Κύπρος:Τα «τσιαττιστά» στην UNESCO
3 Δεκεμβρίου 2011
Τα ”τσιαττιστά” της Κύπρου είναι ανάμεσα σε 19 νέα στοιχεία, που προστέθηκαν πρόσφατα στον Παγκόσμιο Κατάλογο Αυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO.
Λευκωσία. 1 Δεκεμβρίου 2011.
Οπως ανακοίνωσε το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού, τα ”τσιαττιστά” εγγράφηκαν ως ”tsiattista poetic dueling” στη διάρκεια της ετήσιας Συνόδου της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Προστασία της Αυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO, που πραγματοποιήθηκε στο Μπαλί της Ινδονησίας.
Μέχρι σήμερα έχουν εγγραφεί περισσότερα από 200 στοιχεία από όλο τον κόσμο, από τα οποία τα δύο προέρχονται από την Κύπρο, δηλαδή το λευκαρίτικο κέντημα και τα ”τσιαττιστά”.
Ο όρος άυλη πολιτιστική κληρονομιά αναφέρεται σε έθιμα ή ζωντανές εκφράσεις πολιτισμού που έχουν κληροδοτηθεί από προηγούμενες γενιές, όπως προφορικές παραδόσεις, παραστατικές τέχνες, κοινωνικές πρακτικές, γιορτές και τελετές, γνώσεις και πρακτικές που σχετίζονται με τη φύση και το σύμπαν ή γνώσεις και τεχνικές για χειροποίητες κατασκευές.
Τα ”τσιαττιστά” αποτελούν ζωντανό κομμάτι της κυπριακής λαϊκής ποιητικής δημιουργίας και η ιδιαιτερότητά τους έγκειται στον αυτοσχεδιασμό σε κυπριακή διάλεκτο και τη σχέση συναγωνισμού που αναπτύσσεται μεταξύ των ”τσιαττιστάδων”.
Στην ουσία, οι εκτελεστές ”τσιαττίζουν”, δηλαδή συνταιριάζουν, στίχους με ενιαίο νόημα και περιεχόμενο, σε έμμετρο δεκαπεντασύλλαβο. Λόγω του ανταγωνιστικού τους χαρακτήρα, αποκαλούνται και ”τσιαττιστά του παλιωμάτου”. Στις περισσότερες περιπτώσεις παρουσιάζονται ως μουσική απαγγελία, με συνοδεία από βιολί και λαούτο.
Η πρωτοβουλία για την προετοιμασία και υποβολή της αίτησης για συμπερίληψη των ”τσιαττιστών” στον Κατάλογο ξεκίνησε το 2008 από τον αείμνηστο Καθηγητή του Πανεπιστημίου Κύπρου Παύλο Παύλου, ο οποίος ήταν και ο πρώτος εμπειρογνώμονας της Κύπρου για θέματα άυλης κληρονομιάς.
Για την ολοκλήρωσή της έρευνας και την υποβολή της αίτησης συνεργάστηκαν η Κυπριακή Εθνική Επιτροπή UNESCO, ο Δήμος Λάρνακας και η εμπειρογνώμονας για θέματα άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς Αγγελ Νικολάου Κονναρή, Επίκουρη Καθηγήτρια Μεσαιωνικής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Κύπρου.
Η UNESCO υιοθέτησε το 2003 τη Σύμβαση για την Αυλη Πολιτιστική Κληρονομιά, την οποία η Κύπρος επικύρωσε το 2006. Το 2008 η Κύπρος εξελέγη στη Διακυβερνητική Επιτροπή και το Γραφείο για τέσσερα χρόνια. Την ευθύνη της διαχείρισης της Σύμβασης φέρει το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού, μέσω του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών.
πηγή: Μικρές Εκδόσεις
