Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

Η Ιστορία της Αγάπης του Θεού. Ένα πολύ ενδιαφέρον βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις της Ι. Μ. Μ. Βατοπαιδίου. Πρόκειται για μία συλλογή διδασκαλιών, ομιλιών και διαλέξεων σε ανοικτά ακροατήρια και συνεντεύξεων του π. Νικολάου Λουδοβίκου. Ο π. Νικόλαος είναι Καθηγητής της Δογματικής και της Φιλοσοφίας, καθώς και Διευθυντής Θεολογικών και Ιερατικών Σπουδών στην Ανώτατη Εκκλησιαστική Ακαδημία Θεσσαλονίκης, Επισκέπτης Καθηγητής στο Ορθόδοξο Ινστιτούτο του Cambridge και στο Πανεπιστήμιο του Winchester, με σημαντικό συγγραφικό θεολογικό έργο, γνωστός και από τις δημόσιες παρεμβάσεις του στο πεδίο του σύγχρονου θεολογικού και κοινωνικού διαλόγου. Βιβλία και άρθρα του έχουν εκδοθεί σε εννέα γλώσσες. Αυτό είναι το πρώτο έργο του, όπως σημειώνει ο ίδιος ο συγγραφέας στο προοίμιο της έκδοσης, που απευθύνεται στο ευρύτερο κοινό. Σκοπός ...

Χορός Αγιορειτών πατέρων ψάλει ενώπιον της σεβασμίας εικόνας της Παναγίας της Βηματάρισσας  στην Μονή Βατοπαιδίου την περίφημη Καταβασία της Θ’ Ωδής του Κανόνα του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου «Ὡς ἐμψύχῳ Θεοῦ κιβωτῷ»  σε ήχο Δ΄ (Λέγετος) -αργό ειρμολογικό μέλος. «Ὡς ἐμψύχῳ Θεοῦ κιβωτῷ, ψαυέτω μηδαμῶς χείρ ἀμυήτων, χείλη δέ πιστῶν, τῇ Θεοτόκῳ ἀσιγήτως, φωνήν τοῦ Ἀγγέλου ἀναμέλποντα, ἐν ἀγαλλιάσει βοάτω· Ὄντως ἀνωτέρα πάντων, ὑπάρχεις Παρθένε ἁγνή». Your browser does not support the audio element.

Άγιος Σωφρόνιος Ιεροσολύμων. (Επιμέλεια Στέλιος Κούκος)   Σωφρονίου Αρχιεπισκόπου Ιεροσολύμων «Λόγος εις την Ύψωσιν του Τιμίου Σταυρού και εις την Αγίαν Ανάστασιν» (απόσπασμα)   Σταυρού πανήγυρις και ποίος να μην σκιρτήση; Αναστάσεως διακήρυξις και ποίος χαρούμενα να μην γελάση; Ναι, ανασκίρτησις διά τον Σταυρόν: Διότι όταν αυτός ενεπήχθη εις τον τόπον του Κρανίου έχοντας καρφωμένον επάνω του τον Δεσπότην της κτίσεως, έσχισε το εις βάρος μας χρεωστικόν έγγραφον, το οποίον είχεν υπογράψει ο προπάτωρ μας ο Αδάμ, όταν παρέβη τας εντολάς του Θεού. Ούτως ο Σταυρός μας ηλευθέρωσεν από τα δεσμά της αμαρτίας κάμνοντάς μας να αναπηδούμε με εύθυμα σκιρτήματα σαν μικροί μόσχοι που έχουν λυθή από κάποια δεσμά. Διότι όπου η αμαρτία επλεόνασεν, εκεί επερίσσευσεν η χάρις του Θεού. Διά δε την Ανάστασιν γέλως χαράς: Διότι αυτή εξώρισε ...

Παντοδύναμε  Κύριε,  Γλυκύτατε  Ιησού Η άπειρη Αγάπη Σου ευδόκησε να γίνω διακονητής  της  υγείας  του ανθρώπου. Μεγάλη η ευθύνη,  Κύριε, και  βαρύ το φορτίο , που κουβαλά στους ώμους του ένας  γιατρός , που επιθυμεί να βλέπει στη μορφή του πονεμένου ανθρώπου την Εικόνα  Σου, Χριστέ  μου. Είναι θαρρώ  πολύ δύσκολο, μάλλον θα έλεγα αδύνατο να το καταφέρει κανείς  στηριζόμενος στις δικές του δυνάμεις.  Γι αυτό, Κύριε, ικέτης Σου πρσπίπτω και θερμά παρακαλώ  Σε! Γέμισε , πρώτα από όλα, την καρδιά μου με την παρουσία Σου και με Αγάπη ανυστερόβουλη, περίσσεια, θυσιαστική, την Αγάπη που πηγάζει από Εσένα την πηγή της Αγάπης. Καθάρισε τα μάτια της ψυχής και τα σωματικά, να βλέπουν στο πρόσωπο του άρρωστου προσώπου, την εικόνα Σου. Φώτισε τον,  συνήθως, σκοτισμένο από τα πάθη νου μου, να είναι σωστός ηγεμόνας στις σκέψεις και τις πράξεις. Δός μου λόγο, ...

