Πεμπτουσία

  Ιερομόναχος Νικόδημος Κουτλουμουσιανοσκητιώτης (1926 – 17 Ιουλίου 1986) Ο κατά κόσμον Εμμανουήλ Καλλιγιαννάκης και μετέπειτα ευλαβέστατος παπα-Νικόδημος γεννήθηκε στον Κρουσώνα Ηρακλείου Κρήτης το 1926. Εργαζόταν στ’ αμπέλια και τις ελιές, μελετούσε βίους αγίων και δεν έλειπε ποτέ από την εκκλησία. Μία νύχτα, εορτή του Αγίου Πνεύματος, καληνύχτισε τους γνωστούς του, πήρε ένα τσουβάλι, όπου έβαλε τα λίγα πράγματά του κι έφυγε για τη μονή Αγίου Αντωνίου Βροντησίου, όπου μετά καιρό εκάρη μοναχός. Κατόπιν πήγε στην Ιερά μονή Οδηγητρίας και στη συνέχεια στη μονή Κουδουμά, όπου χειροτονήθηκε διάκονος και ιερεύς, από τον επίσκοπο Αρκαδίας Τιμόθεο († 2006) ο οποίος τον χειροθέτησε και Πνευματικό. Εξομολογούσε πολλούς και η προσευχή του θεράπευε άρρωστους και δαιμονισμένους. Διετέλεσε για μία διετία και ηγούμενος της μονής. ...

  Μοναχός Νείλος Σιμωνοπετρίτης. Ο «τόσον λόγιος όσον ταπεινός» Ο ευλαβέστατος, οσιολογιώτατος μοναχός Νείλος, κατά κόσμον Νικόλαος Μητρόπουλος, γεννήθηκε στα Τρεσταινά Γορτυνίας το 1871. Στον ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897 έλαβε μέρος ως αξιωματικός και τιμήθηκε για την ανδρεία και τη διαγωγή του. Σε μία μάχη που κινδύνευσε η ζωή του, υποσχέθηκε να γίνει μοναχός. Την υπόσχεσή του δεν τη λησμόνησε. Μετά από χρόνια αναχώρησε από τον Πειραιά με πλοίο για το Άγιον Όρος με τον όσιο Γέροντα Φιλόθεο Ζερβάκο († 1980). Προηγήθηκε εξομολόγηση και των δύο στον άγιο Νεκτάριο Πενταπόλεως, αγρυπνία στο ναΐσκο του Προφήτου Ελισσαίου και θεία Κοινωνία και γεύμα στην οικία του Ν. Μπούκη με τους Α. Παπαδιαμάντη και Α. Μωραϊτίδη τους ψάλτες, διηγηματογράφους και φίλους τους. Εισήλθε στη μονή ...

    Γέροντας Δωρόθεος ο ευθύς, ταπεινός και άκακος Ο κατά κόσμον Δημήτριος Τσιρώνης γεννήθηκε στη Δίβρη Ηλείας το 1873. Δεκαπεντάχρονος κρυφά ήλθε να μονάσει στο Άγιον Όρος. Κατευθύνθηκε στην Καλύβη του Αγίου Σάββα του Ηγιασμένου της Κουτλουμουσιανής σκήτης του Αγίου Παντελεήμονος. Οι Γέροντες, λόγω της απαγορεύσεως των αγενείων στο Άγιον Όρος, και επειδή ήταν μικρός, τον φύλαγαν μέσα στην Καλύβη και κρεμούσαν σκεπάσματα στην απλωταριά, για να μη φαίνεται. Εκάρη μοναχός, το 1894, με τ’ όνομα Δωρόθεος. Χειροτονήθηκε διάκονος το 1898 και πρεσβύτερος το 1904. Ο αγιασμός έξω του Κυριάκου της σκήτης Κουτλουμουσίου κατά την πανήγυρη της 27.7.1940 Αργότερα απόκτησε δύο υποτακτικούς, τον ιερομόναχο Αντώνιο και τον μοναχό Σάββα. Τον δεύτερο τον πρόλαβα λίγο στη σκήτη, όταν ήλθα το 1985. Κατόπιν πήγε ...

