Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

Η Θεία Ενανθρώπηση έφερε τη νίκη στα τρία εμπόδια που κρατούσαν τον άνθρωπο στη φθορά και στον θάνατο, δηλαδή, στον διάβολο, στην αμαρτία και στον θάνατο. Με τη νίκη αυτή φανερώθηκε η αληθινή φύση Του ανθρώπου και η αληθινή ζωή στις πραγματικές της διαστάσεις. Κυρίως με τη σταυρική θυσία Του ο Χριστός, τα Πάθη Του και τα τραύματα Του συνέτριψε την αμαρτία και την εξουσία του διαβόλου, χαρίζοντας την ελευθερία του ανθρώπου και την αποκατάσταση στο αρχαίο κάλλος. Με την Ανάσταση Του δε, ελευθερώθηκε από την υποδούλωση της φθοράς και του θανάτου ο άνθρωπος και αποκαταστάθηκε κατά τρόπο οργανικό η θνητή του φύση, και του χαρίστηκε η αιώνια ζωή. Χρέος όλων των ανθρώπων είναι Αυτόν τον Λυτρωτή του γένους μας με σύνεση ...

Ἀγαπητοί ἐν Χριστῷ Ἀδελφοί καί Πατέρες Χριστός ἀνέστη! Ὅλοι μαζί, Κλῆρος καί λαός, μικροί καί μεγάλοι, ἄς τιμήσουμε, ὅπως ἁρμόζει στούς Ὀρθοδόξους χριστιανούς, τήν κορυφαία καί περιπόθητη ἑορτή τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου μας. Ὅπως κήρυττε ὁ χρυσός στή γλώσσα Ἰωάννης «Ἰδού γάρ ἡμῖν παραγέγονεν ἡ ποθεινή καί σωτήριος ἑορτή, ἡ ἀναστάσιμος ἡμέρα τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἡ τῆς εἰρήνης ὑπόθεσις, ἡ τῆς καταλλαγῆς ἀφορμή, ἡ τῶν πολέμων ἀναίρεσις, ἡ τοῦ θανάτου κατάλυσις, ἡ τοῦ διαβόλου ἥττα». Ἄς ἠρεμήσουμε τή ψυχή μας ἀπό τήν ἀνησυχία καί τή θλίψη τῆς γνωστῆς μας πανανθρώπινης πανδημίας καί ἄς ζήσουμε λίγες στιγμές ἔστω γαλήνης καί πνευματικῆς ἀγαλλίασης. Ἰδίως ὅσοι δοκιμάσαμε τό φαρμάκι τοῦ πόνου ἀπό τήν ἀποδημία στούς οὐρανούς προσφιλῶν προσώπων καί πολυαγαπημένων. Μάλιστα γι’ αὐτούς τούς ...

Αποδείξεις ζητά ο σύγχρονος άνθρωπος για την πίστη. Στην αγωνία του, αυτήν που παραδέχεται και αυτήν που προσποιείται ότι δεν έχει, για τον θάνατο και το αν υπάρχει αιώνια ζωή, επικαλείται την ανάγκη του να γνωρίζει αληθινά τι συμβαίνει και τι θα συμβεί στο επέκεινα. Γι’ αυτό και στους καιρούς μας η απιστία περισσεύει. Η πίστη όμως ουδέποτε θα πάψει να διακηρύττει την ανάσταση του Χριστού μας ως τη μοναδική απάντηση, η οποία δίνει νόημα ζωής και αιωνιότητας στον αναζητητή άνθρωπο. Και θα επικαλείται τεκμήρια τα οποία αυτός που θέλει μπορεί να επιβεβαιώσει την αυθεντικότητά τους μέσα στον χρόνο. Η μαρτυρία των αποστόλων Το πρώτο τεκμήριο είναι η μαρτυρία των αποστόλων. «Μετά τον θάνατό του ο Χριστός παρουσιάστηκε σ’ αυτούς ζωντανός με ...