(Με αφορμή την ολοκλήρωση της έκδοσης των πρακτικών των δέκα Διεθνών Επιστημονικών Συνεδρίων για την Ελληνική Επανάσταση, που διοργάνωσε η Εκκλησία της Ελλάδος από το 2012) «Σου στέλνω χαιρετίσματα με δυο μικρά πουλιά λιγότερα συνθήματα και πιο πολλή δουλειά» (Μιχάλης Μπουρμπούλης) Τα ιστορικά συνθήματα και οι αφορισμοί είναι τέχνη. Επιδιώκουν με απλό, επιγραμματικό τρόπο να συμπυκνώσουν αλήθειες και συμπεράσματα και να τα καταστήσουν εύπεπτα προς ένα ακροατήριο που δεν έχει χρόνο, δυνάμεις ή και διάθεση να εμβαθύνει σε όλο το μήκος και το πλάτος των ιστορικών γεγονότων. Τα συνθήματα και οι αφορισμοί προσφέρουν μεγάλη υπηρεσία σε έναν άνθρωπο ή και σε έναν λαό. Διεγείρουν το θυμικό και απλουστεύουν την αλήθεια, αποτρέποντας την ανάλωση της λογικής στην περιπτωσιολογία και στην πολυπλοκότητα, ακόμη και αντιφατικότητα των ιστορικών συνθηκών. Η υπεραπλούστευση ...

Μια εκπομπή που προσπαθεί να παρουσιάσει πτυχές της Ορθόδοξης παράδοσής μας, ικανές να αγγίξουν την καρδιά μας και να την ωθήσουν στην αγάπη του Θεού. Επιμελείται και παρουσιάζει ο π. Γεώργιος Σχοινάς. Πώς ακούω pemptousia.fm; Πώς χρησιμοποιώ το podcast σε κινητές συσκευές; – Οδηγίες χρήσης

Θαυμαστή υπήρξε, πράγματι, η πίστη των αγωνιστών του ’21. Στην συνείδησή τους, άλλωστε, οι έννοιες πίστη και πατρίδα ήταν στενά συνδεδεμένες. Η πίστη μάλιστα είχε πρωταρχική σημασία. Αυτό ομολογεί ο θρυλικός Γέρος του Μωριά στον λόγο του στην Πνύκα: «Πρέπει να φυλάξετε την πίστη σας και να την στερεώσετε, διότι, όταν επιάσαμε τα άρματα, είπαμε πρώτα υπέρ πίστεως και έπειτα υπέρ πατρίδος». Και ο ηρωικός Μακρυγιάννης, πριν από την κρίσιμη μάχη στους Μύλους, διαμηνύει στους ξένους που τον συμβούλευαν να υποχωρήση μπροστά στον πανίσχυρο Ιμπραήμ: «Όταν σηκώσαμε την σημαία εναντίον της τυραγνίας, ξέραμε ότι είμαστε αδύνατοι, …κι αν πεθάνομεν, πεθαίνομεν διά την πατρίδα μας, διά την θρησκείαν μας…κι ο Θεός βοηθός». Ο δε ορμητικός Αλέξανδρος Υψηλάντης, τον Φεβρουάριο του ΄21, προσκαλούσε ...

