Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

Η Ιερά Μεγίστη Μονή Βατοπαιδίου προχώρησε σε νέα έκδοση του τόμου «Δογματική – Ορθόδοξη Φιλοσοφία της Αληθείας» του Σέρβου Αγίου Ιουστίνου (Πόποβιτς) του Τσέλιε. Παρακολουθήστε εδώ την εκδήλωση για την παρουσίαση του Τόμου. Για παραγγελίες πατήστε εδώ. Η έκδοση είναι επίσης διαθέσιμη στο iTunes και στο Amazon. Από τον πρόλογο του βιβλίου: “Στὸν τόμο αὐτόν, ποὺ ὁ Ἅγιος Ἰουστῖνος τὸν τιτλοφορεῖ Ὀρθόδοξη Φιλοσοφία τῆς Ἀληθείας, προβάλλει τὸ ἀνθρωπολογικὸ πρόβλημα ποὺ βρίσκεται στὸ ἐπίκεντρο τῶν θεολογικῶν συζητήσεων ἀλλὰ καὶ τοῦ εὐρύτερου πνευματικοῦ καὶ φιλοσοφικοῦ στοχασμοῦ. Αὐτὸ ἄλλωστε εἶναι τελείως φυσικό, γιατὶ τὸ ὑλοκρατικὸ πνεῦμα καὶ ὁ σύγχρονος τρόπος ζωῆς συνέθλιψαν τὸν ἄνθρωπο καὶ ἀφαίρεσαν ὅλο τὸ πνευματικὸ βάθος του. Ἔτσι ὁδήγησαν τὸ ἀνθρώπινο πρόσωπο σὲ μιὰ ἐπιφανειακὴ ψηφιοποίηση. Τὸ ὑποβίβασαν σ’ ἕνα ἐπίπεδο ὅπου συνωστίζονται πολλὰ ἀτομικὰ «ἐγὼ» χωρὶς κανένα συλλογικὸ «ἐμεῖς».”

Άγιος Ιωάννης ο Σιναΐτης, συγγραφέας της Κλίμακος. (Επιμέλεια Στέλιος Κούκος) 1. Όπως το νερό, που χύνεται λίγο-λίγο στην φωτιά, την σβήνει τελείως, έτσι και το δάκρυ του αληθινού πένθους σβήνει όλη την φλόγα του θυμού και της εξημμένης οργής. Γι’ αυτό και τα ετοποθετήσαμε, στην σειρά του λόγου, το ένα πριν και το άλλο μετά. 2. Αοργησία σημαίνει ακόρεστη επιθυμία για ατιμία, όμοια με την απέραντη επιθυμία των κενοδόξων για έπαινο. Αοργησία σημαίνει νίκη κατά της ανθρώπινης φύσεως, που φαίνεται με την αναισθησία απέναντι στις ύβρεις και που αποκτάται με αγώνας και ιδρώτας.   3. Πραότης σημαίνει να παραμένη ακίνητη και ατάραχη η ψυχή, τόσο στις ατιμίες όσο και στους επαίνους. 4. Η αρχή της αοργησίας είναι να σιωπούν τα χείλη, ενώ η καρδιά ευρίσκεται σε ταραχή. Το ...

Ομιλία του πρωτοπρεσβύτερου π. Χαράλαμπου Παπαδόπουλου «Πως να εισέλθω στην καρδιά μου; Πρακτικοί τρόποι ησυχαστικής ζωής», η οποία πραγματοποιήθηκε διαδικτυακά στο πλαίσιο ποιμαντικών δράσεων του Ιερού Ναού Αγίας Βαρβάρας Αργυρούπολης.