«Χριστός ἀνέστη ἐκ νεκρῶν, θανάτῳ θάνατον πατήσας καί τοῖς ἐν τοῖς μνήμασι ζωήν χαρισάμενος». (Ο Χριστός αναστήθηκε από τους νεκρούς, αφού πάτησε τον θάνατο με τον θάνατό του και χάρισε ζωή στους νεκρούς που ήταν στα μνήματα). Χαρακτηρίστηκε και χαρακτηρίζεται ο παιάνας της Εκκλησίας, ο ύμνος (στον πανηγυρικό πλάγιο του α΄) που συνεγείρει τους πιστούς και τους καλεί να διατρανώσουν τη χαρά τους, ει δυνατόν και χορεύοντας. Γιατί διασαλπίζει τη μεγαλύτερη νίκη πάνω στον μεγαλύτερο εχθρό του ανθρώπου, τον θάνατο, και βεβαίως πάνω σε ό,τι οδήγησε και συνήργησε για την εισβολή του θανάτου: την αμαρτία και τον πονηρό διάβολο. Και πώς συνέβη αυτό; Μα αναστήθηκε ο Χριστός, ο ενανθρωπήσας Θεός, ο Οποίος ερχόμενος στον κόσμο προσέλαβε την ανθρώπινη φύση, συνεπώς με την ...

Η Ορθόδοξη Εκκλησία κινούμενη διοικητικά στα δημοκρατικά πλαίσια της Πενταρχίας, απέφυγε την παγίδα της αυθεντίας του ενός όπως έγινε στην εκκλησιαστική Δύση (Πάπας). Και δεν πληγώθηκε από τις ακρότητες των αυθαιρεσιών της κυρίως κατά τον μεσαίωνα. Η Ορθόδοξη Εκκλησία έμεινε μακριά από την κριτική του Διαφωτισμού η οποίο εκφράστηκε κυρίως εναντίον του Καθολικισμού τόσο στο δόγμα του όσο και στο ήθος του. Το γεγονός αυτό απέκλεισε την Ορθοδοξία από την συμβολή της στα φιλοσοφικά τεκταινόμενα στην δυτική φιλοσοφία του 18ου αιώνα τα οποία οδήγησαν στη θεμελίωση της αυτονομίας και της ετερονομίας στην ηθική. Η διαλογική σχέση μεταξύ του αυτόνομου και του ετερόνομου ήθους αποτελεί τη θεολογική βάση της διδασκαλίας της ορθοδοξίας . Η Χριστιανική ηθική η οποία έχει ως αντικείμενο ...

Η γρήγορη εξάπλωση του Covid-19 σε συνδυασμό με την αναπόφευκτη λήψη δραστικών μέτρων για τον περιορισμό της, οδήγησε στην αναστολή της λειτουργίας πολλών χώρων εργασίας, π.χ. εστιατορίων, βιβλιοπωλείων, φροντιστηρίων, με παράλληλη προώθηση της τηλεργασίας. Ωστόσο, η φύση της τηλεργασίας δεν επιτρέπει τη χρήση της σε όλους τους εργασιακούς χώρους. Στα νοσοκομεία, στα καταστήματα τροφίμων, στις τράπεζες, στις δημόσιες υπηρεσίες, στα ΜΜΕ, στις υπηρεσίες ηλεκτρονικού εμπορίου με παράδοση κατ’ οίκον, στις υπηρεσίες εστιάσεως κλπ. οι εργαζόμενοι εξακολουθούν να εργάζονται με φυσική παρουσία και πολύ συχνά σε συγχρωτισμό με άλλα άτομα (συνεργάτες και πελάτες). Σε αυτές τις περιπτώσεις αυξάνονται κατά πολύ οι πιθανότητες διάδοσης του ιού και έτσι καθίσταται απαραίτητη η λήψη μέτρων, ώστε να αποφευχθούν τα κρούσματα στο χώρο εργασίας και ...

Άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης (1866-1938). (Επιμέλεια Στέλιος Κούκος) Όποιος αγαπά τον Κύριο, σκέφτεται πάντα Εκείνον και η θύμηση του Θεού γεννάει την προσευχή. Αν δεν θυμάσαι τον Κύριο, τότε και δεν θα προσεύχεσαι· και χωρίς την προσευχή, δεν θα παραμείνη η ψυχή στην αγάπη του Θεού, γιατί η χάρη του Αγίου Πνεύματος έρχεται με την προσευχή. Η προσευχή προφυλάσσει τον άνθρωπο από την αμαρτία, διότι ο προσευχόμενος νους, είναι απασχολημένος με τον Θεό και στέκεται με ταπεινό πνεύμα ενώπιον του προσώπου του Κυρίου, τον Οποίο γνωρίζει η ψυχή του προσευχομένου. Ο αρχάριος όμως χρειάζεται χειραγωγό, επειδή η ψυχή, πριν έλθη η χάρη του Αγίου Πνεύματος, έχει μεγάλο πόλεμο εναντίον των εχθρών και δεν μπορεί να διακρίνη η ίδια, αν η ηδύτητα που δοκιμάζει, προέρχεται από ...

