Επαναπατρισμός αττικού μελανόμορφου ληκυθίου από το Μουσείο Glencairn, παρουσία της Λ. Μενδώνη
24 Φεβρουαρίου 2025
ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ. Ενα αττικό μελανόμορφο ληκύθιο, το οποίο βρισκόταν στο Μουσείο Γκλενκάιμ στο Μπριν Αθιν της Πενσυλβάνια, έλαβε τον δρόμο του επαναπατρισμού, σε ειδική τελετή παράδοσης – παραλαβής στην πρεσβεία της Ελλάδας στην Ουάσιγκτον, παρουσία της υπουργού Πολιτισμού, Λίνας Μενδώνη.
Στον χαιρετισμό της, η Υπουργός Πολιτισμού έκανε λόγο για μια πράξη με «τεράστια συμβολική και ουσιαστική σημασία από το Μουσείο Γκλενκάιμ», κάνοντας επίσης ειδική αναφορά στον διευθυντή του Μουσείου, Δρ Μπράιν Χέντερσον (Dr. Brian Henderson).
«Aυτό το μικρό, αλλά εξαιρετικό, δείγμα αρχαίας ελληνικής κεραμικής και αγγειογραφίας επιστρέφει στο σπίτι του, χάρη στη γενναιόδωρη και τη συμβολικά σημαντική χειρονομία του διευθυντή του Μουσείου Δρα Μπράιαν Χέντερσον. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό ότι αυτός ο επαναπατρισμός δεν προέκυψε από επίσημη διεκδίκηση των ελληνικών Αρχών. Αντίθετα, ξεκίνησε από το ίδιο το Μουσείο Γκλενκάιμ, ως μέρος της διαδικασίας επανελέγχου της προέλευσης αντικειμένων των συλλογών», είπε η κ. Μενδώνη, επισημαίνοντας πως η Διεύθυνση του Μουσείου, δίνοντας τη συναίνεση στον επαναπατρισμό του ληκυθίου, έλαβε μια απόφαση «θεσμικά και ηθικά» σωστή.
Η Υπουργός Πολιτισμού παρέλαβε το αττικό μελανόμορφο ληκύθιο από την επιμελήτρια του Μουσείου Glencairn Dr Wendy Closterman. Photo: Υπουργείο Πολιτισμού
«Επιδεικνύοντας επιστημονική ακεραιότητα και επαγγελματική ηθική, αλλά και βαθιά ευαισθησία και σεβασμό στην ελληνική πολιτιστική κληρονομιά, η ηγεσία του Μουσείου Glencairn -υπό την καθοδήγηση του Δρα Χέντερσον- ενήργησε χωρίς δισταγμό κάνοντας κάτι που είναι θεσμικά και ηθικά απολύτως σωστό. Επιστρέφοντας αυτό το μικρό αλλά σημαντικό τεχνούργημα στη γη από την οποία αφαιρέθηκε παράνομα, επιβεβαιώνουν ότι η πραγματική αριστεία στη διαχείριση των μουσείων δεν μετριέται από το μέγεθος ή το μεγαλείο των συλλογών, αλλά από τη δέσμευσή τους για δέουσα επιμέλεια και ηθική ευθύνη για τη δημιουργία τους», είπε η Υπουργός Πολιτισμού.
Στην τελετή παρέστησαν η πρέσβειρα της Ελλάδας στην Ουάσιγκτον Αικατερίνη Νασίκα και μέλη της διπλωματικής αποστολής. Από το ΥΠΠΟ παρέστησαν η προϊσταμένη της Διεύθυνσης Τεκμηρίωσης και Προστασίας Πολιτιστικών Αγαθών Βάσω Παπαγεωργίου και υπηρεσιακοί παράγοντες.
Το αττικό μελανόμορφο ληκύθιο, ύψους 12 εκ.
Αποκαλύφθηκε το 1910
Σύμφωνα με τα σχετικά στοιχεία από το υπουργείο Πολιτισμού, το ληκύθιο, ύψους 12 εκ., το οποίο παρέδωσε η επιμελήτρια του Μουσείου Γκλενκάιμ Ουέντι Κλόστερμαν (Wendy Closterman) φέρει, επί λευκού βάθους, μελανόμορφη παράσταση μάχης Αθηνάς εναντίον Γίγαντα με δύο οπλίτες εκατέρωθεν του πολεμικού επεισοδίου.
Αποτελεί εύρημα από την ανασκαφή του τάφου 14, στο νεκροταφείο του Κεραμεικού της Αθήνας. Το αγγείο ήρθε στο φως, το 1910, και απομακρύνθηκε κάτω από άγνωστες συνθήκες, μεταξύ 1936 και 1976, όπως έδειξε η έρευνα του Μουσείου και του υπουργείου Πολιτισμού διά της Διεύθυνσης Τεκμηρίωσης και Προστασίας Πολιτιστικών Αγαθών.
Το Μουσείο ενημέρωσε τη Διεύθυνση Τεκμηρίωσης και Προστασίας Πολιτιστικών Αγαθών για την απόφασή του να επιστρέψει το ληκύθιο στην Ελλάδα. Το αντικείμενο, μετά από την απομάκρυνσή του από την Ελλάδα, πωλήθηκε σε δημοπρασία του οίκου Sotheby’s στη Νέα Υόρκη, το Δεκέμβριο του 1973, στο πλαίσιο εκποίησης των περιουσιακών στοιχείων του Hagop Kevorkian Fund. Ο ιδιώτης που το αγόρασε από τη δημοπρασία το δώρισε στη συνέχεια, ανώνυμα, στο αμερικανικό Μουσείο.
*Κεντρική φωτογραφία – Η υπ. Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη παρέλαβε το μελανόμορφο ληκύθιο από την επιμελήτρια του Μουσείου Γκλενκάιμ, Δρα Ουέντυ Κλόστερμαν, στην ελληνική πρεσβεία στην Ουάσιγκτον. Photo: Υπουργείο Πολιτισμού