Αξία και αναγκαιότητα της προσευχής Λέγει ένας άλλος μεγάλος Αγιορείτης διδάσκα­λος της προσευχής συνώνυμος και σχεδόν σύγχρονος του θείου Παλαμά, ο Άγιος Γρηγόριος ο Σιναΐτης: «Η προσευχή είναι ενέργεια πίστεως, μάλλον δε άμεση πίστη, φανέρωση του βαπτίσματος, βεβαίωση της ιδιότητας του Χριστιανού». Με άλλα λόγια, το να λέμε αφ’ ενός ότι πιστεύουμε στον Θεό και είμαστε Χριστιανοί και αφ’ ετέρου να μην προσευχόμαστε είναι δύο πράγματα ασυμβίβαστα. Το αν κανείς προσεύχεται αποτελεί το ασφαλέστερο τεκμήριο του αν ζει συνειδητά ως Χριστιανός. Η Χριστιανική Εκκλησία είναι Εκκλησία προσευχομένων. Άνθρωπος που δεν προσεύχεται, ακόμη και αν φαίνεται ο πλέον ενάρετος, δεν μπορεί να είναι πραγματικός Χριστιανός, όσο και αν ίσως θέλει να συγκαταλέγει τον εαυτό του με εκείνους. Πώς μπορεί να πιστεύει  σ’ ...

Τί σημαίνει το όνομα του χριστιανού; Οπωσδήποτε, το να απασχολήσει τη σκέψη μας το ερώτημα αυτό, δεν είναι ανώφελο. Γιατί αν ε­πιτύχουμε να προσδιορίσουμε ακριβώς τί σημαίνει το όνομα χριστιανός, σίγουρα θα βοηθηθούμε πολύ στο να ζήσουμε σωστά και αυθεντικά τον ενάρετο βίο. Και τούτο επειδή θα φροντίζουμε με την συμπεριφορά μας την ανώτερη, να είμαστε αληθινά αυτό ακριβώς που λεγόμαστε, δηλ. αληθινοί χριστιανοί. Όπως π.χ., εάν κάποιος θελήσει, να λέγεται γιατρός, ή ρήτορας, ή γεωμέτρης, δεν θα καταδεχθεί να κριθεί ο τίτλος και η ιδιότητά του από την έλλειψη μόρφωσης, με το να μην είναι πάνω στα πράγματα αυτό που ονομάζεται. Αντίθετα μάλιστα εκείνος που θέλει αληθινά και επάξια να φέρει ένα από τα ονόματα, που πριν αναφέραμε, για να ...

Με αφορμή την επανέκδοση του βιβλίου της Μαρίας Γιαχνάκη «ΤΑ ΤΕΙΧΗ ΔΕΝ ΧΩΡΙΖΟΥΝ» (εκδ. ΚΟΧΛΙΑΣ) Όταν ο Καβάφης έγραφε τα δικά του «ΤΕΙΧΗ», βίωνε έναν επώδυνο υπαρξιακό συγκλονισμό (shock), εξαιτίας του παραγκωνισμού της τάξεώς του από μια νέα κοινωνική τάξη στην Αλεξάνδρεια, μια τάξη ανερχομένων πρώην δευτεροκλασάτων πολιτών, που επέβαλαν νέους κώδικες, νέους κανόνες και άφησαν απ΄ έξω την προηγούμενη κυρίαρχη αστική τάξη (Στρατή Τσίρκα, Ο Καβάφης και η εποχή του, Αθήνα 1983 12, σ. 260-278). Συγχρόνως, στο ποίημα αυτό, αναδύεται μια διαχρονικότερη αίσθησή του για έναν ελληνικό-ελληνιστικό πολιτισμό που δίνει τη θέση του σε έναν νέο κόσμο, αδιαμόρφωτο προς το παρόν, ριζοσπαστικά ανατρεπτικό όμως, πέραν πάσης αμφιβολίας. Στα χέρια ενός άλλου οποιουδήποτε στοχαστή ή ποιητή, ο λογοτεχνικός καρπός ενός τέτοιου υπαρξιακού συγκλονισμού θα εξαντλείτο ...

