Γέρ. Αιμιλιανός Σιμωνοπετρίτης

Β. Η πολυμέρεια,  ευρυμάθεια  και  προσαρμογή  στα  σύγχρονα  δεδομένα Η  «καθολικότητα» ως  γνώρισμα  της ζωής  και  της  διδασκαλίας  του  γέροντος  Αιμιλιανού καταφαίνεται  και  από  την προσαρμογή  του  λόγου  του  στα  δεδομένα  μιας  ταχύτατα  εξελισσόμενης  κοινωνίας. Χάρη  στην πολυμερή  παιδεία  του μπορούσε  να χρησιμοποιεί  τις  γνώσεις  του με  τον  καταλληλότερο  τρόπο  ώστε  να επιφέρει το  επιθυμητό  αποτέλεσμα. Στα  κείμενά  του  συναντά κανείς αρκετές  αναφορές  στην ανθρώπινη καθημερινότητα , τη  ζωή  της  φύσης ,την  ιατρική, την τεχνολογία, την ψυχολογία , τη  στατιστική , τη  γεωγραφία, την ιστορία , τη  μυθολογία , την ποίηση, τους   αρχαίους  κλασσικούς  συγγραφείς κ.ά. ,  που έρχονται  να  συμπληρώσουν  και  να  καταστήσουν  περισσότερο  εύληπτες  τις  θεολογικές  του  διατυπώσεις.  Βεβαίως ο σκοπός  του  Γέροντα  δεν  είναι  η   απόκτηση  εγκυκλοπαιδικών γνώσεων  ...

Σε  μια  συνομιλία  του  με   ρωμαιοκαθολικό  ηγούμενο  καταγράφονται  και  τα  εξής: «…(Ο π. Ορφέο) τελείωσε  ορίζοντας  το  νόημα  της  επίσκέψεώς  μας  στο Άγιον Όρος ως  ανάγκη  παρακλήσεως μέσω  αυτής  της  ευαγγελικής  πορείας  προς  την  πρώτη  εκκλησιαστική  κοινότητα  των Ιεροσολύμων. ‘Υπάρχουν  πολύ ωραία  πράγματα στον αγιορείτικο τρόπο ζωής‘  πήρε  το λόγο ο π. Αιμιλιανός.  ‘ η ζωή   του  Αγίου Όρους  συνοψίζεται  στην  προσευχή  της  καρδίας. Αυτή  συμπυκνώνει όλη  την  πνευματικότητα του Αγίου Όρους  και  της  βυζαντινής Εκκλησίας.  Αυτή η πραγματικότητα βρίσκει  στον Άθω  μια  μοναδική  δυνατότητα να  εκπληρωθεί, γιατί  το  Άγιον Όρος  δεν  εμπλέκεται  σε  εκκλησιαστικά  προβλήματα , σε  ιεραποστολικές και  άλλες  δραστηριότητες. Οι νέοι μοναχοί  δεν  επιθυμούν τίποτε άλλο  από  το να αγρυπνούν  ασκώντας  την ευχή  του  Ιησού. Η λειτουργική  ...

ΙΙ. ΠΡΑΓΜΑΤΩΣΗ  ΚΑΙ   ΓΕΝΙΚΑ  ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ  ΣΤΟΙΧΕΙΑ  ΤΗΣ  ΠΟΙΜΑΝΤΙΚΗΣ  ΤΟΥ  ΓΕΡΟΝΤΟΣ  ΑΙΜΙΛΙΑΝΟΥ Α. Το άνοιγμα προς τούς "νοσταλγούς" της Ορθοδοξίας Ο  Γέροντας  όπως  ήδη  πολυμερώς  έχουμε  τονίσει  είναι ένας  βαθύτατα «καθολικός» άνθρωπος  με  ενοποιό  συνείδηση  και οικουμενικό  προσανατολισμό προσωπικό  και  κοινωνικό . Δεν  διακρίνεται από  ένα  παθογόνο πνευματικό  «επαρχιωτισμό»  αλλά  παραμένει  ένα  κοσμοπολίτης  του  Πνεύματος. «…Ολόκληρον  το  Άγιον Όρος…είναι  μεν  βάτος  φλεγομένη εξ ιερών  επιθυμιών και υπερφυσικών ακουσμάτων και  βιωμάτων, μήτηρ  αναριθμήτων  τέκνων, εν  ουρανοίς  ευφραινομένων  αγίων · είναι όμως και εις  κατεξοχήν  τόπος  πανορθοδόξου  μαρτυρίας , όπου  πάσα  φυλή  και  γλώσσα  ευρίσκει  έτοιμον  τόπον  και  πάσα  πνοή , τη ζωτική  δυνάμει του  Αγίου Πνεύματος, υμνεί  και υπερυψοί  τον  Κύριον, τον ένα  και  μόνον  Θεόν. Εξ όλης  της  υφηλίου  μοναχοί, ’ όσιοι και  ...

