Αρχαιότητες στα πεδία των μαχών του Μακεδονικού Μετώπου και Dark Tourism φέρνουν επισκέπτες στο Κιλκίς
4 Μαρτίου 2024
ΚΙΛΚΙΣ. Χαρακώματα του πολέμου συναντιούνται αναπάντεχα με …αρχαιολογικά ευρήματα. Πεδία μαχών γίνονται ιστορικοί τόποι. Η μνήμη του Μεγάλου Πολέμου (Α’ Παγκοσμίου Πολέμου) διατηρείται ακόμη και στις μέρες μας ζωντανή. Το πώς μπορούν όλα αυτά να συμβούν στο γειτονικό Κιλκίς και τι αποτύπωμα μπορούν να αφήσουν στην ευρύτερη περιοχή, συζητιούνται στον συλλογικό τόμο «Αρχαιολογία εν καιρώ πολέμου στο Κιλκίς. Από τα χαρακώματα των μαχών… στα σκάμματα των ανασκαφών».
Πρόκειται για μία έκδοση της Εφορείας Αρχαιοτήτων (ΕΦΑ) Κιλκίς, που χρηματοδοτήθηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού και θα παρουσιαστεί την ερχόμενη Τετάρτη στη Θεσσαλονίκη.
«Το βιβλίο είναι για μας η αφορμή και το εφαλτήριο, όχι για ένα ακόμη μνημόσυνο, αλλά για τη συμβολή μας στην αξιοποίηση των ορατών μνημείων του Μακεδονικού Μετώπου», δηλώνει στο Αθηναϊκό/Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων η προϊσταμένη της ΕΦΑ Κιλκίς Γεωργία Στρατούλη.
Όπως επισημαίνει, δίκτυο επισκέψιμων ιστορικών τόπων μνήμης και αντιπολεμικής εκπαίδευσης μπορούν να αποτελέσουν μέσω νέων δράσεων και σύγχρονων τεχνολογιών, τα χαρακώματα πάνω σε προϊστορικές τούμπες κατά μήκος του Αξιού ποταμού, οι σκουριασμένες γραμμές των τρένων που κατασκευάστηκαν στη διάρκεια του πολέμου, οι ίδιοι οι σταθμοί των τρένων που λειτούργησαν στη διάρκεια του Μακεδονικού Μετώπου, όπως και τα πεδία των μαχών στο Σκρα και τη Δοϊράνη.
«Για παράδειγμα νέες περιπατητικές διαδρομές σε συμμαχικούς δρόμους με πολυβολεία, σε αρχαίες θέσεις που ήρθαν στο φως από ανόρυξη χαρακωμάτων και αλλού, μπορούν να προσεγγίσουν με νέο τρόπο το πρόσφατο ιστορικό παρελθόν της Κεντρικής Μακεδονίας, της ηπείρου και του κόσμου μας, στο πλαίσιο του αποκαλούμενου “Σκοτεινού Τουρισμού” (σ.σ. Dark Tourism), όπως συμβαίνει εδώ και δεκαετίες στο Βέλγιο και τη Γαλλία, συμβάλλοντας στην τοπική ανάπτυξη», εξηγεί η κ. Στρατούλη.
Τονίζει ότι κάτι τέτοιο έχει αργήσει πολύ στην Ελλάδα, την ώρα που υπάρχει τεράστιο ενδιαφέρον, όπως για παράδειγμα από Βρετανούς πολίτες, συγγενείς ή μη στρατιωτών που έχασαν την ζωή τους στις μάχες του Μακεδονικού Μετώπου. «Από δεκαετίας και με αυξάνουσα τάση γίνονται οργανωμένες επισκέψεις ομάδων Βρετανών στα ίχνη των ορατών μνημείων του Μακεδονικού Μετώπου, από το Ωραιόκαστρο της Π.Ε. Θεσσαλονίκης έως και τα κοιμητήρια, ελληνικά και βρετανικά, των πεσόντων σε μάχες του Μακεδονικού Μετώπου στην περιοχή της Δοϊράνης και αλλού, χωρίς την συμμετοχή της επίσημης ελληνικής πολιτείας. Είναι ώρα νομίζουμε να δημιουργηθεί μια συντονισμένη προσπάθεια πολύπλευρης αξιοποίησης, και στην Κεντρική Μακεδονία, των μνημείων μιας ιστορίας 105 χρόνων από τη λήξη του Α’ ΠΠ, π.χ. στην ευρύτερη περιοχή της Δοϊράνης και του Αξιού στην Π.Ε. Κιλκίς αλλά και στη Θεσσαλονίκη, όπως στο λιμάνι της, όπου αποβιβάστηκαν τουλάχιστον 700.000 στρατιώτες των συμμαχικών δυνάμεων στο διάστημα 1914/1915 – 1918», καταλήγει η κ. Στρατούλη.
Η έκδοση αποτελεί το επιστέγασμα της ομώνυμης έκθεσης που παρουσιάστηκε αρχικά στο Αρχαιολογικό Μουσείο Κιλκίς και εγκαινιάστηκε στις 11.11.2018, ακριβώς 100 χρόνια μετά την Ανακωχή του Μεγάλου Πολέμου, ενώ σήμερα συνεχίζει να ταξιδεύει στη χώρα.
Την επιμέλεια του τόμου έχουν η Δρ αρχαιολόγος και Προϊσταμένη της ΕΦΑ Κιλκίς Γεωργία Στρατούλη , ο αρχαιολόγος της ΕΦΑ Χαλκιδικής & Αγίου Όρους Σταμάτης Χατζητουλούσης και ο Αναπληρωτής Καθηγητής Σύγχρονης Βαλκανικής Ιστορίας, Επικοινωνίας και Μέσων Ενημέρωσης στα Βαλκάνια του Πανεπιστημίου Μακεδονίας Βλάσης Βλασίδης.
Η παρουσίασή του θα γίνει την Τετάρτη 6 Μαρτίου 2024 στις 18:00, στο MOMus-Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης (Αποθήκη Α’ – Προβλήτα Α’), στον εμβληματικό χώρο του λιμανιού, εκεί όπου εκκινεί το συγκλονιστικό αφήγημα του Μακεδονικού Μετώπου.
