Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

Γερο-Παναής, εκ Λύσης Κύπρου (1905-1989). (Επιμέλεια Στέλιος Κούκος) Να μπορούσαμε να καταλάβουμε τη θυσία του Υιού Του! Μας λέει ο Χριστός «για σας θυσιάστηκα…». Την καρδιά μας θέλει. Εμάς τους ίδιους θέλει. Εμείς κάμνουμε γιορτές και προσφέρουμε δώρα, μα ο Θεός εμάς θέλει, όχι μόνον τα δώρα μας. Μοιάζουμε σαν τη μάνα που στέλλει τα μωρά της για να δώσουν φαγητό στον παππού, χωρίς να πηγαίνει η ίδια. Κι ο παππούς λέει· «μα εγώ δεν θέλω φαγητά. Θέλω τη μάνα σας». Να μην περιμένουμε να μας αγαπήσουν τα παιδιά όπως τους αγαπούμε εμείς. Ο γονιός αγαπά παραπάνω. Κι ο Θεός, σαν πατέρας, μας αγαπά πιο πολύ απ’ ότι τον αγαπούμε εμείς. Γι’ αυτό να μην τον πικραίνουμε. Όταν αισθάνομαι την αγάπη του Θεού να με κατακλύζει, είναι δυνατό να αμαρτήσω; Και ο φύλακας άγγελος ...

Ανάμεσα στους δημοφιλέστερους αγίους των πρώιμων χριστιανικών χρόνων συγκαταλέγεται και ο τιμώμενος στις 17 Μαρτίου άγιος Αλέξιος, ο οποίος διακρίθηκε για τη φιλόθεη βιοτή, τη βαθιά ευσέβεια και πίστη,αλλά και την άκρα ταπείνωση, άσκηση και εγκράτεια. Η αφανής επίγειά του βιοτή του εξασφάλισε κατά θεϊκή επιταγή τη θεόκλητη προσωνυμία «Ο Άνθρωπος του Θεού», αφού ο ίδιος ο Κύριος με τη φωνή Του τον αποκάλυψε, τον ονόμασε και τον υπέδειξε στον χριστιανικό λαό της Ρώμης. Φορητή εικόνα του Αγίου Αλεξίου του 1500 από την ιδιωτική συλλογή εικόνων του Αιμιλίου Βελιμέζη Ο άγιος Αλέξιος γεννήθηκε στη Ρώμη το 357 επί των ημερών του βασιλέως Κωνσταντίου Β'(317 – 361). Ήταν ο μονογενής υιός του υψηλού αξιωματούχου Ευφημιανού, του πρώτου της Συγκλήτου, και της Αγλαΐδoς, που ...

Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης (1770 – 1843), ήταν δίχως άλλο ηγετική μορφή της Επανάστασης του 1821. Πολλά έχουν γραφεί για εκείνον. Εμείς θα σταθούμε σε κάποια ίσως άγνωστα στοιχεία και βέβαια στην περίφημη απολογία  κατά την δίκη του. Μια απολογία απλή και αυθόρμητη, που ωστόσο στάθηκε καταδικαστική, ένεκεν των πολιτικών σκοπιμοτήτων της εποχής του. Ο Γέρος του Μοριά, καταγόταν από φημισμένη οικογένεια, με το επίθετο Τζεργίνη, όπως αναφέρει ο ίδιος στα Απομνημονεύματά του. Ο πρόγονός του Δήμος Τζεργίνης, που έζησε την εποχή της Βενετοκρατίας στην Πελοπόννησο (1685-1715), ονομάστηκε Μπότσικας. Ο γιος του Δήμου, Γιάννης, ήταν ο πρώτος της γενιάς που υιοθέτησε το όνομα Κολοκοτρώνης. Κατά την οικογενειακή παράδοση ο Γιάννης ονομάστηκε αρχικά «Μπιθεγκούρας» (στα αρβανίτικα σημαίνει: αυτός που έχει δυνατά οπίσθια) ...

