενη πληροφορία αφορά το έτος 1811. Η περίπτωση του 1811 έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς συνδυάζεται με παράλληλη εμφάνιση λιμού και απαντάται κάπως πιο συχνά στην ελληνική ...

Μια εκπομπή που προσπαθεί να παρουσιάσει πτυχές της Ορθόδοξης παράδοσής μας, ικανές να αγγίξουν την καρδιά μας και να την ωθήσουν στην αγάπη του Θεού. Επιμελείται και παρουσιάζει ο π. Γεώργιος Σχοινάς. Πώς ακούω pemptousia.fm; Πώς χρησιμοποιώ το podcast σε κινητές συσκευές; – Οδηγίες χρήσης

Τα Ψυχοσάββατα, στην εκκλησιαστική μας παράδοση, είναι δύο: Το ένα είναι το Σάββατο πριν από την Κυριακή της Αποκριάς και το δεύτερο, το Σάββατο προ της Πεντηκοστής. Αν και όλα τα Σάββατα του έτους είναι αφιερωμένα στις ψυχές των Χριστιανών, που έχουν αποβιώσει, με την ελπίδα της ανάστασής τους κατά τη Δευτέρα Παρουσία, σύμφωνα με τις Γραφές, η Ορθόδοξη Χριστιανική Εκκλησία τιμά και ειδικά τη μνήμη τους τα δύο προαναφερθέντα Σάββατα. Την εβδομάδα της Τυρινής, ο ελληνικός λαός αποκρεύει, δηλαδή παύει να τρώει κρέας, μετά το φαγητό της δεύτερης εβδομάδας, της λεγόμενης Κρεατινής. αλλά η καθαυτό Αποκριά με τα πολλά της έθιμα είναι η τελευταία Κυριακή, της Τυροφάγου. Μια μέρα πριν έχουμε το Ψυχοσάββατο, καθώς η επόμενη ημέρα είναι αφιερωμένη στη ...

Το όλο πρόβλημα για τον άνθρωπο είναι ακριβώς αυτό: να ευρεθεί εν τω Χριστώ και να μη εκπέσει Αυτού, ή αφού εξέπεσε (ο Αδάμ και εμείς) να ευρεθεί και πάλι εν Αυτώ ως Θεώ του και άνθρωπό του, διότι ο Λόγος Χριστός διά τούτο ακριβώς και εδημιούργησε τον άνθρωπο, διά να τον ενώσει μεθ’ Εαυτού, να τον «ενυποστήσει» εν Εαυτώ, όπως λένε οι Πατέρες, και έτσι να τον οδηγήσει στην πληρότητά του ως ανθρώπου και να τον θεώσει, δηλαδή με μία λέξη να τον θεανθρωποποιήσει. Ο πρώτος άνθρωπος, ο Αδάμ, δημιουργηθείς έβλεπε τον Θεό και είχε κοινωνία μαζί Του, και έπρεπε εν συνεχεία ελευθέρως και αγαπητικώς να φθάσει εν τω Θεώ Λόγω στην πλήρη ένωση με τον Θεό και τη θέωσή ...

«Η Ειρήνη». Καρπός Αγίου Πνεύματος. 3ος Καρπός απ’ τους εννέα 9 Ο Χριστός μετά την Ανάσταση: «είπεν αυτοίς ο Ιησούς· ειρήνη υμίν» «και τούτο ειπών ενεφύσησε και λέγει αυτοίς· λάβετε Πνεύμα Άγιον» Η Ειρήνη, ως καρπός του Αγίου Πνεύματος, εκφράζεται με την έννοια της γαλήνης!… Περιζήτητη μεν, όχι όμως τόσο παρούσα στον καιρό μας. Βεβαίως, δεν πρόκειται περί της ειρήνης των συνθηκών, όσο περί της Ειρήνης επί των εσωτερικών εκρήξεων από την αλλοίωση των πνευματικών ενδιαφερόντων μας. Ζούμε την εποχή του συρμού, όπου η γαληνεύουσα εσωτερική Ειρήνη σπάνια επηρεάζεται από το Άγιο Πνεύμα, καίτοι είναι το μόνο που γνωρίζει να κατευνάζει τις εκρήξεις μας και να ανοίγει τις αποδεκτές καρδιές μας. Έχουμε τόσο περιχαρακωθεί στον εγωιστικό εαυτό μας, που παρασυρόμαστε και λέμε στο Άγιο Πνεύμα, ...