  ε. Ανανέωση  του   αγιορειτικού   μοναχισμού «…Κάποτε  , σε  ώρα  πνευματικής  συντυχίας , ρωτήθηκε ( εν. ο γέροντας Αιμιλιανός ) πως ερμηνεύει  το  φαινόμενο  αυτό, πως  έφθασε να θεωρείται – και  να  είναι - ‘ Κοινοβιάρχης’ , να  ακολουθείται  στον  ανηφορικό  και  στενό  δρόμο  της  μοναχικής  ζωής  από  πλειάδα   νέων  ανθρώπων και να  αξιωθεί  με  την  αδελφότητά  του  να  γίνει  οικιστής  και  ένας από  τους  ανανεωτές  της  μοναχικής  πολιτείας του Άθωνος σε  περίοδο  φθίνουσας  λειψανδρίας. Έσκυψε  τότε  το  κεφάλι  και  έμεινε  για  πολλή  ώρα  σιωπηλός.  Ύστερα , με  άκρα  ταπεινοφροσύνη είπε · ’Ειναι η  εποχή ’ . Πάλι  σιώπησε και  ύστερα  πρόσθεσε· ’ Ο  Θεός , όταν χρειασθεί , στέλνει  ανθρώπους και  οι  άλλοι ακολουθούν. Έρχονται  μόνοι · τους  στέλνει ο Θεός. ...

  γ. Το  μοναστήρι  «Οίκος-Θρόνος Θεού και  πύλη  του ουρανού», τύπος  του  επουρανίου  ναού, κιβωτός,  νεφέλη χαρακτηρίζεται  από  το Γέροντα  το  μοναστικό  ενδιαίτημα . Είναι  ο  τόπος  της  γνώσεως  και  της  εμπειρικής - άμεσης -  μυστικής  και  αληθινής   μεθέξεως του  Θεού δι’ ελλάμψεων,  ο  αυτοεγκλεισμός, το  αυτοσκλάβωμα , όπου  τα  πάντα  περιχωρούνται  από  το Θεό και  ο  άνθρωπος  γίνεται  επόπτης  της  Εκείνου  μεγαλειότητος. Τα  πάντα  είναι  απλά, ανθρώπινα  και  ταυτοχρόνως θεϊκά - εκφαντορικά, ώστε  να  συγκροτούν  μια  πολιτεία  άγνωστη - παράξενη  κι  ανεξήγητη  με  κοσμικά κριτήρια ,  μια συνοδεία  φωτοφόρων  προσώπων , ένας λόγος  και  ένας  τρόπος  βαθιά  εφαρμοσμένης  κατά  Θεόν  ζωής , τόπος  ανθρώπου  και  συγχρόνως  τόπος  Θεού. Εδώ  καταξιώνεται ο χώρος  και  διασφαλίζεται ο  εσχατολογικός  προσανατολισμός. Βιώνεται εδώ η  αγγελική  ζωή ...

  β. Γνωρίσματα  της    μοναχικής  ζωής. Η  αποδοχή  της  μοναστικής  κλήσης  γεννά μέσα  στον υποψήφιο  μοναχό  τον  πόθο  για μια  ζωή αγάπης   τριαδικής, η  οποία  συνίσταται  στην  απώλεια  του  εγώ  προκειμένου  να  οδηγηθεί  στην  κατάφαση  του  είναι  του , ώστε  σύμπασα η ύπαρξή  του να  «αναφέρεται» στο Θεό · ο άλλος  γίνεται  ο  πραγματικός  εαυτός  του , ο  δικαιούχος, ο  κριτής,  κι  έτσι ισορροπούνται οι  διαπροσωπικές σχέσεις  και  θεμελιώνεται η  κοινωνική  ζωή. Το δεύτερο χαρακτηριστικό  της  μοναχικής  πολιτείας  είναι  η ζωή ισότητος , μία πανάρχαια  και δυσεκπλήρωτη  ανθρώπινη επιθυμία πολιτικών, ιδεολόγων, φιλοσόφων, επαναστατών. Είναι  ζωή  ισότητος  γιατί  είναι  ζωή  κοινότητος. Υπαγορεύεται  από  την  υποταγή  του  προσωπικού  βουλητικού  και επιθυμητικού  στην εν  Χριστώ κοινωνία  των αδελφών.  Αλλοιώς  , αν  διασώζει  και  προτάσσει  τις  ...

