Eκδήλωση Συλλόγου Φίλων της Ιεράς Μονής Βατοπαιδίου
19 Μαΐου 2011
Πραγματοποιήθηκε στον Πολυχώρο Πολιτισμού «Αθηναΐς» εκδήλωση με τίτλο «Βατοπαίδι: Μύθοι και Αλήθειες» που οργανώθηκε από τον Σύλλογο Φίλων Μονής Βατοπαιδίου την Τετάρτη 18 Μαΐου 2011 .
Διαβάστηκε προσφώνηση του Προέδρου του Συλλόγου κ. Κωνσταντίνου Λούλη, στην οποία αναφέρθηκε ότι ο Σύλλογος Φίλων της Μονής ιδρύθηκε με σκοπό να συμπορεύεται με την Αδελφότητα και να προσφέρει την βοήθειά του στο έργο της. Ήδη ο Σύλλογος αριθμεί 10.000 μέλη. Ο Πρόεδρος τόνισε ότι «οι μοναχοί δεν έχουν τίποτε δικό τους, δεν έχουν προσωπική περιουσία. Η διαχείριση των οικονομικών της Μονής έχει γνώμονα την προσφορά στην κοινωνία. Οι Ιερές Μονές είναι Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου. Ο κάθε Ηγούμενος δεν έχει μόνον ιερή υποχρέωση έναντι των ιερών κανόνων αλλά είναι και τυπικά υποχρεωμένος έναντι του νόμου να προστατεύει την περιουσία της Μονής, δηλαδή την περιουσία του δημοσίου, γιατί αλλιώς θα κατηγορηθεί για απιστία δηλαδή για κακοδιαχείριση δημόσιας περιουσίας». Επίσης εξέφρασε τη χαρά του για την αποκατάσταση του Γέροντα Εφραίμ στα πλήρη καθήκοντά του.
Ακολούθησε ο χαιρετισμός εκ μέρους του Οικουμενικού Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίου από τον πανοσιολογιώτατο αρχιμανδρίτη Γρηγόριο Παπαθωμά, καθηγητή του Εκκλησιαστικού Δικαίου της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και ο χαιρετισμός εκ μέρους του Αρχιεπισκόπου Αθηνών κ.κ. Ιερωνύμου από τον πανοσιολογιώτατο αρχιμανδρίτη Τίτο Γαρυφαλάκη.
Ο δημοσιογράφος Κώστας Τσαρούχας που συντόνιζε την εκδήλωση αναφέρθηκε στα ζητήματα που ανέκυψαν στην υπόθεση της Ιεράς Μονής Βατοπαιδίου από την ανταλλαγή της Λίμνης αυτής με ακίνητα του Ελληνικού Δημοσίου .
«Πολλοί έσπευσαν να αποφανθούν ότι πράγματι το Δημόσιο έχει υποστεί τεράστια ζημία, χωρίς όμως το όλο θέμα να έχει ερευνηθεί σε βάθος, ισχυριζόμενοι ότι ανταλλάχθηκε «νερό» με ακίνητη περιουσία του Δημοσίου και ότι το ΣΟΕ υπερεκτίμησε την Λίμνη και τις παραλίμνιες εκτάσεις και υποτίμησε τα ακίνητα του Ελληνικού Δημοσίου.
Ποια είναι όμως η αλήθεια, που πρέπει να γνωρίζει η κοινή γνώμη, προκειμένου να μη παραπληροφορείται;
1. Όσοι κακόπιστα προβάλλουν αυτού του είδους τις αιτιάσεις πρώτα απ’ όλα αγνοούν ότι πριν τις ανταλλαγές, εκτός από το ΣΟΕ, την Λίμνη εκτίμησε και διεθνής εκτιμητικός οίκος Richard Ellis (ΔΑΝΟΣ) με ανάλογες αξίες.
2. Μετά την αμφισβήτηση των εκτιμήσεων του ΣΟΕ διενεργήθηκε εσωτερικός έλεγχος από την Επιτροπή Εσωτερικού Ελέγχου του Σ.Ο.Ε., σύμφωνα με τον οποίο γίνεται δεκτό ότι η μεθοδολογία που εφαρμόσθηκε από τους Εκτιμητές είναι η μόνη που θα μπορούσε να εφαρμοσθεί σύμφωνα με τα Διεθνή και Ευρωπαϊκά Εκτιμητικά Πρότυπα, είναι δε σύμφωνη και με τις παραδοχές του ειδικού συμβούλου που προσλήφθηκε από αυτό (ΣΟΕ).
3. Η διοίκηση του ΣΟΕ δεν εξάντλησε τον έλεγχό της μόνο στον εσωτερικό έλεγχο. Ανέθεσε την επανεκτίμηση των ανταλλαγέντων στον Διεθνή οίκο American Appraisal η οποία διαπίστωσε ότι οι τιμές του ΣΟΕ ευρίσκονται στο εύλογο εύρος με μικρές δικαιολογημένες αποκλίσεις.