Oμιλία του Μητροπολίτου Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμονος με θέμα: «Αγώνες για την ελευθερία», στην οποία αναπτύσσονται ιστορικά και αγιολογικά θέματα που σχετίζονται με την περίοδο της Τουρκοκρατίας και την Ελληνική Επανάσταση, την συνεισφορά της Εκκλησίας και του Ιερού Κλήρου στους αγώνες του Έθνους καθώς και με γεγονότα και πρόσωπα που διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στην τοπική μας Εκκλησία.

Η ελληνικότητα είναι όραση του κόσμου πνευματική. είναι η ματιά αυτή η βαθιά, η απολλώνια συγχρόνως και διονυσιακή, που ξεπήδησε από την πλούσια ψυχή ενός μεγάλου και δυνατού λαού που τόλμησε να μιλήσει και να εκφραστεί, όπως δεν το είχε κάνει κανένας άλλος πριν. Ο Έλληνας αγάπησε και στάθηκε μόνο στο φως, χωρίς να αγνοεί το ανατρίχιασμα και τον τρόμο των σκοταδιών και της αβύσσου. Στάθηκε χλωμός, όμως δυνατός, πάνω από το στόμιο του χάους, και όλη η πορεία του πνεύματος του ήταν πώς να δαμάσει αυτό το αβυσσαλέο τρικύμισμα της ψυχής του και των ενστίκτων του, πώς να γίνει ο εκφραστής του μέτρου και του ανθρώπινου προσώπου. Γιατί η ελληνικότητα αυτό ακριβώς είναι, η εσωτερική αρμονία όλων των δυνάμεων που ...

«Βρωμάτων νηστεύουσα ψυχή μου, και παθών μη καθαρεύουσα, μάτην επαγάλλη τη ατροφία∙ ει μη γαρ αφορμή σοι γένηται προς διόρθωσιν, ως ψευδής μισείται παρά Θεού, και τοις κακίστοις δαίμοσιν ομοιούσαι, τοις μηδέποτε σιτουμένοις∙ μη ούν αμαρτάνουσα, την νηστείαν αχρειώσης, αλλ’ ακίνητος, προς ορμάς ατόπους μένε, δοκούσα παρεστάναι εσταυρωμένω τω Σωτήρι, μάλλον δε συσταυρούσθαι, τω διά σε σταυρωθέντι, εκβοώσα προς αυτόν∙ Μνήσθητί μου Κύριε, όταν έλθης εν τη βασιλεία σου» (Απόστιχα των Αίνων, Ιδιόμελον, ήχος α΄). (Ψυχή μου, με το να νηστεύεις από φαγητά, αλλά να μη καθαρίζεσαι από τα πάθη σου, μάταια χαίρεσαι που δεν τρως. Διότι αν η νηστεία δεν σου γίνεται αφορμή για διόρθωσή σου, προκαλεί την αποστροφή του Θεού ως ψεύτικη, κι εσύ γίνεσαι όμοιος με τους δαίμονες, ...

