Όσιος Αγάθωνας ο κτήτορας (14ος αι.)

Ο βίος του οσίου Αγάθωνος σχετίζεται με του οσίου Αθανασίου του Μετεωρίτου. Ο Αγάθων ακολούθησε στο Άγιον Όρος τον εξ΄ Υπάτης Αθανάσιο. Ο Αγάθων επιστρέφει μετά την αναχώρηση του Αθανασίου από το Άγιον Όρος στο παρά την Υπάτη όρος και ιδρύει μονή. Ο όσιος Αθανάσιος αφιερώνει τη μονή του, στα Μετέωρα, στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος και στη Θεοτόκο. Το αυτό πράττει και ο Αγάθων.

Μετά την καθίζηση της πρώτης μονής και την ανεύρεση της θαυματουργής εικόνας της Θεοτόκου υπό του οσίου, κτίζει νέα, εκεί όπου είναι σήμερα, και οι μαθητές του δίνουν στη μονή το όνομα του κτήτορα και πρώτου ηγουμένου τους Αγάθωνος.

Το 1959 στη νότια πλευρά του ωραίου Καθολικού της μονής, κατόπιν ανασκαφών, βρέθηκε ο τάφος του οσίου Αγάθωνος και τα χαριτόβρυτα τίμια λείψανα του. Η αρχαιότερη εικόνα του οσίου είναι σε τοιχογραφία του 16ου αιώνος, στο παρεκκλήσι της μονής του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου. Ανέκδοτη ασματική ακολουθία του οσίου και θεοφόρου πατρός ημών Αγάθωνος, κτήτορος της εν Φθιώτιδι ομωνύμου μονής, ποιηθείσα εν Αγίω Όρει υπό του αειμνήστου μοναχού Γερασίμου Μικραγιαννανίτου, Υμνογράφου της Μεγάλης του Χρίστου Εκκλησίας, υπάρχει στη μονή.

Η μνήμη του τιμάται στις 7 Αυγούστου.

Πηγή: Μοναχού Μωϋσέως Αγιορείτου,  Άγιοι Αγίου Όρους, Εκδόσεις Μυγδονία Θεσσαλονίκη, 2007.