Η προσφορά του αειμνήστου Πρωτοψάλτου της Τοπικής μας Εκκλησίας και του Μητροπολιτικού Ιερού Ναού Αγίου Νικολάου Βόλου Μιχάλη Μελέτη στα ιεροψαλτικά πράγματα της Μαγνησίας είναι, κατά κοινή ομολογία, αξεπέραστη. Εξίσου πολυσήμαντο και ασύγκριτο είναι και το έργο που επετέλεσε, επί 37 ολόκληρα χρόνια, ως Δ/ντής της Σχολής Βυζαντινής Μουσικής της Ιεράς Μητροπόλεως Δημητριάδος. Στα χρόνια του η Σχολή διέπρεψε καλλιτεχνικά, περικοσμήθηκε από πολύ σημαντικούς δασκάλους, αφιερωμένους στην διακονία της Ψαλτικής Τέχνης, παρήγαγε πλήθος Ιεροψαλτών, που στελεχώνουν τα ιερά Αναλόγια της Τοπικής μας Εκκλησίας  και όχι μόνο και κατοχυρώθηκε επισήμως έναντι της Εκκλησίας και της Πολιτείας. Γι’ αυτό, οι μαθητές και επίγονοί του θεωρούν ότι ο Μιχάλης Μελέτης και ο προκάτοχος και Δάσκαλός του Μανώλης Χατζημάρκος είναι οι δύο ακλόνητοι στύλοι πάνω στους ...

Αν η δίαιτα είναι απαραίτητη για τους αθλητές κατά την περίοδο των αγώνων, πολύ πιο απαραίτητη είναι η νηστεία και η προσευχή για τους χριστιανούς κατά τη διάρκεια των πνευματικών αγώνων της Μ. Τεσσαρακοστής : «Τούτο το γένος ουκ εκπορεύεται ει μη εν προσευχή και νηστεία», λέγει ο Κύριός μας. Σε μερική  νηστεία  μπήκαμε ήδη από την  τελευταία  εβδομάδα του Τριωδίου, την εβδομάδα της Τυρινής. Την εβδομάδα αυτή γίνεται η προθέρμανση, για να μπούμε στο στάδιο των αγώνων, για το οποίο η εκκλησία μας έχει καταρτίσει ειδικό πρόγραμμα άσκησης. Σκοπός του προγράμματος είναι η απόκτηση των αρετών μέσω της νηστείας, της προσευχής αλλά και της λατρευτικής ζωής. Η λατρευτική ζωή κατά τη διάρκεια της Μ. Τεσσαρακοστής είναι πολύ πλούσια και κατανυκτική. Έχει ...

Ο Αρχιμανδρίτης π. Ιάκωβος Κανάκης μιλάει για την θυσία του Ισαάκ ως προτύπωση της σταυρικής θυσίας του Χριστού.

Τα δύο αυτά ονόματα αποτελούν ομολογουμένως το καύχημα των Ελλήνων. Ο Καποδίστριας πολιτικός με άριστη στρατηγική στους χειρισμούς του και ο Κολοκοτρώνης στρατηγός με ζηλευτή πολιτική διάκριση και διορατικότητα. Δύο προσωπικότητες που συνεργάστηκαν  μεταξύ τους με αμοιβαίο σεβασμό και τιμή. Δύο ακούραστοι συνοδοιπόροι με έναν και μοναδικό σκοπό, την ανασύσταση και αναγέννηση της πατρίδος. Ενώ αυτοί που παραμέρισαν το προσωπικό τους συμφέρον για το συμφέρον του γένους, οι συμπαρτιώτες τους, αντί να τους ανταποδώσουν την δέουσα ευχαρτιστία και ευγνωμοσύνη, τους έλεγξαν και τους τιμώρησαν. Θέλησαν να δομήσουν το νεοσύστατο Ελληνικό κράτος με πυλώνες  την πίστη στον Θεό και την θυσιαστική προσφορά στα κοινά χωρίς ιδιοτέλειες, και το πλήρωσαν. Εν συνεχεία θα εξετάσουμε ορισμένες πτυχές της ζωής, του χαρακτήρα τους, της δράσης τους, ...

