Η πνευματική αρχοντιά είναι πνευματική δικαιοσύνη (Γέροντας Παΐσιος Αγιορείτης)

-Γέροντα, η πνευματική αρχοντιά είναι ανώτερη από την πνευματική δικαιοσύνη;

– Η πνευματική αρχοντιά έχει πνευματική δικαιοσύνη και η πνευματική δικαιοσύνη έχει πνευματική αρχοντιά ή ,καλύτερα, η αρχοντιά είναι πνευματική δικαιοσύνη. Γι’ αυτό, τον άνθρωπο που έχει πνευματική αρχοντιά, δεν τον πιάνει ο νόμος – «δικαίοις νόμος ου κείται». Ένας τέτοιος άνθρωπος προτιμάει να σκοτωθή παρά να σκοτώση.

– Γέροντα, όταν μου ζητούν να κάνω μια δουλειά, αμέσως σκέφτομαι ότι έχω και άλλες δουλειές να κάνω και αντιδρώ.

– Αν αποκτήση κανείς αρχοντιά, όλα αυτά τα ξεπερνάει. Δεν βάζει την λογική, γιατί η αρχοντιά είναι έξω της λογικής. Εσείς πηγαίνετε να τακτοποιήσετε τα πράγματα με την ανθρώπινη λογική, με την κοσμική δικαιοσύνη. Πού είναι η πνευματική δικαιοσύνη; Δεν έχω πει ότι, όσο πιο πνευματικός είναι ο άνθρωπος, τόσο λιγώτερα δικαιώματα έχει σ’ αυτήν την ζωή; Ότι ο πνευματικός άνθρωπος μόνο δίνει και ποτέ δεν ζητάει να πάρη;

– Γιατί όμως , Γέροντα, στο Ευαγγέλιο λέει: «Ο αιτών λαμβάνει και ο ζητών ευρίσκει;»

– Άλλο είναι εκείνο. Αλλά, και όταν ζητάη κανείς από τον Θεό κάτι για τον εαυτό του, το οποίο δεν έχει αγάπη για τους άλλους, πάλι για το βόλεμά του φροντίζει. Ενώ, όταν λ.χ. μία μάνα ζητάη από τον Θεό να γίνη καλά το παιδί της ή να έρθουν βολικά τα πράγματα στην οικογένειά της, αυτό δεν είναι για τον εαυτό της, αλλά για το καλό του σπιτιού. Να, η Χαναναία που αναφέρει το Ευαγγέλιο δεν ζητούσε τίποτε για τον εαυτό της. Έτρεχε πίσω από τον Χριστό και Τον παρακαλούσε να βοηθήση την κόρη της που είχε δαιμόνιο. Πλησίασαν τότε οι Απόστολοι τον Χριστό και Του είπαν: «Κάνε αυτό που σου ζητάει για να μην τρέχη από πίσω μας και φωνάζει». Αλλά Εκείνος τους απάντησε: «Ουκ απεστάλην ει μη εις τα πρόβατα τα απολωλότα οίκου Ισραήλ». Η Χαναναία όμως συνέχισε να ζητάη βοήθεια ,οπότε ο Χριστός γύρισε και της είπε: «Ουκ εστι καλόν λαβείν τον άρτον των τέκνων και βαλείν τοις κυναρίοις». Κι εκείνη Του απάντησε: «Ναι, Κύριε, αλλά και τα σκυλάκια τρώνε από τα ψίχουλα που πέφτουν από τα τραπέζια των κυρίων τους». Και τότε ο Χριστός της είπε: «Για τον λόγο σου αυτόν η κόρη σου έγινε καλά». Είδατε τι πίστη είχε, τι ταπείνωση, τι αρχοντιά, τι ανωτερότητα! Αν είχε εγωισμό, θα έλεγε στον Χριστό: «Δεν το περίμενα από σένα να με κάνης και σκυλί! Έχασα πάσαν ιδέαν!» και θα έφευγε με αντίδραση! Θα είχε και αναπαυμένο τον λογισμό της ότι φέρθηκε πολύ σωστά, πολύ δίκαια. Μπορεί και να έλεγε: «Απορώ πώς τόσος κόσμος κάθεται και τον ακούει!»…

– Γέροντα, η πίστη της την βοήθησε;

– Η αρχοντιάς της την βοήθησε και είχε τέτοια πίστη. Δεν είχε καθόλου ιδέα για τον εαυτό της ούτε είχε καμμιά απαίτηση. Είχε και καλό λογισμό: «Αφού έτσι είπε ο Θεός για τον λαό του Ισραήλ, κάτι ξέρει. Εμείς ανήκουμε σε άλλο έθνος».

