Κατανόηση του Πανικού

 Του Σταύρου Καρπουχτσή -Ψυχολόγος-Συστημικός Ψυχοθεραπευτής

 

Η διαταραχή πανικού είναι από τις πιο συχνές ψυχικές παθήσεις κατά την οποία ο ασθενής παρουσιάζει αιφνίδια και απρόσμενα επεισόδια έντονου φόβου και άγχους.

Τα επεισόδια αυτά ονομάζονται κρίσεις πανικού και η διάρκεια τους μπορεί να είναι από μερικά λεπτά έως μερικές ώρες.

Εκδηλώνονται χωρίς καμία προειδοποίηση και η αιτία έναρξης τους μπορεί να μην είναι συνειδητά γνωστή.
Ο πανικός συνήθως εμφανίζεται να είναι η προσπάθεια να συνδυαστούν και να ισορροπήσουν οι άνθρωποι ανάμεσα σε ένα φαινομενικά αντίθετο δίπολο.

Από τη μια μεριά υπάρχει στο άτομο μια έντονη επιθυμία για εξέλιξη, ανάπτυξη αλλαγή και πάθος για ζωή, από την άλλη μεριά υπάρχει ο φόβος  και η αμφιβολία, η άγνοια του κόστους και των συνεπειών της αλλαγής.

Και τα δυο αυτά αμφίρροπα συναισθήματα υπάρχουν στην κάθε προσωπικότητα.

Στις στιγμές που μέσα στον κάθε άνθρωπο υπάρχει μια έντονη διατάραξη της ισορροπίας αυτών των δύο, εκεί συνήθως εκδηλώνεται η κρίση.

Υπάρχει ο φόβος ότι θα χάσω τον έλεγχο.

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η εμφάνιση κρίσης πανικού σε νέους φοιτητές που απομακρύνονται από την οικογένεια.

Ενώ έχουν μια έντονη λαχτάρα για προχώρημα, για αλλαγή, για ανάπτυξη, για δημιουργία, ταυτόχρονα έχουν και μια έντονη αμφιβολία «θα τα καταφέρω μόνος;» και φόβο να αφήσουν το πατρικό σπίτι να βιώσουν τις συνέπειες της ανεξαρτησίας.

Πολλές φορές τα συμπτώματα πανικού δεν φαίνονται να έχουν κάποια έκδηλη αιτιολογία που να τα έχει προκαλέσει, καθώς εμφανίζονται απροειδοποίητα χωρίς το άτομο να μπορεί να προβλέψει την έλευσή τους. Αυτή η έλλειψη πρόβλεψης, η αιφνίδια έναρξη των συμπτωμάτων, καθώς και η έντονη απώλεια του ελέγχου συνδέεται με την επιδείνωση και την δυσχέρεια στην αντιμετώπιση της κατάστασης. Ταυτόχρονα, συχνά δημιουργεί φόβο προς τους εξωτερικούς χώρους γενικότερα, καθώς το άτομο που εμφανίζει πανικού φοβάται να πάει σε εξωτερικά μέρη, μη τυχόν εμφανίσει συμπτώματα μπροστά σε τρίτους και χωρίς να είναι κάπου όπου υπάρχει βοήθεια. Ταυτόχρονα υπάρχει έντονος ο φόβος του θανάτου η της απώλειας της ψυχικής ισορροπίας και καταλληλότητας. Αυτός ο φόβος οδηγεί το άτομο στο να περιορίζει τις μετακινήσεις του ή στο να συνοδεύεται πάντα από κάποιον άλλο. Προστατεύεται από το να βγει στον κόσμο και να σχετισθεί με κάποιον άλλο. Οι άνθρωποί γίνονται πιο κλειστοί, εσωστρεφείς, συντηρητικοί στην καθημερινή τους δραστηριότητα κι αυτό συνήθως επιδρά αρνητικά στην βελτίωση της κατάστασης.

Οι κρίσεις πανικού, εκτός από τα ψυχικά συμπτώματα που αισθάνεται ο ασθενής, συνοδεύονται και από έντονα σωματικά συμπτώματα που περιλαμβάνουν: τρέμουλο, ιδρώτας, πόνο στο στήθος, ταχυπαλμία, δύσπνοια, αίσθημα ασφυξίας, αίσθημα πνιγμού, αναγούλες, ναυτία, κράμπες, ζαλάδα, μουδιάσματα ή μυρμηγκιάσματα στα χέρια, ρίγος ή εξάψεις, αίσθημα αδυναμίας και τάση λιποθυμίας.
Η κρίση πανικού έχει κάτι να δηλώσει. Μια δήλωση, η οποία είναι για τον καθένα διαφορετική και εξατομικευμένη και εξαιρετικά σημαντική, ο καθένας έχει ανάγκη να την ακούσει να την κατανοήσει και τη νοηματοδοτήσει σύμφωνα με τα δικά του δεδομένα και απόψεις. Τις περισσότερες φορές η διαδικασία του πανικού οδηγεί τα άτομα στο φόβο για το φόβο της εκδήλωσης του πανικού το οποίο δημιουργεί και ενισχύει το φαύλο κύκλο των συμπτωμάτων και κάνει την κατάσταση αφόρητη. Ουσιαστικά ό φόβος μιας επερχόμενης κρίσης πανικού δημιουργεί τον πανικό.

Πηγή:epilysi.com