Ιερά Μονή Παντοκράτορος Μελισσοχωρίου Θεσσαλονίκης
15 Μαρτίου 2010
Οδεύοντας προς το Μοναστήρι
Λίγα χιλιόμετρα από την αγιοτόκο Θεσσαλονίκη, μεταξύ των χωριών Λητής και Μελισσοχωρίου, στην πλαγιά ενός λόφου στέκεται ήσυχα και ταπεινά το Ιερόν Ησυχαστήριον Παντοκράτορος. Ένα – ίσως το πιο ασήμαντο- από τα πολλά «φροντιστήρια ψυχών» της πατρίδος μας.
Εν αρχή
Το σύντομο ιστορικό της Μονής έχει την αφετηρία του στην εορτή του μεγίστου Αγίου Νικολάου (6/12) του 1985, καθ’ ην ο Πανάγαθος Κύριος μας ευδόκησε να τεθεί ο θεμέλιος λίθος γιά την ανέγερση του ιδικού Του τόπου και μάλιστα επ’ ονόματί Του. Από εκείνη τη στιγμή ξεκινά να διαγράφεται μία πορεία αθόρυβη και ταπεινή ενός, αναμφίβολα, σπουδαίου και λαμπρού έργου διότι ο Κύριός μας είναι «θαυμαστός εν τοις έργοις αυτού» και το σχέδιό Του μπορεί να πραγματοποιηθεί από τους πλέον αδύνατους, αφού μας λέγει πως «η δύναμίς μου εν ασθενεία τελειούται».
Το 1990 ενώ έχει αποπερατωθεί το απαραίτητο κτήριο γιά την στέγαση της ολιγομελούς αδελφότητος καθώς επίσης και το Καθολικό της Μονής, δίδεται η έγκριση της Ιεράς Συνόδου και του Ελληνικού Κράτους και έκτοτε λειτουργεί ως ανδρικό κοινόβιο με τη μορφή Ησυχαστηρίου (δηλαδή, Μονή αυτοδιοίκητη και ανεξάρτητη).
Οι άνθρωποι αγαπούν τα μοναστήρια
Ο πιστός λαός του Θεού αγκαλιάζει από την πρώτη στιγμή το Μοναστήρι και προστρέχει σ’ αυτό «ον τρόπον επιποθεί η έλαφος επί τας πηγάς των υδάτων», ζητώντας λίγες ώρες ψυχικής γαλήνης αλλά πολύ περισσότερο αντλώντας πνευματική ωφέλεια και καθοδήγηση.Συγχρόνως η Χάρις του Κυρίου μας φωτίζει ευλαβείς ανθρώπους Του οι οποίοι συνδράμουν ποικιλοτρόπως στην αποπεράτωση των έργων της Μονής. Άλλωστε, οφείλουμε να ομολογήσουμε και να διατρανώσουμε πως οποιοδήποτε έργο διενεργήθηκε από το Ησυχαστήριο Παντοκράτορος είναι έργο πρωτίστως δικό Του αλλά και έπειτα του ευλογημένου λαού Του.
Μία ιστορία μύρια θαύματα
Έτσι λοιπόν, μέχρι το 1992 ανεγείρονται δύο ευρύχωρα παρεκκλήσια: των Αγίων Αρχαγγέλων και των Αγίων Νεομαρτύρων Ραφαήλ, Νικολάου και Ειρήνης. Τα επόμενα έτη η ζωή κυλά χωρίς αξιοσημείωτες αλλαγές ενώ η προσέλευσι των πιστών όλο και αυξάνει καταδεικνύοντας τους χώρους, εκκλησιασμού και υποδοχής ανεπαρκείς. Για το λόγο αυτό η λήψη αποφάσεως γιά την κατασκευή ενός μεγαλυτέρου αρχονταρικίου ήταν αναγκαστική. Και σ’ αυτήν την νέα πορεία η ευλογία του Κυρίου είναι καταφανέστατη, η πρόνοιά Του καλύπτει μέχρι και την παραμικρή λεπτομέρεια αποστέλλοντας τα κατάλληλα άτομα στις ανάλογες στιγμές. Δεν θα ήταν υπερβολή εάν λέγαμε πώς οι δωρεές ερχόντουσαν καταρακτωδώς! Το θαύμα δεν έγκειται μόνον στά παραπάνω αλλά και στην ταχύτατη αποπεράτωση του έργου: η θεμελίωση γίνεται το 2003 ενώ το Πάσχα του 2004 οι προσκυνητές δεξιώνονται στο νέο αρχονταρίκι.
