Ιερομόναχος στον κόσμο; Μέρος 2ο

 

 

Αρχιμανδρίτου Νεκταρίου Μουλατσιώτη, Γέροντος Ιεράς ΜονήςΑγίου Αυγουστίνου Ιππώνος & Αγίου Σεραφείμ του ΣάρωφΤρίκορφο Φωκίδος

Συνέχεια από Μέρος 1ο

Ιερομόναχος ή Μοναχός γίνεται κάποιος, όχι για να διακονήσει τον κόσμο, αλλά για να κτίσει την οικοδομή της σωτηρίας του. Η διακονία μπορεί να έλθει αργότερα, αλλά δεν είναι αυτοσκοπός. Όταν εσύ γίνεσαι ιερομόναχος πιστεύοντας ότι μπορείς να διακονήσεις, ξεκινάς με το εγωιστικό σφάλμα της υπέρμετρης αυτοπεποίθησης. Όταν θα είσαι έτοιμος πνευματικά, κάτι που αναγνωρίζει και βεβαιώνει μόνο ο ηγούμενος της Μονής που εγκαταβιώνεις, τότε θα έχεις όλα τα εφόδια και την ευλογία να διακονήσεις. Αυτό είναι πιθανό να συμβεί στο μέλλον. Δεν είναι όμως του παρόντος. Πόσο λυπάμαι κάθε φορά που γίνονται μοναχοί, νέοι άνθρωποι και νομίζουν ότι γίνονται για να υπηρετήσουν τον κόσμο και την εκκλησία! Πόσο εγωιστικό είναι αυτό! Αλλά ταυτόχρονα κάνουν και το ίδιον θέλημα, αυτό θέλουν – αυτό κάνουν και από την άλλη στην προσευχή τους λένε καθημερινά, “Γεννηθήτω το θέλημά Σου Κύριε”! Ποιο είναι το θέλημα του Θεού; Το λένε φυσικά οι Πατέρες στα κείμενά τους, το λένε οι Άγιοι στα γραπτά τους. Πώς εμείς κάνουμε το αντίθετο; Καλά δεν βλέπουμε ότι ξεκινάμε λάθος; Ή καλυπτόμαστε πίσω από την δήθεν υπακοή στον πνευματικό μας; Φυσικά κάποιοι πνευματικοί, με δάκρυα στα μάτια στο λέω, έχουν χάσει τον πνευματικό τους προσδιορισμό, ξεχνούν τον σκοπό της αποστολής τους και γι’ αυτό συμβαίνουν όσα συμβαίνουν…στο χώροτης Εκκλησίας μας. Εσύ, παιδί μου ξεκίνα σωστά, για να γίνεις δοχείο της χάριτος του Θεού, να γίνεις φως, να ενωθείς με το Φως και να ζήσεις για πάντα μαζί Του. Αυτός είναι ο μοναχός, αυτός είναι και ο σκοπός που γίνεται κάποιος μοναχός. Ο άνθρωπος αγαπά πρώτα τον Κύριό του, που είναι Φως και γίνεται κι ο ίδιος φως, κατά την δωρεάν του Χριστού και ενώνεται έτσι μαζί. Όπως ο άνδρας αγαπά την γυναίκα και οδηγούνται σε Γάμο και ενώνονται σε ένα, έτσι και ο άνθρωπος που αγαπά τον Χριστό και τον αναζητά, οδηγείται στους γάμους του μετά του Κυρίου του (Μοναχισμός). Για να γίνει όμως η ένωση του Ιησού με τον μοναχό, πρέπει πρώτα να γίνει φως ο μοναχός και αυτή η διαδικασία διδάσκεται μόνο στις Μονές και όχι στο σπίτι του μοναχού. Κινδυνεύεις, παιδί μου να χαθείς και εσύ, αλλά σίγουρα εάν γίνεις και ιερομόναχος, θα πάρεις στο λαιμό σου πολλές ψυχές και θα είσαι εσύ υπεύθυνος για τον χαμό τους. Αυτό συμβολίζει εξάλλου και το πετραχήλι με τα κρόσσια που έχει στο κάτω μέρος. Παίρνεις, το λαό του Θεού, στον τράχηλό σου και τα κρόσσια είναι οι ψυχές τους, για τις οποίες θα δώσεις λόγο, αν τις οδηγήσεις ως άλλος Μωυσής στη γη της επαγγελίας ή στην Αίγυπτο. Αλλά αν δεν έζησες πρακτικά την οδό της σωτηρίας, που διδάσκεται ή μέσα στο μυστήριο του Γάμου ή στο Μοναστήρι, πώς πας να γίνεις Μωυσής! Δύσκολο, πολύ δύσκολο! Χωρίς να έχεις σπουδάσει καπετάνιος, πού πας να πιάσεις το τιμόνι του πλοίου; Οι Άγιοι, λέγουν ότι η σωτηρία του ανθρώπου μέσα στον κόσμο είναι δύσκολη. Γι’ αυτό και ναυαγούν και τα νέα ζευγάρια. Γέμισε ο τόπος από διαζύγια, διότι δεν υπάρχουν καπετάνιοι καλοί. Κινδυνεύει το καράβι της οικογένειας και ο πνευματικός – καπετάνιος, αδυνατεί να τους βοηθήσει ουσιαστικά. Δεν μπορεί ο έρημος αφού ο ίδιος δεν τροφοδοτείται και δεν συνδέεται βαθειά και έντονα με τον αρχηγό της ζωής. Αποτέλεσμα, να χτυπά το καράβι στα βράχια και να χάνεται…Γι’ αυτό, πολλοί άνθρωποι αναζητούν τη σωτηρία τους στη δεύτερη οδό, του Μοναχισμού. Εδώ, έχοντας καλό οδηγό και κάνοντας υπακοή, το καράβι φτάνει αισίως στο λιμάνι του Χριστού. Αν όμως ο μοναχός και μέσα στη Μονή, κάνει το δικό του το θέλημα, τότε αφού δεν ακούει τον οδηγό του, πάλι στα βράχια θα καταλήξει. Μόνο όποιος μοναχός υπακούει, όπως λένε οι Άγιοι, αυτός γρήγορα κερδίζει το ποθούμενο και γίνεται φως. Γίνε φως και τότε το φως που θα εκπέμπεις, επειδή είναι του Χριστού, θα οδηγήσει στη σωτηρία χιλιάδες ανθρώπους. Ξεκίνα σωστά και θα με θυμάσαι για πάντα στην ζωή σου.

