Μάρκος Δράκος: Ο «Άγιος» της «τρομοκρατικής» ΕΟΚΑ (ΦΩΤΟ)

21 Ιανουαρίου 2020

Βρετανοί και Τούρκοι χαρακτήριζαν (και συνεχίζουν σε μεγάλο βαθμό) να χαρακτηρίζουν την ΕΟΚΑ ως «τρομοκρατική οργάνωση». Αλήθεια, πόσες τρομοκρατικές οργανώσεις έχουν να καυχηθούν αγωνιστές με την αρετή, το ήθος, την σεμνότητα και την αγάπη του Μάρκου Δράκου;

Ο «Αρχιαντάρτης» Μάρκος Δράκος ήταν ο ηγέτης της ομάδας «Ουρανός» της εθνικοαπελευθερωτικής-ενωτικής ένοπλης οργάνωσης του Κυπριακού Ελληνισμού.

Κάτι που χαρακτήριζε τον κορυφαίο αγωνιστή Μάρκο Δράκο ήταν η βαθιά και γνήσια πίστη του και η θρησκευτική του ευλάβεια, η οποία ήταν αυθεντική στην ουσία της και όχι αποτέλεσμα κοινωνικής πίεσης ή μηχανιστικής διαδικασίας. Ήταν τόσο αληθινό το ορθόδοξο βίωμα και η χριστιανική του αγωγή, που δεν του επέτρεπε καν το μίσος προς τον εχθρό, εναντίον του οποίου αγωνιζόταν. Τέτοιο ήταν το ήθος του, που έφτασε στην κορυφή του ηρωισμού, αγγίζοντας την αγιότητα.

Κάπως έτσι τον θυμάται, με έντονη συγκίνηση και δάκρυα στα μάτια, ο συναγωνιστής του, Ευτύχιος Σαλάτας, μέσα από την μαρτυρία που μας έδωσε:

«Βγήκε από τον Αρχηγό “Διγενή” η διαταγή “Προς την Νίκη” για έναρξη του αντάρτικου, έτσι ήταν το σύνθημα», και θυμάται ως ημερομηνία την 29η Νοεμβρίου 1955. «Ήρθε ένα αυτοκίνητο, φορτηγό, και εφέραν το να μπούμε μέσα, είχε και ένα μουσαμά για να μας σκεπάσει από πάνω. Θα ήταν η πρώτη επιχείρηση που θα κάναμε, ως αντάρτες, εναντίον των Άγγλων. Ήταν έτσι δειλινό, νύχτα που’ χε να πάμε, μπορώ να σου πω σουρούπωσε και λίγο, και πριν να πάμε να μπούμε μέσα στο αυτοκίνητο, ο Μάρκος Δράκος μας λέει ‘σας παρακαλώ, να κάμουμε μια προσευχή’.»

Όπως θυμάται ο συναγωνιστής του, ο Μάρκος έβαλε όλη την ομάδα και ξεκίνησε να προσεύχεται: «Θεέ μου, συγχώρα μας γι’ αυτό που πάμε να κάμουμε», δηλαδή να πάμε να σκοτώσουμε ανθρώπους, εξήγησε ο κ. Σαλάτας. «Αλλά, είναι για να αγωνιστούμε για την πατρίδα μας». Με δάκρυα στα μάτια, ο Ευτύχιος Σαλάτας είπε: «Τούτα τα λόγια τα ξεχάνω ποτέ μου. Εκλαίαμε όλοι. Αυτός ήταν ο Μάρκος ο Δράκος.»