Μήπως τα θαύματα σταματούν ;
Μήπως όμως οι θεϊκές επεμβάσεις κάπου σταματούν; Σε μία τέτοια περίπτωση κάποιος χλιαρός στην πίστη θα αμφισβητούσε και τα προηγούμενα. Αυτό δεν συνέβη! Ο Κύριος συνεχίζει το ανεξιχνίαστο έργο Του με ακρίβεια και αφύσικη ταχύτητα. Ενώ ακόμη δεν έχει αποπερατωθεί η νέα πτέρυγα μας γίνεται πρόταση, από τους ευεργέτες της Μονής, για επέκταση του Καθολικού (κεντρικού μοναστηριακού ναού). Το πρόβλημα του χώρου γνωστό και οξύτατο, όμως η αρχική αντίδρασή μας ήταν επιφυλακτική.
Είναι απαραίτητο να σημειωθεί πως το Ησυχαστήριο συντηρείται αποκλειστικώς από τις δωρεές του κόσμου. Δεν εισρέει κάποιος μισθός ούτε κάποιο εισόδημα. Έτσι δικαιολογείται και η φειδωλότητα στην ανάληψη δαπανηρών έργων. Και πάλι, όμως, το σχέδιο του Θεού καταρρίπτει τον ανθρώπινο προγραμματισμό. Κατ’ αρχάς η μεγίστη συμπαράσταση των ευεργετών μας, οικογενειών Σαμαρά και Τρικκαλιώτη, και κατόπιν πλήθοςάλλων δωρεών επανακτίζουν το Ναό της Αναλήψεως του Παντοκράτορος σε απίστευτο χρονικό διάστημα: οι εργασίες ξεκινούν τον Οκτώβριο του 2004 και η πρώτη ακολουθία τελείται τη Μ. Πέμπτη του 2006 «Μέγας είσαι Κύριε και θαυμαστά τα έργα σου», είναι το μόνο που μπορούμε να ψελίσουμε.
Σταματούμε εδώ διότι ήδη μακρυγορήσαμε χωρίς αυτό να σημαίνει ότι σταματά εδώ η θαυμαστή αυτή πορεία. Τα σημεία του Θεού επισυμβαίνουν καθημερινώς και στη ζωή του καθενός. Βέβαια χωρίς πίστη αδυνατούμε να τα διακρίνουμε.
Πανηγύρεις – εορτές της Μονής
Το Ησυχαστήριό μας αφιερωμένο στον Παντοκράτορα Κύριό μας, τιμά ιδιαιτέρως και με πανήγυρη το Θείο πρόσωπο Του κατά την μέγιστη εορτή της Αναλήψεως, σαράντα μέρες μετά το Πάσχα. Οι Άγιοι Πατέρες μας διδάσκουν ότι το γεγονός αυτό είναι το επιστέγασμα όλου του Θεϊκού σχεδίου, αφού τότε η ξεπεσμένη και αμαυρωμένη ανθρώπινη φύση ανεβαίνει στον ουρανό και προσφέρεται καθαρή και ανακαινισμένη στον Θεό– Πατέρα.
Ως γνωστό η αγάπη των μοναχών προς την Παναγία και γλυκύτατη Μητέρα μας, την Σκέπη όλου του κόσμου, είναι ιδιαίτερη, γι’ αυτό έχουμε θεσπίσει προς τιμήν Της δεύτερη πανήγυρη κατά την 28η Οκτωβρίου, εορτή της Αγίας Σκέπης της Θεοτόκου. Και στις δύο πανηγύρεις κατά την προηγούμενη τελείται πανηγυρικός Εσπερινός ενώ κατά την κυρία ημέρα ιερατικό Συλλείτουργο, λιτανεία και γεύμα.