Την Κυριακή της Τυρινής, όπως ονομάζεται η τελευταία Κυριακή πριν τη Μεγάλη Σαρακοστή, διαβάζεται στους ναούς ένα απόσπασμα από την επί του Όρους ομιλία του Κυρίου, που αναφέρεται σε τρία θέματα: Προϋπόθεση για να μας συγχωρήσει ο Θεός Ποια είναι η αληθινή νηστεία Ο αληθινός θησαυρός Το απόγευμα της Κυριακής αυτής γίνεται ο Εσπερινός της Συγγνώμης. Στο τέλος της ακολουθίας αυτής ο ιερέας διαβάζει για όλους τη συγχωρητική ευχή, παρακαλώντας το Θεό να δεχτεί τη μετάνοια των παρευρισκομένων. Μια μετάνοια που αρχίζει με την παραχώρηση συγχωρήσεως σε όσους μας έχουν στεναχωρέσει, μας έχουν φταίξει σε κάτι, αμαρτήσαν, τέλος πάντων, απέναντί μας. Κι είναι η συγχώρηση αυτή εκ μέρους μας προϋπόθεση για να συγχωρέσει και μας ο ουράνιος Πατέρας τα δικά μας παραπτώματα και αμαρτήματα, ...

Η παρουσία της Υπερευλογημένης Δεσποίνης ημών Θεοτόκου και Αειπαρθένου Μαρίας στο σώμα της Εκκλησίας είναι αναμφισβήτητη, αυτή είναι «ἡ προστασία τῶν Χριστιανῶν ἡ ἀκαταίσχυντος καί ἡ μεσιτεία πρός τόν Ποιητήν ἡ ἀμετάθετος»(Κοντάκιον, Ἦχος β΄). Η Παναγία έλαβε το Άγιον Όρος από τον Υιό και Θεό της ως κλήρο δικό της κατά τον Ζ΄ ή Η΄ αιώνα σύμφωνα με τον βίο του Οσίου Πέτρου του Αθωνίτου. Η Υπέρμαχος Στρατηγός ήταν η γυναικεία ψηλόλιγνη, αλαφροπερπάτητη μορφή με την καλύπτρα της αναριγμένη από το κεφάλι στους ώμους, που ο ελληνικός στρατός έβλεπε στο μέτωπο (στον πόλεμο του ΄40) σε όλη τη γραμμή από τη γαλανή θάλασσα του Ιονίου μέχρι ψηλά στις παγωμένες Πρέσπες. Αλλά αυτή ήταν και η «Οδηγήτρια» που κατατρόπωσε τους Οθωμανούς ...

Τετρακόσια χρόνια υπέμειναν οι Έλληνες τον Τουρκικό ζυγό και ποτέ δεν έπαψαν να ονειρεύονται την λευτεριά τους. Και όταν ξεκίνησε η επανάσταση οι λαοί του κόσμου θαύμασαν το ηθικό μεγαλείο, την ασύγκριτη ανδρεία και την πολεμική ικανότητα που έδειξαν οι Έλληνες σε αυτό τον αγώνα παρά τις αντιξοότητες. Πολύ αργότερα σε έναν άλλο μεγάλο αγώνα, στο δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο ο κόσμος θα πει « Οι Έλληνες δεν πολεμούν σαν ήρωες αλλά οι ήρωες πολεμούν σαν Έλληνες». Σε αυτούς τους ήρωες του αγώνα για την λευτεριά είναι αφιερωμένο το παιδικό βιβλίο της κυρίας Κωνσταντίνας Ζηκούλη-Τακοπούλου με τίτλος «Ελλάδα μας Ηρώων μητέρα» σε εικονογράφηση του Σπύρου Ζαχαρόπουλου που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Άθως Παιδικά. Κυρία Ζηκούλη γιατί ένα παιδικό ιστορικό βιβλίο; Ο πατήρ Γερβάσιος Παρασκευόπουλος, ...

