Φθάνουμε στην Ανάσταση δια του Σταυρού

Βρισκόμαστε στο μέσο της Αγίας Σαρακοστής και η Αγία μας Εκκλησία προβάλλει στους πιστούς τον Τίμιο Σταυρό για προσκύνηση. «Τον Σταυρόν Σου προσκυνούμεν, Δέσποτα, και την Αγίαν Σου Ανάστασιν δοξάζομεν», ψάλλει σήμερα η αγία μας Εκκλησία. Είναι ο ύμνος, που δεσπόζει στη σημερινή Κυριακή και συνδέει το πάθος και την οδύνη του Σταυρού με τη δόξα της Αναστάσεως, την ταπείνωση με την ύψωση, τη λύπη με τη χαρά, το χαροποιόν πένθος, που είναι το χαρακτηριστικό της ζωής της Ορθόδοξης Εκκλησίας μας. Τόσο ο ύμνος, που αναφέραμε όσο και όλη η υμνολογία της Κυριακής, καθώς και τα ιερά αναγνώσματα του Αποστόλου και του Ευαγγελίου, είναι και μια κλήση σ’ εμάς τους «εκπεσόντας», να μυηθούμε στο μυστήριο της δικαιώσεως διά του σταυρού. Να ζήσουμε σταυρικά, όσο γίνεται, για να συμπορευθούμε με τον Χριστό, που κατευθύνεται προς το εκούσιο πάθος και τον σταυρικό θάνατο. Η κλήση του είναι σαφής στο ευαγγέλιο «αράτω τον σταυρόν αυτού, και ακολουθείται μοι». Αν γίνουμε κοινωνοί στον σταυρό Του, θα έχουμε μερίδα και στην Ανάσταση. Τα πάντα στην  Ορθόδοξη Εκκλησία λειτουργούν Σταυρο-αναστάσιμα.

Πώς θα ζήσει μέσα μας ο καινούργιος άνθρωπος, ο «εν Χριστώ», αν δεν σταυρωθεί και νεκρωθεί ο παλαιός; Πώς θα φθά­σουμε στην αγάπη του Θεού, αν δεν νεκρώσουμε τη φιλαυτία μας; Η οδύνη της νέκρωσης είναι σκληρή, γιατί λαμβάνει χώρα μέσα στην ίδια την ύπαρξή μας. Πόσο είναι οδυνηρή π.χ. η ταπείνωση του εαυτού μας, η αποδοχή του θελήματος του Θεού, η συγχώ­ρηση του εχθρού μας και επί πλέον η αγάπη μας σ’ αυτόν! Όπως λέει χαρακτηριστικά ο άγιος Ιγνάτιος ο θεοφόρος, «αν δεν πεθάνουμε μαζί Του, η ζωή Του δεν μας ανήκει».[…]

Η άρση του δικού μας σταυρού

Στο σημερινό ευαγγέλιο ο Χριστός θέλει να μας μυήσει στο μυστήριο του πάθους Του και του σταυρού Του. Πώς διά σταυρού και θανάτου την ανθρώπινη φύση, που προσέλαβε επάνω Του, την έκανε μέτοχο ζωής αιωνίου. Γι’ αυτό ο σταυρικός θάνατος έγινε πρόξενος ζωής και αθανασίας, όχι μόνο για την ανθρώπινη φύση που έφερε, αλλά νια όλο το ανθρώπινο γένος. Για κάθε άνθρωπο ο σταυρός χαρίζει ζωή και αφθαρσία.

Η πορεία αυτή προς τον σταυρό και τον θάνατο έγινε για τον άνθρωπο μοναδική οδός σωτηρίας. Για να γίνουμε μέτοχοι της «αθανάτου ζωής», πρέπει να γίνουμε και μέτοχοι στα παθήματα, τον σταυρό, τη θυσία του Κυρίου μας. Να νεκρώσουμε τα πάθη και τις επιθυμίες της σαρκικής φύσεώς μας και επί πλέον και την ίδια τη φύση μας, το σώμα μας, και οτιδήποτε άλλο, που μπορεί να μας οδηγήσει σε αυτόνομη ζωή από την αληθινή, που είναι η σχέση με τον Θεό. Αυτό εννοεί ο Χριστός με το «ακολουθείτω μοι». Γνωρίζουμε τον Χριστό, όχι διανοητικά, αλλά μέσα από τη θυσία, «σταυρούμενοι». Οι Άγιοι διψούσαν να συμπάσχουν με τον Χριστό. Όχι απλά να νηστέψουν ή να ταπεινωθούν ή να κάνουν ελεημοσύνη, αλλά να υποστούν την έσχατη θυσία. Και ευχαριστούσαν γι’ αυτό τον Θεό. Γνωρίζουμε την «όντως ζωή» μέσα από τον θάνατο. Η πιο καλή ζωή είναι να υποφέρουμε για τον Χριστό, να πεθαίνουμε γι’ Αυτόν. Στη ζωή μας το παν δεν είναι αν υποφέραμε λίγο ή πολύ, αλλά αν σ’ όλες τις περιπτώσεις, είμαστε με τον Χριστό. Αν μέσα μας σταυρωθεί το φρόνημα του κόσμου, τότε ζούμε και υπάρχουμε αληθινά.