Αυτονομία Ο Κάντ μέσα από την φιλοσοφία ζητά ένα ακλόνητο στήριγμα για να βασίσει και να ορίσει τον καθαρό ηθικό νόμο. Κύρια παράμετρος αυτής της αναζήτησης είναι ότι το ζητούμενο δεν πρέπει να βρίσκεται «ούτε στον ουρανό ούτε στη γη», επειδή ούτε η πρακτική εμπειρία αλλά ούτε και η θρησκευτική μπορούν να στηρίξουν ένα τέτοιο νόμο. Και οι δύο πραγματικότητες είναι ανίκανες επειδή, το κίνητρο των πρώτων είναι οι ευτελείς σκοποί ενώ η δεύτερη λειτουργεί σαν εξωτερικά επιβαλλόμενη επίβλεψη. Και οι δύο πραγματικότητες εκφράζουν ετερόνομες καταστάσεις και φυσικά αδυνατούν να εξυψώσουν τους νόμους τους, οποίους φτιάχνουν στο ιδεατό όριο. Ο Κάντ θεωρεί σαν βασικό χαρακτηριστικό της καθαρής ηθικής την ελευθερία της από κάθε καταναγκασμό, πάνω στην οποία βασίζεται η εκ των ...

Με τη Χάρη του Θεού και το πολύ έλεός Του, ήδη βρισκόμαστε στην είσοδό μας, για να διανύσουμε λειτουργικά, την τρίτη εβδομάδα των Αγίων Νηστειών. Ζούμε στον απόηχο της λαμπρής εορτής της προηγούμενης Α΄ Κυριακής των Νηστειών, της Κυριακής της Ορθοδοξίας, αλλά και της σημερινής Β΄ Κυριακής, που από πολλούς χαρακτηρίζεται ως Κυριακή της Ορθοπραξίας. Ακόμη ζήσαμε και βιώσαμε κατά την προηγούμενη εβδομάδα, την μεγάλη Δεσποτικοθεομητορική εορτή του Ευαγγελισμού της Κυρίας Θεοτόκου, που αποτελεί την αφετηρία όλων των εορτών, αλλά και την ανάπλαση του ανθρωπίνου γένους από τον θάνατο που γεύτηκε με την παρακοή του στο Δημιουργό Θεό. Κατά την μεγάλη αυτή εορτή, φέτος εορτάσαμε ιδιαίτερα εμείς οι Έλληνες, την συμπλήρωση διακοσίων ετών, από την εθνική μας παλιγγενεσία. Την πρώτη Κυριακή, ...

Πρόκειται για μία πρωτοβουλία που αφορά την ιστορική παρουσία της έννοιας της Σοφίας του Θεού στον κόσμο όπως και τους ναούς που ανεγέρθηκαν προς τιμήν Της με πρώτο την Αγία Σοφία της Κωνσταντινούπολης Η Διακοινοβουλευτική Συνέλευση Ορθοδοξίας, (ΔΣΟ) www.eiao.org στο πλαίσιο της δραστηριότητάς της για την ανάδειξη και διαφύλαξη του Χριστιανικού Ορθόδοξου πολιτισμού διοργανώνει σε συνεργασία με την ιστοσελίδα OrthPhoto.net τον τρίτο διαγωνισμό φωτογραφίας και καλεί όλους τους ενδιαφερόμενους να συμμετάσχουν. Σκοπός του διαγωνισμού είναι να αναδείξει την έννοια της «Σοφίας του Θεού» στον σύγχρονο κόσμο και να προβάλει τους ναούς που από αιώνες ανεγείρονται προς τιμή Της. Ο Ναός της Αγίας του Θεού Σοφίας στην Πόλη των πόλεων, την Κωνσταντινούπολη, η «Μεγάλη Εκκλησία», το «Μέγα Μοναστήρι» αποτελεί ένα μοναδικό μνημείο με οικουμενικό ...