– Νέος: Διαβάζοντας Γέροντα τα γραφόμενά σας, ήθελα να επισημάνω τα εξής: Καταρχήν υπακοή μπορείς να κάνεις και στον Γέροντά σου, που βρίσκεταιστον κόσμο ή εντός μοναστηριού. Όπως και να το κάνουμε, οι πνευματικοί που διαλέξαμε έχουν εμπειρία χρόνων. Αφού το επιτρέπει ο δικός μου πνευματικός, να γίνω ιερομόναχος στον κόσμο, ο οποίος έχει βγάλει πλειάδα μοναχών σε μοναστήρια, αυτό δεν είναι αρκετό για μένα; Διαφορετικά, υποθέτω ότι δεν θα μου έδινε ευλογία. Δεν σκέφτομαι ότι θα είμαι το φως και θα οδηγήσω τον κόσμο στην σωτηρία. Ούτε ότι, από την πρώτη στιγμή της ιερωσύνης μου θα βγω να κηρύττω. Περνούν αρκετά χρόνια και ύστερα αναλαμβάνεις τα ινία, εφόσον σε κρίνει κατάλληλο ο επίσκοπός σου. Προσωπικά, ποτέ δεν με ενθουσίασαν ούτε οι σταυροί, αλλά ούτε και τα κουκούλια. Έπειτα κι εσείς, δώσατε στα καλογέρια σας επιγονάτια και σταυρούς. Θα ξέρετε, ότι στις μονές όμως μόνο ο ηγούμενος τα φοράει αυτά. Ακόμα, ποιος μου εγγυάται ότι πηγαίνοντας σε μοναστήρι θα έρθει το αναμενόμενο αποτέλεσμα και ότι θα μείνω για όλη μου τη ζωή; Παράδειγμα, μοναχοί της μονής σας, ο π. Παντελεήμων που όχι μόνο έφυγε, αλλά τα “πέταξε” κιόλας! Εσείς πατέρα Νεκτάριε από πού ξεκινήσατε; Από τον κόσμο; Και πώς πήρατε τότε επάνω σας τόσες ψυχές, αφού δεν εγκαταβιώσατε πρώτα για πολλά χρόνια σε μοναστήρι;