  Γέροντας Βαρλαάμ Νεοσκητιώτης († 1994) (φωτ. μοναχού Χαρίτωνος Καρουλιώτου)Πηγή φώτο: Μοναχού Χαρίτωνος – Monk Chariton, Ματιές στον Άθω – Images of Athos, Έκδοσις Γ΄, 2007.     Ο κατά κόσμον Θεόδωρος Μαραγκός του Ανδρέα γεννήθηκε στην Ανάσταση Καλαβρύτων το 1910. Προσήλθε στην Καλύβη του Αγίου Γεωργίου στη Νέα Σκήτη το 1928 και εκάρη μοναχός το επόμενο έτος. Διάκονος χειροτονήθηκε το 1934 και πρεσβύτερος το 1938. Στην Καλύβη αυτή μόναζε με τον αδελφό του μοναχό Θεοδόσιο (1887-1970) και τους αδελφούς θείους του Θεοδόσιο Σιναΐτη και Γεώργιο († 1957). Ο ιερομόναχος Βαρλαάμ ήταν καλός αγιογράφος και ευλαβής ιερουργός. 'Υπήρξε ασκητικός και βιαστής στην καλογηρική του. Κατά τη διάρκεια των ιερών αγρυπνιών, ακολουθιών, και ιδιαιτέρως των θείων Λειτουργιών, δεν καθόταν καθόλου στο στασίδι. Ακόμη και στα προχωρημένα ...

  Σίμων ιερομόναχος Σιμωνοπετρίτης (1913-1998)(Φωτογραφία: Douglas Little) -Πηγή: http://athosprosopography.blogspot.gr/2014/11/blog-post_16.html Από τον Τσεσμέ Κρήνης της Μ. Ασίας, που γεννήθηκε το 1913 πήγε κατά την πολύκλαυστη μικρασιατική καταστροφή στη Χίο. Από εκεί, η φτώχεια, η ευσέβεια, η ευλάβεια, η ανάγνωση της Αμαρτωλών Σωτηρία τον φέρνει στην υψιβάμονα Σιμωνόπετρα το 1933. Εδώ μόναζαν αρκετοί συμπατριώτες του. Το 1934 κείρεται μοναχός. Το 1939 χειροτονείται διάκονος και το 1945 πρεσβύτερος. Σύντομα όμως παραιτήθηκε της ιερωσύνης, για να ζήσει ως απλός μοναχός. Λένε ότι θυμήθηκε πως νέος είχε κλέψει ένα μονής της μετάνοιας του. Ανεπαύθη εν Κυρίω στις 14.7.1998. Αυτή είναι όλη η ζωή του καλοκάγαθου παπα-Σίμωνα. Μία δεκαετία που ζήσαμε μαζί διέκρινα τη μεγαλοσύνη του στη μικρότητα του, την υπεροχή του στην ηθελημένη αφάνεια και την ολοκλήρωσή του ...

Για να διαβάσετε το νέο τεύχος των Αναλέκτων, κάντε κλικ στην εικόνα. Ο Γέρων Σωφρόνιος Σαχάρωφ στο έργο του Άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης γράφει ότι οι άγιοι κατέχουν αρκετή δύναμη για να κυριαρχούν πάνω στους ανθρώπους και στις μάζες, αλλά επιλέγουν την αντίθετη οδό: υποδουλώνονται στον αδελφό κι έτσι αποκτούν τέτοια αγάπη, η οποία είναι άφθαρτη στην ουσία της. Σε ημέρες κρίσης όχι μόνον της πατρίδας μας, αλλά και της οικουμένης ολόκληρης, όπου οι ανθρώπινες μάζες παραπαίουν αναζητώντας πρότυπα και καθοδήγηση με κριτήρια αυτοκαταστροφικά, ο Θεός ανέδειξε έναν Άγιο που αγαπήθηκε και προβλήθηκε όσο λίγοι στην εκκλησιαστική ιστορία. Τον όσιο Παΐσιο τον Αγιορείτη. Τα πλήθη που συρρέουν στον τάφο του συνέρρεαν και στο κελλί του πολύ πριν την κοίμησή του. Πολλοί, ...