Ο Γεώργιος Φερεντίνος, Άρχων Υμνωδός της Μ.τ.Χ.Ε. προσεγγίζει θεολογικά και φιλολογικά το Γ΄Κατανυκτικό Ιδιόμελο της Μεγάλης Τεσσαρακοστής «Χαλινούς αποπτύσας τούς πατρικούς», που ψάλλεται στον Γ΄Κατανυκτικό Εσπερινό τη Κυριακή Β΄Νηστειών Εσπέρας. Ἦχος πλ. δ’ «Χαλινούς ἀποπτύσας τούς πατρικούς, ἀστάτῳ φρενί, τοῖς κτηνώδεσι τῆς ἁμαρτίας, λογισμοῖς συνέζησα, ὅλον μου τόν βίον δαπανήσας ἀσώτως, ὁ τάλας ἐγώ, τροφῆς δέ λειπόμενος, βεβαιούσης καρδίαν, πρός καιρόν λιπαίνουσαν, ἡδονήν ἐσιτούμην. Ἀλλά Πάτερ ἀγαθέ, μή κλείσῃς μοι τά φιλάνθρωπα σπλάγχνα, ἀλλ’ ἀνοίξας δέξαι με, ὡς τόν Ἄσωτον Υἱόν, καί σῶσόν με.» Για να ακούσετε το μέλος πατήστε εδώ

Μια από τις Θρακιώτισσες ηρωίδες γυναίκες που αφιερώθηκε εξ ολοκλήρου στον αγώνα για την απελευθέρωση του έθνους και προσέφερε και όλη την περιουσία της υπήρξε και η εξ Αίνου Ανατολικής Θράκης καταγόμενη Δόμνα Βισβίζη. Αφιερώθηκε εις την Μεγάλη ιδέα της Φιλικής Εταιρείας, εις την οποία μυήθηκε μετά τον σύζυγό της Χατζηαντώνη Βισβίζη, ξόδεψε για τον αγώνα και τον τελευταίο οβολό της, δια τη συντήρηση του πλοίου της ως ετοιμοπόλεμου και μάχιμου και όταν δεν μπορούσε η ίδια να το συντηρήσει, το προσέφερε και αυτό στον αγώνα. Η Δόμνα Βισβίζη γεννήθηκε στην Αίνο το 1783. ήταν παντρεμένη με τον αγωνιστή Χατζη-Αντώνη Βισβίζη που ήταν μυημένος στην Φιλική Εταιρεία . Ο Βισβίζης διοικούσε το μπρίκι του την «Καλομοίρα» και συμμετείχε στην Ελληνική Επανάσταση. Η Δόμνα ...

Ο Εμμανουήλ Γιαννόπουλος, Επίκουρος Καθηγητή του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του ΑΠΘ  αναπτύσσει το θέμα: «Η σημασία της χειρόγραφης Ψαλτικής Παράδοσης για την ερμηνεία της εκκλησιαστικής μουσικής» η οποία πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια της  διαδικτυακής συνάντησης του Συλλόγου Ιεροψαλτών Ν. Ξάνθης «Γρηγόριος Πρωτοψάλτης».

Στο πλαίσιο των μαθημάτων Ιστορία των Σλαβικών λαών και οι Σλάβοι και ο Ελληνικός Πολιτισμός της Αγγελικής Δεληκάρη (Φιλοσοφική Σχολή ΑΠΘ), ανακοινώνεται ότι την Παρασκευή 2 Απριλίου 2021, ώρα 13.30 μμ.  θα πραγματοποιηθεί διαδικτυακή διάλεξη του Καθηγητή Βυζαντινής Φιλολογίας και Παλαιογραφίας στο Πανεπιστήμιο της Σόφιας “Sv. Kliment Ohridski”, Δρ. Κύριλλου Παυλικιάνωφ. Θέμα διάλεξης «Η Σλαβική παρουσία στις Μονές του Αγίου Όρους από τον Ι΄ μέχρι τον ΙΣΤ΄αιώνα» (Γλώσσα διάλεξης: Ελληνικά) Ο σύνδεσμος: Join Zoom Meeting https://authgr.zoom.us/j/97315928789 Meeting ID: 973 1592 8789 Ο Κύριλλος Παυλικιάνωφ είναι Καθηγητής Βυζαντινής Φιλολογίας και Παλαιογραφίας στη Σχολή Κλασικής και Μοντέρνας Φιλολογίας στην Έδρα των Κλασικών Σπουδών, στο Πανεπιστήμιο της Σόφιας «SvetiKlimentOhridski». Ήδη από τα γυμνασιακά του χρόνια παρακολούθησε μαθήματα Αρχαίων Ελληνικών στο Κλασικό Γυμνάσιο της Σόφιας. Αν και ξεκίνησε τις σπουδές του στη Σχολή ...