Η ομάδα «Ουρανός» με επικεφαλής τον Μάρκο Δράκο

Η επιχείρηση στην οποία αναφέρθηκε ο κ. Σαλάτας ήταν στον Καλοπαναγιώτη, όπου πήγαιναν για να στήσουν μια ενέδρα. Τελικά δεν πέρασαν οι Άγγλοι, οπότε πριν να ξημερώσει έφυγαν κατευθυνόμενοι προς τον Άγιο Ιωάννη τον Λαμπαδιστή στον Καλοπαναγιώτη, όπου και διανυκτέρευσαν μέσα στην εκκλησία. Την επομένη κτύπησαν ξανά τους Άγγλους με ρίψη χειροβομβίδας στον Αστυνομικό Σταθμό Πεδουλά. Έπειτα, όπως θυμάται ο Ευτύχιος Σαλάτας, «φύγαμε, νύχτα πάλι, από τον Πεδουλά, περπατητοί ως τον Κύκκο, με νερά, όπως αυτά τα νερά δεν εξαναείδα έτσι πράμα. Τα παπούτσια μας, τα εσώρουχά μας, όλα, και εμείς πηγαίναμε.»

Ένας άλλος από τους άνδρες του, ο ασύλληπτος αντάρτης Σάββας Ταλιαδώρος, ο οποίος απεβίωσε πριν ένα μήνα, μίλησε επίσης με ευλάβεια και σεβασμό για τον ομαδάρχη του:

«Ο Μάρκος Δράκος ήταν εξαιρετικός, απ’ όλους τους αντάρτες που εγνώρισα. Προτού πάμε στην ενέδρα, μας ενήστευκε. Δεν ετρώαμε πόλιπιφ, σαλμό, τσαρτελλούι. Ελιές και ποξαμαθκιά, και επαίρναμε διπλά μετά την ενέδρα να φάμε. Όμως, έβρισκε παπά και εκκλησιά και έπαιρνε την ομάδα η ώρα 9 την νύχτα με το κερί να μας κοινωνήσει διότι δεν εξέραμε αν θα στραφούμε πίσω.» Τις τελευταίες δέκα μέρες πριν την θυσία του, ο Μάρκος Δράκος πήρε την ομάδα τους, όπως θυμόταν ο Σάββας Ταλιαδώρος, και κοινώνησαν στο εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία, μεταξύ Καλοπαναγιώτη και Μουτουλλά.

Ο Μάρκος Δράκος γεννήθηκε σε φτωχή οικογένεια στις 24 Σεπτεμβρίου 1932 στη Λεύκα, όπου και πέρασε τα παιδικά του χρόνια. Είχε δύο μικρότερες αδελφές, την Μεγαλύνη και την Μαρία. Πατέρας του ο Κυριάκος Δράκος από τον Καλοπαναγιώτη και μητέρα του η Δέσποινα από τη Βατυλή, που είχαν εγκατασταθεί στη Λεύκα. Ήταν άριστος μαθητής και το 1952, σε ηλικία 20 ετών, έγινε μέλος της ΠΕΟΝ (Παγκύπρια Εθνική Οργάνωση Νεολαίας), ενώ ήταν δραστήριος στην ΟΧΕΝ (Ορθόδοξη Χριστιανική Ένωση Νέων) και στην ΣΕΚ (Συνομοσπονδία Εργατών Κύπρου). Λάτρευε βαθιά την Κύπρο και την φύση της, ειδικά τα βουνά του Τροόδους.

Ο «Λυκούργος» της ΕΟΚΑ, ήταν ένας από τους πρωτεργάτες της επανάστασης, παρών από την 1η Απριλίου 1955 με τις βόμβες που τάραξαν την Λευκωσία και σήμαναν την έναρξη του αγώνα. Η πρώτη του ομάδα, «Αστραπή», κτύπησε το CBS (Κυπριακή Ραδιοφωνική Υπηρεσία). Την ίδια νύχτα, κτύπησαν στο Στρατόπεδο Wolseley Barracks η ομάδα του Χαράλαμπου Μούσκου, επιχείρηση στην οποία συμμετείχε ο Ευτύχιος Σαλάτας.

