Σερβία: Δέκα χρόνια μετά τους βομβαρδισμούς

Αφορμή για την έναρξη των βομβαρδισμών ήταν η άρνηση του Μιλόσεβιτς να αποδεχθεί την ξένη στρατιωτική παρουσία στο Κόσοβο, υπό τους όρους που έθεσε η διεθνής κοινότητα.
Στις 12 η ώρα ακριβώς το μεσημέρι της Τρίτης, θα ηχήσουν οι σειρήνες σε ολόκληρη τη Σερβία και θα τηρηθεί ενός λεπτού σιγή. Με αυτό τον τρόπο, οι πολίτες της Σερβίας θα αποτίσουν φόρο τιμής στα θύματα των ΝΑΤΟϊκών βομβαρδισμών, με αφορμή τη συμπλήρωση των δέκα χρόνων από την έναρξή τους.

Η κυβέρνηση της Σερβίας κάλεσε όλους τους πολίτες, όπου κι αν βρίσκονται εκείνη τη στιγμή, να διακόψουν κάθε δραστηριότητα στη μνήμη των αθώων θυμάτων των Νατοϊκών βομβαρδισμών. Στα σχολεία της μέσης εκπαίδευσης θα γίνουν εκδηλώσεις μνήμης, ενώ σε όλα τα σημεία που έγιναν στόχος των βομβαρδιστικών του ΝΑΤΟ και υπήρξαν θύματα, στελέχη της κυβέρνησης θα καταθέσουν στεφάνια.

Οι αεροπορικές επιδρομές του ΝΑΤΟ κατά της Γιουγκοσλαβίας ξεκίνησαν στις 24 Μαρτίου του 1999 και κράτησαν 78 ημέρες.

Αφορμή για την έναρξη των βομβαρδισμών ήταν η άρνηση του Μιλόσεβιτς να αποδεχθεί την ξένη στρατιωτική παρουσία στο Κόσοβο, υπό τους όρους που έθεσε η διεθνής κοινότητα, στη διάσκεψη που πραγματοποιήθηκε στο Ραμπουγιέ της Γαλλίας.

Στην ουσία, όπως παραδέχτηκαν αργότερα και πολλοί Αμερικανοί διπλωμάτες, η απόφαση είχε ληφθεί πολύ πιο νωρίς και γι’ αυτό οι ΗΠΑ επέβαλαν τέτοιους όρους στο Ραμπουγιέ, που ήταν αδύνατο να τους αποδεχθεί ο Μιλόσεβιτς.

Ο Ζίβοραντ Κοβάτσεβιτς, πρόεδρος της ΜΚΟ «Ευρωπαϊκό Κίνημα για τη Σερβία» και διακεκριμένο στέλεχος της Τιτοϊκής διπλωματίας, στο βιβλίο του, με τίτλο «Η Αμερική και η διάλυση της Γιουγκοσλαβίας», εκτιμά ότι η Ουάσιγκτον κατέφυγε στην τακτική της διπλωματίας του άλλοθι (alibi diplomacy) στο Ραμπουγιέ και δεν είχε καμία ειλικρινή διάθεση να βρεθεί λύση στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.

Με αφορμή την επέτειο, έκανε δηλώσεις σχετικά με την επιχείρηση «Allied Force» (Συμμαχική Ισχύς), όπως ήταν το όνομα της νατοϊκής αεροπορικής εκστρατείας, ο πρωθυπουργός της Σερβίας, Μίρκο Τσβέτκοβιτς: «Η επίθεση εναντίον της χώρας μας ήταν παράνομη, ενάντια στις διεθνείς συνθήκες, χωρίς την έγκριση του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών…οι αεροπορικές επιθέσεις δεν έλυσαν τα προβλήματα στο Κόσοβο και δεν βοήθησαν στην έλευση της ειρήνης και της έννομης τάξης στην περιοχή. Αντιθέτως, οδήγησαν σε εθνοκαθάρσεις και καταπατήσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και άλλων διεθνών συνθηκών.”

«Για το μέλλον των παιδιών μας, δεν πρέπει να επιτρέψουμε να ξανασυμβεί κάτι τέτοιο. Το χρωστάμε στους νεκρούς» κατέληξε ο κ. Τσβέτκοβιτς.

Στην αεροπορική εκστρατεία κατά της Γιουγκοσλαβίας έλαβαν μέρος 1.150 μαχητικά αεροσκάφη του ΝΑΤΟ, που απογειώθηκαν από 59 βάσεις σε 12 χώρες και πραγματοποίησαν συνολικά 2.300 επιδρομές.

Εκτοξεύτηκαν εναντίον διαφόρων στόχων 420.000 βλήματα συνολικού βάρους 22.000 τόνων, 20.000 πύραυλοι, εκ των οποίων οι 1.300 ήταν τύπου Κρουζ και 37.000 βόμβες διασποράς, ενώ σε 14 περιοχές στο Κόσοβο και τη νότια Σερβία χρησιμοποιήθηκαν βλήματα απεμπλουτισμένου ουρανίου.

Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία της Γιουγκοσλαβίας, κατά τη διάρκεια των βομβαρδισμών σκοτώθηκαν 1.002 στρατιώτες και 2000 άμαχοι πολίτες, ενώ τραυματίστηκαν 6000 άτομα.

Οι δε υλικές ζημιές που υπέστη η χώρα εκτιμώνται μεταξύ 30 και 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Συγκεκριμένα, καταστράφηκαν ολοσχερώς 561 στρατόπεδα, ενώ 686 υπέστησαν ζημιές 45 γέφυρες στο οδικό δίκτυο και 28 στο σιδηροδρομικό.

Επίσης, καταστράφηκαν 148 κτίρια, δεκάδες εργοστασιακές εγκαταστάσεις, ενώ μικρότερες ζημιές υπέστησαν 300 σχολεία και 28 ναοί και μοναστήρια.

Σήμερα, στη Σερβία, ακόμη δεν έχουν επουλωθεί οι πληγές που άνοιξαν οι αεροπορικές επιδρομές του 1999. Τα τελευταία χρόνια γίνονται μεγάλες προσπάθειες για να αποκατασταθούν οι ζημιές που προκλήθηκαν. Στο οδικό και σιδηροδρομικό δίκτυο έχουν πλήρως αποκατασταθεί, όπως και στις μισές στρατιωτικές εγκαταστάσεις, ενώ οι υπόλοιπες θα πωληθούν ως οικόπεδα και το ενδιαφέρον είναι πως οι περισσότεροι αγοραστές που εκδηλώνουν ενδιαφέρον προέρχονται από χώρες που συμμετείχαν στους βομβαρδισμούς. Το ίδιο φαινόμενο παρατηρείται και στη βιομηχανία.

Στο Βελιγράδι μέχρι και σήμερα, σαν φαντάσματα του παρελθόντος, παραμένουν μισογκρεμισμένα το κτίριο, όπου στεγάζονταν το υπουργείο Άμυνας και το κτίριο του υπουργείου Εσωτερικών. Μισογκρεμισμένο παραμένει και το κτίριο της τηλεόρασης, όπου 16 άτομα έχασαν τη ζωή τους κι απέναντι, στο πάρκο, μια μαρμάρινη πλάκα καρφωμένη στο χώμα όπου αναγράφονται τα ονόματα τους και λίγο πιο κάτω υπάρχει μόνο μια λέξη: «ΓΙΑΤΙ»;

www.kathimerini.grμε πληροφορίες από ΑΠΕ – ΜΠΕ