Πατήρ Δημήτριος Στανιλοάε (1903-1993). (Επιμέλεια Στέλιος Κούκος) Συνέχεια από εδώ: http://www.pemptousia.gr/?p=305083 Οι αμαρτωλοί δεν απομακρύνονται από το σώμα της Εκκλησίας, αφού δεν υπάρχουν άλλωστε μέλη της που να μην αμαρτάνουν· όλοι συμμετέχουν σε αυτήν την προσπάθεια εξαγνισμού μέσω της μετανοίας, της αμοιβαίας συγχώρησης και της προσευχής όλων προς όλους, την οποία απευθύνουμε στον Θεό για να μας δώσει άφεση αμαρτιών. Η Εκκλησία δεν είναι μία κοινωνία άκαμπτη και ακίνητη αλλά μία κοινότητα σε κίνηση, που αποτελείται από ανθρώπους που αμαρτάνουν και ταυτόχρονα εξαγνίζονται μέσω της αμοιβαίας προσευχής όχι για κάποιες αόριστες αμαρτίες αλλά για τα αμαρτήματα, τις ατελείς πράξεις και την αδιαφορία που εκδηλώνουν προς συγκεκριμένα πρόσωπα. Μέσα σε αυτή τη ζώσα οικογένεια, εμφανίζονται συνεχώς δυσχέρειες, οι οποίες όμως ξεπερνώνται καθώς εμβαπτίζονται μέσα στη θάλασσα ...

Το Ινστιτούτο «Άγιος Μάξιμος ο Γραικός» δημιούργησε το δικό του κανάλι στο YouTube. Σκοπός του Ινστιτούτου είναι η έρευνα, καταγραφή, διάσωση, διάδοση, προβολή και ανάδειξη του Παγκόσμιου Ορθοδόξου Πνευματικού και Πολιτιστικού Πλούτου και Αποθέματος. Εγγραφείτε (subscribe) στο κανάλι στο YouTube για να παρακολουθείτε τα αποτελέσματα από τις δραστηριότητες και τις παραγωγές του Ινστιτούτου. Θα βρείτε το κανάλι Saint Maxim the Greek Institute εδώ

Μέγας Βασίλειος. (Επιμέλεια Στέλιος Κούκος) Μεγάλου Βασιλείου, «Ομιλία εκφωνηθείσα εις περίοδον πείνης και ξηρασίας». 1. «Όταν ο λέων βρυχηθή, ποιος δεν θα φοβηθή; Όταν Κύριος ο Θεός ομιλή, ποιος δεν θα προφητεύση»; Ας αρχίσωμεν τον λόγον μας με τα προφητικά λόγια και ας πάρωμεν συνεργόν εις την ανάγκην των προκειμένων, δηλαδή τώρα που εκθέτομεν και την σκέψιν και την γνώμην διά αυτά που είναι συμφέροντα, τον θεοφόρον Αμώς, ο όποιος εθεράπευσε συμφοράς, όμοιας με τα κακά που υπερβολικά ενοχλούν ημάς. Διότι και ο προφήτης αυτός, κατά την διαδρομήν των παλαιοτέρων χρόνων, όταν ο λαός είχεν εγκαταλείψει την πατρικήν ευσέβειαν και είχε καταπατήσει την ακρίβειαν των νόμων και είχε ξεγλυστρίσει εις την λατρείαν των ειδώλων, εκήρυξε την μετάνοιαν, με το να συμβουλεύη την επιστροφήν και ...

