Μέγας Βασίλειος: Να μη λησμονής θεληματικώς τα σφάλματα που διέπραξες!

Συνέχεια από εδώ: http://www.diakonima.gr/?p=495320

5. Νομίζεις ότι επιτυγχάνεις κάτι καλόν; Nα ευχάριστης τον Θεόν και να μη υπερηφανεύεσαι κατά του πλησίον. «Ο καθένας, λέγει, ας εξετάζη το έργον του και τότε μόνον ο λόγος της καυχήσεώς του θα είναι εις τον εαυτόν του και όχι εις τον άλλον».

Διότι κατά τι ωφέλησες τον πλησίον, επειδή ωμολόγησες πίστιν ή υπέμεινες διωγμόν εξ αιτίας του ονόματος του Χριστού ή υπέφερες τους κόπους της νηστείας; Η ωφέλεια δεν είναι άλλου, αλλά ιδική σου.
Να φοβάσαι να μη ομοιάσης το πέσιμον του διαβόλου. Αυτός αφού υπερηφανευθή κατά του ανθρώπου, ενικήθη υπό ανθρώπου και παρεδόθη να γίνη καταπάτημα εις αυτόν που ήταν καταπατημένος.
Τέτοιο υπήρξε και το πέσιμον των Ισραηλιτών. Διότι με το να υπερηφανευθούν κατά των ειδωλολατρών, που τους εθεωρούσαν ως ακαθάρτους, έγιναν πράγματι αυτοί ακάθαρτοι, ενώ οι ειδωλολάτραι εκαθαρίσθησαν.
Και έγιναν τα έργα της δικαιοσύνης αυτών ρυπαρά, όπως είναι τα ράκη της γυναικός που έχει τα έμμηνα, ενώ η ανομία και η ασέβεια των εθνικών διά της πίστεως έχει εξαλειφθή.

Γενικά να ενθυμήσαι τον λόγον της αληθινής παροιμίας· «Ο Κύριος περιφρονεί τους αλαζόνας, αλλά δεικνύει ευμένειαν προς τους ταπεινούς».

Να έχης πρόχειρον τον λόγον του Κυρίου. «Ο καθένας που υψώνει τον εαυτόν του θα ταπεινωθή, και εκείνος που ταπεινώνει τον εαυτόν του θα υψωθή».

Να μη γίνεσαι άδικος κριτής του εαυτού σου και να μη εξετάζης τα πράγματα χαριζόμενος εις τον εαυτόν σου.
Δηλαδή εάν μεν νομίζης ότι έχεις κάτι καλόν, αυτό να το θεωρείς αξιόλογον, να λησμονής δε θεληματικώς τα σφάλματα που διέπραξες μήτε να υπερηφανεύεσαι δι’ αυτά που σήμερα επιτυγχάνεις και να συγχωρής τον εαυτόν σου δι’ αυτά τα κακά που διέπραξες προ ολίγου και παλαιότερα.

Αλλά όταν το παρόν κατόρθωμα σε ξιπάση, να φέρης εις την μνήμην σου το παλαιόν και έτσι θα κατασιγάσης την αναίσθητον φλεγμονήν της υπερηφανείας.
Και όταν ιδής τον πλησίον να αμαρτάνη, να μη εξετάσης μόνον αυτό, αλλά να θυμηθής και όσα καλά έχει πράξει ή πράττει και πολλάς φοράς θα τον εύρης να είναι καλύτερος από τον εαυτόν σου, όταν τον εξετάζης δι’ όλα και δεν κρίνης μόνον μερικά.

Διότι ούτε ο Θεός κρίνει τον άνθρωπον μερικώς. «Εγώ, λέγει, έρχομαι να συγκεντρώσω τα έργα και τους λογισμούς αυτών».
Και όταν κάποτε επέπληξε τον Ιωσαφάτ διά την πρόσφατον αμαρτίαν του, ενεθυμήθη και τα κατορθώματά του, με το να ειπή. «Εν τούτοις υπάρχει κάτι καλόν μέσα σου».

 

Απόσπασμα από την “Ομιλίαν περί ταπεινοφροσύνης” του Μεγάλου Βασιλείου, όπως δημοσιεύεται σε απόδοση στην νεοελληνική, στον τόμο “Μ. Βασιλείου έργα 6”, της σειράς Έλληνες Πατέρες της Εκκλησίας, των Εκδόσεων Πατερικαί Εκδόσεις “Γρηγόριος Παλαμάς”. Εισαγωγή, κείμενο, μετάφραση, σχόλια Βασίλειος Ψευτογκάς.