4. Οι δραματικές και υπερβολικές αποκλίσεις της αξίας των ακινήτων του Δημοσίου που αυτό επικαλείται, οφείλεται στο γεγονός του υπολογισμού της αξίας τους βάσει των αντικειμενικών αξιών από τις Δ.Ο.Υ.
Αυτή η διαφορά οφείλεται στο γεγονός ότι οι Δ.Ο.Υ, για τον υπολογισμό της αξίας των ακινήτων, χρησιμοποίησαν τον αντικειμενικό προσδιορισμού της φορολογητέας αξίας των μεταβιβαζόμενων ακινήτων του Υπουργείου Οικονομικών, που είναι εμπειρική μέθοδος και δεν έχει καμία σχέση με την αγοραία αξία αυτών.
Αδιάψευστη μαρτυρία για τον μη προσδιορισμό ζημίας του Δημοσίου συνιστά η έγγραφη αναφορά των οικονομικών επιθεωρητών του Υπουργείου Οικονομικών κ.κ. Πασσά, Ζελομοσίδη και Τετώρου, με αριθ. 1297/08.12.2008, οι οποίοι, αφού έλεγξαν όλα τα πορίσματα των κατά τόπους αρμοδίων Δ.Ο.Υ., χαρακτηρίζουν εαυτούς αναρμόδιους και αποφαίνονται σχετικώς επί λέξει: «Συνεπώς δεν δυνάμεθα να απαντήσουμε, εάν τελικά το Δημόσιο ζημιώθηκε και κατά ποιο ποσό από τις εν λόγω ανταλλαγές».
5. Την ίδια αδυναμία εντοπισμού ζημίας του Δημοσίου είχε και η Προκαταρτική Επιτροπή της Βουλής η οποία ζήτησε από τον Υπουργό Οικονομικών τον προσδιορισμό της αξίας των ακινήτων με την ανάθεση της διενεργείας εκτιμήσεων σε διεθνείς οίκους, πράγμα που επιβεβαιώνει το γεγονός ότι δεν υφίσταται προσδιορισμός της ζημίας».
Ο καθηγητής Ιωάννης Κονιδάρης Καθηγητής του Εκκλησιαστικού Δικαίου της Νομικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών αναφέρθηκε εισαγωγικώς στο «δήθεν σκάνδαλο» του Βατοπαιδίου που ουδέποτε απεδείχθη και ως μόνη απτή συνέπεια είχε τελικώς τον διασυρμό της Ι. Μονής Βατοπαιδίου, του Αγιώνυμου Όρους και συνόλου του Ορθόδοξου Μοναχισμού.
Ακολούθως διέκρινε την ακτημοσύνη των μοναχών από το δικαίωμα, τη δυνατότητα αλλά και υποχρέωση των Μονών να διαθέτουν περιουσία για να είναι οικονομικώς αυτοδύναμες και να επιτελούν το πολυσχιδές κοινωνικό και φιλανθρωπικό έργο τους, επεσήμανε δε ότι συνήθως νομικά ζητήματα παρουσιάζονται ως πολιτικά και πολιτικά ζητήματα περιβάλλονται τον μανδύα των νομικών και κατέκρινε αυστηρώς την «ελαφρά τη καρδία» ποινικοποίηση καθαρώς αστικών υποθέσεων.
Στη συνέχεια ο κ. Κονιδάρης αναφέρθηκε διεξοδικώς στον ιδιοκτησιακό καθεστώς της λίμνης Βιστωνίδας, η οποία ανέκαθεν υπήρξε περιουσιακό στοιχείο της Μονής Βατοπαιδίου καθ’ όλες τις περιόδους της ζωής της, η οποία αρχίζει το 980 π.χ., δηλ. επί μια και πλέον χιλιετία, και επισήμανε ότι την πρώτη αμφισβήτηση της κυριότητας της Μονής επί της Λίμνης ήγειρε, όσο και αν αυτό φαίνεται οξύμωρο, η Ελληνική Πολιτεία μόλις εγκαταστάθηκε στην περιοχή της Θράκης το 1920.
Παρότι το Ελληνικό Δημόσιο ήρξατο χειρών αδίκων, η Μονή Βατοπαιδίου, παράλληλα με την εδραία υποστήριξη των δικαιωμάτων της από τους κορυφαίους νομικούς της εποχής εκείνης, επεζήτησε την εξωδικαστική επίλυση της διαφοράς. Η προσπάθεια αυτή εστέφθη με επιτυχία και, το 1924, επί της κυβερνήσεως Αλεξ. Παπαναστασίου το Ελληνικό Δημόσιο με Νόμο παραιτήθηκε πάσης αξιώσεώς του επί της λίμνης και μάλιστα έλαβε ως αντάλλαγμα 38.000 στρέμματα ιδιοκτησίας της Ι. Μονής Βατοπαιδίου στη Χαλκιδική.