Επίσης πανηγυρικώς τιμώνται και οι εξής εορτές: Των προαναφερθέντων δύο παρεκκλησίων, 1)Αγίων Αρχαγγέλων, κατά την 8η Νοεμβρίου με ολονύκτια αγρυπνία, 2)Αγίων Ραφαήλ, Νικολάου και Ειρήνης κατά την Τρίτη μετά το Πάσχα, άλλα και 3)ενός άλλου παρεκκλησίου- εντός της παλαιάς πτέρυγας- της Αγίας Τριάδος, κατά την Δευτέρα του Αγίου Πνεύματος.
Ακόμη πανηγυρίζουμε με ολονύκτιες αγρυπνίες κατά τις μνήμες των προστατών Αγίων της Μονής: α) Οσίου Αρσενίου του εν Πάρω, του θαυματουργού, την 31η Ιανουαρίου και β) Αγίων μεγαλομαρτύρων Ευστρατίου, Αυξεντίου, Μαρδαρίου, Ευγενίου και Ορέστου την 13η Δεκεμβρίου.
Οι θησαυροί μας
Δεν πρόκειται, βέβαια για πλούτη και τιμαλφή, άλλα για αντικείμενα λατρείας ανεκτίμητης πνευματικής αξίας, τα οποία έχουμε την τιμή και ευλογία να φυλάττουμε στην Μονή μας ως ιερά παρακαταθήκη της πίστεως μας. Την πρώτη θέση αυτών κατέχει η θαυμαστή και εφέστιος εικόνα ( δηλ. αυτή που τιμάται περισσότερο απ’ όλες) της Παναγίας της «Κυρίας των Αγγέλων», για την οποία έχει συνταχθεί ειδικός Παρακλητικός κανόνας. Ιδιαίτερη τιμή αποδίδουμε επίσης σε δύο εικόνες που προέρχονται απ’ τα Ιεροσόλυμα: της Αγίας Τριάδος και της Παναγίας της «Παντανάσσης». Για χάριν συντομίας δεν θα αναφερθούμε σ’ άλλα κειμήλια. Θα ήταν όμως παράληψη εάν δεν σημειώναμε την εξαίρετη ευλογία να κατέχει το Ησυχαστήριο μας μερικά τεμάχια από το Τίμιο Ξύλο του Ζωοποιού Σταυρού του Κυρίου μας. Επίσης φυλάσσονται και πλήθος τεμαχίων από ιερά λείψανα Αγίων μας. Ενδεικτικά αναφέρουμε:
- Τιμίου Προδρόμου
- Οσίου Αρσενίου του εν Πάρω
- Αγίων Πέντε Μαρτύρων
- Αποστόλου Φιλίππου (εκ των Δώδεκα)
- Αγίου Στεφάνου του Πρωτομάρτυρος
- Αγίου Λαζάρου, φίλου του Χριστού
- Αγίων Ραφαήλ, Νικολάου και Ειρήνης
- Αγίου Χαραλάμπους
- Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης
- Αγίου Γεωργίου του Τροπαιοφόρου
- Αγίου Παντελεήμονος
- Αγίας Παρασκευής
- Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου
- Αγίου Γρηγορίου του θεολόγου
Η ζωή στο Ησυχαστήριο
Βασικό στοιχείο του μοναχικού βίου είναι το ωρολόγιο πρόγραμμα εκάστης ημέρας, που ως βάση του έχει την προσευχή, η οποία εναλλάσσεται με τη διακονία (δηλ. την οποιαδήποτε εργασία), καθώς επίσης και με την μελέτη ή την ανάπαυση.