Υπήρξε μόνιμος νοσταλγός του Θεού. Γεννήθηκε στην ένδοξη Αδριανούπολη το 1889. Τα λίγα γράμματα που έμαθε του ήταν αρκετά για τον αγιασμό και τη σωτηρία του. Με την ευχή των γονέων του ήλθε στο Περιβόλι της Παναγίας. Μετέβη στη Λαυριώτικη Βίγλα, στο ερημικό ησυχαστήριο του Αγίου Βασιλείου, στην υπακοή του αυστηρού Γέροντος Χαρίτωνος. Μετά τριετή δοκιμασία ο Γέροντάς του τον κείρει μοναχό και από Εμμανουήλ τον ονομάζει Βασίλειο, στ’ όνομα του μεγάλου άγιου του ησυχαστηρίου τους. Ο νεαρός μοναχός δείχνει προθυμία και αντοχή στους ασκητικούς αγώνες. Μιμητής αρχαίων ασκητών στην ξενιτεία, την ακτημοσύνη, την αγρυπνία, τη νηστεία, το χαροποιό πένθος, την κατάνυξη, τη συνεχή της σαρκός βία. Σε μία Λειτουργία του ναϋδρίου τους -είχαν καλέσει ιερέα εκεί- μόλις ο Γέροντας ...

ΙV Ας έλθουμε λοιπόν τώρα κατόπιν τούτων στην περίπτωση του έργου του π. Σωφρονίου και μάλιστα σ’ ένα ζήτημα το οποίο πολύ απασχολεί τους μελετητές του, το ζήτημα δηλαδή της κένωσης. Είναι νομίζω εφικτό να δείξουμε ότι ο π. Σωφρόνιος είναι ένας ησυχαστής και μάλιστα υπό την έννοια του παλαμικού Ησυχασμού όπως τον είδαμε παραπάνω. Θεωρώ πως δυο είναι οι μορφές της κένωσης, αλληλοσυμπληρούμενες μάλιστα, στο έργο του π. Σωφρονίου. Πρώτη είναι η μορφή της θεοεγκατάλειψης. Αν η θεοεγκατάλειψη θεωρηθεί ως μια σοφή παιδαγωγία της αγάπης του Θεού προς τον ασκητή, τότε αυτή η παιδαγωγία τι άλλο είναι παρά μια προσπάθεια να μας θεραπεύσει ο Θεός από κάθε ίχνος μιας «ηδυπαθούς» ατομιστικής απόλαυσης της χάρης, μια τάση η οποία ενδημεί ασυνειδήτως μέσα ...

Η Έκσταση ως κάθοδος: Το Παλαμικό υπόβαθρο της Θεολογίας του π. Σωφρονίου Ι    Η θεολογική συζήτηση για τη θεολογία του π. Σωφρονίου, παρότι μόλις άρχισε, προμηνύεται εξόχως σημαντική για την ταυτότητα της Ορθόδοξης θεολογίας στο άμεσο μέλλον. Και τούτο διότι ο π. Σωφρόνιος δεν είναι, όπως ελπίζω να φανεί στη συνέχεια, απλά ένας «ασκητικός συγγραφέας», όπως επικράτησε να ονομάζεται μια μερίδα συγγραφέων οι οποίοι επικεντρώνουν την προσοχή τους πάνω σ’ αυτό που κακώς ονομάζεται «πνευματικότητα» και ορθότερα ίσως «νηπτική παράδοση». Πράγματι, πολλοί απ’ τους «νηπτικούς», όπως συνήθως λέγονται, συγγραφείς, ελάχιστο ή μηδαμινό ενδιαφέρον επιδεικνύουν για την ενσωμάτωση του συνόλου της θεολογίας στο έργο τους. Αυτό φυσικά κάθε άλλο παρά μειώνει το έργο αυτό, αφού πράγματι αυτό που εξίσου ενδιαφέρει την Ορθόδοξη θεολογία ...

Το πρωί της Κυριακής, 11 Ιουλίου 1993, και κατά την ώρα που η επίγειος 'Ορθόδοξος Εκκλησία του Χριστού ανέφερε την Λειτουργική της Ευχαριστία προς τον φιλάνθρωπο θεό και Δεσπότη, μία αγία ψυχή μετέστη από τα ενταύθα λυπηρά και επίπονα προς τα ουράνια σκηνώματα. Ο μακαριστός π. Σωφρόνιος Σαχάρωφ στο Έσσεξ της Αγγλίας άφηνε τον πρόσκαιρο τούτο και μάταιο κόσμο για να μετάσχη στην άληκτο χαρά των κληρονόμων της Βασιλείας του Θεού. Και όλοι αισθανθήκαμε ότι επτώχυνε κατά τι η έπί γης Εκκλησία, αν και γνωρίζουμε πως ο πλούτος Της αυτός προσετέθη εν Ουρανοίς. Γεννηθείς το 1896 από Ορθοδόξους Ρώσσους γονείς, έδειξε από μικράς ήλικίας σπάνια έφεσι για την προσευχή, μολονότι αργότερα ως φοιτητής της Κρατικής Σχολής Καλών Τεχνών της Μόσχαςαστόχησε προσωρινά, ...