Περιδιαβαίνοντας την ιστορία της Εκκλησίας. Από την ίδρυσή της, τον θρίαμβό της, μέχρι τις δυσκολίες και τις πληγές στο σώμα της από τις αιρέσεις. Με λόγο απλό αλλά και σαφή περιγράφεται η πορεία του Θεοΐδρυτου θεσμού. Με τον Αρχιμανδρίτη Ιάκωβο Κανάκη, Πρωτοσύγκελο της Ι.Μ. Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως. Πώς ακούω pemptousia.fm; Πώς χρησιμοποιώ το podcast σε κινητές συσκευές; – Οδηγίες χρήσης  

Αγαπητοί μας φίλοι, Σας ενημερώνουμε ότι η Πεμπτουσία διοργανώνει το «1o Ψηφιακό Αρχονταρίκι με τον ΓΕΡΟΝΤΑ ΓΑΒΡΙΗΛ ηγούμενο της Ιεράς Μονής ΟΣΙΟΥ ΔΑΥΙΔ ΕΥΒΟΙΑΣ την  Τρίτη 30 Μαρτίου και ώρα 19:30 -21:30. Για να εγγραφείτε παρακαλούμε κάντε κλίκ εδώ: https://zoom.us/meeting/register/tJMlf-qvpj8tGtMGMHabNnetNZm4votjPM7U Αφού εγγραφείτε θα λάβετε μήνυμα επιβεβαίωσης με τον προσωπικό σας σύνδεσμο συμμετοχής τον οποίο θα μπορείτε να χρησιμοποιήσετε προκειμένου να εισαχθείτε στην σύναξη.   Για οποιαδήποτε διευκρίνηση στείλτε μήνυμα στο nikos@gouraros.net.

Τί μας λέγει ακριβώς το σημερινό Ευαγγέλιο; Να κάνουμε το παν, τα αδύνατα δυνατά, για να προσεγγίσουμε τον Κύριο με τη ζωή μας και τη σταυρώσιμη εμπειρία μας. Να νεκρώσουμε κάθε εμπόδιο, κάθε αμαρτία, που αυτονομεί την ανθρώπινη φύση και απορρίπτει τη σχέση μαζί Του. Να πάμε κοντά Του και να του ζητήσουμε το πρώτο, αυτό που ο Ίδιος θεωρεί πρώτο: την άφεση των αμαρτιών μας, για να καθαρθούμε και να τον συναντήσουμε. Όπως φαίνεται στο σημε­ρινό Ευαγγέλιο, η άφεση των αμαρτιών, με σκοπό να έλθει η Χάρις, προηγείται και από την οποιανδήποτε θεραπεία του πάσχοντος σώματος. Παράδειγμα έμπρακτο ο παραλυτικός του σημε­ρινού Ευαγγελίου. Οι τέσσερεις φορείς που τον κρατάνε από τις τέσσερεις γωνιές του κρεβατιού του, προσπαθούν να τον οδηγήσουν ...

Η Ιερά Μητρόπολη Θηβών και Λεβαδείας, με την ευκαιρία της συμπληρώσεως 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση, δημιούργησε ένα βίντεο για την προσφορά των Μοναστηριών της Βοιωτίας στην Επανάσταση του 1821. Το βίντεο αυτό αποτελεί μια μικρή αποτύπωση της συμβολής των Βοιωτικών Μοναστηριών και των αγωνιστών της Ρούμελης στην εθνεγερσία του Γένους, ως ένα ελάχιστο δείγμα τιμής και μνήμης στους γνωστούς και άγνωστους κληρικούς και λαϊκούς αγωνιστές του 1821, που πολέμησαν για τη λευτεριά της πατρίδας μας.