  Γ.Ποιμαντική  των  μοναχών. Το ηδύ  εντρύφημα και  η  δια  βίου  διδαχή  του  Γέροντος  είναι  η  μοναχική  ζωή. Σ’ αυτή  τη  ζωή  εκλήθη  υπό  του  Θεού, την  πόθησε  παιδιόθεν, την  βίωσε βαθύτατα -θεωρητικά και  πρακτικά-  από την  πρώτη  νεότητά του, την  αγάπησε «εις  τέλος» ,  διετράνωσε και  φανέρωσε  την  αξία  της ,  απεκάλυψε  τα  μυστικά  βάθη  της  με  τρόπο μυσταγωγικό,  πρόβαλε  την  αγιότητα  ως  πεμπτουσία  της. Μίλησε  για  το  κάλλος , την  αποκαλυπτικότητα  και  τη  βίωση  της  μοναχικής  πολιτείας.  Ο π.  Αιμιλιανός  , κατά  θέλημα, ευδοκία   και  πρόκριση  Θεού  ανέλαβε  το  ρόλο  του χειραγωγού ψυχών, του κατηχητού  και του  αναδόχου  στην  απόταξη  και σύνταξη  με  το Χριστό  πολλών  ανθρώπων  που  προτίμησαν  να  αποδεχθούν  τη  θεία  κλήση σε  μια  εποχή  που η  υψουμένη  ...

  Β. Ποιμαντική  των  ποιμένων ( κληρικών – θεολόγων ) Μια  πολύ  βασική  πτυχή  της  ποιμαντικής  δραστηριότητας  του  Γέροντα  ήταν η  ενίσχυση  και  καθοδήγηση ανθρώπων  που  είναι  από  την  Εκκλησία  επιφορτισμένοι  με  το  καθήκον της  διαποιμάνσεως η  κατηχήσεως του  λαού  του  Θεού , ενώ  οι ίδιοι  καταντούν  πολλές  φορές  αποίμαντοι και  ρίχνονται αστήρικτοι στον αγώνα  ελκύσεως ψυχών  στη  θεία  σαγήνη. Με  πολλή  διάκριση  και  μυσταγωγική  διάθεση χειραγωγούσε  είτε  τους  κληρικούς – πνευματικά  του τέκνα , είτε  τους υπολοίπους  στη  βίωση  του  μυστηρίου  της  ιερωσύνης, ενώ  τους  θεολόγους  τους  θεωρούσε  εξίσου ιερουργούς των  θείων αληθειών. Αξίζει  να  σημειωθεί  ότι  στα  εκδεδομένα  κείμενά  του  περιλαμβάνονται  τρεις  ομιλίες   προς   θεολόγους  της  Μέσης  Εκπαίδευσης , με μυσταγωγικό  περιεχόμενο,   μέσα  από  το  οποίο διαπιστώνει  κανείς  αρχικά   ότι  ...

  ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ‘  Η    ΠΟΙΜΑΝΤΙΚΗ  ΠΡΑΞΗ  ΤΟΥ    ΓΕΡΟΝΤΟΣ    ΑΙΜΙΛΙΑΝΟΥ Ι. ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ  ΠΟΙΜΑΝΤΙΚΕΣ  ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ   ΤΟΥ   ΓΕΡΟΝΤΟΣ  ΑΙΜΙΛΙΑΝΟΥ  Α. Ο Γέροντας ως ποιμήν  της  νεότητος Από  τα  μαθητικά  και  φοιτητικά  του  χρόνια  ο  γέροντας  έταξε  τον  εαυτό  του  στη  διακονία  της  σπουδάζουσας η  εργαζόμενης  νεότητας. Θα μπορούσε  κανείς  εκ  προοιμίου  να  πει  ότι  αυτός  ο  προσανατολισμός  του  ήταν αποτέλεσμα   μιας  διορατικότητος  , που    διέθετε  σε   όλες  τις  πτυχές της  ζωής  του ώστε  να  προηγείται  και να  προλαμβάνει τις εξελίξεις . Στο  έργο  της  κατηχήσεως  συνεργά-στηκε  μεταξύ άλλων  και  με  τον  σημερινό  Αρχιεπίσκοπο  Αμερικής  Δημήτριο ( Τρακατέλλη) , λαϊκό  , τότε , στέλεχος  της  αδελφότητας  «ΖΩΗ» , ο  οποίος  μαρτυρεί  σχετικώς : «…τον  Γέροντα  Αιμιλιανό, εγνώρισα  όταν  ήτο  μαθητής  των  τελευταίων  τάξεων  του  Λυκείου  και  εν  συνεχεία  φοιτητής  ...

