Ζήλια…Το μικρό πράσινο τέρας!

Πώς εκδηλώνεται η ζήλια 

Μπορούμε να αντιληφθούμε ότι ένα παιδί ζηλεύει από τις αντιδράσεις του. Ειδικότερα στην περίπτωση του πρωτότοκου, τέτοιες αντιδράσεις είναι η λεκτική ή η σωματική επιθετικότητα και κάποιες παλινδρομικές μορφές συμπεριφοράς, όπως η ενούρηση, το πιπίλισμα των δαχτύλων και η χρήση του μπιμπερό. Επίσης, ένα παιδί μπορεί να επιδεικνύει είτε υπερβολικό ενδιαφέρον είτε πλήρη αδιαφορία για το μικρότερο αδερφάκι του. Σε αυτές τις περιπτώσεις, όμως, είναι πολύ συνηθισμένο η ζήλια να εκδηλώνεται τελικά προς άλλα παιδιά συνομήλικα ή μικρότερά του. Μια άλλη αντίδραση είναι η σκόπιμη ανυπακοή προς τους γονείς του και προς άλλα άτομα του περιβάλλοντός του, καθώς και το να κάνει πράγματα που του έχουν απαγορευτεί σε στιγμές που η μητέρα ασχολείται με το μωρό, όπως, π.χ., την ώρα του θηλασμού. Τέλος, το παιδί μπορεί να παρουσιάσει συμπεριφορές που δεν τις είχε, όπως έντονα ξεσπάσματα οργής, επίμονο και αναίτιο κλάμα, κλείσιμο στον εαυτό του και άρνηση να πάει στο σχολείο. Στις υπόλοιπες περιπτώσεις αδερφών, όπως του δευτερότοκου, των διδύμων ή του υστερότοκου, μπορεί να μην έχουμε παλινδρομικές μορφές συμπεριφοράς, όμως παρατηρείται και πάλι το φαινόμενο τα παιδιά είτε να κλείνονται στον εαυτό τους υποταγμένα είτε να εκδηλώνουν επιθετική συμπεριφορά προς τα αδέρφια τους ή να προσπαθούν με κάθε τρόπο να προκαλέσουν την προσοχή των γονιών τους.

Τι μπορούμε να κάνουμε

Στην αντιμετώπιση της ζήλιας τον πρωταρχικό ρόλο παίζουν οι γονείς, ενώ πολύ σημαντική είναι η συμβολή των παιδαγωγών, όπως και του υπόλοιπου περιβάλλοντος που έχει συνεχή επαφή με το παιδί. Γενικότερα, οι γονείς θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί, έτσι ώστε τα παιδιά να μη νιώθουν παραμελημένα. Πολλές φορές, όταν ξαφνικά ένα παιδί γίνεται επιθετικό στο σπίτι, είναι εύκολο να υποπτευθούμε ότι ίσως ζηλεύει το αδερφάκι του. Ο γονιός όμως θα πρέπει να δώσει σημασία στο παιδί και όταν ακόμα αυτό φαινομενικά αδιαφορεί για τα αδέρφια του, γιατί αυτή η συμπεριφορά ίσως κρύβει ζήλια. Αυτή η ζήλια μπορεί να μη φανερώνεται στην οικογένεια, αλλά είναι πολύ πιθανό να βρίσκει διέξοδο σε άλλα παιδιά, όπως, π.χ., στους συμμαθητές του ή στους φίλους του, προς τους οποίους μπορεί να εκδηλώσει επιθετικότητα.

Ενας τρoπος για να περιοριστει η ζήλια στο πρωτότοκο παιδί είναι να το προετοιμάσετε ψυχολογικά για τον ερχομό του νεογέννητου και να φροντίσετε ώστε κάποιες αλλαγές που θα συμβούν στη ζωή του, όπως η αλλαγή δωματίου ή η φοίτηση στο νηπιαγωγείο, να μη συνδεθούν με το μωρό.

Μετά τη γέννηση, θα πρέπει να κρατάτε τις ισορροπίες ως προς την προσοχή που απολαμβάνουν τα παιδιά όχι μόνο από εσάς, αλλά από όλους όσοι αποτελούν τον κοινωνικό περίγυρό τους. Γι’ αυτό προτρέψτε και το συγγενικό σας περιβάλλον να κάνει το ίδιο. Τις ισορροπίες αυτές θα πρέπει να τις κρατάτε σε κάθε περίπτωση.

Αποφεύγετε να κανετε συγκρίσεις μεταξύ των παιδιών, αναδεικνύοντας τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας του καθενός και τονίζοντας ότι κάθε άτομο μπορεί να πετύχει σε διαφορετικούς τομείς.

Προτρεψτε το παιδι να εκφρασει ελευθερα τα συναισθηματα του, χωρίς να φοβάται ότι θα το τιμωρήσετε.

Προσανατολίστε το σε ασχολίες που θα το βοηθήσουν να κοινωνικοποιηθεί, όπως στον αθλητισμό, χωρίς να το υποχρεώνετε να έχει κοινούς φίλους με τα αδέρφια του.

Είναι γεγονός πως ό,τι κάνουμε για τα παιδιά κατά την παιδική τους ηλικία τα ακολουθεί σε όλη την υπόλοιπη ζωή τους. Αν λοιπόν οι άνθρωποι που τα περιβάλλουν τα γεμίσουν με αγάπη, ενδιαφέρον και κατανόηση για τις πράξεις αλλά και τα συναισθήματά τους, τότε, αφενός, οι ανεπιθύμητες συμπεριφορές εξαιτίας της ζήλιας θα εξαλειφθούν σταδιακά και, αφετέρου, τα παιδιά θα αναπτύξουν στο μέλλον πιο ισορροπημένη προσωπικότητα χωρίς την πιθανότητα να έχουν απωθημένα. 

Της Ουρανίας Τοπτσόγλου

Πηγή:agiabarbarapatras