– π. Νεκτάριος: Αγαπητό μου παιδί. Αρχικά, για το θέμα της υπακοής έχω να σου πω τα εξής: Υπακοή όταν είσαι έξω στον κόσμο πρέπει να το καταλάβεις, δεν μπορείς να κάνεις. Κάποτε πίστευα κι εγώ, όταν ήμουν ως ιερομόναχος στον κόσμο, ότι έκανα υπακοή! Συνειδητοποίησα όμως κι ευτυχώς γρήγορα, ότι αυτό είναι μια απάτη του εαυτού μας, από την οποία πέρασα. Άλλη είναι η μοναχική υπακοή μέσα στο μοναστήρι και άλλη στον κόσμο. Το πρώτο είναι η ημέρα, το δεύτερο είναι η νύχτα. Έχει τεράστια διαφορά η ζωή στο κοινόβιο μοναστήρι από τη ζωή του διαμερίσματος, όπου η υπακοή είναι ανύπαρκτη έως υποτυπώδης. Απατηλή και όχι ουσιαστική υπακοή κατά τα Πατερικά πρότυπα. Κάποτε, όταν ήμουν νέος, ξεγελούσα κι εγώ τον εαυτό μου, λέγονταςτα ίδια με σένα κι εγώ. Δεν ξεχνώ, ότι και ο δικός μου πνευματικός, που μου έδωσε και τη συμμαρτυρία, ήταν πολύ αυστηρός και άγιος άνθρωπος, αλλά ζούσε κι αυτός στον κόσμο. Δεν λέει κάτι η ευλογία του πνευματικού σε αυτές τις περιπτώσεις, που σε αφήνει έκθετο σε μια ζωή χωρίς υπακοή, γεμάτη κινδύνους… Το είδα, το έζησα πρώτος εγώ, αλλά και άλλοι ιερομόναχοι και Αρχιμανδρίτες που συνεχίζουν να ζουν στον κόσμο. Αντίθετα στο κοινόβιο μοναστήρι η υπακοή έχει σταθερή συνέχεια, διαρκή έλεγχο, ζωντανό παράδειγμα, και συνδυάζεται με τον ησυχαστικό χαρακτήρα της ζωής και την προστασία από τις προκλήσεις του κόσμου. Γι’ αυτό το λόγο προσλαμβάνει μοναδική αξία και από τη φύση της, αποτελείτη βάση για την πνευματική πρόοδο. Στο δεύτερο θέμα που θέτεις, έχω να σου πω τα εξής: Όταν αναλαμβάνεις μια ενορία, είναι σαν να σε βάζουν στο πηδάλιο ενός αεροπλάνου, όπου πρέπει να ξέρεις να πιλοτάρεις, διαφορετικά αν δεν ξέρεις, δεν αναλαμβάνεις. Δεν είσαι παιδί μου, πλέον επιβάτης του αεροπλάνου, αλλά είσαι οδηγός ή συνοδηγός στο πιλοτήριο και πρέπει υποχρεωτικά να ξέρεις να οδηγείς, έστω και αν είναι άλλος ο πιλότος. Αντιλαμβάνεσαι πιστεύω, ότι το ιερό είναι το πιλοτήριο. Για τους ενορίτες σου θα είσαι εσύ οδηγός, έστω κι αν υπάρχει κι άλλος που οδηγεί…Σου θέτω δε και το εξής ερώτημα: Ο άλλος που λέει ότι είναι πιλότος, πού έμαθε κι αυτός να πιλοτάρει; Πιθανότατα, πουθενά κι εκείνος… Γι’ αυτό το λόγο το σκάφος έχει συνεχώς κλονισμούς και δείχνει να καταποντίζεται… Αν ξέραμε να οδηγούμε, η εκκλησία θα ήταν γεμάτη από αγίους όπως ήταν και