Στην πλούσια αγωνιστική δράση του Μάρκου Δράκου συμπεριλαμβάνεται η δολοφονική απόπειρα με βόμβα στο σινεμά κατά του Κυβερνήτη Robert Armitage στις 25 Μαΐου 1955 και η καταστροφή του γεφυριού του Κοκκινόγκρεμου. Συνελήφθη και φυλακίστηκε στο Φρούριο της Κερύνειας, απ’ όπου και δραπέτευσε στις 23 Σεπτεμβρίου 1955 για να βγει αντάρτης στα βουνά. Εκεί, ανασύνταξε την ομάδα του, μετονομάζοντάς την «Ουρανός». Εν τω μεταξύ, οι Βρετανοί τον είχαν επικηρύξει για 5,000 λίρες.

Ο Μάρκος Δράκος, δεύτερος από αριστερά με τραγιάσκα, με άλλους αντάρτες στο λημέρι της «Βασιλικής» Κύκκου, ύψωμα «Καλόγηρος», τον Ιανουαρίου του 1956. Στο μέσο, ο Αρχηγός της ΕΟΚΑ, Γεώργιος Γρίβας Διγενής

Ο Μάρκος συμμετείχε στην επική μάχη στο Μερσινάκι στις 15 Δεκεμβρίου 1955, όπου έπεσε μαχόμενος ο Χαράλαμπος Μούσκος και συνελήφθησαν οι Ανδρέας Ζάκος και Χαρίλαος Μιχαήλ, τους οποίους απαγχόνισαν μετά οι Άγγλοι. Ο Μάρκος Δράκος κατόρθωσε να διαφύγει τραυματισμένος. Ο Μάρκος Δράκος ήταν επικεφαλής της ένοπλης φρουράς η οποία περιφρούρησε στην Ιερά Μονή Κύκκου, την μυστική συνάντηση μεταξύ Αρχιεπισκόπου Μακαρίου και Συνταγματάρχη Γεώργιου Γρίβα στις 28 Φεβρουαρίου 1956. Μαζί με τον Πολύκαρπο Γιωρκάτζη έστησαν στις 12 Νοεμβρίου 1956 ενέδρα κατά φάλαγγας στον δρόμο Λεύκας – Καλοπαναγιώτη.

Στις 15 με 16 Ιανουαρίου 1957, μαζί με τέσσερις αντάρτες του είχαν υποχρεωθεί να εγκαταλείψουν το κρησφύγετό τους και να καταφύγουν στον τομέα Σολέας στην περιοχή Τρουλλινός του χωριού Καλοπαναγιώτης, κατόπιν εκτεταμένων ερευνών, που άρχισαν μετά από προδοσία. Ο Μάρκος Δράκος έπεσε νεκρός σε ενέδρα μεταξύ Ευρύχου και Σινά Όρους, κοντά στα μεσάνυχτα της 18ης Ιανουαρίου 1957.

Ο Μάρκος Δράκος θάφτηκε στα Φυλακισμένα Μνήματα στις Κεντρικές Φυλακές Λευκωσίας, αφού οι Βρετανοί «έκλεψαν δολίως» την σορό του από τους γονείς του. Οι τελευταία είχαν πάει στο νεκροτομείο του νοσοκομείου της Πεντάγυιας για να ντύσουν, με τα καλά του, το άσπρο πουκάμισο και την γαλάζια γραβάτα και για να παραλάβουν το νεκρό παλληκάρι τους, για να τον κηδεύσουν στην Λεύκα.

Ο αγιογράφος Γιάννης Γίγας φιλοτέχνησε την «αγιογραφία» του, εικονίζοντάς τον ως «Υπερίων» που κρατεί ρομφαία και σταυρό.

Το 2015 κυκλοφόρησε από την εφημερίδα «Σημερινή» ο δίσκος «Χοές» του μουσικοσυνθέτη Γιώργου Θεοφάνους, με αφορμή τα 60χρονα της ΕΟΚΑ, με μελοποιημένα ποιήματα της Κλαίρης Αγγελίδου. Η ωδή του Κώστα Μακεδόνα στον ήρωα φέρει τίτλο «Μάρκος Δράκος (Δυο Δέσποινες)».