Μέσα στη σεπτή χορεία των τριακοσίων δέκα οκτώ πνευματοφόρων πατέρων που μετείχαν στη συνελθούσα το 325 στη Νίκαια της Βιθυνίας Α’ Οικουμενική Σύνοδο είναι και ο τιμώμενος στις 31 Μαρτίου θεοφόρος και θαυματουργός ιεράρχης των Γαγγρών της Παφλαγονίας, άγιος ιερομάρτυς Υπάτιος, ο οποίος αναδείχθηκε φλογερός πρόμαχος της Ορθοδοξίας, αλλά και πανάριστος μάρτυς Χριστού. Παράλληλα θαυμαστώθηκε από τον Πανάγαθο Θεό και κατέστη αστείρευτος πηγή θαυμάτων τόσο κατά τη διάρκεια της επίγειας θεοφιλούς βιοτής του όσο και μετά τη μαρτυρική του τελευτή. Φορητή εικόνα του Αγίου με σκηνές από τον βίο του (15ος αιώνας) στην Πινακοθήκη Τρετιακώφ της Αγίας Πετρούπολης Ο άγιος Υπάτιος γεννήθηκε στην Κιλικία της Μικράς Ασίας επί των ημερών της βασιλείας του Μεγάλου Κωνσταντίνου (307-337) και διακρίθηκε για τον ενάρετο βίο ...

Όσιος Μάξιμος Ομολογητής. Τοιχογραφία διά χειρός Μανουήλ Πανσέληνου, (1295), Πρωτάτο, Άγιον Όρος. (Επιμέλεια Στέλιος Κούκος) 1. Ξεύρει να προσεύχεται οπωσδήποτε απερίσπαστα, εκείνος που αγαπάει τον Θεόν με γνησιότητα. Και όποιος προσεύχεται απερίσπαστα, ασφαλώς αυτός αγαπάει γνήσια τον Θεόν. Αδύνατον δε να προσεύχεται χωρίς περισπασμόν εκείνος, που έχει προσηλωμένο τον νου του εμπαθώς εις οποιοδήποτε γήινον αντικείμενον. 2. Ο νους που χρονίζει σε ένα πράγμα αισθητό, φανερώνει ότι έχει πάθος προς αυτό, πάθος επιθυμίας ή λύπης ή οργής ή μνησικακίας. Και αν δεν γίνει ανώτερος, ο νους, του πράγματος εκείνου, αδύνατο να ελευθερωθεί και του αντιστοίχου πάθους. 3. Τα μεν πάθη όταν κυριαρχούν επί του νου, τον δένουν με τα υλικά πράγματα. Και αφού τον χωρίσουν από τον Θεόν, τον αναγκάζουν να ασχολείται με αυτά. ...

Ο Γεώργιος Φερεντίνος, Άρχων Υμνωδός της Μ.τ.Χ.Ε. ερμηνεύει το Γ΄Κατανυκτικό Ιδιόμελο της Μεγάλης Τεσσαρακοστής «Χαλινούς αποπτύσας τους πατρικούς», που ψάλλεται στον Γ΄Κατανυκτικό Εσπερινό τη Κυριακή Β΄Νηστειών Εσπέρας.

Αδελφοί μου Χριστιανοί, προσέ­χετε, όσο μπορείτε, να μη λέτε ψέματα, γιατί το ψέμα είναι ε­φεύρεση του διαβόλου και ο διάβολος είναι ο πατέρας του ψεύδους. Επομένως, όσοι είναι ψεύτες, έχουν πατέρα τους τον διάβολο και μοιάζουν μ’ αυτόν και τον έχουν πατέρα, κα­θώς το αναφέρει και ο Κύριός μας στην Αγία Γραφή, λέγοντας: «Ο πατέρας που έχετε εσείς είναι ο διάβολος, κι όσα επιθυμεί ο πατέρας σας, αυτά θέλετε να κάνετε. Εκείνος εξαρχής ήταν ανθρωποκτόνος και δεν μπόρεσε να στα­θεί μέσα στην αλήθεια, γιατί δεν υπάρχει μέ­σα του τίποτε το αληθινό. Όταν λέει ψέματα, εκφράζει τον εαυτό του, γιατί είναι ψεύτης και είναι ο πατέρας του ψεύδους (Ιωαν.8,44) Αντίθετα, όσοι λένε την αλήθεια, έχουν ως πατέρα τους την Αλήθεια, που ...

Ο Ιερός Ναός Μεταμορφώσεως Σωτήρος Βριλησσίων παρουσιάζει μια παραγωγή της διαδικτυακής τηλεόρασης της ενορίας, με θέμα την Θεία Λειτουργία των Προηγιασμένων Τιμίων Δώρων. Ψάλλει ο Βυζαντινός Χορός » Ἐν Ψαλμοῖς «. Συμμετέχουν: Παναγής Μιχαλιτσιάνος, Σωτήρης Γεντής, Επιφάνιος Σωτηρόπουλος, Παναγιώτης Νταβράζος, Παντελής Γεντής. Θερμές ευχαριστίες στον κ. Λυκούργο Μαρκούδη για την απόδοση των κειμένων.

