Άγιος Σωφρόνιος Πατριάρχης Ιεροσολύμων
11 Μαρτίου 2024
Εορτάζει στις 11 Μαρτίου εκάστου έτους.
Έσπευδε τηρείν και κεραίαν του νόμου,
Ο Σωφρόνιος, ου παρ᾽ ουρανοίς κέρας.
Ενδεκάτη σαόφρων έδυ Σωφρόνιος παρά τύμβον.
Βιογραφία
Ο Άγιος Σωφρόνιος γεννήθηκε στην Δαμασκό της Συρίας περί το έτος 580 μ.Χ. και ήταν υιός ευσεβών και ενάρετων γονέων, του Πλινθά και της Μυρούς. Λόγω της καταγωγής του αποκαλείται και Δαμασκηνός. Κατά την νεαρή του ηλικία επισκέφθηκε τους Αγίους Τόπους και εκάρη μοναχός στη μονή του αββά Θεοδοσίου, όπου συνδέθηκε πνευματικά με τον εκεί ασκούμενο Ιωάννη τον Μόσχο, από τον οποίο διδάχθηκε πολλά. Με την συνοδεία αυτού επισκέφθηκε την Αίγυπτο, όπου συνδέθηκε με τον κύκλο του Αγίου Ιωάννη του Ελεήμονος ( 12 Νοεμβρίου) και τη Ρώμη. Τότε πέθανε και ο Ιωάννης ο Μόσχος (620 μ.Χ.). Ο Σωφρόνιος μετακόμισε το λείψανο αυτού στα Ιεροσόλυμα και, αφού τα ενταφίασε στη μονή του Οσίου Θεοδοσίου, επανέκαμψε στην Αλεξάνδρεια. Εκεί προσβλήθηκε τότε από ανίατη ασθένεια των οφθαλμών. Επισκέφθηκε τότε το ναό των Αγίων Αναργύρων Κύρου και Ιωάννου στο Αμπουκίρ και θεραπεύθηκε. Το θαύμα αυτό περιέλαβε σε εγκώμιό του προς τους Αγίους αυτούς.
Στην συνέχεια επισκέφθηκε την Κωνσταντινούπολη με την ελπίδα να προσεταιρισθεί τον Πατριάρχη Σέργιο Α’ (610 – 638 μ.Χ.) στις θέσεις του κατά των Μονοφυσιτών και να εκφράσει τις διαφωνίες του κατά του ενωτικού σχεδίου, το οποίο ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας Κύρος ο από Φάσιδος (630 – 643 μ.Χ.) ετοίμαζε για να σιγάσει την διαμάχη μεταξύ Ορθοδόξων και Μονοφυσιτών. Αλλά απέτυχε και απογοητευμένος επανήλθε στα Ιεροσόλυμα.
Όταν πέθανε ο Άγιος Μόδεστος (16 Δεκεμβρίου), Πατριάρχης Ιεροσολύμων, ο Άγιος Σωφρόνιος, για την υπερβάλλουσα αρετή του, ανήλθε το έτος 634 μ.Χ. στον πατριαρχικό θρόνο της Σιωνίτιδος Εκκλησίας. Η κατάσταση ήταν θλιβερή. Εσωτερικά η Ορθοδοξία υπέφερε από την αίρεση του μονοφυσιτισμού. Εξωτερικά οι Άραβες περιέσφιγγαν την πόλη των Ιεροσολύμων. Ήδη κατείχαν τη Βηθλεέμ και ο Άγιος Σωφρόνιος μη δυνάμενος, κατά τον Δεκέμβριο του έτους 634 μ.Χ., να μεταβεί εκεί για να γιορτάσει την γέννηση του Θεανθρώπου, θρηνεί. Για την αποκατάσταση κάποιας ηρεμίας στο ποίμνιό του, συγκαλεί Σύνοδο και καταδικάζει τον Μονοφυσιτισμό. Για την απόκρουση των Αράβων οργανώνει την άμυνα της πόλεως. Το έτος 637 μ.Χ. όμως αναγκάζεται να παραδώσει την πόλη των Ιεροσολύμων στον χαλίφη Ομάρ.
Ο Άγιος Σωφρόνιος κοιμήθηκε με ειρήνη το επόμενο έτος, 638 μ.Χ.
Το συγγραφικό του έργο είναι σαφώς και καθαρά ποιητικό. Διακρίθηκε κυρίως στην συγγραφή ιδιομέλων και του βίου των Αγίων Αναργύρων, Ιωάννου του Ελεήμονος και Μαρίας της Αιγυπτίας.
Απολυτίκιον
Ήχος δ’.
Κανόνα πίστεως, και εικόνα πραότητος, εγκρατείας διδάσκαλον, ανέδειξε σε τη ποίμνη σου, η των πραγμάτων αλήθεια· δια τούτο εκτήσω τη ταπεινώσει τα υψηλά, τη πτωχεία τα πλούσια. Πάτερ Ιεράρχα Σωφρόνιε, πρέσβευε Χριστώ τω θεώ, σωθήναι τας ψυχάς ημών.
Έτερον Απολυτίκιον
Ήχος πλ. α’. Τον συνάναρχον Λόγον.
Σωφροσύνης την αίγλην πλουτήσας Όσιε, της ευσέβειας εκφαίνεις τον υπέρ νουν φωτισμόν, ταις των λόγων αστραπαίς Πάτερ Σωφρόνιε, συ γαρ σοφίας κοινωνός, δια βίου γεγονώς, στηρίζεις την Εκκλησίαν, ως ευκλεής Ιεράρχης, και πρεσβευτής ημών προς Κύριον.
Έτερον Απολυτίκιον (Κατέβασμα)
Ήχος πλ. δ’. Ταχύ προκατάλαβε.
Σωφρόνως τον βίον σου, διαγαγών εκ παιδός, την χάριν του Πνεύματος, εισεποήσω σαφώς, Σωφρόνιε πάνσοφε· όθεν ιεραρχίας, ταις ακτίσιν εκλάμψας, ώφθης της ευσεβείας, ευκλεής υποφήτης. Και νυν δυσώπει Όσιε, υπερ των τιμώντων σε.
Κοντάκιον
Ήχος δ’. Επεφάνης σήμερον.
Λαμπρυνθείς του Πνεύματος τη επιπνοία, Ιεράρχης όσιος, ως Αποστόλων μιμητής, εν τη Σιών εχρημάτισας, Πάτερ παμμάκαρ, Σωφρόνιε πάνσοφε.
Κάθισμα
Ήχος δ’. Ταχύ προκατάλαβε.
Τοις λόγοις εκόσμησας την Εκκλησίαν Χριστού, τοις έργοις ετήρησας το κατ’ εικόνα Θεού, Σωφρόνιε Όσιε· έλαμψε γαρ εν κόσμω, η εν σοι σωφροσύνη, χάριτας διδαγμάτων, απαστράπτουσα πάσι, τοις πίστει εορτάζουσι Πατερ την μνήμην σου.
Ιερά Λείψανα: Η Κάρα του Αγίου βρίσκεται στη Μονή Φανερωμένης Χιλιομοδίου Κορινθίας.
Οπτικοακουστικό Υλικό
Ακούστε το απολυτίκιο!
Αγιογραφίες / Φωτογραφίες
Πηγή: saint.gr