Πόσα γνωρίζετε για το χασμουρητό;

Το χασμουρητό είναι μια ενστικτώδης αντίδραση του οργανισμού ή μήπως εξυπηρετεί άλλους σκοπούς; Δείτε, τι πιστεύουν οι επιστήμονες.

Σε περίπτωση που δεν το γνωρίζετε, ακόμη και τα πουλιά, τα ερπετά και πολλά θηλαστικά χασμουριούνται, όπως και οι άνθρωποι, όλων των ηλικιών, από την κούνια κιόλας. Όμως, αυτός ο ενστικτώδης φυσιολογικός μηχανισμός και οι αίτιες του, παραμένουν ένα μυστήριο…

 

Υπάρχουν αρκετές θεωρίες –ένα πρόσφατο άρθρο στο περιοδικό Neuroscience and Biobehavioral Reviews αναφέρει αρκετές – αλλά καμία απόδειξη για το αν και κατά πόσο είναι σωστές. «Η έλλειψη πειραματικών στοιχείων, συνοδεύεται συχνά, από ακόμη πιο παθιασμένες συζητήσεις», λέει ο Dr. Adrian G. Guggisberg, επικεφαλής συγγραφής του άρθρου.

Ο Ιπποκράτης υποστήριξε τον 4ο αιώνα π.Χ. ότι το χασμουρητό είναι η απελευθέρωση «βλαβερού αέρα» και η αύξηση «ωφέλιμου αέρα» στον εγκέφαλο. Η ευρέως διαδεδομένη σύγχρονη αντίληψη αυτής της θεωρίας είναι ότι το χασμουρητό βοηθά στην αύξηση του επιπέδου του οξυγόνου στο αίμα και στη μείωση του διοξειδίου του άνθρακα.

 

Αν αυτό ήταν αλήθεια, γράφει ο Dr. Guggisberg, τότε οι άνθρωποι θα χασμουριόνταν πιο συχνά κατά την ώρα της άσκησης. Και όσοι πάσχουν από πνευμονικά ή καρδιακά νοσήματα, οι οποίοι συχνά υποφέρουν από έλλειψη οξυγόνου, θα χασμουριόνταν περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον. Όμως, οι ερευνητές έχουν εκθέσει υγιή άτομα σε μείγματα αερίων με υψηλά επίπεδα διοξειδίου του άνθρακα και διαπίστωσαν ότι αυτό δεν οδήγησε σε αύξηση του χασμουρητού.

 

Στην πραγματικότητα, δεν υπάρχει καμία μελέτη που να δείχνει ότι τα επίπεδα οξυγόνου στον εγκέφαλο αλλάζουν με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, κατά το χασμουρητό. Με άλλα λόγια, η παρατήρηση και το πείραμα έχουν οδηγήσει στο συμπέρασμα ότι η αύξηση των επιπεδων οξυγόνου στο αίμα, δεν γίνεται με το χασμουρητό, αλλά με τη γρήγορη αναπνοή.

 

Πάντως δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το χασμουρητό εκδηλώνεται συχνότερα πριν ή μετά τον ύπνο και ότι και το αίσθημα υπνηλίας συνοδεύει αυξημένο χασμουρητό. Ίσως λοιπόν, το χασμουρητό μας βοηθά να κρατιόμαστε ξύπνιοι, χωρίς όμως και πάλι να έχουμε αποδείξεις.

 

Μάλιστα, κάποιοι άλλοι ερευνητές υποστηρίζουν το αντίθετο –ότι το χασμουρητό μειώνει τη διέγερση και μας βοηθά να πάμε για ύπνο. Πάλι όμως χωρίς να έχει βρεθεί κάποια αιτιώδης συνάφεια ανάμεσά τους.

 

Θα μπορούσε μήπως ο σκοπός του χασμουρητού να είναι η ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος; Ερευνητές έχουν δείξει ότι τα μεταδοτικά χασμουρητά (που προκαλούνται με βίντεο χασμουρητού!) μπορεί να μειωθούν όταν τοποθετείται κάτι κρύο στο κεφάλι του ατόμου και να αυξηθούν, αν τοποθετηθεί κάτι ζεστό. Όμως το πείραμα αυτό, λέει ο Δρ Guggisberg, δεν λαμβάνει υπόψη άλλους παράγοντες –ένα θερμό σώμα αυξάνει έτσι κι αλλιώς το αίσθημα νωθρότητας, ενώ ένα κρύο, δημιουργεί εγρήγορση- καθιστώντας έτσι αδύνατο να προσδιοριστεί η επίδραση της θερμοκρασίας στο χασμουρητό.

 

Απ’ την άλλη ο Andrew C. Gallup, μεταδιδακτορικός στο Princeton, διαφωνεί: «Σε πειράματα που έχουν γίνει σε ποντίκια, το χασμουρητό προηγείται της ταχείας αύξησης στη θερμοκρασία του εγκεφάλου και μετά από αυτό ακολουθεί πτώση της θερμοκρασίας. Αυτό δείχνει ότι ότι υπάρχει σχέση μεταξύ τους, αν και δεν μπορεί να ερμηνευθεί ως αιτιώδης».

 

Υπάρχουν κι άλλες ακόμη θεωρίες για το χασμουρητό, καμία όμως δεν έχει αποδειχθεί πειραματικά. Ποιος λοιπόν ο λόγος ύπαρξής του;

 

Στα παιδιά κάτω των 5 ετών, το χασμουρητό δεν είναι μεταδοτικό, ενώ αντίθετα είναι στους ενήλικους ανθρώπους, στους χιμπατζήδες και στους σκύλους – ζώα με αυξημένες κοινωνικές δεξιότητες. Προφανώς λοιπόν χρειάζεται εξέταση και κατανόηση της ψυχικής κατάστασης του ατόμου, για την εξαγωγή συμπερασμάτων για το χασμουρητό. Και αυτό επιβεβαιώνεται και από τη μαγνητική τομογραφία σε ανθρώπους: το να βλέπεις άλλους να χασμουριούνται ενεργοποιεί περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με τη μίμηση, την ενσυναίσθηση και την κοινωνική συμπεριφορά.

 

Το σίγουρο είναι ότι το χασμουρητό είναι μια πολύπλοκη λειτουργία που εξυπηρετεί ένα σκοπό ο οποίος ακόμη δεν έχει διευκρινισθεί και οι θεωρίες για το ρόλο του είναι πολλές.

Πηγή:clickatlife.gr