Η εποχή μας δεν χαρακτηρίζεται μόνο από αδικίες, εκμεταλλεύσεις, εγωισμούς, αντιπαλότητες και αμαρτίες  ποικίλες. Υπάρχει και αλληλεγγύη, κατανόηση και αποδοχή της διαφορετικότητας και ανικανότητας, συλλογικότητα και πνευματικότητα. Φαίνεται πως πάντα έτσι ήταν και έτσι θα είναι. Αντιφάσεις και πάλη μεταξύ της κακίας και της θεϊκής  ομορφιάς. Νομίζω, όμως, ότι το πιο “κτυπητό”, που στις μέρες μας φαίνεται ξεκάθαρο είναι το εφικτό της αγιότητας. Οι πολλές αγιοκατατάξεις ανθρώπων που έζησαν λίγες δεκαετίες  πριν από μας που είδαμε κι ακούσαμε, αναίρεσε το μύθο ότι οι άγιοι υπήρχαν σε άλλες εποχές κι όχι σήμερα. Κι ακόμα, πιο σημαντικό, ότι η αγιότητα δεν συνοδεύεται πάντα με χαρίσματα  που φαίνονται, όπως  το θαυματουργικό, προορατικό, διορατικό. Άλλωστε, στην Εκκλησία όλα τα χαρίσματα, μικρά ή μεγάλα, φανερά ή κρυφά, ...

“Η υπερηφάνεια εκφράζεται με την εξουδένωση του πλησίον, την αναιδή φανέρωση των κόπων μας, τον εσωτερικό μας αυτοέπαινο, το μίσος των ελέγχων, κυρίως όμως με την άρνηση της βοήθειας του Θεού και την εξύψωση της δικής μας ικανότητας”  (άγιος Ιωάννης της Κλίμακος) Οι κρίσεις στις ανθρώπινες σχέσεις έχουν στη ρίζα τους τον υπερήφανο χαρακτήρα. Δεν είναι μόνο το ποιος έχει δίκιο ή η απαίτηση ο άλλος να με καταλάβει. Είναι και το ότι δεν θέλω να παραδεχτώ πάθη και λάθη. Ακόμη κι αν αναγκαστώ, η κίνηση είναι ένας ελιγμός που ουδόλως δηλώνει μετάνοια. Γιατί ο υπερήφανος επιλέγει να κρατά τον εαυτό του ψηλά, διότι νιώθει πως αν ζητήσει συγγνώμη, αν δώσει το μήνυμα ότι δεν είναι αλάθητος, τότε αυτό κλονίζει την ατσαλάκωτη ...

Σειρά ομιλιών του Μητροπολίτου Λαρίσης και Τυρνάβου κ. Ιερωνύμου με θέμα: Το Σύμβολο της Πίστεως». Το Σύμβολο της Πίστεως είναι σύντομη ομολογία της πίστεώς μας μέσα στην οποία παρουσιάζονται περιληπτικά, με σαφήνεια και αυθεντικά τα βασικά δόγματα της Ορθοδόξου Πίστεως. https://www.pemptousia.gr/wp-content/uploads/2021/03/280120.mp3

Αγαπητέ κύριε Μανδηλαρά τα βιβλία σας, με έναν ευχάριστο τρόπο, αποφεύγοντας διδακτισμούς και πομπώδεις εκφράσεις, πραγματεύονται δύσκολες στιγμές της ελληνικής ιστορίας και μάλιστα για μικρά παιδιά. Ποια σκέψη σας οδήγησε σε αυτό τον τρόπο προσέγγισης της ιστορίας μας. Συγγράφοντας τη σειρά «Η πρώτη μου μυθολογία», αναρωτήθηκα ποια θα μπορούσε να είναι τα νεότερα μυθικά πρόσωπα και γεγονότα για ένα παιδί προσχολικής και πρωτοσχολικής ηλικίας. Ιστορικά πρόσωπα και γεγονότα για τα οποία ακούει συχνά αλλά δεν γνωρίζει, και τα οποία συγκροτούν τη μυθολογία των Νέων Ελλήνων. Τα πρώτα πρόσωπα που μου ήρθαν στον νου ήταν οι ήρωες της ελληνικής επανάστασης του 1821. Τα πρώτα γεγονότα ήταν αυτά της εξέγερσης του Πολυτεχνείου και του έπους του 1940. Γεγονότα, δηλαδή, που γιορτάζονται σε κάθε Παιδικό Σταθμό, ...

