Γιαγιάδες στο Skype

Μαθήματα σε συνταξιούχους για να μάθουν, αρχικά, τα πιο στοιχειώδη στο Ίντερνετ, όπως το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, να επικοινωνούν μέσω Skype (εικόνα-φωνή), ξεκίνησαν πρόσφατα στη Μόσχα. Αναμφισβήτητα, μπορεί να είναι δύσκολο να μάθουν κομπιούτερ πολλοί συνταξιούχοι, αλλά είναι πλέον ανάγκη.

Στη Μόσχα ξεκίνησαν σεμινάρια εκμάθησης του Ίντερνετ για ηλικιωμένους. Μετά το πρώτο μάθημα που «παρέδωσαν» οι εμπνευστές του προγράμματος «V.N.U.K.» (συντομογραφία από τις ρωσικές λέξεις «Οι βετεράνοι χρειάζονται φροντίδα και παρέα»), οι μαθητές-συνταξιούχοι έπρεπε να καλέσουν μόνοι τους μέσω του Skype συγγενείς και φίλους.

Για τη Λιουντμίλα, όπως είναι το όνομα της συνομιλήτριάς μου, αυτό δεν είναι το πρώτο μάθημα. Διαθέτει ήδη e-mail, αν και δεν έχει μάθει τελείως πώς να διαβάζει τα γράμματα, ιδιαίτερα αν αυτά περιέχουν συνημμένους φακέλους. Το επάγγελμά της είναι καρδιολόγος, αλλά έχει πάρει από καιρό σύνταξη. Τον ηλεκτρονικό υπολογιστή της, τον χρησιμοποιεί κυρίως για να παρακολουθεί τον τηλεοπτικό σταθμό «Κουλτούρα» (αν δεν έχει προλάβει να δει την εκπομπή στην τηλεόραση) και για να μαθαίνει ξένες γλώσσες.

Δεν είναι ένα «άδειο κουτί»

Ενώ αναζητούμε την ιστοσελίδα «Κουλτούρα», εγώ της δείχνω πώς να χρησιμοποιεί το «Yandex.Afisha» (υπηρεσία που δείχνει το πρόγραμμα με τα πολιτιστικά δρώμενα). Η Λιουντμίλα αναφέρει ότι πάντα ονειρευόταν να γίνει φιλόλογος. Είχε, μάλιστα, μια καθηγήτρια που τους δίδασκε θαυμάσια τα Γαλλικά. Είχε κλίση σε αυτό και τα κατάφερνε. Αλλά ήρθαν έτσι τα πράγματα, που τελικά έγινε γιατρός. Επίσης, ήθελε να μάθει τα Αγγλικά. Όταν ανακάλυψε την εκπομπή, «Πολύγλωσσος», του Ντμίτρι Πετρόφ, τότε ξεκίνησε η γνωριμία της με τους υπολογιστές και κατάλαβε, ότι αυτοί «δεν είναι ένα άδειο κουτί».

Συλλαμβάνω τον εαυτό μου να σκέφτεται ότι συχνά αντιμετωπίζουμε τους ηλικιωμένους με συγκατάβαση. Αυτοί γκρινιάζουν ότι δεν μπορούν να στείλουν μηνύματα με το κινητό, ούτε και να χρησιμοποιήσουν το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο. Αβοήθητοι είναι και όσον αφορά το Skype, εγκλωβισμένοι στον δικό τους πολύ μακρινό από εμάς μικρόκοσμο, όπου έχουν απομείνει οι μεγάλες σκονισμένες πολυθρόνες και τα ράφια με τα βιβλία.

«Γιαγιά, δεν καταλαβαίνεις τίποτα»

Διακόπτοντας αυτές τις σκέψεις μου, η Λιουντμίλα αναφέρει: «Αυτό που με τρελαίνει επίσης, είναι ότι δεν καταλαβαίνω τις μισές από τις λέξεις που χρησιμοποιεί η νεολαία, όπως blog, twit, like, nick… Και έχω συνηθίσει να νιώθω ότι υπολείπομαι από τους άλλους στα μαθήματα». Η απάντησή μου, είναι η σιωπή. Ξεχάσαμε για λίγη ώρα τον υπολογιστή, η οθόνη είναι σκοτεινή. «Οι ηλικιωμένοι είναι υπερβολικά υπερήφανοι -συνεχίζει- δεν θα αρχίσουν να ρωτούν. Ενώ τα εγγόνια… ξέρετε τι λένε; «Γιαγιά, δεν θα καταλάβεις τίποτα, και εγώ δεν έχω χρόνο. Και τι το χρειάζεσαι;». Σε αυτή την ερώτηση, οι εθελοντές δάσκαλοι απαντούν: Προκειμένου να χρησιμοποιείτε τις τραπεζικές υπηρεσίες μέσω του Ίντερνετ και να μην στέκεστε στις ουρές, για να τηλεφωνείτε δωρεάν στα παιδιά σας και να γράφετε στους φίλους σας στα κοινωνικά δίκτυα, για να βλέπετε ειδήσεις και εκπομπές, το πολιτιστικό πρόγραμμα και τον καιρό.

