«Παρθενική πανήγυρις σήμερον ἀδελφοί, …συνεκάλεσε γάρ ἡμᾶς ἡ ἁγία Θεοτόκος,…τό ἐργαστήριον τῶν δύο φύσεων, …ἡ παστάς, ἐν ᾗ ὁ Λόγος...
Στο κατάμεστο από κόσμο Πολιτιστικὸ Κέντρο της Ἱεράς Μητροπόλεως Κυδωνίας και Αποκορώνου, μίλησε το Σάββατο 3 Φεβρουαρίου 2018, ο Γέροντας...
Ο γέρ. Πορφύριος Καυσοκαλυβίτης ήταν μία ευλογία για όλους. Ένα αγγελικό πρόσωπο. Ένα θείο παιδί που έπαιζε. Μια ευωδία που...
Ένας περίφημος ύμνος της Εκκλησίας μας ονομάζει την Παναγία ουρανό: Αύτη γαρ ανεδείχθη ουρανός και ναός της θεότητος»... και ένας άλλος «ουρανώσασα το γεώδες ημών φύραμα». Και ο άγιος Νικόλαος ο Καβάσιλας λέει ότι, όταν ο Θεός δημιούργησε τα πάντα και, βλέποντάς τα, είδε και είπε ότι ήταν «καλά λίαν», αυτό το «καλά λίαν» αυτό το κάλλος και αυτή η καλοσύνη, αφορούσαν την Παναγία. Δηλαδή, ήταν όλα «καλά λίαν», επειδή οδηγούσαν στην Παναγία, επειδή εν τελεί θα εγεννάτο η Παναγία. Έτσι, η Παναγία είναι ο σκοπός όλης της δημιουργίας και το τέλος όλης της αναμονής της Παλαιάς Διαθήκης. Ο Θεός δημιούργησε όλο τον κόσμο «καλόν λίαν» και δημιούργησε στο τέλος τον άνθρωπο, για το πλάσιμο του οποίου καταβάλλει μια ιδιαίτερη προσπάθεια, ...
Όταν έφτασα στον Άθωνα, χωρίς γνώση ελληνικών ούτε ρωσικών, έπρεπε να βρω κάποιον που να μιλάει τη γλώσσα μου. Ο...
Από μια συζήτηση του Αρχιμ. Βασιλείου, προηγουμένου της Ι. Μονής Ιβήρων, με γιατρούς και φοιτητές ιατρικής στην Αθήνα. Είστε γιατροί....
Αρχιμανδρίτης Βασίλειος Γοντικάκης Η Εκκλησία δεν λειτουργεί με κοσμικούς θεσμούς Ο θεσμός και το απροσδιόριστο της ελευθερίας Η Εκκλησία υπάρχει...