Την τελετή του Αγίου Φωτός από τον Πανίερο Ναό της Αναστάσεως μετέδωσε ζωντανά το Μεγάλο Σάββατο 1 Μαϊου, το PEMPROUSIA TV σε περιγραφή της δημοσιογράφου Μαρίας Γιαχνάκη και σχολιασμό του Νικόλαου Ζαΐμη. Ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων, Θεόφιλος Γ΄ εξήλθε του Παναγίου Τάφου, κρατώντας σε κάθε του χέρι αναμμένα 33 κεριά και μετέδωσε το Άγιο Φως στους προσκυνητές, που παρίσταντο για το «Δεύτε λάβετε Φως», καθώς και το μήνυμα της Ανάστασης στην ανθρωπότητα.  

Δεν ξέρω να υπάρχει σπουδαιότερο θεολογικώς και εορταστικώς κείμενο για την ανάσταση και την αγάπη και τη χαρά του Κυρίου μας από τον Κατηχητικό Λόγο του ιερού Χρυσοστόμου, που διαβάζουμε τη νύχτα της αναστάσεως, στο τέλος της Θείας Λειτουργίας. «Του εν Αγίοις Πατρός ημών Ιωάννου αρχιεπισκόπου Κωσταντινουπόλεως του Χρυσοστόμου, «Λόγος Κατηχητκός», εις την αγίαν και λαμπροφόρον ημέραν της ενδόξου και σωτηριώδους Χριστού του Θεού ημών, αναστάσεως». Έτσι επιγράφεται ο Λόγος του ιερού Χρυσοστόμου που αναφέρεται -και είναι σημαντικό αυτό- «Εις την αγίαν και λαμπροφόρον ημέραν της ενδόξου και σωτηριώδους Χριστού του Θεού ημών, αναστάσεως». Η ανάστασις του Κυρίου είναι και Αγία και λαμπροφόρος και ένδοξος και σωτηριώδης. Και όσα γνωρίσματά της αναφέρονται, δεν είναι θεολογικώς τυχαία. Είναι εξόχως σημαντικά. Και κρίσιμα. Άγιος Ιωάννης ...

Πολύτιμες πνευματικές διδαχές Πατέρων της ερήμου καταγεγραμμένες από τον Αββά Κασσιανό. Με τον Πρωτοπρεσβύτερο Ματθαίο Χάλαρη.

Πνευματικές ομιλίες του Γέροντα Εφραίμ, Καθηγουμένου της Ιεράς Μεγίστης Μονής Βατοπαιδίου. Πώς ακούω pemptousia.fm; Πώς χρησιμοποιώ το podcast σε κινητές συσκευές; – Οδηγίες χρήσης

Το ευαγγέλιο της Κυριακής των Μυροφόρων αναφέρεται στη φροντίδα που έδειξαν για το θάνατο του Αθάνατου οι γυναίκες εκείνες που η διδασκαλία του Χριστού τους έδωσε ζωή. Τότε «ελθών Ιωσήφ ο από Αριμαθαίας, ευσχήμων βουλευτής, ως και αυτός ην προσδεχόμενος την βασιλείαν του Θεού, τολμήσας είσηλθεν προς Πιλάτον και ητήσατο το σώμα του Ιησού» (Μάρκ. ιε΄ 43). Υπήρχε κι άλλος ένας μεγάλος άνδρας που είχε έρθει από την Αριμαθαία στο όρος Εφραίμ. Αυτός ήταν ο προφήτης Σαμουήλ. Ο Ιωσήφ αναφέρεται κι από τους τέσσερις ευαγγελιστές, κυρίως σε όσα σχετίζονται με την ταφή του Κυρίου Ιησού. Ο Ιωάννης τον αποκαλεί κρυφό μαθητή του Ιησού (ιθ’ 38). Ο Λουκάς τον ονομάζει άνδρα «αγαθό και δίκαιο» (κγ’ 50), ο Ματθαίος πλούσιο (κζ’ 57). Ο ...