Θέλω να προλάβω να κάνω ό,τι είναι σημαντικό, πριν βρεθώ στον άλλο κόσμο. Να προλάβω εκείνο και το άλλο, να μάθω τη γλώσσα, να διαβάσω, να ακούσω αυτά που θέλω… «Τα κοινωνικά δίκτυα βοηθούν να αντιμετωπίζεις τη μοναξιά. Όλος ο κόσμος έρχεται πιο κοντά, σε μια απόσταση ενός κλικ του ποντικού», αναφέρω και ενεργοποιώ ξανά τον υπολογιστή, ανοίγοντας τη σελίδα του Facebook.

Ξέρουν από υπολογιστή, δεν ξέρουν τον Λομονόσοφ

«Καταρχήν πρέπει να έχεις κάτι να πεις», απαντά η Λιουντμίλα, και συνεχίζει: «Ο υπολογιστής είναι ένα καλό εργαλείο, αλλά πρέπει να το χρησιμοποιείς με σύνεση. Είχε έρθει για παράδειγμα ο εγγονός της ξαδέρφης μου για πρώτη φορά στη Μόσχα. Να χειρίζεται υπολογιστή γνωρίζει, αλλά δεν ξέρει ποιος ήταν ο Λομονόσοφ. Αν και είναι φοιτητής δευτεροετής. Πήγαμε ως την πινακοθήκη Τρετιακόφ, αυτός ήταν μέσα στη βιασύνη, για να επιστρέψει στον υπολογιστή του. Γνώρισε μια κοπέλα σε κοινωνικό δίκτυο, άρεσαν πολύ ο ένας στον άλλο, συναντήθηκαν. Αυτή όμως δεν θέλησε να ξανασυναντηθούν. Ο εγγονός έχει ερωτευτεί με πάθος τον υπολογιστή του. Ε, αυτό δεν μπορώ να το δεχτώ. Δεν έχει γνωρίσει ακόμη τη ζωή, αλλά δεν θέλει κιόλας! Επομένως, η εξάρτηση είναι γεγονός, ιδιαίτερα για τους νέους. Όμως, και το να λέει κανείς ότι ο υπολογιστής το μόνο που κάνει είναι να σου παίρνει τα μυαλά, είναι επίσης μια οπισθοδρομική αντίληψη».

Ηχεί η φωνή της Μαρία Ραζμπάκοβα, συντονίστριας των εθελοντών «V.N.U.K.»: «Προσοχή! Αγαπητοί μετέχοντες! Το μάθημά μας πλησιάζει προς το τέλος. Έχει κανείς απορίες;».

«Θα έρθετε την επόμενη φορά;», ρωτά η Λιουντμίλα. Και τότε καταλαβαίνω, ότι για αυτή το κοινωνικό της δίκτυο είναι οι προσωπικές επαφές με τους ανθρώπους, παρέα με ένα φλιτζάνι τσάι.

Φυσικά, για τους περισσότερους από τους μετέχοντες στα μαθήματα, η επαφή με τα παιδιά τους είναι το σημαντικότερο πρόβλημα που μπορεί να λύσει ο υπολογιστής. «Η κόρη μου έφυγε στον Καναδά, έχει κάνει εκεί ήδη τρία παιδιά», αναφέρει μια άλλη μετέχουσα. «Επομένως, ας βλέπω τα μικρά από το Skype! Με βλέπουν και αυτά, και ξέρουν ότι έχουν γιαγιά».

Οι δυο αυτοί κόσμοι προσαρμόζονται ο ένας στον άλλο, βρίσκουν κοινά σημεία επαφής, επειδή οι ηλικιωμένες κυρίες είναι ικανές να μάθουν το Twitter. Έστω και αν απλώς γράφουν κάποιες σκόρπιες προτάσεις, και το παιχνίδι με τον αριθμό των like να δεν τις συναρπάζει. Ξεχνούν την οθόνη, όταν βρεθεί απλώς κάποιος να τους ακούσει. Όμως, έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν μια άλλη τεχνολογία, το Skype για παράδειγμα. Αν η προσωπική επαφή δεν είναι πάντα εφικτή.

Εδώ βρίσκεται το πρωτότυπο άρθρο.

Σβετλάνα Σκαρλός, Russian Reporter

Πηγή: rbth.gr