Ομιλία Μπακογιάννη για την έκθεση του Αγίου Όρους

Ομιλία Υπουργού Εξωτερικών κας Ντόρας Μπακογιάννη στη συνέντευξη Τύπου
για την έκθεση «Ο Άθως και η Βυζαντινή Αυτοκρατορία – Θησαυροί του Αγίου Όρους».Κυρίες και κύριοι,

Με χαρά σας καλωσορίζουμε όλους στο Υπουργείο Εξωτερικών.

Η διοργάνωση της έκθεσης «Ο Άθως και η Βυζαντινή Αυτοκρατορία – Θησαυροί του Αγίου Όρους» Le Mont Athos et l’ Empire Byzantine – Trοsors de la Sainte Montagne αποτελεί ένα ιδιαίτερα σημαντικό διεθνές πολιτιστικό γεγονός.

Ένα πολιτιστικό γεγονός που φιλοδοξεί να προβάλει την παράδοση της Αθωνικής Πολιτείας στην Γαλλία και σε ολόκληρη την Ευρώπη. Τα εγκαίνια της έκθεσης θα τιμήσουν με τη παρουσία τους ο Πρωθυπουργός κ. Κώστας Καραμανλής και ο Οικουμενικός Πατριάρχης, κ.κ. Βαρθολομαίος.

Τo 2006 το Ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών πήρε την πρωτοβουλία να οργανωθεί έκθεση των αγιορείτικων κειμηλίων στο Παρίσι. Το Υπουργείο Εξωτερικών συνεργάστηκε με την Ιερά Κοινότητα του Αγίου Όρους και αποφάσισαν την συνδιοργάνωση της έκθεσης, η οποία γίνεται και με την συνεργασία του Υπουργείου Πολιτισμού. Θα ήθελα να ευχαριστήσω τον Υπουργό Πολιτισμού κ. Αντώνη Σαμαρά καθώς και τους προκατόχους του, κυρίους Μιχάλη Λιάπη και Γιώργο Βουλγαράκη, και τον Υφυπουργό Εξωτερικών κ. Θεόδωρο Κασσίμη, για την συμβολή τους σε αυτή τη προσπάθεια. Τα εγκαίνια θα πραγματοποιηθούν την Πέμπτη 9 Απριλίου στο Petit Palais και είναι μια μοναδική ευκαιρία για να δει κανείς από κοντά πολύτιμα εκθέματα που παρουσιάζουν την Βυζαντινή παράδοση στη χερσόνησο του Άθω.

Λέω μοναδική ευκαιρία γιατί για πρώτη φορά, περισσότερα από 180 αυθεντικά έργα, ανεκτίμητης αξίας, προερχόμενα από ιστορικές μονές του Αγίου Όρους, αφήνουν το «περιβόλι της Παναγιάς» και ταξιδεύουν στο εξωτερικό με προορισμό το Παρίσι και τις αίθουσες του Petit Palais, ενός από τα πιο γνωστά μουσεία του Παρισιού. Ένας μεγάλος αριθμός κειμηλίων (60) βγαίνουν για πρώτη φορά από το Άγιο Όρος. Είναι επίσης μια μοναδική ευκαιρία ειδικά για τις γυναίκες που ως γνωστόν δεν μπορούν να επισκεφτούν την χερσόνησο.

Η έκθεση αυτή αντανακλά την ευρύτατη συνεργασία της Ελλάδος με την Γαλλία. Το Παρίσι, που παραμένει πάντα μια παγκόσμια μητρόπολη του πνεύματος και των τεχνών, επελέγη ως ιδανικός τόπος φιλοξενίας της έκθεσης, προκειμένου αυτή να απευθυνθεί και να προσελκύσει ένα ευρύ διεθνές κοινό.

Κυρίες και κύριοι,

Ο στόχος της έκθεσης είναι διττός: αφ’ ενός να παρουσιάσει στο διεθνές κοινό ορισμένα από τα πολυτιμότερα επιτεύγματα της βυζαντινής τέχνης, τα οποία διασώζονται στις μονές της Αθωνικής Πολιτείας και δεν έχουν ποτέ μέχρι σήμερα παρουσιαστεί εκτός αυτής. Η εικόνα της Παναγιάς Βρεφοκρατούσας από την Ιερά Μονή Ξενοφώντος από τον 13ο αιώνα, η εικόνα του Χριστού Παντοκράτορα από την Ιερά Μονή Βατοπεδίου από τον 13ο αιώνα και τα χειρόγραφα λόγων του Εφραίμ Σύρου από την Ιερά Μονή Αγ. Παύλου από τον 12ο αιώνα είναι χαρακτηριστικά δείγματα της μοναδικότητας των εκθεμάτων.

Αφ’ ετέρου, η έκθεση ρίχνει φως σε σημαντικές πτυχές της πνευματικής ζωής της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας και αναδεικνύει τους δεσμούς που είχε η Αυτοκρατορία με τον ιερό τόπο.

Ήταν η Βυζαντινή Αυτοκρατορία εκείνη που ενδυνάμωσε και διεύρυνε τον ιστορικό ρόλο του Αγίου Όρους ως θεματοφύλακα των ελληνικών, βυζαντινών λατρευτικών παραδόσεων και αξιών.

