Μητρικός Θηλασμός

Η πρώτη εβδομάδα του Νοεμβρίου έχει καθιερωθεί στη χώρα μας ως εβδομάδα μητρικού θηλασμού. Σύμφωνα με τις συστάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, η βέλτιστη διάρκεια του αποκλειστικού μητρικού θηλασμού ορίζεται στους 6 μήνες, ενώ συστήνεται η παροχή ασφαλούς και κατάλληλης συμπληρωματικής διατροφής μέχρι το 2 έτος της ηλικίας και περαιτέρω.

Ωστόσο, ο μητρικός θηλασμός δεν εφαρμόζεται όπως θα έπρεπε, λόγω της ανεπαρκούς ενημέρωσης των γυναικών περί θηλασμού και της διαφήμισης υπέρ του τεχνητού, μη μητρικού γάλακτος. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, ο μητρικός θηλασμός στις ανεπτυγμένες χώρες να αντιμετωπίζεται ως θέμα τρόπου ζωής και όχι ως θέμα δημόσιας υγείας.

Με την κατάλληλη προετοιμασία, τη σωστή ενημέρωση και τη βοήθεια από τους ειδικούς (μαιευτήρες, μαίες, παιδιάτρους, ειδικούς συμβούλους θηλασμού και διαιτολόγους) κάθε μητέρα μπορεί να θηλάσει το μωρό της.

Τα οφέλη του μητρικού θηλασμού είναι πολλά, τόσο για τη μητέρα όσο και για το βρέφος. Το μητρικό γάλα αποτελεί ιδανική τροφή για το βρέφος γιατί εξασφαλίζει, όχι μόνο βιολογική αλλά και συναισθηματική υγεία σε αυτό. Η άμεση σωματική και ψυχική επαφή κατά τη διάρκεια του θηλασμού δημιουργεί ισχυρό ψυχικό δεσμό ανάμεσα στη μητέρα και το βρέφος με αποτέλεσμα τα βρέφη που θηλάζουν να είναι πιο ήρεμα και να έχουν καλύτερη συναισθηματική ανάπτυξη. Ακόμη, το μητρικό γάλα είναι η καλύτερη βρεφική τροφή γιατί περιέχει όλες τις απαραίτητες θρεπτικές ουσίες που χρειάζεται το βρέφος, και μάλιστα στη σωστή αναλογία, για την άριστη σωματική και πνευματική ανάπτυξη του. Πραγματικά, η σύνθεση του μητρικού γάλακτος αλλάζει συνεχώς ανάλογα με τις ανάγκες του βρέφους, από μέρα σε μέρα, από γεύμα σε γεύμα, ακόμη και κατά τη διάρκεια του κάθε θηλασμού. Επιπρόσθετα, το μητρικό γάλα είναι πιο εύπεπτο, αφομοιώνεται πιο εύκολα, ελαττώνει τους κολικούς, τη δυσκοιλιότητα ακόμη και τις πιθανότητες συγκάματος.

Ο μητρικός θηλασμός είναι ένας διαχρονικός εμβολιασμός, ο οποίος προστατεύει το βρέφος από διάφορες λοιμώξεις, ιώσεις και αλλεργίες. Η προστατευτική αυτή ιδιότητα έχει ως αποτέλεσμα τα βρέφη που θηλάζουν, όχι μόνο να παθαίνουν λιγότερα κρυολογήματα, ωτίτιδες ή άλλες ασθένειες σε σχέση με τα βρέφη που σιτίζονται με τεχνητό γάλα, αλλά και να αναρρώνουν πιο γρήγορα και με λιγότερες επιπλοκές. Η προστασία αυτή επεκτείνεται και σε παθήσεις που αφορούν στην ενήλικη ζωή, όπως η παχυσαρκία, ο διαβήτης τύπου 2 και τα καρδιαγγειακά νοσήματα. Επιπλέον, ο θηλασμός συμβάλλει στην καλύτερη ανατομική ανάπτυξη και διαμόρφωση της στοματικής κοιλότητας. Τέλος, οι διαφορετικές γεύσεις που έχει το μητρικό γάλα προετοιμάζουν το βρέφος για τα φαγητά που τρώει η οικογένεια και αναπτύσσουν την γεύση και την όσφρηση.

Στη μητέρα, ο μητρικός θηλασμός προσφέρει πολλά ¨δώρα¨. Η ορμόνη ωκυτοκίνη που παράγεται με το θηλασμό βοηθάει τη μήτρα να επανέλθει στο αρχικό της μέγεθος πιο γρήγορα και μειώνει την απώλεια αίματος μετά τον τοκετό. Ο μητρικός θηλασμός, επίσης, απελευθερώνει την προλακτίνη, μια ορμόνη που βοηθά τη μητέρα να χαλαρώσει, αυξάνει το μητρικό αίσθημα και την προστατεύει από την επιλόχια κατάθλιψη. Ο μητρικός θηλασμός βοηθά τις μητέρες να χάσουν γρήγορα τα περιττά κιλά και το επιπλέον λίπος που έχει συγκεντρωθεί στο σώμα κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης. Ο αποκλειστικός θηλασμός λειτουργεί ως ένας φυσικός τρόπος αντισύλληψης, αφού προφυλάσσει σε μεγάλο ποσοστό από μια εγκυμοσύνη. Επιπλέον, ο μητρικός θηλασμός συσχετίζεται με χαμηλότερα ποσοστά καρκίνου του μαστού και των ωοθηκών κατά την προεμμηνοπαυσιακή περίοδο και προστατεύει από παθήσεις όπως η οστεοπόρωση και ο διαβήτης.