Άγιος Ανδρέας στου Χαράκη Λεμεσού (ο πρώτος προσφυγικός ναός μετά την ανακαίνισή του). Μεγάλο Σάββατο. Να περιπατείς σε τόσες εποχές από τα μικράτα σου μέχρι τις όμορφες και τις εσταυρωμένες Πασχαλιές. Τα φύλλα δάφνης ως κύμματα μιας Αναστάσεως που εγγύς μας περιμένει. Από το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής τα παιδία και οι έφηβοι ολίγον αριστερόθεν της θύρας του Ιερού βήματος να συνομιλούν εργαζόμενοι το διακόνημαν της αποκοπής των φύλλων δάφνης από τους πολύφυλλους κλάδους . Ημιφόρτηγόν έμφορτον δάφνες εκόμιζεν από τις ημιορεινές κοινότητες και τους εκείθεν αγρούς ο καλόκαρδος κηπουρός ομού με έτερον φορτίον μερσινιών δια την στρώσην της οδού υποδοχής του αγαπητού Δεσπότου η οποία ελάμβαννεν χώραν περί την πρωίαν εκάστου Μεγάλου Σαββάτου εις ακρινήν τινάν συνοικίαν της πόλεως της Νέας Αμαθούντος. Μεγάλον ...

Ο Βυζαντινος Χορός «Συνηχούντες» υπό την διεύθυνση του  Δρ Ιωαννίδη Χρυσοβαλάντη, Πρωτοψάλτη του Ι. Μητροπολιτικού Ναού Αγίου Νικολάου Ελευθερουπόλεως ερμηνεύει το περίφημο Τμήμα Κρατήματος από την Περισσή του Πολυελέου «Δούλοι Κύριον» ήχος α΄, μέλος Ιωάννου του Πρωτοψάλτου.

Η Ανάστασις. (Τοιχογραφία) Μονή της Χώρας, Κωνσταντινούπολη. Ναι, είναι και φέτος Πάσχα, Ανάσταση, Λαμπρή! Χαρείτε! Όπως κάθε χρόνο! Και πέρσι! Δεν μπορεί να υπάρχει κάποιο κενό! Μόνο ο τάφος μένει εσαεί κενός και χάσκει… Καινή γίνεται η ζωή μας! Και η ψυχή μας ρεμβάζει την Θεία μεγαλοσύνη! Την Θεία Ανάσταση! Όσο και αν μας ξεπερνά. Αλλά γι’ αυτό την έχουμε ανάγκη! Είναι Πάσχα, Ανάσταση, Λαμπρή! Χαρείτε! Όλοι μαζί και παγκοσμίως ζήσαμε και ζούμε μια ιδιαίτερη Μεγάλη Εβδομάδα. Μια ασύμμετρο απειλή κατά την ανθρωπότητας. Ο θάνατος απελευθερώθηκε σε έναν τρίτο παγκόσμιο πόλεμο και στήνει συνέχεια καρτέρια… Και από μας χρειάζεται καρτερία, προσοχή! Τις ψυχές, όμως, δεν μπορεί να τις αγγίξει! «Δεν πέθανε από κορωνοϊό ο αδελφός σου», παρηγορούσε ένας διακριτικός Γέροντας κάποιον που έχασε τον αδελφό του από την νόσο. «Έτσι ήθελε ο Θεός», του είπε ...

Σταυρός καί χαρά, σχῆμα ὀξύμωρο γιά τήν ἀνθρώπινη λογική, πόνος καί ἄνεσις, θυσία καί ἀπόλαυσις, πῶς ἀρμόζουν τά ἐνάντια; Χαρμολύπη, ἔννοια πού κυριαρχεῖ στή ζωή μας! Αὐτό τό αἴσθημα διακατέχει τίς ἡμέρες αὐτές, τῶν Παθῶν τοῦ Κυρίου, τίς ψυχές μας, συμπορευόμενοι μέ τόν Νυμφίο Χριστό ἐλκόμενον πρός τό Πάθος! Ἐμπαιγμούς καί μαστιγώσεις, ταπεινώσεις καί ἐξευτελισμούς, τά πάντα ὑπομένει ὁ Φιλάνθρωπος Κύριος, γιά τήν σωτηρία τοῦ γένους τῶν ἀνθρώπων. Ὅλη τήν ἀνθρώπινη ἀχαριστία, τήν προδοσία, τήν ἀδιαφορία, τό μένος, τήν ἀδικία ὑπομένει σιωπῶν ὁ Λόγος τοῦ Πατρός, ὑπακούοντας στή βουλή τοῦ Θεοῦ· «πλήν οὐχ ὡς ἐγώ θέλω, ἀλλ᾿ ὡς σύ Πάτερ ἅγιε»! Αὐτή ἡ δύναμις τῆς ἀγάπης ὑπερνικᾶ τοῦ Σταυροῦ τήν ὀδύνη, καί ἀπλώνει τίς παλάμες Του ἐπάνω στό ξύλο τοῦ σταυροῦ, γιά ...