– Γέροντα, πως θα αποκτήσω αρχοντιά;

– Να κινήσαι ταπεινά με καθαρό φιλότιμο και πάντα να θυσιάζεσαι. Να καλλιεργήσης την πνευματική ευαισθησία. Να δέχεσαι ήρεμα την ενόχληση του άλλου και να χαίρεσαι που ενοχλείσαι και δεν ενοχλείς. Γιατί είναι μερικοί που δεν τους απασχολεί αν ενοχλούν∙ τους απασχολεί μόνο να μην τους ενοχλούν. Άλλοι δεν θέλουν ούτε αυτοί να ενοχλούν, αλλά ούτε και να τους ενοχλούν. Άλλοι πάλι λένε: «Είμαι ευαίσθητος, δεν μπορώ ούτε μια κουβέντα να σηκώσω», αυτοί όμως στους άλλους λένε κουβέντες. Τι ευαισθησία είναι αυτή; Η λαμπικαρισμένη ευαισθησία έχει αρχοντιά.

– Αν κάποιος , Γέροντα, έχη ελαττώματα, αλλά αγωνίζεται να αποκτήση την αρχοντιά, θα βοηθηθή;

– Η αρχοντιά θα διώξη τα ελαττώματα.

– Γέροντα, η πνευματική ελευθερία είναι η απαλλαγή από τα πάθη;

– Η πνευματική ελευθερία είναι η αρχοντιά που λέω ότι πρέπει να έχετε. Και για να έχη ο άνθρωπος αρχοντιά, πρέπει να μην υπάρχουν μέσα του κατώτερα πάθη, μικρότητες κ.λπ. Στις μικρότητες δεν βρίσκεται ο Θεός, γιατί ο Θεός είναι φύσει αγαθός.

– Για να αγαπήσω, Γέροντα, την κακοπάθεια, πάλι στην αρχοντιά πρέπει να δουλέψω;

– Αχ, ακόμη δεν έχετε καταλάβει τι θα πη αρχοντιά! Η αρχοντιά έχει και λεβεντιά μέσα, γιατί τότε δουλεύει η καρδιά. Για να καταλάβετε την αρχοντιά, σκεφθήτε τον Χριστό∙ τί κράτησε ο Χριστός για τον Εαυτό Του; Τίποτε. Όλα τα έδωσε. Θυσιάστηκε και όλο θυσιάζεται για όλους μας. Μας δίνει την αγάπη Του, μας παίρνει τις αμαρτίες μας. Εμείς, αντίθετα, θέλουμε να μαζεύουμε αγάπη. Σκεφθήτε ακόμη τι κάνουν οι καλοί γονείς∙ θυσιάζονται συνέχεια για τα παιδιά τους, παρόλο που μπορεί να φάνε και κλωτσιές από τα παιδιά τους. Και να ξέρουν τι τους περιμένει, πάλι θυσιάζονται. Το ίδιο κάνουν και τα ζώα και τα πουλιά. Το χελιδόνι φροντίζει τα μικρά του, αλλά και τα χελιδονάκια, όταν μεγαλώσουν, θα φροντίσουν τα μικρά τους∙ έτσι τα δημιούργησε η αρχοντική αγάπη του Θεού.

Από το βιβλίο Γέροντος Παϊσιου Αγιορείτου Λόγοι Β΄ («Πνευματική αφύπνιση»), Ιερόν Ησυχαστήριον «Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος», Σουρωτή Θεσσαλονίκης.