Τον Τσαρούχη τον γνώρισα γέρο στο Άγιον Όρος, ότανερχόταν και παρακολουθούσε την Μεγάλη Εβδομάδα. Ήτανάνθρωπος ώριμος, με βαθειά σοφία και ανθρωπιά, που για νατην φθάσης, πρέπει να έχεις πονέσει πολύ, και να είσαιευγνώμων γι’ αυτό. Είχε μέσα του σαφήνεια και τόλμη, πουέμοιαζε με τη σαφήνεια και την τόλμη του Αγίου Όρους. Έτσι δεν μπορείς, ούτε έχει νόημα, μιλώντας για τονΤσαρούχη να απαριθμήσης τα προσόντα και τις ικανότητές του.Αυτό που του χαρίσθηκε είναι η σύνθεσις και η υπέρβασιςόλων, και η άφιξίς του δια της αληθούς μετανοίας στο μακάριοντέλος, που καταυγάζει τον άνθρωπο με ιλαρόν φως αγίαςδόξης. Ο Τσαρούχης δεν ήταν ένας απλός καλλιτέχνης ήστοχαστής. Τέτοιους έχουμε πολλούς. Ήταν πνευματικός άνθρωπος, με την αληθινή σημασία του όρου. Και σε μιάαπλή του φράσι περιέκλεισε και απεκάλυψε όλο το πνευματικό του μεγαλείο και τη δύναμι. ¨Οταν τον ρώτησα αν ευτύχησε στη ζωή του, είπε: «Τώρα, με τα γεράματα και τη αρρώστια, νοιώθωευτυχισμένος, γιατί βρήκα αυτό που ζητούσα. Όταν ήμουν νέος, ήμουν δυστυχής, γιατί έψαχνα όλα αυτά, και δεν ταεύρισκα». Αυτό είναι το επαναστατικό και γαλήνιο του Τσαρούχη, που πήρε από την Ορθόδοξη Εκκλησία. Για να απαντήσει έτσι, σημαίνει ότι είχε δύναμι που ανατρέπει την καθεστηκυία τάξι της φθοράς και φέρνει ταπάνω κάτω. Συνήθως λέγεται ότι «το παν είναι η υγεία». Επίσης, ότι «το γήρας ουκ έρχεται μόνον», αλλά συνοδεύεται μεπολλά δεινά, που οδηγούν στον θάνατο. Αυτό ουσιαστικά είναι υποδούλωσι στη μοίρα και ηττοπάθεια. Αλλά ούτε για την Εκκλησία ούτε για τον Τσαρούχη είναι έτσι τα πράγματα. Η υγεία είναι σημαντικό αγαθό,αλλά δεν είναι το παν. Και το γήρας ουκ έρχεται μόνον, αλλά φέρνει μαζί του –γι’ αυτούς που ζητούν τα τίμια- τηνευτυχία που δεν περιγράφεται. Η δύσις του ηλίου λέγεται –νομίζω μόνον στα Ελληνικά- και βιούται ως βασίλεμα. Ό ήλιος βασιλεύει όχι ότανμεσουρανεί, αλλά όταν δύη και σβήνη. Και ο αληθινός άνθρωπος βρίσκει τη δύσι και το τέλος ως βασίλεμα,ανατολή νέου φωτός και ακτίστου φέγγους. Στην Ορθόδοξη Εκκλησία ο 103ος Ψαλμός, όταν διαβάζεται ως προιμιακός στον Εσπερινό, δεν καταλήγει όπωςστην Παλαιά Διαθήκη. Τελειώνει με τους προηγούμενους στίχους: «έθου σκότος και εγένετο νυξ» (στίχος 20),...
Μετά από αυτή την εμπειρία και την σχέση του με τα άρρητα μυστήρια, ο Κύριος επέτρεψε, «ίνα μη υπεραίρηται» ο...
Ένα (πρέπει) να μας ενδιαφέρει: Αυτός να κάμη ό,τι θέλει. Να γίνη το θέλημά Του. Και αυτό είναι ατελεύτητος...
Εκδήλωση για τους νέους με θέμα "Αναζητώντας το νόημα.." και ομιλητή τον π.Βασίλειο Γοντικάκη, Προηγουμένο της Ιεράς Μονής Ιβήρων του Αγίου Όρους, θα μεταδώσει η Web TV της Πεμπτουσίας. Η εκδήλωση, που θα γίνει απόψε, στις 8 το βράδυ, στο "Βελλίδειο" Συνεδριακό Κέντρο, πραγματοποιείται στα πλαίσια του ποιμαντικού έργου της Ιεράς Μητροπόλεως Θεσσαλονίκης και ειδικότερα του τομέα της Νεότητας.