Στήν μεγαλειώδη ἀκολουθία τῆς Μ. Παρασκευῆς ψάλλαμε, στό περιεκτικό καί ἐξαίσιο δοξαστικό τῆς θ΄ὥρας, τό «Σήμερον κρεμᾶται ἐπί ξύλου, ὁ ἐν ὕδασι τήν γῆν κρεμάσας…» μέ τήν κατάληξι «προσκυνοῦμέν σου τά πάθη Χριστέ. Δεῖξον ἡμῖν καί τήν ἔνδοξόν σου Ἀνάστασιν». Ἐν συνεχείᾳ στό δοξαστικό τοῦ ἑσπερινοῦ τοῦ Μ. Σαββάτου, τῆς ἡμέρας, «ἐν ᾗ κατέπαυσεν ἀπό πάντων τῶν ἔργων αὐτοῦ ὁ μονογενής Υἱός τοῦ Θεοῦ, διά τῆς κατά θάνατον οἰκονομίας…», εἴδαμε ὅτι ὁ Κύριος ἀνεπαύθη σωματικῶς, διότι αὐτό εἶναι τό εὐλογημένον Σάββατον, αὐτή εἶναι ἡ μεγάλη ἡμέρα τῆς καταπαύσεως τοῦ Κυρίου. Καί σήμερα ὁ ποιητής τοῦ οὐρανοῦ καί τῆς γῆς «πάλιν ἐπανελθών εἰς ὅ ἦν…», μᾶς δείχνει τήν ἔνδοξό Του Ἀνάστασι. Ἔφθασε λοιπόν καί πάλι ἐφέτος ἡ ἁγία ἡμέρα τοῦ Πάσχα, ὡς δροσερή ...

Σε μια εποχή όπου όλα καθεύδουν, οι αξίες ξεθεμελιώνονται και αμφισβητούνται, οι νέοι μας μεγαλώνουν χωρίς ιδανικά, το μέλλον φαντάζει ζοφερό, έρχεται το μήνυμα της Αναστάσεως και τα ανατρέπει όλα. Η Μεγάλη Παρασκευή φάνταζε όντως, τότε, στα μάτια των ανθρώπων σαν μια νίκη του διαβόλου. Νόμιζε ο διάβολος ότι κατάφερε με τον Σταυρό να νικήσει τον Χριστό. Ήταν όμως η καταστροφή του. Ο Χριστός ανέστη από τους νεκρούς νικώντας τον θάνατο και την φθορά. Όσο ζοφερό και να διαγράφεται το μέλλον στα μάτια μας, ο Χριστός πάντα θα είναι η ανατροπή των δεδομένων. Η Ανάστασή Του διέλυσε κάθε σκιά και αμφιβολία. Γέμισε με φως και ελπίδα την ζωή μας, έγινε βεβαιότητα σωτηρίας. Η χαρά της Αναστάσεως ας πλημμυρίσει τις ψυχές μας. Λουσμένοι από το ...

Η Ανάστασις. Ψηφιδωτό Μονή Οσίου Λουκά Βοιωτίας. Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου: Λόγος εις το Πάσχα! Λόγος ΜΕ’ (αποσπάσματα) 2. Πάσχα του Κυρίου, Πάσχα, και πάλι θα πω Πάσχα, προς τιμή της Αγίας Τριάδας. Αυτή είναι η γιορτή των γιορτών και το πανηγύρι των πανηγυριών, που ξεπερνά τόσο πολύ όλες τις άλλες, όχι μόνο τις ανθρώπινες και από τα κάτω προερχόμενες, αλλά ακόμη και τις γιορτές του ίδιου του Χριστού και αυτές που τελούνται προς τιμήν Του, όσο ξεπερνά ο ήλιος τους αστέρες… Σήμερα αυτήν την Ανάσταση γιορτάζουμε, όχι πια ως κάτι που ελπίζουμε, αλλ’ ήδη ως γεγονός, που συνάζει κοντά της όλον τον κόσμο. Ο καθένας λοιπόν ας προσφέρει ως καρπό κάτι διαφορετικό τον καιρό αυτό, και ας φέρει δώρο γιορτινό, ή μικρό ή μεγάλο, απ’ όσα ...