Αγαπητοί Αναγνώστες η τρίτη προπαρασκευαστική Κυριακή του Τριωδίου είναι ως γνωστόν αφιερωμένη στη Γενική Κρίση την οποία όλοι θα περάσουμε σύμφωνα με την σχετική ευαγγελική περικοπή που διαβάζουμε την Κυριακή Της Αποκρέω (Ματθαίου κε’ 31-46) για λόγους που έχουμε εξηγήσει στο παρελθόν. Στο σημερινό άρθρο μας θα επικεντρωθούμε στην Γενική τελική Κρίση, σε συνδυασμό όμως και με ένα μεγάλο, φοβερό και συχνό εκ μέρος μας αμάρτημα της Κατακρίσεως. Ας ξεκινήσουμε… Βασικό Δόγμα της Χριστιανικής Θεολογίας και Εσχατολογίας (των γεγονότων που θα λάβουν χώρα προς το τέλος), την οποία ομολογούμε και στο Σύμβολο της Πίστεως στο 7ο άρθρο του. Είναι αυτό που λέμε : «Καὶ πάλιν ἐρχόμενον μετὰ δόξης κρῖναι ζῶντας καὶ νεκρούς, οὗ τῆς βασιλείας οὐκ ἔσται τέλος.» Δηλαδή πιστεύουμε ότι ...

Πνευματικές ομιλίες του Γέροντα Εφραίμ, Καθηγουμένου της Ιεράς Μεγίστης Μονής Βατοπαιδίου. Πώς ακούω pemptousia.fm; Πώς χρησιμοποιώ το podcast σε κινητές συσκευές; – Οδηγίες χρήσης

Στην Ορθόδοξη Εκκλησία και στη Χριστιανοσύνη υπάρχουν Άγιοι που προστατεύουν κάθε επάγγελμα ακόμη και το πιο πρόσφατο, το πιο σύγχρονο – και φυσικά τους ανθρώπους τους. Οι επαγγελματικές ομάδες που προστατεύονται κάθε μια από τον δικό της Άγιο το γνωρίζουν και την ημέρα που γιορτάζει ο Προστάτης τους, του αποδίδουν ιδιαίτερες τιμές: Αγρότες, Ιατροί, Δικηγόροι, Βοσκοί, Ηθοποιοί, Αστυνομικοί, Υδραυλικοί, επαγγέλματα κάθε είδους και κατηγορίας απευθύνονται σε συγκεκριμένο Άγιο ζητώντας προστασία και μεσολάβηση στον Θεό και την Παναγία μας. Διαβάστε περισσότερα ΕΔΩ

Ο Χερουβικός ύμνος είναι αρχαίος ύμνος της Εκκλησίας και σκοπό έχει να καλύψει τον χρόνο προετοιμασίας του ιερέα για την Μεγάλη Είσοδο στη Θ. Λειτουργία. Στην βυζαντινή περίοδο έλαβε ιδιαίτερα λαμπρότητα και μελοποιήθηκε από μεγάλους μαΐστορες σε αργό δρόμο. Αυτή η αργή εκδοχή του Χερουβικού ύμνου διατηρείται και σήμερα στο Άγιον Όρος λόγω της διάσωσης στο αγιορειτικό τυπικό της βυζαντινής τάξης της μνημόνευσης κατά τη διάρκεια του Χερουβικού. Αργά μέλη λοιπόν παλαιών και νεότερων συνθετών κρατούν τη θέση τους στην αγιορειτική λατρεία και ηδύνουν τα ώτα των προσερχομένων πιστών. Χερουβικός ύμνος Χαρ. Παπανικολάου ήχ. πλ. β΄ Your browser does not support the audio element.    