Μπροστά στον κάθε άνθρωπο υπάρχουν δυό επιλογές: η μια είναι η ζωή «μετά του Χριστού» και η άλλη η «άνευ του Χριστού». Η «άνευ του Χριστού» ζωή είναι η ζωή, που απορρέει από τις επιθυμίες και τις επιδιώξεις της σαρκικής φύσεως μας, του «παλαιού ανθρώπου», όπως λέει ο απόστολος Παύλος. Ο άνθρωπος αυτός δεν σκέπτεται τον Θεό, ούτε τον ενδιαφέρει η «εν Αυτώ» ζωή. Επιδιώκει την απόκτηση πλούτου, για να απολαμβάνει τις ηδονές της παρούσας ζωής, που ικανοποιούν τη φύση. Με αυτό όμως τον τρόπο ζωής ετοιμάζει για τον εαυτό του τον αιώνιο θάνατο. Αν ο άνθρωπος κάνει την πρώτη επιλογή και θέλει να αντλεί τη ζωή του από τη σχέση, την αγάπη και την κοινωνία με τον Θεό, θα έχει ισόβιο αντίπαλο τη φύση, που ρέπει προς την αμαρτία. Είναι το «φρόνημα της σαρκός», το οποίο προβάλλει πολλή αντίσταση και χωρίς άσκηση στο εσωτερικό του, ο άνθρωπος δε μπορεί να το καταβάλει.

Γι’ αυτό ο Χριστός μας συμβουλεύει να σηκώσουμε σταυρό, να αρνηθούμε τα φιλήδονα θελήματα και τις φιλόζωες επιθυμίες της φύσεως, μέχρι που να την υποτάξουμε στο θέλημα του Θεού, για να μετάσχει κι αυτή στην αθανασία και αιωνιότητα. Αυτό όμως προϋποθέτει άσκηση, αγώνα εσωτερικό, που είναι οδύνη, σταυρός. Χωρίς την καθημερινή άρση του σταυρού για νέκρωση των αμαρτωλών παθών, όπως μας καθοδηγεί το ευαγγέλιο, δηλαδή ο Κύριος και στη συνέχεια οι Απόστολοι, οι Μάρτυρες και όλοι οι Άγιοι, δε μπορούμε να είμαστε πάντοτε «μετά του Χριστού».

Αν θέλουμε, λέει ο Χριστός, να κερδίσουμε την πρόσκαιρη ζωή της φύσεως μας, θα χάσουμε την αιώνιο ζωή. Αυτό μπορεί να συμβεί είτε στην καθημερινότητα με την επιδίωξη να απολαύσουμε τις πρόσκαιρες ηδονές, αδιαφορώντας για τον Θεό και το θέλημά Του, είτε σε καιρό μαρτυρίου αρνηθούμε να μαρτυρήσουμε για τον Χριστό, για να κερδίσουμε τη φυσική ζωή μας. Αν όμως απολέσουμε και αφανίσουμε τη φυσική ζωή μας και οτιδήποτε απορρέει απ’ αυτή, «ένεκεν του Χριστού» και του «κατά Θεόν βίου», τότε θα σώσουμε τη ζωή μας, θα κερδίσουμε την αιωνιότητα.

Οι τρεις Παίδες π.χ. αν ήθελαν να ζήσουν τη ζωή της φύσεως, δεν θα έμπαιναν στη φωτιά. Αυτό όμως θα ήταν κάτι πρόσκαιρο. Το συνεχές και αιώνιο θα ήταν ο χωρισμός από τον Θεό, δηλαδή ο θάνατος. Για την αγάπη του Θεού προτίμησαν την οδύνη της φωτιάς, το μαρτύριο. Και το πυρ από φλογίζον έγινε δροσίζον. Η παρουσία του Θεού μετάτρεψε την κόλαση σε παράδεισο, τον θάνατο σε ανάσταση, προμήνυμα του Χριστού, ο οποίος τον θάνατο και τον άδη μεταποίησε σε «φως απαστράπτον», άδυτο, σε Ανάσταση και ζωή.

Όταν ο Χριστός λέει για τον ακόλουθό Του, «αράτω τον σταυρόν αυτού και ακολουθείτω μοι», εννοεί πως πρέπει οι πιστοί να έχουμε συνεχώς μπροστά μας τη νέκρωση της αμαρτίας και των παθών, αλλά και της ίδιας της φύσεως μας. Να πεθαίνουμε «τη προαιρέσει» (=κατά την πρόθεσή μας), για οτιδήποτε μπορεί να μας στερήσει από το να ζούμε «μετά του Χριστού». Χωρίς το πέρασμα από τον σταυρό και τον θάνατο, παντός εναντιωμένου στον Θεό, δε σώζουμε το «εν Χριστώ Ιησού υπάρχειν».

Και αυτός ο σταυρός της αμαρτίας, που εμφωλεύει μέσα μας, είναι οδυνηρός, αλλά αυτός ο θάνατος δεν είναι μόνιμη κατάσταση. Τον θάνατο της αμαρτίας και των παθών ακολουθεί η ανάσταση της φύσεως. Η δόξα της αναστάσεως «περιχέει»  (=περι­χύνεται) σε κάθε νεκρούμενο.

Σωτηρία λοιπόν για μας είναι ο καθημερινός σταυρός, η θυσία, ο θάνατος. Με τις ποικίλες καθημερινές νεκρώσεις, την άσκηση, την ειλικρινή εξομολόγηση των αμαρτιών μας, τους ονειδισμούς, που ίσως νοιώσουμε κατά την καταδίκη του εαυτού μας από εμάς τους ιδίους, τις θλίψεις τις δοκιμασίες, τις