III             Αυτή η μονοδιάστατη πλατωνίζουσα πνευματικότητα που αφήνει έξω από την κοινωνία με το Θεό το σώμα και την υλική δημιουργία καθώς και το παθητικό μέρος της ψυχής είναι το ακριβώς αντίθετο του Ησυχασμού. Η διόρθωσή της δεν περίμενε φυσικά τον αγ. Γρηγόριο τον Παλαμά, αλλά άρχισε αμέσως και μάλιστα με τους Καππαδόκες Πατέρες. Ακόμη και ο θεωρούμενος ως δήθεν πλατωνικότερος όλων, ο άγ. Γρηγόριος Νύσσης, καταδικάζει τη θεωρία πως ο νους του ανθρώπου είναι κατά φύσιν συγγενής με το Θεό: ο νους, όπως και η ψυχή είναι κτιστός, δημιουργημένος, ενώ Εκείνος είναι άκτιστος. Το χάσμα μεταξύ τους είναι απέραντο και γεφυρώνεται μόνο από τη χάρη του Θεού. Η μετοχή στο Θεό συμβαίνει όχι μόνον δια του νοός αλλά δια ...

V             Μια έσχατη παρατήρηση: έχει διατυπωθεί η άποψη πως ο π. Σωφρόνιος ως προς τη θεολογία της κένωσης ακολουθεί την Ρωσική θρησκευτικοφιλοσοφική γραμμή όπως αυτή εκφράζεται κυρίως στη θεολογία του Σεργίου Μπουλγκάκωφ. Πράγματι ο π. Σωφρόνιος μπορεί να έλαβε μιαν εξωτερική έμπνευση από το Μπουλγκάκωφ, διόρθωσε όμως βαθιά το πρόσλημμα το οποίο, ούτως ή άλλως, αρδεύεται από τις φιλοσοφίες του Χέγκελ και του Σέλλινγκ. Στις φιλοσοφίες αυτές τόσο η ενότητα όσο και η κένωση είναι λογικά προεπινοημένες διαλεκτικές αναγκαιότητες, αναγκαστικά αφηρημένες και απράγματες. Στον π. Σωφρόνιο, αντίθετα, η ενότητα, ως κενωτική περιχώρηση των όντων και ανύψωσή τους στο Θεό δεν είναι προεπινοημένη αναγκαιότητα ούτε αφηρημένη διανοητική έκσταση, αλλά βήμα προς βήμα θυσιαστικά ενεργούμενη αγάπη. Όπως στον αγ. Γρηγόριο τον Παλαμά, το ...

  Καλύβη σκήτης Αγίου Βασιλείου (φωτ. 1941) Ο κατά κόσμον Ιωάννης Βαλασέγκο του Δημητρίου και της Φλώρας γεννήθηκε στην κοινότητα Μπαϊλέστ του νομού Γκορζ της Ρουμανίας το 1885. Μόλις τελείωσε μία επαγγελματική τεχνική σχολή, ήλθε στο Άγιον Όρος, το 1904, να μονάσει. Δοκιμάσθηκε και εκάρη μοναχός, το 1908, από Ρουμάνους Γέροντες σ’ ένα Κελλί της Κολιτσού. Κατόπιν ασκήθηκε σ’ ένα Κελλί της Καψάλας επί τριετία. Το 1911 εγκαταστάθηκε στην ερημική και ησυχαστική σκήτη του Αγίου Βασιλείου. Εκεί ασκήτευαν αρκετοί φίλοι της ησυχίας και της αρετής, μεταξύ των οποίων ήταν και λίγοι Ρουμάνοι πατέρες. Ζούσαν με τα ταπεινά τους εργόχειρα και τις ελεημοσύνες των μονών. Ο π. Ιωνάς ασκήθηκε εκεί 44 χρόνια, σε μία μικρή και πενιχρή Καλύβη του Αγίου Μακαρίου του Μεγάλου. ...