Πρόκειται για έναν ρόλο, τον οποίο κατέχει και υπηρετεί το Άγιο Όρος μέχρι και σήμερα, άλλωστε. Μέσα από τις έξοχες εικόνες, τη μνημειακή ζωγραφική, τα πρωτότυπα χειρόγραφα και άλλα αυτοκρατορικά έγγραφα, αλλά και τα εξαιρετικής τέχνης έργα μικροτεχνίας που παρουσιάζονται στο πλαίσιο της έκθεσης, δίνονται πληροφορίες για τον αυτοκρατορικό θεσμό, τη διοίκηση και τον πνευματικό βίο του Βυζαντίου, αλλά και για τη θρησκευτική τέχνη και την ακτινοβολία του Άθω ως πνευματικού κέντρου όχι μόνο των Ελλήνων, αλλά και άλλων ομόδοξων λαών.

Κυρίες και κύριοι,

Κατά τη διάρκεια της έκθεσης θα πραγματοποιηθούν και παράλληλες εκδηλώσεις επιστημονικού, εκπαιδευτικού και καλλιτεχνικού χαρακτήρα. Αυτές περιλαμβάνουν μια ημερίδα για το Άγιο Όρος και την Βυζαντινή αυτοκρατορία, ένα εργαστήρι για την τεχνική της βυζαντινής αγιογραφίας, την προβολή ενός ντοκιμαντέρ για το Άγιο Όρος, καθώς και μια μαθητική ημερίδα με επίκεντρο τον βυζαντινό πολιτισμό και την επίδραση του στον ανατολικό και δυτικό κόσμο.

Σημαντικότατο είναι επίσης ότι μέσω της μουσειοσκευής «Το κασελάκι του αγιογράφου» του Μουσείο Μπενάκη, οι μαθητές θα έχουν την ευκαιρία να έρθουν σε επαφή και να εξοικειωθούν με την τεχνική της βυζαντινής αγιογραφίας.

Αξίζει δε να σημειώσουμε την ιδιαίτερη αξία του καταλόγου της έκθεσης. Ο κατάλογος αυτός περιλαμβάνει, πέρα από λήμματα που αφορούν στα κειμήλια, και 10 εισαγωγικά κείμενα από διακεκριμένους γάλλους και έλληνες επιστήμονες, καθώς και τον πατέρα Βασίλειο Γοντικάκη.

Πρόκειται για μια σημαντική έκδοση, η οποία θα παραμείνει στις βιβλιοθήκες και στα χέρια των επισκεπτών ακόμη και όταν η έκθεση τελειώσει και τα σπάνια εκθέματα επιστρέψουν στις μονές τους.

Θα ήθελα από καρδιάς να ευχαριστήσω τη διεύθυνση του Petit Palais για την φιλοξενία της έκθεσης στις αίθουσές του. Θερμά συγχαρητήρια αξίζουν στην Οργανωτική και την Εκτελεστική Επιτροπή της έκθεσης, στην διευθύντρια του Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού, Δόκτορα Αναστασία Τούρτα, και τους συνεργάτες της, στον Έφορο της 10ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, Δόκτορα Ιωάννη Ταβλάκη, και τους συνεργάτες του, καθώς και στην καθηγήτρια και π. Υπουργό, κυρία Κέλλυ Μπουρδάρα που επωμίστηκε το μεγάλος βάρος της οργάνωσης της έκθεσης.

Ασφαλώς, ιδιαίτερες ευχαριστίες είναι επιβεβλημένες προς την Ιερά Κοινότητα του Αγίου Όρους, που αποφάσισε τη συμμετοχή στην έκθεση και την Ιεροκοινοτική Επιτροπή, που εργάστηκε για την πραγματοποίησή της.

Ιδιαίτερα θα ήθελα να ευχαριστήσω τις Μονές Βατοπεδίου, Ιβήρων, Διονυσίου, Παντοκράτορος, Καρακάλλου, Σίμωνος Πέτρας, Αγίου Παύλου, Ξενοφώντος, και Γρηγορίου, που με προθυμία συνεργάστηκαν και προσέφεραν τα ιστορικά τους κειμήλια στην έκθεση. Επίσης να ευχαριστήσω και το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο για τη συνεργασία του.

Με την ευκαιρία αυτή θα ήθελα να ευχαριστήσω την αεροπορική εταιρεία Aegean Airlines για την υποστήριξη της διοργάνωσης της έκθεσης μεταφέροντας με ασφάλεια τα κειμήλια στο Παρίσι.

Κυρίες και κύριοι,

πρωτότυπη θεματολογία της έκθεσης ?Le Mont Athos et l’ Empire Byzantine – Tresors de la Sainte Montagne?, και η μοναδικότητα των εκθεμάτων που παρουσιάζει, την καθιστούν αναμφίβολα ένα διεθνές πολιτιστικό γεγονός πρώτου μεγέθους, το οποίο είναι βέβαιο ότι θα βρει μεγάλη απήχηση στο φιλότεχνο κοινό της Γαλλίας και της Ευρώπης γενικότερα.

Σας ευχαριστώ.

Πηγή : Ρομφαία