Ο μητρικός θηλασμός είναι ταυτόχρονα οικονομικός και οικολογικός, γιατί δεν αγοράζονται γάλατα εμπορίου και εξοπλισμός (μπιμπερό, θηλές) και μειώνονται τα έξοδα φαρμακευτικής και νοσοκομειακής περίθαλψης. Ακόμη, ο μητρικός θηλασμός προσφέρει μεγαλύτερη ευκολία, ιδιαίτερα στις μετακινήσεις και στα βραδινά γεύματα, αφού δεν χρειάζεται αποστείρωση.

Η επάρκεια του γάλακτος για το θηλασμό επηρεάζεται από την ενεργειακή πρόσληψη της μητέρας, ενώ η ποιότητα του εξαρτάται από την πρόσληψη θρεπτικών συστατικών. Η ενέργεια που απαιτείται για τον θηλασμό παρέχεται τόσο από τη διατροφή της θηλάζουσας μητέρας όσο και από το λίπος που αποθηκεύτηκε στο σώμα της κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Οι περισσότερες γυναίκες κατά την εγκυμοσύνη αποθηκεύουν περίπου 2 με 4 κιλά λίπους, το οποίο προσδίδει περίπου 200-300 θερμίδες την ημέρα για τους 3 πρώτους μήνες του θηλασμού. Η επιπλέον ενέργεια που απαιτείται για το θηλασμό προέρχεται από την καθημερινή διατροφή της θηλάζουσας και ανέρχεται περίπου στις 500-650 θερμίδες ημερησίως. Αξίζει να σημειωθεί ότι, επειδή η επαρκεια του γάλακτος επηρεάζεται από την ενεργειακή πρόσληψη της μητέρας, περιοριστικές δίαιτες που στοχεύουν σε γρήγορη απώλεια βάρους θα πρέπει να αποφεύγονται.

Κατά την εγκυμοσύνη τα αποθέματα σε συγκεκριμένα θρεπτικά συστατικά μπορεί να αδειάσουν, γι’ αυτό και κατά την περίοδο του θηλασμού είναι απαραίτητη μια ισορροπημένη διατροφή, πλούσια σε θρεπτικά συστατικά. Μια ισορροπημένη διατροφή πρέπει να περιλαμβάνει τρόφιμα από όλες τις ομάδες τροφίμων. Κάποιες τροφές (π.χ. γαλακτοκομικά, λιπαρά ψάρια), βέβαια, μπορεί να επηρεάσουν το βρέφος και γι’ αυτό καλό είναι οι μητέρες να ελέγχουν τις αντιδράσεις του όταν καταναλώνουν τα συγκεκριμένα τρόφιμα και να αποφασίζουν αναλόγως. Επίσης, κατά τον θηλασμό συνίσταται η κατανάλωση επαρκών (τουλάχιστον 8 ποτήρια) ποσοτήτων υγρών (νερό, χυμοί, γάλα, σούπες).

Σχετικά με τα συμπληρώματα διατροφής, επίσημη οδηγία για τη χρήση συμπληρωμάτων βιταμίνης D και ασβεστίου δεν υπάρχει. Η έκθεση στον ήλιο για 10 λεπτά την ημέρα, τις ασφαλείς ώρες, επαρκεί για την φυσιολογική σύνθεση της βιταμίνης D στο δέρμα. Τα συμπληρώματα ασβεστίου είναι αναγκαία αν οι μικροβιολογικές εξετάσεις δείχνουν ότι τα επίπεδα του ασβεστίου είναι χαμηλά στη θηλάζουσα μητέρα. Γεγονός που μπορεί να συμβεί σε περιπτώσεις που η θηλάζουσα πρέπει να αποφύγει τα γαλακτοκομικά προϊόντα γιατί προκαλούν αλλεργία στο βρέφος.

Συνήθειες που πρέπει να αποφεύγονται κατά τον θηλασμό είναι η κατανάλωση οινοπνεύματος και καφεϊνης. Το οινόπνευμα αλλάζει τη γεύση του γάλακτος και μειώνει τον όγκο του. Ιδανικά, συνίσταται να μη καταναλώνετε καθόλου. Εναλλακτικά, προτείνεται ο περιορισμός του σε 1 ποτό την ημέρα, με απόσταση τουλάχιστον 2 ωρών ως τον επόμενο θηλασμό. Σε ότι αφορά την καφεϊνη, η οποία περιέχεται στον καφέ, το τσάι, τη σοκολάτα, τα αναψυκτικά τύπου κόλα και τα ενεργειακά ποτά, οι οδηγίες είναι διφορούμενες, φαίνεται όμως ότι 1 κούπα καφέ την ημέρα είναι ασφαλής.

ΓΡΑΦΕΙ Η ΔΙΑΤΡΟΦΟΛΟΓΟΣ-ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΟΣ ΕΥΓΕΝΙΑ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΙΔΟΥ

Το site της κ. Καραγιαννίδου είναι το:e-diaita.com

πηγή: Αγιορείτικο Βήμα