Πράγματι η πολύτιμη προεπαναστατική διεργασία, για την επανάσταση του 1821 αποτέλεσε το ήμισυ του παντός. Οι Έλληνες ήταν αποφασισμένοι για Ελευθερία ή Θάνατο. Μπορεί οι Φαναριώτες να ακολουθούσαν μια πολίτικη πολιτική, όμως το σκλάβο Γένος δεν άντεχε άλλο στο ζυγό της Σκλαβιάς. Οι λόγιοι τάχθηκαν στην υπηρεσία του Γένους. Ο Ρήγας Φεραίος παρότι συνελήφθη στην Βιέννη, εν τούτοις μαρτύρησε στο Βελιγράδι, μετά από αρκετές παράνομες δολοπλοκίες, για την παύση της προεπαναστατικής διεργασίας του. Ο γνωστός μας γενναίος Ρήγας Φεραίος γεννήθηκε στο Βελεστίνο της Θεσσαλικής Μαγνησίας περί το 1757, από γονείς με οικονομική άνεση, έτσι ευτύχησε να έχει προσωπικούς δασκάλους και λογίους από το σκλάβο Γένος. Διδάχθηκε την Ελληνική Ιστορία και την Επιστήμη ώστε να αγαπήσει την Ελλάδα και να ποθήσει την ...

Ο Ιωάννης Τριανταφύλλου, γνωστός ως Ιωάννης Μακρυγιάννης γεννήθηκε το 1797 στον Αβορίτη του Κροκυλείου Δωρίδας. Το Μακρυγιάννης προήλθε από παρατσούκλι. Ο πατέρας του Δημήτριος, φονεύτηκε υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες σε συμπλοκή με Τούρκους όταν ο Μακρυγιάννης ήταν ενός έτους. Οι λόγοι της δολοφονίας του είναι άγνωστοι. Σε ηλικία τεσσάρων ετών μετά από επιδρομή των Τούρκων, αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το χωριό του μαζί με τη μητέρα του, Βασιλική και τα αδέρφια του και να εγκατασταθεί στη Λιβαδειά. Το 1811 η οικογένειά του τον έστειλε στη Φωκίδα στην υπηρεσία του συγγενή τους Παναγιώτη Λιδωρίκη, που ήταν χωροφύλακας στη Δεσφίνα και έπειτα στον αδερφό του Θανάση Λιδωρίκη στην Άρτα. Εκεί από το 1817 άρχισε να ασχολείται με το εμπόριο. Το 1820, μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία. ...

Οι γιορτές ή οι Κυριακές, οι αφιερωμένες σε ένα γεγονός, σε μια  παραβολή ή σε έναν άγιο δεν αποτελούν στεγανές επετείους. Αποτελούν αφορμή προέκτασης μηνυμάτων και αληθειών σε όλο τον χρόνο και σε όλο το εύρος της πνευματικής ζωής. Μπορεί να πέρασε η Κυριακή του Ασώτου, αλίμονο όμως αν κάθε αναφορά στη μεγαλειώδη αυτή περικοπή θωρηθεί ανεπίκαιρη. Αντιθέτως, όσο περνάει ο χρόνος της Σαρακοστής, τόσο πιο επίκαιρη γίνεται , όχι μόνον αυτή, αλλά και κάθε λεγόμενο, κάθε λέξη, κάθε φθόγγος που εξήλθε από ο στόμα του Θεανθρώπου. Ας το επιβεβαιώσουμε: Την ώρα που ο Άσωτος-σωσμένος γιος επιστρέφει σπίτι, έχουμε την ευκαιρία να συμμετάσχουμε σε μία μεγαλειώδη κρίση φιλότιμου. Η συντριβή του Ασώτου αποτελεί συγχρόνως και συντριβή του τείχους των πνευματικών του ματιών και ...