παλαιότερα, ενώ τώρα; Δυστυχώς πόσο σπάνιο είναι στις ημέρες μας το παράδειγμα της αγιότητας. Κι αν παρουσιασθεί κάποιος άγιος, μέσα από Ιερά Μονή θα είναι… Επίσης για το θέμα που μου γράφεις, ότι με την ευλογία του επισκόπου θα κάνεις ό,τι κάνεις και όταν εκείνος το επιτρέψει, θα επαναλάβω αυτά που είπα και προηγουμένως. Σέβομαι και τιμώ την αρχιεροσύνη και τους επισκόπους μας και πολύ τους ευλαβούμαι, όμως πρόσεξε αυτό που θα ρωτήσω: Νομίζεις ότι ξέρουν όλοι οι αρχιερείς να οδηγήσουν το σκάφος; Αν το οδηγούσαν σωστά, δεν θα ολισθαίναμε πνευματικά όπως συμβαίνει σήμερα. Θα είχε η Εκκλησία μας αγίους κληρικούς και πλήθος από αγίους λαϊκούς. Δε βλέπεις πόσο σπάνια ανακηρύσσονται πλέον άγιοι; Όσοι ανακηρύσσονται, ως προείπα, είναι μοναχοί από μονές… Αυτό δεν σημαίνειότι δεν έχει σήμερα η εκκλησία μας αγίους. Βεβαίως κι έχει, αλλά είναι πλέον ελάχιστοι, σε αντίθεση με τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες. Στο τρίτο θέμα σου αναφέρεσαι στους σταυρούς και τα κουκούλια. Δεν υποστηρίζω ότι δεν πρέπει να παίρνουν οι ιερομόναχοι μας οφίκια. Πρέπει όμως να προσέχουμε τα κίνητρα και τις διαθέσεις μας. Θα έχεις προσέξειλοιπόν ότι συχνά ασχολούμεθα μόνο με αυτά, διότι δεν έχουμε κάτι πνευματικότερο να κάνουμε… Έτσι, μιλούμε, ως γνωρίζεις, για πολλά επουσιώδη, ανώφελα, ακόμα και ψυχοφθόρα που συζητούνται εντός του ιερού, ξεχνώντας αυτό το οποίο υπηρετούμε, δηλαδή τον Χριστό μας και όσα μας ανυψώνουν πνευματικά. Έπειτα με ρωτάς, ποιος σου εγγυάται ότι πηγαίνοντας σε κάποια ιερά μονή θα κατακτήσεις την αγιότητα και ότι θα γίνεις φως; Μα παιδί μου καλό, γιατί τότε γίνεσαι μοναχός; Για να γίνεις δαίμονας; Φαντάζομαι όχι. Ποθείς το Φως, αγαπάς το Φως και θέλεις να γίνεις φως. Γι’ αυτό πας στη μονή. Την εγγύηση αυτή, αν τηρήσεις την υπακοή και όλες τις υποσχέσεις σου, στη δίνει η Εκκλησία μας. Όλοι οι άγιοι Πατέρες ξεκάθαρα στο υπογράφουν. Τα εκατομμύρια των αγίων μοναχών που στολίζουν το πνευματικό στερέωμα της Εκκλησίας μας, όλοι αυτοί στο υπογράφουν. Ποιος άγιος ή Πατέρας της Εκκλησίας συμβουλεύει ότι ο ιερομόναχος μέσα στον κόσμο σώζεται; Ποιά ορθόδοξη παράδοση προβάλλει ως πρότυπο μια τέτοια μορφή μοναχισμού; Άνοιξε όλα τα ιερά κείμενα και δεν θα βρεις πουθενά τέτοια προτροπή ή συμβουλή! Βέβαια θα σου πω ότι και στον κόσ