Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος: Για ποιο λόγο, το δέντρο ονομάζεται γνώστης του καλού και του κακού

Συνέχεια από το προηγούμενο: http://www.diakonima.gr/?p=480861

Ας μη πιστέψουμε στη μαρτυρία του εχθρού, αλλά ας δούμε απ’ αυτά τα πράγματα, για ποιο λόγο, το δέντρο ονομάζεται γνώστης του καλού και του κακού.

Και πρώτα αν φαίνεται καλό, ας σκεφτούμε τι άραγε είναι καλό και τι κακό.
Τι λοιπόν είναι καλό; Η υπακοή.
Τι είναι όμως πονηρό; Η παρακοή.

Και ως τότε ας τα εξακριβώσουμε εμείς αυτά από τις Γραφές για να μη γελιόμαστε για την ουσία του καλού και του κακού.
Γιατί ότι αυτό είναι το καλό και το κακό, άκουσε τι λέει ο προφήτης. “Τι το καλόν, και τι ζητεί ο Κύριος παρά σου, ειμή να αγαπάς Κύριον τον Θεόν σου”.

Βλέπεις ότι η υπακοή είναι καλό; Γιατί από την αγάπη γίνεται η υπακοή.
Και πάλι· “Δύο κακά, λέει, έπραξεν ο λαός μου. Εμέ εγκατέλιπον την πηγήν των ζώντων υδάτων, και έσκαψαν εις εαυτούς λάκκους συντετριμμένους, οίτινες δεν δύνανται να κρατήσωσιν ύδωρ”.
Βλέπεις ότι πονηρό είναι η παρακοή και η εγκατάλειψη;

Στο μεταξύ λοιπόν τούτο προσέχουμε, ότι είναι καλόν η υπακοή, και κακό η παρακοή, κι’ έτσι θα ξέρουμε κι’ εκείνο.
Γιατί γι’ αυτό το δέντρο ονομάζεται γνώστης του καλού και του κακού, επειδή η εντολή που γυμνάζει την υπακοή και την παρακοή, έγινε για το δέντρο.

Γιατί γνώριζε και πριν απ’ αυτό ο Αδάμ, ότι καλό είναι η υπακοή, και κακό η παρακοή· έμαθε ύστερα καλύτερα με την ίδια την πείρα τα πράγματα.

Γιατί όπως και ο Κάιν γνώριζε ότι κακό είναι ο φόνος του αδελφού και πριν να σφάξει τον αδελφό του· και ότι ήξερε πως το έργο ήταν πονηρό, άκουσε τι λέει “Ας υπάγωμεν εις την πεδιάδα”.

Αν και για ποιο λόγο τραβάς από την πατρική αγκαλιά τον αδελφό σου στην πεδιάδα; γιατί τον πηγαίνεις στην ερημιά; γιατί τον απογυμνώνεις από τη στοργή; γιατί από τα μάτια τα πατρικά τον απομακρύνεις; γιατί κρύβεις την τόλμη, αν δεν φοβάσαι την αμαρτία; και γιατί και μετά τον φόνο, πάλι όταν ρωτιέσαι δυσανασχετείς και λες ψέμματα;

Γιατί όταν ο Θεός είπε “Πού είναι Άβελ ο αδελφός σου”; είπες: “Μη φύλαξ του αδελφού μου είμαι εγώ”;

Ώστε είναι φανερό ότι καλά καταλαβαίνοντας έκανε αυτή την πράξη.
Όπως λοιπόν αυτός γνώριζε και πριν από την πείρα ότι ο φόνος είναι κακό κι έμαθε καλύτερα αργότερα, όταν τιμωρήθηκε, και άκουσε: “Πλανήτης και φυγάς θέλεις είσθαι επί της γης” έτσι και ο πατέρας του είχε τη γνώση του καλού και του κακού πριν φάει, αν και όχι τόσο καθαρά, όπως μετά που έφαγε από το δέντρο.
Τι λέω;
Γιατί όλοι γνωρίζουμε τις κακές πράξεις και πριν τις κάνουμε, καθαρώτερα όμως τις μαθαίνουμε, αφού τις κάνουμε· και πολύ καθαρώτερα όταν τιμωρούμαστε.

Έτσι και ο Κάιν γνώριζε ότι είναι κακό η αδελφοκτονία και πριν την κάνει· το έμαθε όμως καλύτερα ύστερα με την τιμωρία· επειδή και μεις ξέρουμε ότι η υγεία είναι αγαθό, και δυσάρεστο η αρρώστια πριν τη δοκιμάσουμε και πολύ περισσότερο, όταν αρρωστήσουμε, καταλαβαίνουμε τη διαφορά των δύο.

 

Απόσπασμα από τον 7ο λόγο, στην «Γένεση», του Αγίου Ιωάννη του Χρυσοστόμου, όπως δημοσιεύεται σε μετάφραση, στο βιβλίο «Ιωάννου του Χρυσοστόμου έργα, τόμος 7ος, Ερμηνευτικά Β’», των εκδόσεων ο Λόγος. Εισαγωγή, μετάφραση, σχόλια Κώστας Τσιρόπουλος.