Κύριε και Θεέ μας, δεν έχουμε ιδέα που πηγαίνουμε. Δεν βλέπουμε τον δρόμο μπροστά μας. Δεν μπορούμε να ξέρουμε με βεβαιότητα που θα καταλήξει ο δρόμος μας. Αγνοούμε την έκβαση μιας αρρώστιας που μας «αποσυνθέτει» οργανικά, και μας διαλύει ψυχικά από την «μοναξιά» που επιβάλλει. Η κραυγή της προσευχής μας προσπαθεί να γίνει σιωπή για να «ακούσει» καλύτερα, την κραυγή εκείνων που περνάνε αυτή την φοβερή δοκιμασία.   Νοιαζόμαστε για κάθε ασθενή, όχι γιατί θα μπορούσε να είμαστε στη θέση του, αλλά επειδή αναγνωρίζουμε πάνω στον καθένα την ξεχωριστή αξιοπρέπεια όλων όσων «δημιουργήθηκαν κάτ’ εικόνα Σου». Θέλουμε να βλέπουμε την προσευχή όχι σαν τρόπο να αποκτήσουμε αυτό που θέλουμε, αλλά σαν ευκαιρία να συνυπάρξουμε μαζί Σου Κύριε. Δεν το κάνουμε για να αισθανθούμε καλύτερα, ...

Όσιος Ιουστίνος Πόποβιτς (1894-1979). (Επιμέλεια Στέλιος Κούκος) Συνέχεια από εδώ: http://www.pemptousia.gr/?p=304542 Μέσα εις τας συνθήκας αυτής της ζωής, ο άνθρωπος αποκτά την αγιότητα, ζων την θείαν Δικαιοσύνην του Χριστού ως περιεχόμενον της προσωπικότητός του (πρβλ. Ρωμ. δ, 19). Η ψυχή αγιάζεται και φωτίζεται όταν ασκή εαυτήν και το σώμα της εις τας αγίας σκέψεις, εις τα αγία αισθήματα, εις τας αγίας επιθυμίας, εις τας αγίας πράξεις. Και ο καρπός τούτον είναι «ζωή αιώνιος» (Ρωμ. 6,19, 22). Η υποδούλωσις του σώματος, της ψυχής και των αισθήσεων εις την αμαρτίαν οδηγεί εις τον θάνατον, εκ του οποίου δεν υπάρχει ανάστασις (Ρωμ. 6, 19, 21 22). Από την δουλείαν της αμαρτίας ο άνθρωπος απελευθερώνεται διά του Χριστού εάν διά των εν χάριτι ασκήσεων της πίστεως και αγάπης, της προσευχής και ...

Ἀπόστιχα  Δόξα… Ἦχος πλ. δ’  Ἡ γρήγορος γλῶσσά σου πρός διδασκαλίαν,  ἐν τοῖς ὠσί τῶν καρδιῶν ἐνηχοῦσα Η γρήγορη γλώσσα σου για διδασκαλία που ηχεί μέσα στα αυτιά της καρδιάς μας τάς τῶν ῥαθύμων ψυχάς διανίστησι, καί θεοφθόγγοις λόγοις σου κλῖμαξ εὑρίσκεται, τούς ἐκ γῆς πρός Θεόν ἀναφέρουσα· ξεσηκώνει τις ψυχές των ράθυμων ανθρώπων και με τα θεοφώτιστα λόγια σου γίνεσαι η σκάλα που φέρνει τους ανθρώπους της γης προς τον Θεό, διό Γρηγόριε, Θετταλίας τό θαῦμα, μή παύσῃ πρεσβεύων Χριστῷ φωτισθῆναι τῷ θείῳ φωτί τούς τιμῶντάς σε.  Για τον λόγο αυτό Γρηγόριε, το θαύμα της Θεσσαλίας, μην σταματήσεις να πρεσβεύεις στον Χριστό, για να φωτιστούν με το θείο φως αυτοί που σε τιμούν. Σημεία για σχολιασμό Ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς θεωρείται από τους  στυλοβάτες της Ορθοδοξίας, γιατί αυτός μίλησε ...

Ο Δρ Αντώνης Κωνσταντινίδης, Μουσικολόγος και Μουσικοκριτικός μιλάει για το έργο του Χρυσάνθου εκ Μαδύτων, ενός εκ των Τριών Διδασκάλων της Νέας Μεθόδου Γραφής, και τη σημασία του ως προεπαναστατική μουσική δημιουργία.