Η συνέχεια κατέδειξε την αναξιοπιστία του Ελληνικού Κράτους, το οποίο τουλάχιστον δύο φορές αναγνώρισε την κυριότητα της Ι. Μονής Βατοπαιδίου επί της λίμνης Βιστωνίδας και άλλες τόσες την αμφισβήτησε, αθετώντας νόμους που το ίδιο ψήφισε.
Ακολούθησε η προβολή ντοκυμανταίρ με θέμα την Ιερά Μονή Βατοπαιδίου Το ντοκυμαντέρ που προβλήθηκε είχε τίτλο «ΑΛΗΘΕΙΑ ΚΑΙ ΜΥΘΟΙ». Πρόβαλε την ιστορία της Μονής και του Αγίου Όρους. Παρουσίασε διαχρονικά τους κτήτορες και δωρητές της Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής περιόδου, το τεράστιο μέγεθος της περιουσίας της Μονής που μέχρι το 1935 ξεπερνούσε το 1,5 εκατομμύριο στρέμματα. Αναφέρθηκε στην Αθωνιάδα Σχολή, στην προσφορά της, στη σύγχρονη πραγματικότητά της. Για πρώτη φορά έγινε σαφές μέσα από την εικόνα ότι η Μονή έδωσε όλα της τα μετόχια, όπως έπραξε και όλο το Άγιο Όρος, για την αποκατάσταση των προσφύγων.
Τονίστηκε μέσα από την έρευνα και την εικόνα ότι 38.000 στρέμματα στην Χαλκιδική δόθηκαν για τον ίδιο σκοπό προκειμένου να λήξει συμβιβαστικά η αντιδικία με το Δημόσιο. Φάνηκε ότι ενώ η αντιδικία έπρεπε να είχε λήξει από τότε με Νομοθετικό Διάταγμα που εκδόθηκε το 1924, όμως από την αφερεγγυότητα του Δημοσίου ταλαιπωρείται η Μονή μέχρι σήμερα.
Για πρώτη φορά οι μοναχοί αποκάλυψαν άμεσες πτυχές της μοναστικής ζωής και το έργο που επιτελείται εκεί σε πολλά επίπεδα. Αποκαλύφθηκε με εικόνα και συνεντεύξεις το τεράστιο αλλά κρυμμένο φιλανθρωπικό έργο της Μονής και οι μεγάλοι προγραμματισμοί της στον τομέα αυτό.
Ο ηγούμενος της Μονής Εφραίμ στην ομιλία του αναφέρθηκε για την πορεία της νέας Αδελφότητας της Μονής Βατοπαιδίου. Τό 1990 μέ ἀπόφαση τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου η Μονή Βατοπαιδίου μετατρέπεται ἀπό ἰδιόρρυθμη σέ κοινοβιακή. Ἐγκαθίσταται ἡ συνοδεία τοῦ Γέροντος Ἰωσήφ ἀπό τήν Νέα Σκήτη μέ 18 πατέρες.Ο Γέροντας Εφραίμ τόνισε ότι η ασκητική ζωή στη Νέα Σκήτη όπου ζούσε όλη η αδελφότητα πριν πάει στο Βατοπαίδι είναι η ίδια ακριβώς με την ασκητική ζωή στο κοινόβιο του Βατοπαιδίου. Στην προσπάθεια της Σωτηρίας την διαφορά δεν την κάνει ο τόπος αλλά ο τρόπος. Ο πνευματικός τρόπος της ζωής ενός μοναχού είναι να μην προσκολάται η καρδιά του σε τίποτα το γήινο και ότι για την ασκητική αυτή επιτυχία καταβάλλεται συνεχής προσπάθεια με την προσευχή, την υπακοή και την προσωπική ακτημοσύνη του κάθε μοναχού. Είναι τιμή για τη χώρα μας η ύπαρξη του Αγίου Όρους με τα ανεκτίμητα ιστορικά μνημεία και κειμήλια του Γένους μας και η ιστορική πραγματικότητα μια Μονή να έχει πόρους όχι μόνο για τις αναστηλώσεις των μνημείων και συντηρήσεις των κειμηλίων και για τη φιλοξενία των προσκυνητών που είναι πάρα πολύ μεγάλη αλλά επίσης και για την φιλανθρωπία, τις ελεημοσύνες και την ενίσχυση του κοινωνικού συνόλου με κάθε τρόπο ανάλογα με τις δυσκολίες που υπάρχουν σε κάθε εποχή. Έχουμε Αγίους οι οποίοι αγίασαν σε μεγάλα μοναστήρια με την ορθή διαχείρηση της περιουσίας τους για χάρη της Εκκλησίας, και Αγίους ασκητές οι οποίοι δεν είχαν να διαχειριστούν τίποτε το υλικό.
Ο Πρόεδρος του Ινστιτούτου «Άγιος Μάξιμος ο Γραικός» Νικόλαος Γκουράρος παρουσίασε τη νέα διαδικτυακή πύλη www.pemptousia.com