Ο Γέροντας Ησαΐας (καθήμενος) με τη συνοδεία του   Γεννήθηκε, ο κατά κόσμον Αναστάσιος Ψυχόπουλος, στο Ικόνιο της Μ. Ασίας το 1890. Τότε, εκεί, στο Δημοτικό Σχολείο μαθαίνανε βυζαντινή μουσική. Προσήλθε στο Άγιον Όρος μικρό παιδί. Φόρεσε το τίμιο του μονάχου ένδυμα μόλις δώδεκα ετών, το 1902, υπακούοντας στους αυστηρούς Γέροντες του παρά τις Καρυές Λαυριώτικου Κελλιοΰ των «Καραμανλήδων» της Αγίας Τριάδος, όπως στον συμπατριώτη του Γέροντα Χριστόφορο († 1956). Αργότερα απόκτησε υποτακτικούς: τον συμπατριώτη του Γεράσιμο, κατά κόσμον Κωνσταντίνο Ελευθερόπουλο, που γεννήθηκε στο Ικόνιο το 1905 και εκάρη μοναχός στο Κελλί το 1925, τον Βασίλειο († 1976) και τον Κλήμη († 1955). Λόγω καταγωγής οι Καρυώτες τους έλεγαν «Καραμανλήδες». Γέροντας Ησαΐας ο ασκητικός Οι πατέρες αυτοί ήταν απλοί, εργατικοί, ταπεινοί, σιωπηλοί, ...

  Νέος Ιερομάρτυς Πορφύριος Ιβηρίτης (1870 – 4 Ιουλίου 1913) Ο κατά κόσμον Δημήτριος Ιωάννου γεννήθηκε στο Δέδε-Κιοΐ της Ανατολικής Θράκης το 1870. Στη μονή Ιβήρων προσήλθε το 1885. Μοναχός εκάρη το 1887. ’Ήταν άριστος ιεροψάλτης της μονής. ’Ήταν ένας των Αγιορειτών πατέρων που συνόδευσε τον Οικουμενικό Πατριάρχη ’Ιωακείμ τον Γ', κατά την επιστροφή του από το Άγιον Όρος στην Κωνσταντινούπολη, και ο οποίος τον παρασημοφόρησε. Οι Ιβηρίτες πατέρες τον διόρισαν οικονόμο στο μετόχι της Κορνοφωλεάς. Οι Βούλγαροι μετά τη θανάτωση κατοίκων των χωριών Κορνοφωλεάς, Δαδιάς και Καβατζίκ (Λευκίμης), πολλούς από αυτούς τους έθαψαν ζωντανούς, εισήλθαν στην ιερά μονή Παναγίας Πορταΐτισσας Κορνοφωλεάς, μετοχιού της ιεράς μονής Ιβήρων, την οποία και πυρπόλησαν. Τον οικονόμο του μετοχιού Ιερομόναχο Πορφύριο τον έκαψαν ζωντανό μέσα στη ...

Ο Γέροντας Αβράμιος στη δύση του βίου του (φωτ. μοναχού Χαρίτωνος Καρουλιώτου).Πηγή φώτο: Μοναχού Χαρίτωνος – Monk Chariton, Ματιές στον Άθω – Images of Athos, Έκδοσις Γ΄, 2007   Ο κατά κόσμον Ευθύμιος Νικόπουλος ή Νίκου γεννήθηκε στο χωριό Αποστολία Φωκίδος το 1897 από γονείς διακρινόμενους για την ευσέβειά τους. Από μικρός αναγκάσθηκε να εργάζεται για να συντηρεί τη χήρα μητέρα του και την αδελφή του. Δωδεκάχρονος πήγε στην Αθήνα, για να εργασθεί σε γαλακτοπωλείο. Τα λίγα έσοδά του έστελνε στο χωριό για τους αναγκεμένους δικούς του. Τον λίγο του ελεύθερο χρόνο ξόδευε στην ανάγνωση του Ευαγγελίου και σε προσκυνηματικές επισκέψεις των μονών της Αττικής. Δεν θέλησε να εμπλακεί σε κοσμικές περιπέτειες και γήινα δεσμά, γιατί ο νους του ήταν στραμμένος ...