Οι μάρτυρες της Εκκλησίας μας είναι το καύχημά Της, διότι ομολόγησαν την πίστη τους στο Χριστό και την επισφράγισαν με το αίμα τους. Αντάλλαξαν την πρόσκαιρη γήινη ζωή τους με την αιώνια αληθινή ζωή, που δίνει ο ζωοδότης Χριστός. Ανάμεσα σ’ αυτούς συγκαταλέγονται και οι Άγιοι Σαράντα Μάρτυρες, οι οποίοι μαρτύρησαν στη Σεβάστεια της Μ. Ασίας στις αρχές του 4ου αιώνα, όταν αυτοκράτορας της Ανατολής ήταν ο ρωμαίος ειδωλολάτρης Λικίνιος (307-324). Ήταν όλοι τους νεαροί έφηβοι στρατιώτες και ανήκαν στο πιο επίλεκτο στρατιωτικό τάγμα της περιοχής. Οι σκληρότεροι διωγμοί κατά των Χριστιανών, που είχε αρχίσει ο δεισιδαίμων Διοκλητιανός (284-305), συνεχίζονταν και επί Λικινίου. Οι διοικητές των επαρχιών είχαν επιφορτιστεί για την εφαρμογή του διατάγματος, που προέβλεπε την αναγκαστική θυσία στους ειδωλολατρικούς «θεούς» από ...

Νέοι άγιοι: Έγραψαν έπη αγιότητας και παραμυθίας του κόσμου! Πώς να αρχίσεις, πώς να συνεχίσεις και πώς να τελειώσεις; Τι...

  Η Πεμπτουσία θυμάται και τιμά, ένα χρόνο μετά, την χαρά του πληρώματος της Εκκλησίας με αφορμή την αγιοκατάταξη των...

Τελέστηκε το πρωί της Κυριακής 7 Μαρτίου η ενθρόνιση της μοναχής Χαριτίνης ως νέας Ηγουμένης της Ιεράς Μονής Ρουσάνου των Μετεώρων, παρουσία του Σεβ. Μητροπολίτου Σταγών και Μετεώρων κ. Θεοκλήτου. Η μοναχή Χαριτίνη εξελέγη Ηγουμένη της Ιεράς Μονής Ρουσάνου Μετεώρων. Η εκλογή πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 20 Φεβρουαρίου παρουσία του Σεβ. Μητροπολίτου Σταγών και Μετεώρων κ. Θεοκλήτου και του Καθηγουμένου της Ιεράς Μεγίστης Μονής Βατοπαιδίου Γέροντος Εφραίμ, πνευματικού της Μονής. Κατόπιν ψηφοφορίας των Αδελφών της Ιεράς Μονής Αγίας Βαρβάρας Μετεώρων, σύμφωνα με τον Εσωτερικό Κανονισμό Λειτουργίας της Μονής, ανεδείχθη ως Καθηγουμένη της Μονής η πλειοψηφίσασα στις ψήφους των Αδελφών, Μοναχή Χαριτίνη. Μετά το πέρας της διαδικασίας των εκλογών, ο Σεβ. Μητροπολίτης ανέπεμψε ευχαριστιακή Δοξολογία και προσέφερε στη νεα Καθηγουμένη της Ιεράς Μονής του Ρουσάνου ...

Άγιος Συμεών Νέος Θεολόγος. (Επιμέλεια Στέλιος Κούκος) Πριν από κάθε αρετή, προηγείται η χάρη που προέρχεται από την πίστη και είναι θεμέλιο κάθε αρετής. Και κάθε αρετή, και έρχεται και παραμένει και ενεργείται με τη χάρη. Όμως κάθε αρετή χωρίς τη χάρη, λογαριάζεται από τον Θεό κατώτερη από κάθε κακία, διότι εκείνη η αρετή είναι διαβολική, επειδή και αυτό μηχανεύονται οι δαίμονες που ως νοεροί πλανούν τη νοερή διάνοια των ανθρώπων, δηλαδή να φανούμε στους ανθρώπους σώφρονες, ελεήμονες και πραότατοι. Η χάρις του Θεού έρχεται σε κάθε μολυσμένο και ακάθαρτο άνθρωπο, με την αληθινή ευχαριστία. Αληθινή δε ευχαριστία, είναι η επίγνωση της χάριτος. Πώς όμως θα μπορούσε να ευχαριστήσει επάξια αυτός που ευεργετήθηκε, εάν πρώτα δεν αναλογιστεί το μέγεθος της ευεργεσίας που του έγινε; Διότι όσοι το αγνόησαν, ...