«Όταν ασθενώ, τότε δυνατός ειμί» (Β΄Κορ. ιβ΄10)

Του Νίκου Νικολαίδη, Ομοτίμου Καθηγητού Θεολογικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών

Υπάρχει, κατ’ αρχήν, μια φαινομενική αντίφαση στο νόημα του λόγου τούτου.

Συνήθως η ασθένεια συναρτάται με την αδυναμία.

Και παρακολούθημα της κακοπάθειας είναι ο πόνος, σωματικός και ψυχικός.

Έτσι εξηγείται, γιατί οι άνθρωποι έχομε επιστρατεύσει ιδρύματα και διαθέτομε τεράστια ποσά για την αντιμετώπιση του πόνου.

Ωστόσο, στο πιο πάνω αποστολικό απόφθεγμα παρατηρείται μια ανατροπή: Η ασθένεια υπερβαίνει την αδυναμία και αποβαίνει πηγή δύναμης. Και μάλιστα, η κατ’ εξοχήν αιτία ενδυνάμωσης.

Ασφαλώς, ο Απόστολος Παύλος δε μιλά θεωρητικά.

Άλλωστε, έχουν προσωπική γνώμη οι παραλήπτες του γράμματός του ποιες και πόσες είναι οι κακοπάθειές του.

Κάμνει γι’ αυτές λόγο στην επιστολή του (Β’ Κορ. κεφ. ιβ’) και αλλού. Εκτός από τις «ύβρεις, τις δυσκολίες, τους διωγμούς, τις πολλές του στενοχώριες» (στίχ. 10), που καθημερινά και αδιάλειπτα δέχεται από δικούς του και εχθρούς του, υφίσταται και ο ίδιος ακατάσχετη ταλαιπωρία, εξαιτίας μιας ακαθόριστης και άγνωστης σ’ εμάς ασθένειας. «Εδόθη μοι σκόλοψ τη σαρκί», λέγει, «άγγελος σατάν (άγγελος του σατανά, αφού ο σατανάς είναι η πρωτογενής αιτία των κακοπαθειών μας), ίνα με κολαφίζη» (στίχ. 7).

Δοκιμασίες και στενοχώριες αδιάλειπτα συνέχουν και συνθλίβουν τον Απόστολο Παύλο. Γι’ αυτό και αλλού γράφει: «…αλλ’ εν παντί θλιβόμενοι· έξωθεν μάχαι, έσωθεν φόβοι» (Β’ Κορ. ζ’ 5).

Είναι, λοιπόν, κατά κανόνα, «κοιλάδα κλαυθμώνος» (Ψαλμ. 83, 6) η επί γης πορεία της ζωής μας. Γιατί, όπως πολύ χαρακτηριστικά φιλοσοφεί και λέγει ο Σωκράτης στον Κρίτωνα, η ζωή του ανθρώπου είναι ενα σύμπλεγμα «ηδονής» και «λύπης». Και τα δύο μπορεί να φαίνονται ενάντια, όμως, παρά την αντίθεσή τους, μοιάζουν με δύο κρίκους, οι οποίοι στηρίζονται σ’ ενα κοινό εξάρτημα. Γι’ αυτό, όταν πιάσεις τον ένα, λέγει ο Σωκράτης, ταυτόχρονα, σε περιμένει και ο άλλος. Τούτη την πραγματικότητα πρέπει να τη συνειδητοποιήσομε όλοι μας, ώστε, προπάντων να μην μας συνθλίβουν οι δοκιμασίες της ζωής.

Ναί, αλλά εδώ ο Απόστολος Παύλος είναι έμπειρος μιας άλλης διάστασης των μεγεθών αυτών της ζωής. Δέχεται την πραγματικότητα των θλίψεων και μάλιστα σε υπερβολικό βαθμό, όταν πρόκειται για τους ανθρώπους του Θεού. Ο ίδιος δεν υπερβάλλει, όταν μιλά για τον εαυτό του. Γι’ αυτόν, έτσι έχουν τα πράγματα.

Όμως, με πόση θεία σύνεση και φροντίδα αντιμετωπίζει τους ποικίλους πειρασμούς της ζωής! Και, όχι μόνο, δεν απογοητεύεται και δεν μεμψιμοιρεί, αλλά, αντίθετα, μεταποιεί και μετακενώνει τις θλίψεις του στο χώρο της πρόνοιας του Θεού και τις μετασκευάζει, με το σχήμα τούτο, σε πηγή, όχι αδυναμίας και ήττας, αλλά δύναμης πολλής. Φθάνει, μάλιστα, μέχρι του σημείου, και τούτο, ας μη φανεί υπερβολικό ή παράλογο, να διακηρύττει ότι, αν έχω κάτι για το οποίο θέλω να καυχηθώ, αυτό είναι μόνο οι ασθένειές μου (Β’ Κορ. ιβ’ 5).

Κατά τα άλλα και ιδιαίτερα όσον αφορά στο θέμα της προσωπικής του υγείας, έχω παρακαλέσει τον Κύριο, λέγει ο Παύλος, για να φύγει από μένα αυτός ο σκόλοπας, που με ταλαιπωρεί. Και η απάντηση που πήρα από το Θεό, γράφει, ήταν αρνητική. Μάλιστα, ο Θεός μου είπε, ότι, επειδή σε έχω χαριτώσει πάρα πολύ, αυτό σου είναι υπέρ αρκετό. Για να προσθέσει και να διευκρινήσει, ο Παύλος, ότι ο ίδιος ο Θεός του τόνισε βαρυσήμαντα: «Η γάρ δύναμίς μου εν ασθενεία τελειούται» (Β’ Κορ. ιβ’ 9). Δηλαδή του Θεού η δύναμη αποβαίνει πιο ισχυρή και αναδεικνύεται πιο αποτελεσματική, όταν ο άνθρωπος υποφέρει, γιατί τότε πραγματοποιεί κατορθώματα αξιοθαύμαστα.

Μέσα, λοιπόν, από τις δοκιμασίες, τις ταλαιπωρίες, τις θλίψεις, τους πειρασμούς, τις ποικίλες ασθένειές μας, τα πολλαπλά δηλαδή δυσάρεστα σχήματα της ζωής, αποκαλύπτεται η δύναμη του Θεού. Πώς; Γιατί τότε μας χαριτώνει πιο πολύ ο Θεός και μας μεταποιεί σε άηχο αλλά δυναμικό άμβωνα, από όπου διακηρύττεται και υμνείται του Θεού το όνομα. Ιδού, λοιπόν, γιατί ο Απόστολος Παύλος, διαλαλεί, «όταν ασθενώ, τότε δυνατός είμι».

Και αυτό συμβαίνει, αφού στο πρόσωπο και στη ζωή του ανθρώπου εκχύνεται υπέρ εκ περισσού η χάρις του Θεού, η οποία αρδεύει τη ζωή μας, και όχι μόνο.

Φωτογραφία:aitoloakarnaniablogs.gr

Πηγή: Μηνιαίο Ορθόδοξο Χριστιανικό Περιοδικό, «Λυδία»