Παρακολουθήστε αποκλειστικά σε ζωντανή σύνδεση την Αναπαράσταση του δρώμενου της Ορκωμοσίας στην Ιστορική Ιερά Μονή της Αγίας Λαύρας Καλαβρύτων.

Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος. Συνέχεια από: http://www.pemptousia.gr/?p=303435 Τον παράδεισο, λένε, εδώ, δεν εννόησε τον παράδεισο αλλά με το όνομα του παραδείσου ονόμασε τη βασιλεία των ουρανών. Γιατί επειδή μιλούσε μ’ ένα ληστή, άνθρωπο που δεν είχε ακούσει τίποτα από τ’ ανώτερα δόγματα, που δεν ήξερε τίποτα για τους προφήτες, αλλά είχε ζήσει όλο τον καιρό στην ερημιά, και είχε κάνει φόνους και ποτέ δεν είχε πατήσει το πόδι του σ’ εκκλησία, ούτε είχε ακούσει θεία ομιλία, που δεν ήξερε τι να είναι η βασιλεία των ουρανών, αυτό έλεγε· «Σήμερον θέλεις είσθαι μετ’ εμού εν τω παραδείσω»· με το πιο γνωστό και το πιο συνηθισμένο όνομα του παραδείσου εννοεί τη βασιλεία των ουρανών. Από πού είναι φανερό; Απ’ όσα είπε, «Σήμερον θέλεις είσθαι μετ’ εμού εν ...

Ο Γεώργιος Ευστρατιάδης, γεννήθηκε στη Ραιδεστό το 1833, εξ ου και το επίθετο Ραιδεστηνός, και εκεί έζησε τα παιδικά του χρόνια. Διδάχθηκε την μουσική από κάποιο ιερέα Δομέτιο και από μικρή ηλικία ασκούσε το επάγγελμα του ιεροψάλτη. Στα δεκαέξι του, πηγαίνει στην Κωνσταντινούπολη. Μαθητεύει δίπλα στον Άρχοντα Πρωτοψάλτη της Μ.Χ.Ε. Κωνσταντίνο τον Βυζάντιο. Το φωνητικό του τάλαντο του επιτρέπει να διακονεί σε διάφορους ναούς της Πόλης ενώ ακόμη είναι έφηβος. Σε ηλικία τριάντα ετών καλείται να αναλάβει την διακονία του αριστερού αναλογίου του Πατριαρχικού ναού ως Λαμπαδάριος. Στις 2 Φεβρουαρίου 1871 ανεδείχθη πρωτοψάλτης και παρέμεινε στη θέση αυτή έως τον Οκτώβριο του 1876. Μετά την απόσυρση του από το Πατριαρχείο διετέλεσε ψάλτης σε σημαντικούς ναούς της Πόλης, έως τον θάνατό ...

«ΠΑΝΗΓΥΡΙΚΗ Β΄ – ΣΥΛΛΟΓΗ ΜΕΛΩΝ ΤΩΝ ΕΟΡΤΩΝ ΤΟΥ ΕΝΙΑΥΤΟΥ ΩΣ ΨΑΛΛΟΝΤΑΙ ΕΝ ΤΑΙΣ ΑΓΡΥΠΝΙΑΙΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ (Ι.Μ.Μ. ΒΑΤΟΠΑΙΔΙΟΥ – ΑΡ. Χ.Φ. 1601») Η Ιερά Μεγίστη Μονή του Βατοπαιδίου στα πλαίσια των εκδόσεων μουσικών βιβλίων και στη σειρά ΒΑΤΟΠΑΙΔΙΝΗ ΨΑΛΤΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ εκδίδει σε δύο τόμους το σπουδαιότερο αυτοτελές έργο «Συλλογή ιδιομέλων, προσομοίων, στιχηρών, καθισμάτων, απολυτικίων και άλλων τινών μελών»(κώδικας Βατοπ 1601) του Ματθαίου Βατοπαιδινού (ψάλτη, καλλιγράφου κωδικογράφου, εξηγητού της σημειογραφίας, μελοποιού και διδασκάλου της ψαλτικής) με τον τίτλο ΠΑΝΗΓΥΡΙΚΗ Α΄ και Β΄ (αρ. σειράς 10 &11). Οι περιεχόμενες συνθέσεις άπτονται τόσο του εξηγητικού όσο και του συνθετικού έργου του Ματθαίου, όπως αυτό ψαλόταν στη Μονή Βατοπαιδίου με τονισμούς, καλλωπισμούς και αναλύσεις που αποτυπώνουν την προφορική αγιορειτική παράδοση. Στον πρώτο τόμο περιέχονται ύμνοι ...