Σκοπός του έργου του λειτουργημένου είναι αυτός˙ να μας μιλήσει για το επέκεινα, την αείζωη και άτρεπτη πραγματικότητα. Να εικονίσει τη διαφορετική θέα των πραγμάτων της Εκκλησίας, της οποίας είναι γέννημα. Να μαρτυρήσει και να στείλει διαχρονικά το μήνυμα: τους διερρηγμένους όρους της φθοράς, της άλλης βιωτής. Της κτίσης της καινής. Εδώ που ο χρόνος γίνεται άχρονος, ακατακερμάτιστο παρόν, αιώνιος. Που της εικόνας τα γεγονότα δεν ιστορούνται περασμένα και κλειστά αλλά παρόντα και ενεργή. Που ο χώρος της δε σε πετά εξωτερικό θεατή κάποιου γεγονότος που συνέβη και δυστυχώς δε βρέθηκες εκεί. Ζεις εκεί. Μέσα. Είσαι παρών. Σ’ αγκαλιάζει, σε σώζει. Το οικοδόμημά της είναι στιβαρό κι ανάλαφρο, ισορροπημένο κι ευρύχωρο, ανασαίνει και φιλεί. Η ύλη χάνει την αδιαφάνεια της. Μπαίνεις ...
Κι αφού ο τρόπος που αναπτύσσεται κάποιος, ο χώρος που ζει, η αγωγή που παίρνει κι η πνευματική του καλλιέργεια, το ήθος του, το ήθος της παιδείας του, διοργανώνουν και διαμορφώνουν τη ζωή και τα έργα του, είναι επόμενο, τα έργα των χαριτωμένων να προχέουν και να αποκαλύπτουν την παρουσία της χάριτος. Είναι επόμενο, το ήθος του αγίου να γίνεται ήθος του έργου του. Να είναι ταπεινό και μεγαλειώδες, σεμνό και μεγαλοπρεπές ˙ εράσμιο, νηφάλια γαλήνιο και ιλαρώς κατανυκτικό ˙ αφού «η Ορθόδοξη Εκκλησία είναι σεμνή είτε περνά από τη δόξα της εγκόσμιας αυτοκρατορίας, είτε από την ταπείνωση και τον διασυρμό της δουλείας.» ˙ αφού «η νίκη είναι βεβαιότης». Είναι παντοκρατορικό μα και συντετριμμένο, χωρίς απαίτηση. Είναι φιλάνθρωπο. Χαίρεται ...
Αυτοί ˙ οι αληθινοί καλλιτέχνες ˙ που δεν παρατηρούν, δε διανοούνται, δεν ανήκουν στη θεολογία των ακαδημαϊκών συζητήσεων και των φιλοσοφικών απόψεων ˙ αυτοί που μετέχουν σε μυσταγωγία θεία, πάσχουν τα θεία, ζουν τη «βιούμενη λειτουργικώς θεολογία» ˙ αυτοί μαρτυρούν. Ομολογούν με την τέχνη τους τα όσα ο Θεός τους αξίωσε. Όσα τους κατέστησε φανερά. Γι’ αυτό και σημειώνει ο γέροντας: «Εδώ βρισκόμαστε σε άλλο επίπεδο παιδείας, πολιτιστικά και πνευματικά. Βρισκόμαστε σε χώρο υψηλής τέχνης(σε αρχιτεκτονική, εικονογραφία, μέλος, ποίηση, πεζό λόγο) που είναι καρπός και αφορμή πνευματικής ωριμότητας.» Είναι απόσταγμα της καρδιάς. Ξεχείλισμα αγιοπνευματικό. Απαύγασμα ζωής καινής και χάριτος. Και τότε, με την εμπειρία του ακτίστου, ως «ανεωγμένη θύρα της Αληθείας» ελευθερώνεται. Τότε ο καλλιτέχνης, ο αγιογράφος, το ζωντανό μέλος της ...
