Η ψευδοανάγκη της δημοσιότητας

Ανέκαθεν υπήρχαν αληθινές και ψεύτικες ανάγκες. Παλιά ο κόσμος μπορούσε να τις διακρίνει μεταξύ τους. Εμείς τώρα δεν ξέρουμε ότι υπάρχουν αληθινές ανάγκες και ψευδο-ανάγκες και πολύ περισσότερο δεν μπορούμε να τις διακρίνουμε μεταξύ τους, ιδίως ο γυναικείος πληθυσμός, ο πιο ευάλωτος στον υπέρ-καταναλωτισμό της εποχής μας.

Γιατί είναι δύσκολο να αναγνωρίσουμε τις ψευδο-ανάγκες μας και τα αντίστοιχα ψευτο-πράγματα με τα οποία τις ικανοποιούμε; Μήπως υπάρχει σκοπιμότητα στην άγνοια ή στη σύγχυση μας; Ή άγνοια ή η σύγχυση οπωσδήποτε γίνεται στις βασικές ανάγκες, αυτές που γεννούν και τις άλλες. Μια τέτοια μεγάλη σύγχυση υπάρχει ανάμεσα στην ανάγκη για αναγνώριση και στην ανάγκη για δημοσιότητα, πού αντίθετα με την ανάγκη για αναγνώριση είναι μία ψευδο-ανάγκη που γεννά αμέτρητες άλλες.

Η ανάγκη για αναγνώριση είναι αληθινή. Η αναγνώριση ικανοποιεί μία βασική ανάγκη της ψυχής, που όταν η ψυχή τη στερείται νιώθει όλη την πίκρα και τον πόνο πού νιώθει κάποιος που ζει στην ξενιτιά. Ξενιτιά δεν είναι ο άγνωστος τόπος. Είναι ότι εμείς είμαστε άγνωστοι στον τόπο αυτόν. Η ανάγκη για αναγνώριση ικανοποιείται με την έκφραση αυτού που είναι κανείς στ’ αλήθεια. Το αντίθετο συμβαίνει με τη δημοσιότητα στην οποία δημοσιοποιούμε εκείνα τα στοιχεία που θέλουμε να φαίνονται, τα φαινόμενα, τα επιφανειακά και όχι το βάθος της ψυχής μας. Η δημοσιότητα είναι μία διαδικασία στην οποία το φαινομενικό υποκαθιστά το πραγματικό. Με αυτήν την έννοια η δημοσιότητα είναι μία ψευδο-ανάγκη γιατί δεν ανταποκρίνεται σε καμιά βαθύτερη ψυχική ανάγκη.

Στη λογοτεχνία διακρίνεται καθαρά το γράψιμο για δημοσιότητα, με απώτερο στόχο το κέρδος απ’ το γράψιμο για αναγνώριση με άμεσο στόχο την έκφραση αισθημάτων και σκέψεων. Σκέψεις κι αισθήματα κομίζει ο ποιητής στην Τέχνη. Το αισθητήριο του αναγνώστη, αν είναι ανεπτυγμένο τον ειδοποιεί συνήθως τόσο για το ήθος του συγγραφέα όσο και για το ανεπιτήδευτο ύφος του, με αποτέλεσμα να τον κερδίζει το κείμενο πού εκφράζει κάτι βαθύτερο πέρα απ’ την προσπάθεια για δημοσιότητα.

Του Μόσχου Εμμανουήλ Λαγκουβάρδου

«Ο Θεός του θερισμού». Βιβλιοπωλεία «ΠΑΙΔΕΙΑ» Κανάρη 11, Λάρισα, 41223.