Άγιος Λουκάς, Αρχιεπίσκοπος Κριμαίας ο Ιατρός (1877-1961). Ο χρυσός κανόνας «Καθώς θέλετε ίνα ποιώσιν υμίν οι άνθρωποι, και υμείς ποιείτε αυτοίς ομοίως» «Και καθώς θέλετε ίνα ποιώσιν υμίν οι άνθρωποι, και υμείς ποιείτε αυτοίς ομοίως, και ει αγαπάτε τους αγαπώντας υμάς, ποία υμίν χάρις εστί; και γαρ οι αμαρτωλοί τους αγαπώντας αυτούς αγαπώσι. και εάν αγαθοποιήτε τους αγαθοποιούντας υμάς, ποία υμίν χάρις εστί; και γαρ οι αμαρτωλοί το αυτό ποιούσι. και εάν δανείζητε παρ’ ων ελπίζετε απολαβείν, ποία υμίν χάρις εστί; και γαρ αμαρτωλοί αμαρτωλοίς δανείζουσιν ίνα απολάβωσι τα ίσα. πλην αγαπάτε τους εχθρούς υμών και αγαθοποιείτε και δανείζετε μηδέν απελπίζοντες, και έσται ο μισθός υμών πολύς, και έσεσθε υιοί υψίστου, ότι αυτός χρηστός εστίν επί τους αχάριστους και πονηρούς, γίνεσθε ουν οικτίρμονες, ...

Ο Σωτήριος Βλαχόπουλος, εκ Ταταούλων της Κωνσταντινουπόλεως, υπήρξε μαθητής Χουρμουζίου του Χαρτοφύλακος και γραμματέας του περιωνύμου χανεντέ του Σουλτάνου Μαχμούτ του Β΄, Γεωργάκη του Πάντζογλου. Δίδαξε την θεωρία της μουσικής το 1868 στην ιδρυθείσα πατριαρχική Μουσική Σχολή, επί τής πατριαρχείας Γρηγορίου του ΣΤ΄ και εξέδωκε το 1848 την «Ἁρμονίαν», έργο το οποίο περιέχει διάφορα έντεχνα άσματα, ελληνικά και αραβοπερσικά. Διακρίθηκε επίσης ως συνθέτης Καλοφωνικών Ειρμών. Απεβίωσε το έτος 1870. Ακολουθεί μια εξαιρετική ερμηνεία του περίφημου Καλοφωνικού Ειρμού «Χαίρε θυγάτηρ» σε ήχο Βαρύ από τον Νικόλαο Στάθη, Πρωτοψάλτη του Ιερού Ναού αγ. Θεοδώρων Συκεών. Your browser does not support the audio element.

Μια εκπομπή νοεράς παρουσίας στον χρόνο και τον χώρο της Αγίας Γης, εκεί όπου έστησαν οι πόδες του Κυρίου. Επιμελείται και παρουσιάζει ο Πρωτοπρεσβύτερος Σπυρίδων Λόντος. Πώς ακούω pemptousia.fm; Πώς χρησιμοποιώ το podcast σε κινητές συσκευές; – Οδηγίες χρήσης