Γ.  Λειτουργικά  βιώματα   του γέροντος  Αιμιλιανού. Ο  Γέροντας  είχε  εξαρχής  λατρευτικούς –λειτουργικούς  προβληματισμούς. Έζησε  ταυτόχρονα  -  στο  διάστημα  της  νεότητός  του - το  κατανυκτικό  περιβάλλον των   ταπεινών μοναστηριακών  λειτουργιών και  τα  πολύβουα  εκκλησιάσματα των  πόλεων. «…Καθημερινώς  και  ιδία κατά  τας  Κυριακάς  και  τας  εορτασίμους ημέρας βλέπομεν  να  συναθροίζονται  οι  πιστοί  δια  να  κυκλώσουν  τα  θυσιαστήρια ’ έως  των  κεράτων ’ αυτών. Τούτο  δε  συνιστά  μίαν  ποιμαντικήν  ευθύνην δια  τους  λειτουργούς  της  Εκκλησίας. Και  όσον  πληρούνται οι  ναοί  μας, τοσούτον οι  χριστιανοί  μας  εν  συγκινητική  αποδοχή αναμένουν τον άρτον  και  τον οίνον, τον αίνον  και  τον  λόγον  , τον ενόντα  Θεόν… Εκάστη Λειτουργία  έχει  τον εαυτής  χαρακτήρα,  και  προσδίδει εν ίδιον  βίωμα. Επί  παραδείγματι η θ. Λειτουργία  του  αγίου Ιωάννου του  Χρυσοστόμου ...

Β.  Εκκλησία  - Θεία  Λειτουργία Η είσοδος  του  πιστού  στο  ναό , στην εκκλησία  είναι  επιστροφή  στον  πατρικό οίκο, επαναφορά  στη  μάνδρα, εξασφάλιση  στο  λιμάνι του  Θεού .  Με  την  είσοδο  αυτή πραγματοποιείται η  ένταξη  στο  μυστικό  σώμα  του  Χριστού  η  διάπλαση  μιας  καινής  υπάρξεως  με  το  εκμαγείο της  θεότητος . Στην  πορεία  αυτή  ανακύπτουν  πλείστα  εμπόδια ,  κυριότερα  των οποίων είναι  ο περισπασμός , η  διαίρεση, η  έλλειψη ενοποιών  μορφών, η σύγχυση  και  η  καταδυνάστευση από  ιδεολογήματα  η  ρεύματα, ο  ευτελισμός  και  η κιβδηλοποίηση των  πάντων, η  αποθεοποίηση  της  αγωγής, η  μετατροπή  της  λειτουργίας  σε   θέαμα η  ακρόαμα και όχι  ένα  βαθύτατο  υπαρξιακό  γεγονός . Κατά  τον  π. Αιμιλιανό,  η  Θεία  Λειτουργία είναι ένα  παράθυρο  προς  τον κόσμο  της  αληθινής  ζωής, ...

ΙΙΙ. Η  ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ  ΕΜΠΕΙΡΙΑ - ΒΙΩΜΑ  ΤΟΥ ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΑΙΜΙΛΙΑΝΟΥ Η  θεία  λατρεία , ως    γεγονός  ψυχοσωματικό, προσδιορίζει  τις  σχέσεις  του  ανθρώπου  με  το  Θεό. Η  λήψη  της  πρωτοβουλίας  ανήκει  στο  Ζώντα  Θεόν,  ο  οποίος  αποκαλύπτεται. Η απάντηση  του  ανθρώπου είναι  η  λατρεία  και  μάλιστα  ως  κοινοτικό  γεγονός εκφράζει  μια  εσωτερική  ανάγκη κι  ένα  απόλυτο  καθήκον : να μαρτυρεί  εν  «πνεύματι  και  αληθεία» τα  θαυμάσια  του  Θεού. Ο  γέροντας  Αιμιλιανός έτσι  ακριβώς ζούσε  τη  λατρεία  του Θεού  και  ειδικά  τη  θεία  Λειτουργία. Μιλούσε  γι’ αυτή  μυσταγωγικά. Ο  Θεός  του  χάρισε  λατρευτικά  βιώματα  από  την  παιδική  του  κιόλας  ηλικία  όταν  στο  οικογενειακό  παρεκκλήσιο των Τριών Ιεραρχών, υπό την  καθοδήγηση  των  ευσεβεστάτων παππούδων  του,εμυείτο  στη  χαρά  της  λατρείας. Στην  αρχή  της  μοναστικής  του  ζωής η  ...