Η Μονή μας ακολουθεί το αγιορείτικο τυπικό με τις αναγκαίες τροποποιήσεις. Πιο συγκεκριμένα: ο ημερήσιος κύκλος αρχίζει στις 3:00 τα ξημερώματα με τον κανόνα (προσωπική προσευχή) στο κελί του κάθε μοναχού. Η κοινή λατρεία άρχεται στις 4:30 π.μ. με τις διατεταγμένες ακολουθίες (Μεσονυκτικό, Όρθρος, Ώρες, Θεία Λειτουργία) μέχρι τις 8:00 π.μ. Ακολουθεί ρόφημα-αν δεν είναι νηστεία- και ανάπαυση, η οποία λήγει με την κατ’ ιδίαν απαγγελία των χαιρετισμών στη Θεοτόκο. Αμέσως αρχίζουν τα διακονήματα: μαγειρείο, ζώα, κήπος, ξυλουργείο, καθαριότητα, αγιογραφείο κ.τ.λ. Φαινομενικά οι εργασίες δεν έχουν κάτι το πνευματικό, όμως και μόνο απ’ την ονομασία τους καταλαβαίνουμε πώς εντός του μοναστηριού όλα παίρνουν ένα ιδιαίτερο νόημα. Οι μοναχοί δεν εργάζονται εξ’ αιτίας βιοποριστικής αναγκαιότητας, άλλα διακονούν με κάθε ενέργεια το έργο του Κυρίου τον Οποίον βλέπουν στα πρόσωπα των αδελφών.
Στις 1:30 μ.μ. ψάλλεται «Παράκληση» εμπρός στην εικόνα της «Κυρίας των Αγγέλων» και στις 2:00 μ.μ. παρατίθεται το κύριο γεύμα. Ο Εσπερινός τελείται κατά τους θερινούς μήνες στις 5:00 μ.μ., ενώ κατά τους χειμερινούς στις 4:30 μ.μ.. Μετά τις 6:00 το πρόγραμμα είναι ελεύθερο για την αποπεράτωση εργασιών, μελέτη, προσευχή κ.τ.λ. Γύρω στις 9:00 μ.μ. οι αδελφοί συγκεντρώνονται για λιτό δείπνο- εάν δεν είναι περίοδος νηστείας- πριν από την τελευταία ακολουθία, το Απόδειπνο. Στο τέλος αυτού οι μοναχοί «βάζουν μετάνοια» ο ένας στον άλλον ζητώντας συγχώρεση για τυχόντα σφάλματα της ημέρας, «…και άφες ημίν τα οφειλήματα ημών, ως και ημείς αφίεμεν τοις οφειλέταις ημών..»
Αρκετά συχνά τελούνται στο Μοναστήρι μας ολονύκτιες αγρυπνίες, από τις 10:00 το βράδυ μέχρι τις 5:00 τα ξημερώματα. Είναι ένα χαρακτηριστικό τυπικό που ξεκινά από τις απαρχές του μοναχισμού, όπου συνδυάζεται λαμπρότητα και κατάνυξη. Οι ώρες της ανάπαυσης θυσιάζονται προς χάριν της αγάπης του Χριστού. Συνηθίζουμε να τελούμε αγρυπνίες κατά τις Δεσποτικές και Θεομητορικές εορτές καθώς και σε μνήμες Μεγάλων Αγίων.
Μια όαση
Οι πιστοί χαρακτηρίζουν τα μοναστήρια ως πνευματικές οάσεις μέσα στον αυχμηρό κόσμο του υλισμού και του ατομικισμού. Πολλοί είναι αυτοί που προστρέχουν σ’ αυτά αναζητώντας στήριξη και γαλήνη. Εκεί μαθαίνουν πως αυτά υπάρχουν όπου υπάρχει Χριστός. Γι’ αυτόν το λόγο τα μοναστήρια ανοίγουν τις πύλες τους και δέχονται τους πιστούς.
Το Ησυχαστήριό μας είναι ανοικτό καθημερινώς εκτός Τετάρτης και Παρασκευής. Μετά τον Εσπερινό κάθε προσκυνητής μπορεί να περάσει στο Αρχονταρίκι για να κεραστεί, ν’ ακούσει κάτι ψυχωφελές ή και να εξομολογηθεί.
Ιερά Μητρόπολις Λαγκαδά
Ιερά Μονή Παντοκράτορος
57018 Μελισσοχώρι
Θεσσαλονίκης