Αυτός εξάλλου κι ο στόχος τους. Αυτό του ορθοδόξου καλλιτέχνη το τέλος κι η αποστολή. Να μας φανερώσει κάτι απ των αοράτων τα κάλλη. Να μας μεταδώσει αυτή τη χάρη τη θεία με την τέχνη του. Να γίνει ο ίδιος και το έργο του, ιερουργός, όργανο, λύρα του Πνεύματος. Μα όχι απροϋπόθετα. Τότε μόνο. Όταν παραδοθεί ολοκληρωτικά στο θέλημα του Θεού. Όταν αποταχθεί πλήρως το ίδιον θέλημά του. Όταν προσφέρει τον εαυτό του διάκονο ˙ τότε. Τότε πάσχει ο ίδιος τα θεία ˙ γίνεται θεολόγος ˙ «συγκλονίζεται» ˙ «απορροφάται από τον έρωτά του, τον θείο. Και ξεχνά τον εαυτό του». Δεν μπορεί να περιαυτολογεί, να αυτοπροβάλλεται, να αυτοσχεδιάσει ατομικά και να προσφέρει μιαν ανησυχία και μια δουλειά διανοητική. Αλλά αρνείται και ...
Ο Λόγος γίνεται Σαρξ. Η ύλη αγιάζεται. Δεν απορρίπτεται, ούτε ειδωλοποιείται αλλά δια μέσω αυτής σώζεται το ανθρώπινο γένος. Πληρώνεται στη Θεανθρωπία. Στο πρόσωπο του Δεσπότη Θεανθρώπου Χριστού. Και είναι οι τοιχογραφίες, ο ναός, ο κάθε άγιος, εικόνα Του. Η θεία Λειτουργία, η αγία Εικόνα γίνεται κέντρο και άξονας του κάθε μέρα, σαν ναός μοναστηριού – που μ’ όλη του την αρχιτεκτονική υπηρετεί τη θεία Λειτουργία- που σε τραβά στο Φως μιας καινούργιας ζωής. Μεταμορφώνονται λοιπόν οι τέχνες, αναγεννιούνται μέσα απ' «την ίδια λειτουργική μήτρα», η θεολογία, η αρχιτεκτονική, η μουσική, η ζωγραφική και γίνονται δημιουργήματα λειτουργικά που αναπόφευκτα φανερώνουν με τη σειρά τους την αλήθεια και τη ζωή της Εκκλησίας, της θείας Λειτουργίας. Μεταμορφώνονται σε λειτουργικά σκεύη που φανερώνουν τη ...
ΤΕΧΝΗ & ΘΕΟΛΟΓΙΑ, από τα κείμενα του αρχ. Βασίλειου Γοντικάκη «Και όλο αυτό, γιατί ο μεταφραστής δεν δουλεύει μηχανικά πάνω σε λέξεις αλλά πιο πολύ ζει τις ίδιες εκπλήξεις με τον πρώτο δημιουργό, είναι σύγχρονός του, αν και τους χωρίζουν αιώνες, τρέφεται από την ίδια πηγή. Αναδεικνύεται κι αυτός συνδημιουργός και λογοπλάστης. Κινείται ελεύθερα και μένει πραγματικά πιστός στο πρωτότυπο γιατί ζουν και οι δύο στην υπέρχρονη χάρη που ξεπερνά την αίσθηση και τη γνώση.» Αρχ. Βασίλειου Γοντικάκη, ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ ΚΑΙ Η ΠΑΙΔΕΙΑ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ, σελ.23 Ας μου συγχωρεθεί η αναντιστοιχία Α΄ ΜΕΡΟΣ Λίαν καλώς δημιουργεί τα πάντα ˙ ως καλλιτέχνης της αγάπης και της ευσπλαχνίας ˙ ως κάλλος αμήχανον. «Και καλεί δια του κάλλους σε μετοχή ζωής όλη τη δημιουργία.» Έτσι ο Δημιουργός Θεός ...
Ο Γέροντας Βασίλειος Γοντικάκης προηγούμενος της Ιεράς Μονής Ιβήρων του Αγίου Όρους την ημέρα του σχολικού εορτασμού των Τριών Ιεραρχών...
